YARGITAY KARARI
DAİRE : Hukuk Genel Kurulu
ESAS NO : 2018/659
KARAR NO : 2018/1949
KARAR TARİHİ : 18.12.2018
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki “hisse iptali-alacak-gemi işletilmesinden dolayı pay talebi” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Antalya 1. Asliye Ticaret Mahkemesince asıl ve karşı davanın kabulüne, birleşen davanın reddine dair verilen 24.10.2013 tarihli ve 2009/45 E., 2013/331 K. sayılı karar, davacı-karşı davalı şirket vekili tarafından temyiz edilmekle Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 07.05.2014 tarihli ve 2014/258 E., 2014/8712 K. sayılı kararı ile bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki belgeler okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Asıl dava, 12.04.2006 tarihli sözleşme gereğince davalıya verilen 375 payın devrine ilişkin sözleşmenin iptali ile şirket adına tescili, karşı dava, şirketten çıkma ile yatın satışına karar verilerek satış bedelinden yaptığı 107.100 Euro ödemeye oranlama yapılarak alacağın tahsili, birleşen dava ise geminin işletilmesi nedeniyle elde edilen bedelden pay tahsilini istemine ilişkindir.
Mahkemece verilen karar, davacı-karşı davalı şirket vekilinin temyizi üzerine Özel Dairece bozulmuş, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Direnme kararı davacı-karşı davalı şirket vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında işin esasına geçilmeden önce davacı-karşı davalı … Turz. ve Tic. Ltd. Şti.’nin 28.07.2015 tarihinde Türk Ticaret Kanunu’nun Geçici 7. maddesi uyarınca ticaret sicilinden resen terkin edildiği anlaşılmakla; şirketin yeniden ihyası için dosyanın geri çevrilmesinin gerekip gerekmediği ön sorun olarak tartışılmıştır.
Tüzel kişiler gerekli organlara sahip olmakla fiil ehliyetini kazanırlar (TMK m.49/1). Tüzel kişinin iradesi organı aracılığıyla açıklanır (TMK m.50/1). Tüzel kişinin organı aracılığıyla hukuki işlemler yapabilmesi için kanuna uygun biçimde kurulmuş olması yanında hukuki varlığını da sürdürüyor olması gerekir. Varlığı sona eren tüzel kişinin organı bulunduğundan söz edilemeyeceği gibi hukuki işlemlerin tarafı olarak adına işlemler yapılabileceğinden ve bu kapsamda bir davada taraf ehliyeti bulunduğundan da söz edilemez. Tıpkı ölü kişinin taraf ehliyeti bulunmadığı gibi tüzel kişiliği sona eren ticaret şirketinin de taraf ehliyeti bulunmamaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 114/1-d maddesine göre taraf ehliyeti dava şartıdır. Dava şartlarının varlığının yargılamanın her aşamasında aranması gerekir. Dava sırasında mevcut olan dava şartı, yargılama sırasında ortadan kalkmış ve tamamlanabilir dava şartı ise bunun tamamlanması için ilgili tarafa süre verilmesi gerekir.
Bu itibarla temyiz incelemesi yapılabilmesi amacıyla şirketin ihyası için davalı-karşı davacı tarafa süre verilip şirket ihya edildikten sonra her halükarda davacı-karşı davalı şirket vekilinin temyiz istemlerinin incelenmesi için dosyanın Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Başkanlığına gönderilmek üzere mahkemesine geri çevrilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE 18.12.2018 gününde oy çokluğu ile karar verildi.