YARGITAY KARARI
DAİRE : Hukuk Genel Kurulu
ESAS NO : 2022/10
KARAR NO : 2022/155
KARAR TARİHİ : 17.02.2022
MAHKEMESİ : Yargıtay 4. Hukuk Dairesi (İlk Derece Mahkemesi Sıfatıyla)
1. Taraflar arasındaki “tazminat” davasından dolayı Yargıtay 4. Hukuk Dairesince ilk derece mahkemesi sıfatıyla yapılan yargılama sonunda, davanın esastan reddine karar verilmiştir.
2. Karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı; … Holding A.Ş., Ensüdtri Holding A.Ş., Sayha Holding A.Ş., Kübra Holding A.Ş., Kaldera Holding A.Ş., Alpek Holding A.Ş., Aksaray Holding A.Ş. ve Apitaş Holding A.Ş.’ye ve anılan şirketlerin çalışanlarına 1997 ve 2001 yılları arasında döviz olarak para verdiğini, anılan şirketlerin çalışanlarının izinsiz halka arz faaliyetlerinde bulunarak ve kayıt yükümlülüğüne uymaksızın kendisinden para topladıklarını öğrendiğini, paraların manevi duyguları istismar edilerek toplandığını ve istenilmesine rağmen iade edilmeyerek dolandırıldığını, anılan hususta yaptığı başvurular sonrasında TBMM tarafından söz konusu mağduriyeti gidermek için etkin bir çalışma yapılmaması üzerine hizmet kusuruna dayalı olarak 593.397Euro zararın tahsili için Ankara 5. İdare Mahkemesinin 2006/1943 E. sayılı dosyasıyla dava açtığını, ancak mahkemelerce adil bir yargılama yapılmayarak mülkiyet hakkının ihlal edildiğini, Ankara 5. İdare Mahkemesi ve Danıştay 10. Dairesinin hukuka aykırı eylemlerinden kaynaklı kişisel haklarının ihlal edilerek hizmet kusurunun söz konusu olduğunu ve yargılamanın makul sürede tamamlanmadığını ileri sürerek fazlaya ve manevi tazminata ilişkin hakları saklı kalmak üzere 593.397Euro’nun faiziyle tahsiline karar verilemesini talep etmiştir.
Davalı Cevabı:
5. Davalı … vekili; davanın süresinde açılmadığını, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 46. maddesinde belirtilen koşulların sınırlı sayıda olduğunu ve işbu davada mevcut olmadığını, HMK’nın 48. maddesine göre dayanılan sorumluluk nedenlerine ilişkin delillerin tazminatı ispata yeterli bulunmadığı gibi sorumluluğu ispata yarayacak yeterli delilin de sunulmadığını, sorumluğu gerektiren bir hususun bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Özel Daire Kararı:
6. Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 05.12.2017 tarihli ve 2016/14 E., 2017/43 K. sayılı kararı ile; “..Dava, hakimlerin hukuki sorumluluğuna dayalı olarak maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Hâkimlerin yargısal faaliyetleri nedeniyle sorumlulukları, HMK’nun 46-49. maddelerinde düzenlenmiş bulunmaktadır. Kanunda gösterilen sorumluluk nedenleri örnek niteliğinde olmayıp, sınırlı ve sayılı durumları ifade etmektedir.
Somut olayda, sorumluluğa dayanak yapılan olgular; hâkimin yanlış yönlendirmesi sonucu yargılamanın uzaması, yanlış kararlar verilmesidir.
Ankara 5. İdare Mahkemesinin 2006/1943 esas sayılı dosya aslı getirtilerek incelenmiştir.
Tazminat istemi, yasa yolları düzenlenmiş bulunan yargısal işlem ve kararlara ilişkindir. Davacının iddiası ve olayların gelişim biçimi itibariyle, hukuki süreç işlemiş; davacı tarafından da, yargısal yollara başvurulmuştur. Sınırlı ve sayılı hukuki sorumluluk nedenlerinden hiç birisi mevcut değildir. Şu durumda, davanın reddine karar verilmesi gerekir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca, davanın esastan reddi halinde disiplin para cezasının takdir edilerek hüküm altına alınması gerekir. Bu konuda, dava konusu olayın gelişim biçimi ve dosyaya yansıyan olgular göz önünde tutulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda gösterilen nedenle;
1-HMK.’nun 46. maddesindeki şartlar oluşmadığından davanın esastan REDDİNE,
2-HMK.’nun 49. maddesine göre takdiren 500,00-TL disiplin para cezasının davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
3-Alınması gerekli 31,40-TL maktu harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalı yararına takdir olunan 3.000,00.- TL maktu avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine…” karar verilmiştir.
Kararın Temyizi:
7. Özel Daire kararı süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmiştir.
II. GEREKÇE
8. Dava, HMK’nın 46. maddesine dayalı tazminat istemine ilişkindir.
9. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 46. maddesinde sorumluluk nedenleri sınırlı olarak sayılmıştır. HMK’nın 46. maddesinde “(1) Hâkimlerin yargılama faaliyetinden dolayı aşağıdaki sebeplere dayanılarak Devlet aleyhine tazminat davası açılabilir:
a) Kayırma veya taraf tutma yahut taraflardan birine olan kin veya düşmanlık sebebiyle hukuka aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması.
b) Sağlanan veya vaat edilen bir menfaat sebebiyle kanuna aykırı bir hüküm veya karar verilmiş olması.
c) Farklı bir anlam yüklenemeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırı karar veya hüküm verilmiş olması.
ç) Duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayanılarak hüküm verilmiş olması.
d) Duruşma tutanakları ile hüküm veya kararların değiştirilmiş yahut tahrif edilmiş veya söylenmeyen bir sözün hüküm ya da karara etkili olacak şekilde söylenmiş gibi gösterilmiş ve buna dayanılarak hüküm verilmiş olması.
e) Hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmış olması.” düzenlemesi bulunmaktadır.
10. Somut olayda HMK’nın 46. maddesinde sınırlı sayıda belirtilen sorumluluk sebeplerinden hiçbiri bulunmadığından ve hâkimlerin yargılama faaliyetinden dolayı tazminat davası açma şartları oluşmadığından Özel Dairece davanın reddine karar verilmesi yerindedir.
11. Hâl böyle olunca, yapılan açıklamalara, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bilgi ve belgelere, daire kararında açıklanan gerektirici nedenlere, delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun olduğu tespit edilen Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın onanması gerekir.
III. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Davacının temyiz itirazlarının reddi ile Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın ONANMASINA, 17.02.2022 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.