YARGITAY KARARI
DAİRE : Hukuk Genel Kurulu
ESAS NO : 2006/319
KARAR NO : 2006/344
KARAR TARİHİ : 07.06.2006

MAHKEMESİ : Bursa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 08/02/2006
NUMARASI : 2005/408-38
Taraflar arasındaki maddi ve manevi tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Bursa Asliye 1. Hukuk Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 20.4.2004 gün ve 2000/775-2004/167 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili ile davalılardan Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü ve …..Otomotiv Tic.ve San. Ltd.Şti. vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 16.6.2005 gün ve 2004/10972-2005/6574 sayılı ilamı ile, (“…1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacılardan E..S..’in tüm, diğer davacı E.. S.. ile davalıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2-Davacılardan E..S..’in diğer temyiz itirazlarına gelince; davacılar, davalıların hukuka aykırı eylemi sonucu yaralandıklarını belirterek tazminat isteminde bulunmuşlardır.
Mahkemece istemin bir bölümü hüküm altına alınmıştır.
Karar davacılar ile davalılardan Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü ve …Otomotiv Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi tarafından temyiz edilmiştir.
Borçlar Kanunu’nun 47. maddesi hükmüne göre hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen. tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Davaya konu olan olayda, kafa kemiklerinde kırıklar oluşacak, hayati tehlike geçirecek biçimde yaralandığı anlaşılan davacılardan E..S..in yaralanma derecesi ve yukarıdaki ilkeler gözetildiğinde hüküm altına alınan 2.000.000.000 lira manevi tazminat çok azdır. Daha üst düzeyde manevi tazminat takdir edilmesi için kararın bozulması gerekmiştir.
3-Davalıların öteki temyizine gelince; davacılardan E.. S.., meydana gelen olay nedeniyle yaralanması sonucu eğitiminin gecikmesinden dolayı 1.000.000.000 lira maddi tazminat isteminde bulunmuştur. Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasası’nın 74. maddesi gereğince hakimin, tarafların iddia ve savunmaları ile bağlı olup ondan fazlasına veya başka bir şeye hükmedemez. Yerel mahkemece anılan düzenleme gözetilmeden bu istek kalemi yönünden 3.588.160.552 lira maddi tazminata karar verilerek isteğin aşılması doğru olmadığından karar bu nedenle de bozulmalıdır…”) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davacı vekili ve davalılardan Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, hukuka aykırı eylem nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davalılardan Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü tarafından düzenlenen Bahar Şenlikleri kapsamında, Uludağ Üniversitesi Görükle kampusünde, Go-kart denilen, küçük ve hızlı, otomobile benzeyen araçlarla yapılan etkinlik sırasında, 8.5.2000 tarihinde, davalılardan A..S.. yönetimindeki aracın pist dışına çıkarak davacılara çarptığı, her iki davacının yaralanmasına neden olduğu çekişmesizdir.
Görülmekte olan davada, bu olguya dayanılarak, her iki davacı yararına maddi ve manevi tazminat isteminde bulunulmuştur.
Yerel Mahkeme; olayda davalı …Limited şirketinin güvenliği tam olarak sağlayamaması nedeniyle %40; aracı kullanan davalı A..S..’in %30, davalı Uludağ Üniversite yönetiminin %15, davacıların %15 oranında kusurlu oldukları; söz konusu kazada; davacı E.. S..in hayati tehlike geçirmeksizin 25 gün iş ve güçten kalacak, 60 günde tıbbi şifa bulacak şekilde, diğer davacı E.. S..’in ise hayati tehlike geçirerek, 45 gün iş ve gücünden kalacak ve 75 günde tıbbi şifa bulacak şekilde yaralandığı, bilirkişi raporuna göre davacı E..S..’in, davalılara ait %85 kusur oranı üzerinden 3.588.160.552 TL. tazminat alacağının bulunduğu gerekçesiyle, davalı Ö.. Ö..hakkındaki davanın reddine, davacı E.. S.. için 3.588.160.552 TL. maddi tazminat ile 2.000.000.000 TL. manevi tazminatın, davacı E.. S..için 5.000.000.000 TL. manevi tazminatın 8.5.2000 kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar A.. S.., ..Otomotiv Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi ile Uludağ Üniversitesi Rektörlüğünden müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine, davacı E.. S..’in maddi tazminat davasının açılmamış sayılmasına karar vermiş; bu karar, Özel Dairece yukarıdaki gerekçeyle bozulmuş, Yerel Mahkeme gerekçesini tekrarlayarak önceki kararında direnmiş, direnme kararını davacı vekili ve davalılardan Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü vekili temyiz etmiştir.
1- Davacı vekilinin temyiz itirazları yönünden:
Yerel Mahkemece, metni yukarıda bulunan bozma ilamının (2) nolu bendine uyulmak suretiyle, davacı E.. S…yararına 5.000 YTL. manevi tazminatın 8.5.2000 olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar A.. S.., .. Otomotiv Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi ile Uludağ Üniversitesi Rektörlüğünden müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir. Bozmaya uyulmak suretiyle kurulan bu yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi görevi Özel Daireye ait bulunduğundan, davacı vekilinin bu yöne ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Özel Daireye gönderilmesi gerekir.
2- Davalı Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde: Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle; her ne kadar dava dilekçesinde davacılardan E..S..için toplam 10 milyar TL. maddi tazminat istenilmiş ise de, dava dilekçesinde istek kalemlerinin ayrı ayrı gösterilmemiş olması nedeniyle, Yerel Mahkemenin o yöndeki 5.11.2001 günlü ara kararı doğrultusunda davacı vekilince dosyaya sunulan 20.12.2001 günlü dilekçede, 10 milyar TL. maddi tazminatın yedi milyar TL. lik kısmının kalıcı eser ve maluliyet; bir milyar TL. lik kısmının işgücü kaybı; bir milyar TL. lik bölümünün üniversite sınavına girememesi nedeniyle bir yıllık dersane ücreti; bir milyar TL.lik bölümün de kaza sebebiyle hayata bir yıl geç başlamasından doğan zarar nedeniyle istenildiğinin bildirilmiş ve bu şekilde maddi tazminat isteminin kalemler halinde açıklanmış olmasına; Mahkemece hükme esas alınan 5.10.2003 günlü bilirkişi raporunda, diğer istek kalemlerinin yerinde bulunmadığı belirtilip, sadece, davacının kaza nedeniyle üniversiteye bir yıl geç başlayacak ve böylece hayata bir yıl daha geç atılacağı benimsenmek suretiyle, salt bu bir yıllık sürede yoksun kalınacak kazanç yönünden tazminat hesabı yapılmış ve bulunan miktardan davalı tarafın kusur oranına tekabül eden tutarın 3.588.160.552 TL. olduğunun açıklanmış olmasına, mahkemece de anılan davacı yararına bu miktar üzerinden maddi tazminata hükmedilmiş bulunmasına; davacı vekilinin 20.12.2001 günlü dilekçesinde söz konusu istek kalemi yönünden talebin bir milyar TL. ile sınırlandırılması karşısında, mahkemece hüküm altına alınan tutarın istekten daha fazla bulunmasına, böylece istek aşılmak suretiyle hüküm kurulduğunun açıkça anlaşılmasına göre, Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire Bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ:
1- Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenle, manevi tazminata ilişkin bozmaya uyulmak suretiyle kurulan yeni hüküm yönünden temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın 4. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
2-Davalı Uludağ Üniversitesi Rektörlüğü vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile,direnme kararının (2) nolu bentte ve Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı H.U.M.K. nun 429. Maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 7.6.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.