YARGITAY KARARI
DAİRE : Hukuk Genel Kurulu
ESAS NO : 2018/387
KARAR NO : 2021/930
KARAR TARİHİ : 06.07.2021
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
1. Taraflar arasındaki “işçilik alacağı” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, … 8. … Mahkemesince verilen davanın kısmen kabulüne ilişkin karar davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.
2. Direnme kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
3. Hukuk Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
I. YARGILAMA SÜRECİ
Davacı İstemi:
4. Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde 15.08.1999 – 21.09.2012 tarihleri arasında çalıştığını, son ücretinin brüt 4.279,38TL olduğunu, yol ve yemek yardımlarından faydalandığını, … sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini, haftanın beş günü 09:00-18:30, cumartesi günü ise 09:00-14:30 saatleri arasında çalıştığını, resmî tatil günlerinde de çalışmasının olduğunu ileri sürerek kıdem tazminatı, yıllık izin, fazla çalışma ile ulusal … ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabı:
5. Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 15.08.1999-21.09.2012 tarihleri arasında muhasebe uzmanı olarak çalıştığını, kendi isteği ile işyerinden ayrıldığından kıdem tazminatına hak kazanamayacağını, hafta içi 09:00-18:00 saatleri arasında çalıştığını, hafta sonu çalışmasının bulunmadığını, … sözleşmesine göre aylık ücretin fazla çalışma, hafta tatili, ulusal … ve genel tatil ücretini de kapsadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararı:
6. … 8. … Mahkemesinin 11.07.2014 tarihli ve 2013/163 E., 2014/403 K. sayılı kararı ile; davacının davalıya ait işyerinde 15.08.1999-21.09.2012 tarihleri arasında çalıştığı, son ücretinin brüt 4.120,00TL olduğu, yemek yardımından faydalandığı, tanık beyanları dikkate alındığında haftalık 45 saat çalışma süresini aşan çalışmasının bulunduğu, zamanaşımı def’inin de dikkate alındığı, ek bilirkişi raporuyla hesap edilen alacak miktarlarına %30 oranında karineye dayalı indirim yapılarak belirlenen fazla çalışma ile ulusal … genel tatil ücreti alacaklarının hüküm altına alındığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Özel Daire Bozma Kararı:
7. … 8. … Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
8. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 01.03.2016 tarihli ve 2014/29717 E., 2016/4413 K. sayılı kararı ile; davalının sair temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra, “…2- Somut uyuşmazlıkta, davacının fazla çalışma alacağı talebinde bulunduğu, mahkemece haftalık 2 saat fazla çalıştığı kabul edilerek fazla çalışma alacağına karar verilmiş, davacının aylık ücretinin 4. 120,00 TL olduğu anlaşılmıştır.
Taraflar arasında düzenlenen … sözleşmesinin 8. maddesinde fazla çalışmaların aylık ücrete dahil olduğu belirtilmiştir. Bu durum karşısında davacının yıllık 270 saatlik fazla çalışması ücretinin içinde olduğuna göre haftalık 5,20 saat fazla çalışma ücretin içinde sayılacağından, haftalık 2 saat fazla çalışma bu sınırı aşmadığından fazla çalışma alacağı talebinin reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi isabetsizdir.
3-Hükmedilen miktarların net mi, yoksa brüt mü olduğunun kararda gösterilmemesinin infazda tereddüde yol açacağının düşünülmemesi de hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.” gerekçeleriyle karar bozulmuştur.
Direnme Kararı:
9. … 8. … Mahkemesinin 28.03.2017 tarihli ve 2016/206 E., 2017/195 K. sayılı kararı ile; üçüncü bentte yer alan bozma nedenine uyulmuş, ikinci bentte yer alan bozma nedeni bakımından ise önceki gerekçeye ilaveten davacı vekilinin … sözleşmesinde yer alan imzanın davacıya ait olmadığını beyan etmesi üzerine 10.09.2013 tarihli duruşmada istenilen … sözleşmesi aslının davalı şirket tarafından 31.10.2013 tarihinde sunulduğu, 30.01.2014 tarihli duruşmada davacının imza örnekleri alınmasına rağmen, aynı duruşmada … sözleşmesi aslının sunulmadığı belirtilerek imza incelemesi için dosyanın grafolog bilirkişisine gönderilmesine ilişkin ara karardan dönüldüğü, dosya kapsamında aslı bulunan ve davalı vekili tarafından 31.10.2013 tarihli dilekçeyle sunulan … sözleşmesindeki imza ile davacıdan alınan imza örnekleri karşılaştırıldığında ilk bakışta … sözleşmesindeki imzanın davacıya ait olmadığının anlaşıldığı, bu nedenle … sözleşmesinde yer alan fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dâhil olduğu yönündeki 8. maddenin davacıyı bağlamayacağı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme Kararının Temyizi:
10. Direnme kararı süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
II. UYUŞMAZLIK
11. Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; somut olayda; fazla çalışma ücretinin aylık ücret içerisinde olduğuna dair hüküm içeren 23.12.2008 tarihli … sözleşmesinin dikkate alınıp alınamayacağı; buradan varılacak sonuca göre davacının haftalık iki saat fazla çalışmasının, yıllık 270 saatlik fazla çalışma süresini aşmadığından bahisle fazla çalışma ücreti alacağı talebinin reddine karar verilmesinin dosya kapsamına uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
III. ÖN SORUN
12. Hukuk Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sırasında öncelikle direnme adı altında verilen kararın gerçekte yeni hüküm niteliğinde olup olmadığı; buradan varılacak sonuca göre temyiz incelemesinin Hukuk Genel Kurulunca mı, yoksa Özel Dairece mi yapılması gerektiği hususu ön sorun olarak tartışılıp değerlendirilmiştir.
IV. GEREKÇE
13. Direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için mahkeme bozmadan esinlenerek yeni herhangi bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli; gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir.
14. Mahkemenin yeni bir bilgi, belge ve delile dayanarak veya bozmadan esinlenip gerekçesini değiştirerek veya daha önce üzerinde durmadığı bir hususu bozmada işaret olunan şekilde değerlendirerek dolayısıyla da ilk kararının gerekçesinde dayandığı hukukî olguyu değiştirerek karar vermiş olması hâlinde direnme kararının varlığından söz edilemez.
15. İstikrar kazanmış Yargıtay içtihatlarına göre; mahkemece direnme kararı verilse dâhi bozma kararında tartışılması gereken hususları tartışmak, bozma sonrası yapılan araştırma, inceleme veya toplanan yeni delillere dayanmak, önceki kararda yer almayan ve Özel Daire denetiminden geçmemiş olan yeni ve değişik gerekçe ile hüküm kurmak suretiyle verilen karar direnme kararı olmayıp, bozmaya eylemli uyma sonucunda verilen yeni hüküm olarak kabul edilir.
16. Somut olayda, mahkemece ilk kararda, davacının haftalık 45 saat çalışma süresini aşan çalışmasının bulunduğu, ek bilirkişi raporuyla hesap edilen alacak miktarlarına %30 oranında karineye dayalı indirim uygulanmak suretiyle fazla çalışma ile ulusal … genel tatil ücreti alacaklarının hüküm altına alındığı belirtilmiş iken; direnme olarak adlandırılan kararda, davacı vekilinin … sözleşmesinde yer alan imzanın davacıya ait olmadığını beyan etmesi üzerine 10.09.2013 tarihli duruşmada istenilen … sözleşmesi aslının davalı şirket tarafından 31.10.2013 tarihinde sunulduğu, 30.01.2014 tarihli duruşmada davacının imza örnekleri alınmasına rağmen, aynı duruşmada … sözleşmesi aslının sunulmadığı belirtilerek imza incelemesi için dosyanın grafolog bilirkişisine gönderilmesine ilişkin ara karardan dönüldüğü, dosya kapsamında aslı bulunan ve davalı vekili tarafından 31.10.2013 tarihli dilekçeyle sunulan … sözleşmesindeki imza ile davacıdan alınan imza örnekleri karşılaştırıldığında … sözleşmesindeki imzanın ilk bakışta davacıya ait olmadığının anlaşıldığı, bu nedenle … sözleşmesinin 8. maddesinde yer alan fazla çalışma ücretinin aylık ücrete dâhil olduğuna ilişkin hükmün davacıyı bağlamayacağı sonucuna ulaşıldığı gerekçesine dayanılmıştır.
17. Görüldüğü üzere, direnme kararının gerekçesinde yeni bir hukukî gerekçe oluşturulmuştur.
18. Buna göre mahkemenin direnme olarak adlandırdığı kararın, usul hukuku anlamında gerçek bir direnme kararı olmadığı, bozmadan önceki kararda tartışılıp değerlendirilmemiş dolayısıyla Özel Daire denetiminden geçmemiş yeni gerekçeye dayalı yeni hüküm niteliğinde olduğu her türlü duraksamadan uzaktır.
19. Hâl böyle olunca, kurulan bu yeni hükmün temyizen incelenmesi görevi Hukuk Genel Kuruluna değil, Özel Daireye aittir.
20. Bu nedenle dosya Özel Daireye gönderilmelidir.
V. SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Taraf vekillerinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE,
Karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 06.07.2021 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.