YARGITAY KARARI
DAİRE : Ceza Genel Kurulu
ESAS NO : 2023/87
KARAR NO : 2023/137
KARAR TARİHİ : 08.03.2023

YARGITAY DAİRESİ : 11. Ceza Dairesi

I. HUKUKÎ SÜREÇ
Nitelikli dolandırıcılık suçundan açılan kamu davasında yapılan yargılama sonucunda sanık …’in beraatine ilişkin … 3. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 17.01.2013 tarihli ve 258-11 sayılı hükmün, katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay (Kapatılan) 23. Ceza Dairesince 28.12.2016 tarih ve 11368-11247 sayı ile; “…Sanıkların sübut bulan dolandırıcılık suçundan mahkûmiyetleri yerine oluşa ve dosya kapsamına uygun olmayan yetersiz gerekçeyle yazılı şekilde beraatlarına kararı verilmesi,” isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Bozmaya uyan Yerel Mahkemece 09.11.2017 tarih ve 17-343 sayı ile sanığın, TCK’nın 158/1-d, 52, 62 ve 53/1. maddeleri uyarınca 3 yıl 4 ay hapis ve 20.800 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına ve hak yoksunluğuna ilişkin verilen hükmün, sanık müdafisi tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay (Kapatılan) 15. Ceza Dairesince 30.01.2019 tarih ve 1383-138 sayı ile; “…Sanıkların suça konu eylemde, katılanın denetim imkanını ortadan kaldıracak ağılıkta ve nitelikli dolandırıcılık suçunun unsurunu oluşturacak şekilde hile kullanmadıklarının anlaşılması karşısında, atılı suçun unsurları itibariyle oluşmadığı gözetilmeyerek sanıkların beraati yerine yazılı şekilde mahkûmiyet hükümleri verilmesi,” isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Yerel Mahkeme ise 28.03.2019 tarih ve 32-106 sayı ile bozma kararına direnerek önceki hüküm gibi sanığın mahkûmiyetine karar vermiştir.
Direnme kararına konu bu hükmün, sanık müdafisi tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Ceza Genel Kurulunca 02.03.2021 tarih ve 392-69 sayı ile; “…Usul ve kanuna uygun direnme gerekçesi gösterilmeden karar verilmesi,” isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Ceza Genel Kurulunun bozma ilamına uyan Yerel Mahkemece 08.04.2022 tarih ve 425-137 sayı ile; “…(İnceleme dışı) sanık …’nin savunmasının aksine bahse konu yapıdaki değişikliklerin yapı kullanım izni belgesinin verilmesinden önce yapıldığı, sanıkların bu şekilde birlikte hareket ederek dairenin katılana satıldığı tarihten daha önceki bir tarihte ve sahte olarak düzenlendiği anlaşılan yapı kullanım izin belgesini katılana göstermek suretiyle suça konu evi satıp haksız menfaat elde ettikleri,” gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme kararına konu bu hükmün de sanık müdafisi ile katılan vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 09.08.2022 tarihli ve 69220 sayılı bozma istekli tebliğnamesiyle Yargıtay Birinci Başkanlığına gelen dosya 6763 sayılı Kanun’un 38. maddesi ile 5320 sayılı Kanun’a eklenen geçici 10. madde uyarınca kararına direnilen daireye gönderilmiş, aynı madde uyarınca inceleme yapan Yargıtay 11. Ceza Dairesince 21.11.2022 tarih ve 6851-19332 sayı ile inceleme dışı sanıklar … ve … yönünden direnmenin yerinde görülerek hükümlerin düzelterek onanmasına karar verilmiş, sanık … Delen yönünden ise direnme kararının yerinde görülmemesi üzerine Yargıtay Birinci Başkanlığına iade edilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
II. UYUŞMAZLIK KAPSAMI VE KONUSU
İnceleme dışı sanıklar … ve … hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan kurulan mahkûmiyet hükümleri Özel Dairece düzeltilerek onanmak suretiyle kesinleşmiş olup direnmenin kapsamına göre inceleme sanık … hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan kurulan mahkûmiyet hükmüyle sınırlı olarak yapılmıştır.
Yerel Mahkeme ile Özel Daire arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanık …’e atılı nitelikli dolandırıcılık suçunun yasal unsurları itibarıyla oluşup oluşmadığının belirlenmesine ilişkin ise de Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 27. maddesi uyarınca öncelikle, Yerel Mahkeme kararının yeni hüküm niteliğinde olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
III. OLAY VE OLGULAR
İncelenen dosya kapsamından;
Sanıklar …, … ve … Delen hakkındaki beraat hükümlerinin Özel Dairece mahkûmiyet hükmü verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulması üzerine Yerel Mahkemenin direnme kararına konu hükümlerin Ceza Genel Kurulunca; usul ve kanuna uygun direnme gerekçesi gösterilmeden karar verilmesi isabetsizliğinden tüm sanıklar yönünden sair yönleri incelenmeksizin bozulmasından sonra Yerel Mahkemece bozma kararı doğrultusunda işlem yapılarak önceki hükümlerde direnilmesine karar verildiği, Özel Dairece sanıklar … ve … yönünden direnmenin yerinde görülerek hükümlerin düzelterek onanmasına karar verildiği, sanık … Delen yönünden ise direnme kararının yerinde görülmediği anlaşılmaktadır.
IV. GEREKÇE
Ceza Genel Kurulunun 10.07.2018 tarihli ve 360-347, 17.04.2018 tarihli ve 651-179, 28.04.2015 tarihli ve 719-130, 19.03.2013 tarihli ve 1278-90, 26.06.2012 tarihli ve 816-254 sayılı kararları başta olmak üzere uyum ve kararlılık gösteren içtihatları uyarınca; Ceza Genel Kurulunun bozma kararı ile direnme hükmü tümüyle ortadan kalkmış olup Yerel Mahkeme artık yeni ve değişik bir karar vermekte serbesttir. Bu şekilde verilen kararlar da yeni bir karar olup hukuken direnme niteliğinde olmadığından Ceza Genel Kurulunca incelenmesi mümkün değildir.
Öte yandan, Ceza Genel Kurulunun bozma kararına uyulduktan sonra verilen kararın yeniden ve doğrudan Ceza Genel Kurulunca incelenmesi, Yerel Mahkemenin direnmesi üzerine verilen Ceza Genel Kurulu kararlarına karşı direnilemeyeceğine ilişkin 1412 sayılı CMUK’nın, 5320 sayılı Kanun’un 8. maddesi uyarınca uygulanması gereken 326. maddesine de aykırıdır. Doğrudan doğruya Ceza Genel Kurulunca inceleme yapılması, Yerel Mahkeme kararına direnme niteliği kazandıracak ve Ceza Genel Kurulu kararlarına karşı Yerel Mahkemelerin direnme yetkisi olmadığına dair temel ilke zedelenecektir. Bu nedenlerle hukuken yeni olan bu kararın Özel Dairece incelenmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dosyanın temyiz itirazlarının incelenmesi için Özel Daireye gönderilmesine karar verilmelidir.
IV. KARAR
Açıklanan nedenlerle;
… 3. Ağır Ceza Mahkemesince sanık … Delen hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan verilen 08.04.2022 tarihli ve 425-137 sayılı karar yeni hüküm niteliğinde olduğundan, dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay 11. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 08.03.2023 tarihinde yapılan müzakerede oy birliğiyle karar verildi.