YARGITAY KARARI
DAİRE : Hukuk Genel Kurulu
ESAS NO : 2007/787
KARAR NO : 2007/766
KARAR TARİHİ : 24.10.2007

MAHKEMESİ : Kocaeli 1. Aile Mahkemesi
TARİHİ : 15/05/2007
NUMARASI : 2007/237-2007/399
Taraflar arasındaki “karşılıklı boşanma,maddi manevi tazminat ve nafaka” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda;Kocaeli 1.Aile Mahkemesince davacı-karşı davalı K. A. tarafından açılan boşanma davasının kabulüne tarafların boşanmalarına, davalı-karşı davacı F.A.. tarafından açılan davanın reddine, davacı-karşı davalı K. A.ın maddi tazminat talebinin reddine, manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 2.000 YTL.manevi tazminatın davalı-karşı davacı F. A.’dan alınarak davacı karşı davalı K. A.‘a verilmesine, davalı karşı davacı F.’nın maddi manevi tazminat ve nafaka taleplerinin reddine dair verilen 28.02.2006 gün ve 2006/6-105 sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin 27.11.2006 gün ve 2006/8928-16361 sayılı ilamı ile; (…1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre kadının temyiz itirazları yersizdir.
2-Kocanın temyiz incelemesine gelince;
a-Koca tazminatlar yönünden faiz isteminde bulunmasına rağmen, koca yararına hüküm altına alınan manevi tazminat yönünden faiz istemine olumlu-olumsuz karar verilmemesi doğru olmamıştır.
b-Türk Medeni Kanununun 174/1. maddesi mevcut veya beklenen bir menfaati boşanma yüzünden haleldar olan kusursuz yada daha az kusurlu tarafın, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebileceğini, 186. maddesi, evi birlikte seçeceklerini , birliğin giderlerine güçleri oranlarında emek ve mal varlıkları ile katılacaklarını öngörmüştür. Toplanan delillerden boşanmaya sebep olan olaylarda maddi tazminat isteyen eşin diğerinden daha ziyade kusurlu olmadığı anlaşılmaktadır. Boşanma sonucu bu eş, en azından diğerinin maddi desteğini yitirmiştir. O halde mahkemece, tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile kusurları ve hakkaniyet ilkesi (MK.Md,4 BK.md.42 ve 44 ) dikkate alınarak koca yararına uygun miktarda maddi tazminat verilmelidir. Bu yönün dikkate alınmaması doğru görülmemiştir….) gerekçesiyle hükmün 2/a-b bentlerinde belirtilen nedenle faiz ve maddi tazminat yönünden BOZULMASINA, kadının temyizinin 1. bentte belirtilen nedenle ONANMASINA karar verilerek dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece davacı-karşı davalı Kemal Alpay’ın maddi tazminat talebinin reddine ilişkin önceki kararda direnilmiştir.

HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, karşılıklı boşanma ve maddi–manevi tazminat ile nafaka istemine ilişkindir.
Davacı-karşı davalı K.A.vekili davalının, davacıyı yengesi ile duygusal ilişki içerisinde olmakla sürekli itham ettiğini ve bu dayanaksız ithamını toplum içinde yaydığını, davacıya sürekli hakaretlerde bulunarak onun kişilik değerlerine saldırdığını ve haksız olarak müşterek evi terk ettiğini, bu durumda evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını ve davacının davalı ile yaşamasına imkan kalmadığını ileri sürerek tarafların boşanmalarına, düğünde takılan bilezikler ve takı setinin BK.244/2 maddesi gereğince aynen iadesine mümkün olmadığı taktirde dava tarihindeki değerine tekabül eden 3.750.000.000 TL.nin dava tarihinden itibaren işeyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, 10.000.000.000 TL.maddi,10.000.000.000 TL.manevi tazminatın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline,davalının karşı davasının reddine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı-karşı davacı F. A. vekili, tarafların evliliğinin davacı kocanın bir başkası ile duygusal ilişki içinde bulunması nedeniyle mutsuzluğa dönüştüğünü ve evlilik birliğinin temelinden sarsıldığını, bu nedenle müvekkilinin 01.02.2004 tarihinde baba evine gittiğini ve o zamandan bu yana ayrı yaşadıklarını, evlilik birliğinin kocanın kusuru neticesinde sarsıldığını, kusurlu tarafın dava açma hakkı olmadığını bu nedenle açılmış boşanma davasının reddi gerektiğini aksi halde 250.000.000 TL.yoksulluk nafakasına, 10.000.000.000 TL. maddi ,10.000.000.000 TL.manevi tazminata hükmedilmesini cevaben bildirmiş, birleşen davada ise davacı kadının davalı kocasının kusurlu davranışlarını düzeltmeye çalışmaktan başka kusurunun bulunmadığını, evlilik birliğinin kocanın kusuru neticesinde sarsıldığını, müvekkilinin hiçbir yerden geliri olmadığını belirterek tarafların boşanmalarına, 10.000.000.000 TL. maddi, 10.000.000.000 TL.manevi olmak üzere toplam 20.000.000.000 TL.tazminatın davalı kocadan alınarak müvekkiline verilmesini ayrıca 250.000.000 TL.yoksulluk nafakasına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Yerel Mahkeme önce “Davalı-Davacı F.tarafından açılan davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına,dava tarihi itibariyle 200 YTL.tedbir nafakasının kararın kesinleşmesinden sonra yoksulluk nafakası olarak devamına, davacı-davalı Kemal’den alınarak davalı-davacı F.A.’a verilmesine,karar tarihi itibariyle 5.000 YTL.maddi, 5.000 YTL manevi tazminatın davacı-davalı K. A.dan alınarak davalı-davacı F. A.’a verilmesine” karar vermiş, davacı-davalı K.Al.’ın temyizi üzerine Yargıtay 2.Hukuk Dairesi 8.11.2005 tarih 2005/9281-15293 sayılı ilamı ile “1- Kocadan kaynaklanan evlilik birliğinin temelinden sarsılmasını gerektirir bir davranış kanıtlanmış değildir.Bu yön gözetilmeden kadının boşanma davasının kabulüne karar verilmesi doğru bulunmamıştır.
2- Kocanın boşanma davasına yönelik temyize gelince;
Yapılan soruşturma, toplanan delillerle *kadının asılsız olarak kocasının yengesi ile ilişkiye girdiği yönünde şayia çıkardığı anlaşılmaktadır.Bu halde taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik mevcut ve sabittir.Olayların akışı karşısında davacı dava açmakta haklıdır.Bu şartlar altında eşleri birlikte yaşamaya zorlamanın artık kanunen mümkün görülmemesine göre ,boşanmaya (TMK.md.166/1 )karar verilecek yerde ,yetersiz gerekçe ile davanın reddi doğru bulunmamıştır.”gerekçesi ile hükmün bozulmasına diğer yönlerin şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar vermiş, bozma kararına uyan yerel mahkeme “Davacı karşı davalı K.A. tarafından açılan boşanma davasını kabulüne tarafların boşanmalarına, davalı karşı davacı tarafından açılan davanın reddine,davacı karşı davalı K. A.’ın maddi tazminat talebinin reddine, manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 2.000 YTL.manevi tazminatın davalı karşı davacı F.’dan Alınarak davacı karşı davalı K.‘e verilmesine , davalı karşı davacı F.’nın maddi manevi tazminat ve nafaka taleplerinin reddine” karar vermiş taraf vekillerinin temyizi üzerine Özel Dairece yukarıda başlık bölümünde aynen alınan bozma ilamı ile kararı maddi tazminat yönünden bozmuştur.
Mahkemece önceki kararda direnilmiş; hükmü davacı-davalı K. A. vekili temyiz etmiştir.
Davalı-davacı F.A.’ın kusurlu olduğu noktasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.Uyuşmazlık davacı-davalı koca yararına maddi tazminata hükmedilip hükmedilmeyeceği noktasındadır.
Türk Medeni Kanununun 174/1. maddesi; “mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu tarafın, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebileceğini..” hükme bağlamıştır. Bu hüküm gereğince, maddi tazminata hükmedilebilmesi için temel koşul, tazminat isteyen tarafın boşanmada kusursuz veya daha az kusurlu olması ve boşanma yüzünden mevcut veya beklenen menfaatlerinin zedelenmiş bulunmasıdır.
Hukuka aykırı ve kusurlu bir davranış sonucu hakkı ihlal edilenin zararının giderilmesi, menfaatinin denkleştirilmesi hukukun temel ilkesidir. Ancak, Türk Medeni Kanununun 174/1. maddesi, genel tazminat esaslarından ayrılmış ve kendisine özgü kural getirmiştir. Haksız fiil tazminatının temel unsuru olan “gerçek zararın belirlenmesi” koşulu, Aile Hukukunda, Borçlar Hukukundaki düzenlemeden farklıdır. Eşler arasındaki ilişkinin özelliği itibarıyla burada gerçek zararı tam olarak belirlemek zordur. Bu özelliği nedeniyledir ki, yasa, menfaati zedelenene, uygun bir tazminat verileceğini açıklamıştır. Hakim, tazminat miktarını takdir ederken, kusurun ağırlığını, tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını, evlenme şanslarını, ortalama yaşam sürelerini, yaşam seviyelerini ve geçim koşullarını göz önünde tutarak, makul ve herkesçe kabul edilebilir bir miktar belirleyecektir.
Kanun, mevcut veya beklenen menfaattin neler olduğunu göstermemiştir. Mevcut menfaatin belirlenmesinde ölçü, genel olarak evlilik birliğinin, eşlere sağladığı yararlardır. Beklenen menfaatler de, evliğin devamı halinde eşlerden birinin diğerine gelecekte sağlaması muhtemel olan çıkarlardır. Aile birliği, eşler arasında eşitliğe dayanır. (Anayasa m.41) Başka bir ifade ile eşler, evlilik birliğinde eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir. Eşler, birlikte yaşamak, birbirlerine sadık kalmak ve yardımcı olmak zorundadırlar. (TMK. m. 185/3), Birliği beraberce yönetirler (TMK. m. 186/2), Evlilik birliğinin giderlerine güçleri oranında emek ve malvarlıklarıyla katılırlar. (TMK. m. 186/3),Eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulanması asıldır. (TMK.m.202/1) Kadın çalışmasa dahi, yaptığı diğer işler nedeniyle katkı payı isteyebilmektedir.Boşanma halinde eşlerden birinin, diğerine, emek veya malvarlığıyla sağladığı katkı ve desteği yitirmesi, yoksun kalınan bu desteğin maddi değeri kadar mevcut menfaatin ihlalidir. Türk Medeni Kanunu’nun 174/1.maddesinde maddi tazminat talebi için kadın ve erkek yönünden bir ayrım yapılmamıştır.Olayda, koca; kendi kusuruyla yol açmadığı boşanma yüzünden, evlilik düzeni bozulmuş, en azından evin bakımı, temizliği gibi kadının ev işlerine emeğiyle sağladığı katkıdan yoksun kalmıştır. Koca, bozulan bu düzenini ilerde yeniden kurmak ve elde etmek için maddi külfet yapmak zorunda kalacaktır. Çalışmayan ve hiç bir geliri olmayan kadının edinilmiş mallarda katkı payı isteyebileceğini kabul eden Türk Medeni Kanunu sisteminde, maddi tazminat ile sorumlu tutulamayacağını önceden kabul etmek imkansızdır.Kadının, ev kadını olması ve evlilik birliği içinde gelirinin bulunmaması, tazminat sorumluluğunun esasıyla ilgili değil, tazminatın kapsamını belirlemekle ve infaz ile ilgilidir. Bu bakımdan, maddi tazminatın koşulları oluşmuştur. Açıklanan sebeple özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken, direnme kararı verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenlerle direnme kararı bozulmalıdır.
S O N U Ç : Davacı-davalı K.A. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda ve Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, 24.10.2007 gününde oyçokluğu ile karar verildi.