YARGITAY KARARI
DAİRE : Hukuk Genel Kurulu
ESAS NO : 2008/322
KARAR NO : 2008/324
KARAR TARİHİ : 16.04.2008

MAHKEMESİ : Kadıköy 3. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 29/5/2007
NUMARASI : 2007/261-2007/329
Taraflar arasındaki “alacak” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Kadıköy Asliye 3.Ticaret Mahkemesince asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne dair verilen 27.1.2006 gün ve 2005/665-2006/34 sayılı kararın incelenmesi davalı-birleşen davacı SSK Başkanlığı vekili ile davacı-birleşen davalı ……Turizm Nakliyat Temizlik San.ve Tic. Ltd.Şti. vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 12.12.2006 gün ve 2006/11939-16277 sayılı ilamı ile, (“…Davacı, davalı kurumun açtığı ihale sonucunda Erenköy ve Sultanbeyli Hastanelerinin temizlik ihalelerini kazandığını, 12.3.1999 tarihinde sözleşme imzaladıklarını, sözleşmeden doğan tüm yükümlülüklerini yerine getirmiş olmasına rağmen davalının son iki adet fatura bedelini ödemediğini ileri sürerek 5.762.162.056 TL’nın tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı davanın reddini dilemiş; birleşen davasında da davacının sözleşmenin ifası sırasında bir kısım usulsüzlükler yapmak suretiyle asgari ücret farklarını iki kez tahsil ettiğini, eksik işçi çalıştırıp fazla tahakkuk gösterdiğini, fazla KDV farkı aldığını, tüm bunların müfettiş raporuyla belirlendiğini ve çalışanı diğer davalı K.. Ç..’nın da sorumlu olduğunu ileri sürerek şimdilik 3.178.859.356 TL’nın tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, asıl davanın kabulüne, birleşen davanın İş Mahkemesinde görülmesi gerektiği gerekçe gösterilerek görev yönünden reddine karar verilmiş; birleşen davanın davacısı tarafından temyiz edilen hüküm, Dairemizce bozulmuş, bozmaya uyulduktan sonra bu kez asıl davanın reddine, birleşen davanın 1.794.74 YTL üzerinden kabulüne, birleşen davanın davalılarından K..Ç..hakkındaki davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ve birleşen davanın davacısı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı-birleşen davanın davacısının tüm, davacı-birleşen davanın davalısının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davalı-birleşen davanın davacısı 31.7.2001 tarihinde açtığı davasında fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmak suretiyle 3.178.859.356 TL.nın tahsiline karar verilmesini istemiş; daha sonradan davasını ıslah etmediği gibi her iki davada taraflar aynı sözleşmeye dayanmış olsalar bile, davalı (birleşen davanın davacısının) her hangi bir takas-mahsup talebi de yoktur. Her iki dava farklı tarihlerde açılmış olup, dayanılan maddi vakıalar da biribirinden farklıdır. Hal böyle olunca mahkemece her iki dava hakkında ayrı ayrı hüküm kurulması gerekirken kendiliğinden takas ve mahsup işlemi yapmak suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir…”)gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalı-birleşen davacı SSK Başkanlığı vekili ile davacı-birleşen davalı ….Turizm Nakliyat Temizlik San.ve Tic. Ltd.Şti. vekili

HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve direnme kararının verildiği tarih itibariyle H.U.M.K.2494 sayılı Yasa ile değişik 438/II.fıkrası hükmü gereğince duruşma isteğinin reddine karar verilip dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Asıl dava; davalıya bağlı sağlık tesislerinin genel temizliğinin yapılması konusunda taraflar arasında düzenlenen sözleşme nedeniyle, davacı yüklenici tarafından düzenlenen ve bedelleri ödenmeyen iki adet faturaya dayalı alacağın; birleştirilen dava ise, aynı sözleşme çerçevesinde, yüklenicinin yaptığı ileri sürülen usulsüzlükler, mükerrer tahsilatlar nedeniyle ve ayrıca ceza bedeli olarak tahakkuk eden alacağın tahsili istemine ilişkindir.
Asıl davada davacı ….Turizm Nakliyat Temizlik San.ve Tic. Ltd.Şti. vekili, davalının yaptığı 7.12.1998 günlü ihale sonucunda taraflar arasında düzenlenen 12.3.1999 tarihli sözleşmeyle, davacının, SSK Kartal Hastanesine bağlı Erenköy Fizik Tedavi Rehabilitasyon Merkezi ile Sultanbeyli ve Samandıra Dispanserlerinin genel temizlik işlerini yapma işini üstlendiğini, 12.3.1999 tarihinde işe başladığını, sözleşme çerçevesinde gerekli hizmetleri yerine getirdiğini, davalının da hak edişleri ödediğini, ancak, 28.4.2000 ve 12.5.2000 tarihli son iki faturanın bedelleri toplamı 5.762.162.056 TL.nin ödenmediğini, sebebi sorulduğunda ise, daha önceki ödemelerde yanlış hesaplamalar yapıldığı şeklinde keyfi bir beyanda bulunulduğunu ileri sürerek, 5.762.162.056 TL.nin en yüksek reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı SSK Genel Müdürlüğü vekili, Kartal SSK Hastanesine bağlı sağlık tesislerinde temizlik işlerini yürüten davacı şirket ile ilgili olarak düzenlenen 29.9.2000 tarihli müfettiş raporunda; davaya konu 28.4.2000 tarihli fatura bedelinin 4.115.830.375 TL.değil, KDV dahil 703.002.830 TL.;12.5.2000 tarihli fatura bedelinin de KDV dahil 1.646.331.681 TL. değil, KDV dahil 1.481.201.131 TL; iki faturanın toplam bedelinin de 5.184.203.961 TL.olması gerektiğinin; davacı şirketin, asgari ücret farkını her ay faturalara yansıtarak mükerrer ödemelere sebebiyet verdiğinin, 1999 Temmuz ayı asgari ücret farkının iki kez fatura edildiğinin, KDV artış farklarının faturalara önceden yansıtılması nedeniyle davacı şirkete sehven fazla ödeme yapıldığının tesbit edildiğini; ayrıca, davacı şirketin eksik işçi çalıştırması nedeniyle 2.067.336.572 TL.ceza tahakkuk ettirildiğini, böylece davalının davacıdan 8.363.163.317 TL. alacağı bulunduğunun belirlendiğini, fazla ödemeleri iade etmesi için davacıya 10.5.2000 tarihli yazının gönderildiğini, ancak ödeme yapmadığını, 3.178.859.365 TL. kurum alacağının tahsili için, Şişli 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2001/975 esas sayılı dosyasıyla görülmekte olan davanın açıldığını, her iki davanın birleştirilmesi gerektiğini; davalının tacir olmaması nedeniyle reeskont faizi talep edilemeyeceğini, dosyada mevcut bilirkişi raporunu da kabul etmediğini cevaben bildirmiştir.
Birleştirilen davada ise, davacı SSK Genel Müdürlüğü vekili, Kartal SSK Hastanesine bağlı sağlık tesislerinde temizlik işlerini yürüten davalı ……Turizm Nakliyat Temizlik San.ve Tic. Ltd.Şti. tarafından bazı usulsüzlükler yapıldığının müfettiş raporuyla saptandığını, rapora göre, eksiklik ve aksaklıkların bir kısmının davalı firmanın tutum ve davranışlarından kaynaklandığını, ayrıca hastanenin makine ve ikmal servisinin işlemleri gereği gibi kontrol etmemesinin de bunda etkili olduğunun belirtildiğini, yapılan usulsüzlükler sonucu kurumun 3.178.859.356 TL. zarara uğradığını, davalı firmanın yazılı talebe rağmen zararı ödemediğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin talep hakkı saklı kalmak kaydıyla 3.178.859.356 TL. kurum alacağının 29.9.2000 tarihinden itibaren davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı K…Ç…, Kartal SSK Hastanesi malzeme servis sorumlusu olarak görevli bulunduğunu, diğer davalı şirketin usulsüzlüklerini kendisinin belirlediğini, konuyla ilgili olarak yaptığı tüm işlemlerin yazışmalarla ve belgelerle sabit bulunduğunu, zarara neden olmadığını cevaben bildirmiştir.
Diğer davalı …Turizm Nakliyat Temizlik San.ve Tic. Ltd.Şti. vekili esasa cevap vermemiş; her iki davanın birleştirilmesini talep etmiştir.
Yerel Mahkeme asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulü ile 1.794,74 YTL.nin 08.12.2000 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya dair talebin reddine karar vermiş; bu karar Özel Dairece metni yukarıda bulunan ilamla bozulmuş; Yerel Mahkeme, gerekçesini tekrarlayarak ve özellikle, uyuşmazlığın tek bir hizmet sözleşmesinden doğduğunu, tarafların birbirlerinden olan karşılıklı alacaklarının varlıklarının ve miktarlarının çekişmesiz bulunduğunu, birleştirilen davada, şirket alacağından idare alacağı düşülmek suretiyle kalan tutarın tahsilinin talep edildiğini, böylece mahsup iradesinin açıkça ortaya konulduğunu, iki ayrı dava açılmış olmasının sonuca etkili bulunmadığını vurgulayarak önceki kararında direnmiştir.
İhale sonucunda taraflar arasında düzenlenen 12.3.1999 tarihli sözleşme uyarınca, davacı-birleşen davalının, bir yıl süreyle, 20 işçi çalıştırarak SSK Kartal Hastanesine bağlı Erenköy Fizik Tedavi Rehabilitasyon Merkezi ile Sultanbeyli ve Samandıra Dispanserlerinin genel temizlik işlerini 23.252.453.125 TL. bedelle yapmayı taahhüt ettiği, taahhüdünü yerine getirdiği, iş bedelinin aylık olarak düzenlediği faturalar karşılığında kendisine ödendiği, asıl davaya konu 28.4.2000 tarihli 4.115.830.375 TL. tutarlı ve 12.5.2000 tarihli, 1.646.331.681 TL. tutarlı son iki fatura bedelinin (toplam 5.762.162.056 TL.) ise ödenmediği çekişmesizdir.
Davalı Kurumun bu fatura bedellerini ödememe gerekçesini dayandırdığı, Kurum Müfettişi Engin Aydemir tarafından düzenlenmiş 29.9.2000 günlü inceleme raporunda, yüklenici firmanın sözleşmeye aykırı bazı davranışları bulunduğu, eldeki davanın konusunu oluşturan iki adet fatura bedellerinin olması gerekenden daha fazla gösterildiği ve benzeri başka usulsüzlükler yapıldığı belirtildikten sonra, “sonuç” bölümünde “Kurum Özlük Hakları Yönünden” alt başlığıyla aynen;
“- Kartal Hastanesince sehven ödenen (4.905.905.651 TL. nin 31.5.2000 tarihi itibariyle hesaplanan kanuni faizi dahil) 6.295.726.745 TL. ile,
-12.3.1999-12.5.2000 tarihleri arasında eksik işçi çalıştırılan toplam 661 günün parasal ceza tutarı olan (1.536.986.945 TL.nin 31.5.2000 tarihi itibariyle hesaplanan kanuni faizi dahil) 2.067.336.572 TL.nin,
Toplamı olan 8.363.063.317 TL.sından, firmanın (2000 yılı nisan ayından olan alacağı olan KDV dahil 3.703.002.830 TL. sı ile 2000 yılı mayıs ayından olan alacağı olan KDV dahil 1.481.201.131 TL.sı olmak üzere) alacağı toplam 5.184.203.961 TL. sının borcundan mahsup edilmesi nedeniyle kalan kanuni faiz dahil 3.178.859.356 TL. sının,
Yener Temizlik Firmasından ve malzeme servis sorumlusu K..Ç..’dan müteselsil olarak tahsil edilmesinin uygun olacağı kanaatine varılmıştır.” Denilmiştir.
Kurum tarafından açılıp birleştirilen dava, gerekçesi ve talep sonucu itibariyle bütünüyle bu rapora dayalıdır. Başka bir ifadeyle, Kurum, birleştirilen davada, anılan raporu esas almak suretiyle, kendi alacak tutarından şirketin mevcut alacağını düşüp, karşılıklı alacaklar arasında bir mahsup işlemi yaparak talepte bulunmuştur.
Davasını açarken, aynı sözleşmeden kaynaklanan ve miktarları çekişmesiz olan alacağı ile borcu arasında mahsup işlemini bizzat yapan ve böylece mahsup iradesini davadan önce ortaya koymuş olan idarenin (birleştirilen davanın davacısının), birleştirilerek görülen eldeki dava sırasında ayrıca mahsup talebinde bulunmasına gerek yoktur.
Dolayısıyla, birleşen davaları gören Yerel Mahkemenin, bu yönü gözönünde tutarak, her iki tarafın karşılıklı alacak-borç ilişkisi ve miktarları çerçevesinde hüküm kurması usul ve yasaya uygundur. Bu nedenle direnme kararının onanması gerekir.
SONUÇ: Davalı-birleşen davacı SSK Başkanlığı vekili ile davacı-birleşen davalı …. Turizm Nakliyat Temizlik San.ve Tic. Ltd.Şti. vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, gerekli ilam harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 16.4.2008 gününde oybirliği ile karar verildi.