YARGITAY KARARI
DAİRE : Hukuk Genel Kurulu
ESAS NO : 2004/730
KARAR NO : 2005/11
KARAR TARİHİ : 02.02.2005

Mahkemesi : Ankara 11.İş Mahkemesi
Günü : 28.09.2004
Sayısı : 2004/987 E- 765 K.
Taraflar arasındaki “alacak” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 11.İş Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 04.05.2004 gün ve 2001/275 E. 2004/602 K. sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9.Hukuk Dairesinin 06.07.2004 gün ve 2004/14256-17122 sayılı ilamı ile;
(…1.Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacının davalıya ait işyerinde çalıştığı 3 yıldan fazla bir süre için fazla çalışma, hafta tatil ile ulusal bayram ve genel tatil ücretleri yönünden hesaplama yapılmıştır. Mahkemece anılan isteklerle ilgili olarak talep edilen günlük yüzde beş fazlaya dair alacaktan %70 oranında indirim yapılarak sonuca gidilmiştir. Günlük yüzde beş fazlasına dair istekler yönünden yapılacak olan indirimde; gerçekleşen asıl alacak miktarı, ödeme bakımından gecikilen süreler, hesaplanan günlük yüzde beş fazlaya dair alacağın miktarı ve fesih tarihi ile dava tarihi arasında geçen süre gibi ölçütler dikkate alınarak bir karar verilmelidir. Tarafların karşılıklı kusur durumları gözetilmeli ve bir tarafın zenginleşmesine veya diğer tarafın ödeme güçlüğüne düşmesine sebep olmayacak şekilde hüküm kurulmalıdır. Belirtmek gerekir ki, basın çalışanlarıyla işverenleri arasında ilişkileri düzenleyen 5953 sayılı yasada öngörülen günlük yüzde beş fazlasıyla ödeme kuralı yıllık olarak %1825 oranında fazlasıyla ödeme anlamına gelmekte ve bu durum, gününde ödenmeyen alacakların kısa süre içinde önemli meblağlara ulaşması sonucunu doğurmaktadır.
Somut olayda hesaplamada dikkate alınan süre 3 yıldan fazladır ve dava fesih tarihinden 4.5 ay sonra açılmıştır. Asıl alacak miktarı gözetildiğinde hesaplanan ve yapılan indirime rağmen hüküm altına alınan yüzde beş fazlaya dair alacak yine de fahiş durumdadır. Mahkemece daha çok yüksek bir oranda indirime gidilerek anılan isteklerle ilgili bir karar verilmelidir.
3-Davaya konu işçilik hakları yönünden davalı işveren bu davadan önce temerrüde düşürüldüğü halde, istek doğrultusunda temerrüt tarihinden itibaren faize karar verilmemiş olması da hatalı olmuştur. Mahkemece sadece izin ücreti yönünden temerrüt olgusundan bahisle buna göre faize karar verilmiştir. Oysa anılan ihtarnamede davaya konu işçilik haklarının tamamından söz edilmiştir…)
Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN :Taraf vekilleri
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
A-Davacının İsteminin Özeti ; Davacı vekili, davacının 5953 sayılı Basın İş Kanunu kapsamında 1.7.1997 –3.10.2000 tarihleri arasında davalı şirket bünyesinde yer alan görsel yayın organlarında çalıştığını, bu dönemde ikramiye alacağı ve diğer bir çok yasal hakkının davalı şirketçe ödenmediğini, 3.10.2000 tarihinde davalı şirket yetkililerinin davacıyla çalışmak istemediklerini ve işi bırakması gerektiğini; işi bırakması halinde yasal haklarını derhal ödeyeceklerini söylediklerini, bu beyana
itibar eden davacının iş akdini feshettiğini, ancak bazı işçilik alacaklarının ödenmediğini, (günlük %5 fazlalıkları ile birlikte) toplam 2.000.000.000 TL. işçilik haklarından doğan alacağın, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere davalıdan alınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B-Davalının cevabının özeti; Davalı vekili, davacının haklarını alamadığından değil, başka bir medya kuruluşunda belki de daha avantajlı iş bulduğundan ayrıldığını, işten ayrıldığının ertesi günü başka bir işyerinde çalışmaya başladığını, kendi isteği ile işten ayrıldığını, tüm işçilik alacaklarının ödendiğini, davanın reddini savunmuştur.
C-Yerel mahkemenin kararının Özeti; Yerel Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D-Temyiz evresi, bozma ve direnme: Taraf vekillerinin temyizi üzerine hüküm, yukarıda yazılı gerekçeyle bozulmuş, yerel mahkemece, %5 fazlalık alacak miktarında %70 oranında indirim yapılmak suretiyle hüküm kurulduğu, bu indirimin hak ve nesafet kurallarına uygun olduğu, ayrıca izin ücreti dışındaki alacaklar için dava tarihinden itibaren faize karar verilebileceği gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
E-Gerekçe ; 1-Öte yandan, davaya konu alacaklardan yıllık izin alacağı dışındaki alacaklar için %5 fazlalık hesabı 16.2.2001 dava tarihine kadar yapılmakla bu alacaklara dava tarihinden; yıllık izin alacağının %5 fazlalığı olmadığından davalının ihtarname ile temerrüde düşürüldüğü 1.2.2001 tarihinden itibaren yasal faiz uygulaması yapılması isabetlidir; %5 fazlalığa tabi alacaklarda, davacının gecikmeden dolayı uğradığı zarar dava tarihine kadar hesaplanıp hüküm altına alınmış olmakla bu alacaklar için dava tarihinden önceki bir tarih olan 1.2.2001 temerrüt tarihine dönülerek faiz yürütülmesi olanağı bulunmadığından Özel Daire bozma ilamının 3.bendi yönünden direnme kararı usule ve yasaya uygun ve yerindedir.
2-Mahkemece, Basın İş Kanununa tabi olarak çalışan davacının çalıştığı yaklaşık 3 yıllık süre için fazla mesai alacağının %5 fazlası 200.466.682.665 TL, ulusal bayram ve genel tatil alacağının %5 fazlası 9.135.521.125 TL, ücret alacağının %5 fazlası 972.999.993 TL. olduğu tespit edilmiş, BK.nun 44.maddesi hükmü uyarınca yaklaşık %70 oranında indirim yapılmak suretiyle hüküm kurulmuştur.
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 24.12.1973 gün ve 1973/4 E, 1973/6 K. sayılı kararında “yüzde beş fazla ödemeye tabi işçilik alacaklarının uzun süre talep edilmemiş olması durumunda gazetecinin bu durumundan yararlanmasının iyi niyet kuralları ile bağdaşmayacağı” vurgulanmıştır.
Dava fesih tarihinden yaklaşık 4,5 ay sonra açılmıştır. Davacı fesihten sonra beklemekle talep ettiği %5 fazla ödeme alacağının artmasına neden olmuştur. Bu nedenle somut olayın özelliği ve 24.12.1973 gün, 1973/4 E, 1973/6 K. sayılı içtihadı Birleştirme kararı dikkate alınarak daha yüksek oranda bir indirim yapılmalıdır.
Belirtilen nedenlerle Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu yönden direnme kararı bozulmalıdır.
S O N U Ç : Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1-Özel Daire bozma ilamının üçüncü bendi yönünden direnme kararı yerinde olduğundan, davalı vekilinin temyiz itirazlarının (1) no’lu bent yönünden REDDİNE, oybirliğiyle,
2-Davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının Özel Daire bozma kararının 2.bendinde ve yukarıda (2) nolu bentte yazılı nedenlerden dolayı HUMK.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 02.02.2005 gününde oyçokluğu ile karar verildi.