Yargıtay Kararı Ceza Genel Kurulu 2019/324 E. 2022/109 K. 22.02.2022 T.

YARGITAY KARARI
DAİRE : Ceza Genel Kurulu
ESAS NO : 2019/324
KARAR NO : 2022/109
KARAR TARİHİ : 22.02.2022

Yargıtay Dairesi : 5. Ceza Dairesi

Görevi kötüye kullanma suçundan sanıklar …, …, … ve …’nın TCK’nın 257/1 ve 50/1-a maddeleri uyarınca 3.600 TL adli para cezası ile cezalandırılmalarına ilişkin … (Kapatılan) 44. Asliye Ceza Mahkemesince verilen 26.11.2015 tarihli ve 63-776 sayılı hükümlerin sanıklar ve müdafileri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 5. Ceza Dairesince 22.11.2018 tarih ve 7787-9259 sayı ile TCK’nın 53/1-5. maddesinin uygulanmaması eleştirisi ile onanmasına karar verilmiştir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ise 18.04.2019 tarih ve 38302 sayı ile;
“…İnşaat mühendisi, mimar, hukukçu bilirkişilerden oluşan 17.10.2014 tarihli raporun sonuç kısmında ‘Söz konusu yazının… Bakanlığınca onaylı 1/1000 ölçekli uygulama imar planıyla getirilen yapılaşma koşullarını değiştiremeyeceği, ancak onaylı planın iptal edilerek yeni bir uygulama imar planı yapılarak Bakanlığa onaylattıktan sonra emsal değerin artırılabileceği, … Belediyesinin yeni bir imar planı onaylatmadan Bakanlık görüşü doğrultusunda, söz konusu Bakanlık yazısına istinaden imar durumu (çap) düzenlememesi gerektiği, Bakanlığın yazısına dayanarak verilen imar durumu (çap) ile plan kararı ile getirilmiş olan emsal değerinin arttırılmış olduğu, emsalin artışından dolayı yapılan inşaat alanının da artmış olduğu, söz konusu olayda herhangi bir kamu zararı ve kişi zararının oluşmadığı, ancak şirkete menfaat sağlanmış olduğu kanısına varılmakla birlikte, denetime açık ve daha sağlıklı bir raporun tanzimi için şehir plancısının da yer alacağı bilirkişi kurulu tarafından incelenerek değerlendirmesinin daha uygun olacağı’ görüşünün bildirildiği,
Mimar-şehir plancısı bilirkişiden alınan 17.12.2014 tarihli raporda ise, konu ayrıntılı olarak irdelendikten sonra sonuç kısmında ‘Anılan kişilerin … mevzuatı hükümlerine göre hareket etmiş olmaları nedeniyle görevlerini kötüye kullanmadıkları, ayrıca plan değişikliğinin şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve Hazinenin de bir kamu kurumu olması nedeniyle kamu yararına hareket edilerek plan değişikliğinin yapılması ile ülke ekonomisine katkı sağlandığı’ kanaatinin belirtilmesi karşısında, sanıkların üzerlerine atılı görevi kötüye kullanma suçunun unsurlarının oluşmaması nedeniyle mahkûmiyet hükümlerinin bozulması yerine onanmasına karar verilmesi” görüşüyle itiraz kanun yoluna başvurmuştur.
CMK’nın 308. maddesi uyarınca inceleme yapan Yargıtay 5. Ceza Dairesince 16.05.2019 tarih ve 3685-5364 sayı ile itiraz nedenlerinin yerinde görülmediğinden bahisle Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
Özel Daire ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanıklara atılı görevi kötüye kullanma suçunun unsurları itibarıyla oluşup oluşmadığının belirlenmesine ilişkin ise de Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 27. maddesi uyarınca eksik araştırma ile hüküm kurulup kurulmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
İncelenen dosya kapsamından;
… Bakanlığı Milli … Genel Müdürlüğünün 07.02.2005 tarihli ve 1283 sayılı yazısına göre; mülkiyeti Hazineye ait 358 ada, 7 parsel numaralı ve 1.955 m2, 9 parsel numaralı ve 4.789 m2 yüz ölçümlü taşınmazların … amaçlı değerlendirilmek üzere… Bakanlığına 2 yıl süre ile tahsis edildiği,
Kültür ve … Bakanlığının 30.06.2011 tarihli ve 15 sayılı kararına göre; … ili, … ilçesi, … Köyü, … Mevkisinde yer alan ve mülkiyeti… Tur. İnş. İth. İhr. ve Tic. AŞ’ye ait 358 ada 6 No’lu ve 9.577,80 m2 yüz ölçümlü parselin deniz tarafında yer alan ve mülkiyeti Hazineye ait olan 358 ada 9 No’lu ve 4.789,00 m2 yüzölçümlü parselin adı geçen şirkete tahsisine ilişkin olarak, … Bakanlığınca söz konusu parselin Bakanlıklara tahsisinin uygun görülmesi ve 21.12.2005 tarihli arazi tahsis komisyonu kararıyla da sözü edilen tahsise ön izin verilerek plan değişikliği istenmesi üzerine, anılan parselleri kapsayan bir plan değişikliğine gidildiği ve 1/1.000 ölçekli …-… … Uygulama İmar Planı Değişikliğinin 23.12.2005 tarihinde Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünce onaylandığı, yapılan plan değişikliğindeki alanın; bir kısmının … tesis alanı olarak belirlendiği ve bu alanların bir bölümünde E:0,90 olarak diğer bir bölümünde de E:0,50 olarak belirtildiği, denize yakın kısımlarının da günübirlik … tesis alanı olarak belirlendiği, getirilen kullanım kararı ve emsallere ilişkin bölümlere ait sınırların emsal ayrım çizgileriyle belirtildiği, ayrıca 09.09.2005 tarihinde onaylanan 1/1.000 ölçekli… Uygulama İmar Planı Revizyonu Planı hükümlerinin geçerli olduğuna ilişkin bir plan notu eklendiği, 1/1.000 ölçekli… Uygulama İmar Planı Revizyonu Planına ait plan hükümlerinde … tesis alanlarında E:0,50 olacağı, tesisat katının kat adedinden sayılmayacağı, onaylı mevzi imar planında TAKS:0,18 ve KAKS:0,90 verilen parsellerde projesine göre E:0,90 ve maksimum kat adedinin 5 olacağı, asma katın kat adedinden sayılamayacağı; günübirlik … tesis alanlarında konaklama üniteleri içermeyen, sadece günlük ihtiyaçları karşılamaya yönelik olan duş, gölgelik, soyunma kabini, wc, büfe, lokanta, pastane ve benzeri tesislerin yapılabileceği, E:0,20 ve yapı yüksekliğinin en fazla 4,50 metre olacağı, aynı parsel bütününde kalan günübirlik … tesislerinin parsel içinde yapılacak turistik tesislerin tamamlayıcısı olabileceği, inşaat emsalinin imar parselinin bütünü üzerinden hesaplanacağı, ancak (GT) ile işaretli alanda yapılacak tesislerin toplam inşaat alanının (GT) ile gösterilen alanın 0,20’sini geçemeyeceği, günübirlik … tesis alanlanında minimum ifrazın 1.000 m2 olduğu hususlarına yer verildiği, 23.12.2005 tarihinde onaylanan planın, … Belediyesince 06.01.2006-01.02.2006 tarihleri arasında bir ay süreyle askıya çıkarıldığı ve bu süre sonunda kesinleştiği, anılan şirket tarafından Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğüne yapılan 15.05.2006 tarihli müracaat üzerine anılan Genel Müdürlükçe… Belediyesine yazılan 15.05.2006 tarihli ve 76989 sayılı yazıda; söz konusu alana ait Bakanlıkça 23.12.2005 tarihinde onaylanan uygulama imar planı ile 358 ada 2 ve 6 parsel numaralı taşınmazların … tesis alanı olarak belirlendiği, ancak, parselin kıyıya cephesi olan bölümlerinin günübirlik … tesis alanı olarak düzenlendiği, parselin mevzi imar planı bulunmayan bölümünde ise E:0,50 ve Hmax:5 kat yapılanma koşulu bulunduğu, Bakanlıkça onaylı 1/1.000 ölçekli… Uygulama İmar Planı Revizyonu plan hükümlerinin 6. maddesinde “İnşaat emsali imar parselinin bütünü üzerinden hesaplanır, ancak GT ile işaretli alanda yapılacak tesislerin toplam inşaat alanı GT ile gösterilen alanın 0,20’sini geçemez.” hükmünün yer aldığı, buna göre, inşaat emsalinin imar parselini oluşturan 358 ada 2, 6, 7 ve 9 No’lu parsellerin tamamı üzerinden TAKS:0,18 ve KAKS:0,90 yapılanma koşullarına göre hesaplanacağı, ancak plan hükmü doğrultusunda GT ile işaretli alanda yapılan tesislerin toplam inşaat alanı GT ile gösterilen alanın 0,20’sini; E:0,50 ve Hmax:5 kat yapılanma koşullu alanda yapılacak tesislerin toplam inşaat alanının E:0,50 ile gösterilen alanın 0,50’sini geçemeyeceği belirtilerek söz konusu alanda yapılacak imar uygulamalarının bu bilgiler doğrultusunda yapılmasının istendiği, bu yazı üzerine, … Belediyesi Fen İşleri müdür vekili tarafından düzenlenen ve belediye başkanı tarafından onaylanan 22.05.2006 tarihli ve 232 sayılı imar durum belgesi ile; 358 ada, 6 ve 9 No’lu toplam 14.366,80 m2 yüzölçümlü parseller üzerinde 5 kat, TAKS-KAKS; 14.366,80 x 0,90 = 12.930,12 m2 yapılanma hakkı tanındığı, söz konusu belge üzerine “Bu imar durum belgesi… Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünün 15.05.2006 tarihli ve 76989 sayılı yazısına istinaden tanzim edilmiş olup, …” şeklinde not düşüldüğü, … Belediyesince düzenlenen 30.06.2006 tarihli yapı ruhsatıyla inşaat izni verildiği, yine 31.12.2009 tarihli yapı kullanma izin belgesiyle toplam 22.883 m2 alanlı yapıya kullanma izni verildiği, … Bayındırlık ve … Müdürlüğü teknik elemanları tarafından düzenlenen 07.05.2010 tarihli teknik raporda…ve … Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünün 15.05.2006 tarihli ve 76989 sayılı yazısında yer alan görüşün yine… Bakanlığınca 09.09.2005 tarihinde onaylanan 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı ile getirilen yapılanma koşullarının önüne geçemeyeceği, plan kararlarına göre uygulama yapılması zorunlu iken, bu yazı ile plan kararlarıyla getirilen emsal değerin artırıldığı, 09.09.2005 tarihinde onaylanan 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı gereğince; 358 ada, 6 No’lu parsele yapılanma koşulu getirilen 9.577,80 metrekarelik kısmı için 0,90 emsale göre hesaplanan 8.620,02 m2 (9.577,80 x 0,90) ve plan notu gereği çatı için verilen 1.724,00 m2 (8.620,02 x 0,20) ile 358 ada, 9 No’lu parselin yapılanma koşulu getirilen 2.486,41 metrekarelik kısmı için 0,50 emsale göre hesaplanan 1.243,20 m2 (2.486,42 x 0,50) ve plan notu gereği çatı için verilen 248,64 metrekarenin (1.243,20 x 0,20) toplanması sonucu (8.620,02 + 1.724,00 + 1.243,20 + 248,64) söz konusu parsellerde otel bölümü 19.111 m2 verilmesi gereken inşaat alanı toplamının 11.835,86 metrekareye ulaştığı, 9 No’lu parselin günübirlik tesis alanında (GT) kalan 2.340,80 metrekarelik kısmı için emsalin 0,20 olduğu, bu alanda verilmesi gereken inşaat alanının da 468,16 m2 (2340,80 x 0,20) olarak hesaplandığı belirtilerek, 358 ada 6 ve 9 No’lu parseller üzerinde yer alan inşaatin otel bölümü için 11.835,86 m2, günübirlik tesis alanı için de 468,16 m2 olmak üzere toplam 12.304,02 m2 inşaat alanı kullandırılması gerektiği hususlarına yer verildiği, 358 ada, 6 No’lu parsel malikinin anılan şirket olduğu, bu parselin önünde bulunan 9 No’lu parselin mülkiyeti Hazineye ait olup, Bakanlıkça anılan şirkete kesin tahsisin gerçekleştirildiği, söz konusu parselleri kapsayan 23.12.2005 tarihli ve 1/1.000 ölçekli …-… … Uygulama İmar Planı değişikliğine ilişkin plan notunda 09.09.2005 tarihinde onaylanan 1/1.000 ölçekli… Uygulama İmar Planı Revizyonu Planı hükümlerinin geçerli olduğunun belirtildiği, 09.09.2005 tarihinde onaylanan 1/1.000 ölçekli… Uygulama İmar Planı Revizyonu Planı hükümlerinde emsal hesabı ve ifraz uygulamasına ilişkin açıklamalarda bulunulmasına karşın, tevhid uygulamasına ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmediği, diğer taraftan ifraz ve tevhid işlemlerinde parsel maliklerinin muvafakatının alınmasının zorunlu olduğunun belirtildiği, dolayısıyla… Belediyesinin, onaylı imar planında hüküm bulunmayan ve malikleri tarafından herhangi bir müracaat ve muvafakatı olmayan tevhid hususunda herhangi bir işlem yapmasının söz konusu olamayacağı, tevhidin gerçekleştirilebilmesi amacıyla … Bakanlığından izin alınması gerektiği, söz konusu yazının imar uygulamasının nasıl yapılacağına yönelik görüş verilmesinden ziyade talimat şeklinde olduğu, söz konusu yazının bilgi için anılan şirkete, gereği için… Belediyesine gönderildiği, 3621 sayılı Kıyı Kanunu’nun 5 ve 16. maddelerine dayanılarak çıkarılan Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik’in 17. maddesi gereğince, sahil şeridindeki uygulama imar planlarının yapılıp onaylanmadan uygulamaya geçilemeyeceği, tamamen veya kısmen yapılaşmamış sahil şeritlerinde gerçekleştirilecek planların; Kanun’un 5. maddesindeki esaslar dikkate alınarak düzenleneceği, sahil şeritlerinin birinci bölümünü içeren uygulama imar planlarının tümüyle açık alan olarak toplumun kullanımına tahsis edileceği, bu alanlarda sadece yaya yolları, gezinti ve dinlenme alanları, seyir teras ve alanları ile Yönetmelik’in 4. maddesinde tanımlanan rekreaktif amaçlı kullanımlar ile Yönetmelik’in 13. maddesinde belirlenen yapı ve tesislerin yer alabileceği, bu alan içinde toplumun yararlanmasına açık yapılar da dahil olmak üzere başka hiçbir yapı ve tesis yapılamayacağı, sahil şeridinin ikinci bölümünde yapılacak planların, Yönetmelik’in 13 ve 14. maddesinde sayılan yapı ve tesisler ile toplumun yararlanmasına açık olmak şartı ile konaklama hariç, günübirlik … yapı ve tesislerini kapsayacak şekilde düzenleneceği, sahil şeridinin ikinci bölümünde yapılacak günübirlik … yapı ve tesisler için emsalin 0,20’yi, bir (1) kat, H:4.50 metreyi, asma katlı yapılması hâlinde H:5.50 metreyi geçmemek üzere plan kararları getirilebileceği, 2634 sayılı … Teşvik Kanunu’na göre belirlenen … bölge, alan ve merkezlerinden sahil şeridini kapsayan uygulama imar planlarının, aynı Kanun’un 7. maddesi uyarınca düzenlenip onaylanarak yürürlüğe gireceği, imar planlarında, … tesis planlarına ayrılan yerlerde emsal hesabının nasıl yapılacağı hususundaki tereddütleri de gidermek amacıyla…ve … Bakanlığınca çıkarılan 17.08.1993 tarihli ve 16523 sayılı Genelgede imar planlarında … tesis alanı olarak ayrılan ve sahil şeridinin birinci bölümünü de içeren parsellerde inşaat emsalinin parselin tümü üzerinden alınarak düzenleme yapılmasının söz konusu olamayacağı, bu tür parsellerde; parselin sahil şeridinin birinci bölümünde kalan kısmının açık alan olarak kamu eline geçişinin sağlanması ve emsal hesabının parselin kalan kısmı üzerinden yapılması, ancak, parselin sahil şeridinin ikinci bölümünde kalan kısmında bu kısmın en fazla 0,20’lik yapılanma hakkının kullanılması ve kalan yapılanma hakkının bundan sonra (100 metreden sonra) kullanılması gerektiği hususlarına yer verildiği, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünce yazılan 15.05.2006 tarihli ve 76989 sayılı yazının 23.12.2005 tarihli uygulama imar planı değişikliği ile 09.09.2005 tarihli imar planı ravizyon planında yer alan hükümlere göre yapılması gerekirken farklı uygulama yapılarak plan kararıyla getirilen emsal değerin artırılmasına sebebiyet verildiği belirtilerek sanıklar hakkında soruşturma izni verildiği,
Danıştay 1. Dairesinin 15.02.2012 tarihli ve 50-324 sayılı karara göre; verilen soruşturma izni kararına ilgililerin itiraz etmesi üzerine dosyadaki bilgi ve belgelere göre ilgililere isnat edilen eylemin, haklarında soruşturma yapılmasını gerektirecek nitelikte bulunduğu anlaşıldığından yapılan itirazların reddine karar verildiği,
… Tur. İnş. İth. İhr. ve Tic. AŞ’nin… Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğüne verdiği 15.05.2006 tarihli dilekçeye göre; anılan şirkete ait … ili … ilçesi, … Köyü, … Mevki, 358 ada, 6 parsel sayılı taşınmaz ile mülkiyeti Hazineye ait olmakla birlikte adı geçen şirkete tahsis edilen 9 parsel sayılı taşınmazın yapılaşma koşulları hususunda açıklama yapılması isteminde bulunulduğu,
Kültür ve … Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünün 15.05.2006 tarihli ve 76989 sayılı yazısına göre; … ili, … ilçesi, … Belediyesi, Baklabeleni mevkisinde yer alan 358 ada, 2 ve 6 parsel numaralı taşınmazlara ait Bakanlıkça 23.12.2005 tarihinde onaylanan 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile ilgili olarak plan hükümlerinde belirlenen emsalin ilgili Belediyece yanlış yorumlandığından bahisle yapılaşma koşullarına ilişkin açıklayıcı ve yol gösterici bilgi verilmesi talep edildiğinden, söz konusu alana ait 23.12.2005 tarihinde onaylanan Uygulama İmar Planı değişikliği ile 368 ada, 2 ve 6 parsel numaralı taşınmazların … tesis alanı olarak belirlendiği, parselin kıyıya cephesi olan bölümlerinin günübirlik … tesis alanı olarak düzenlendiği, parselin onaylı mevzi planı bulunmayan bir bölümünde ise E:50 Hmax:5 kat yapılanma koşulu bulunduğu, 1/1.000 ölçekli… Uygulama İmar Planı Revizyonu plan hükümlerinin 6. maddesinde “İnşaat emsali imar parseli bütünü üzerinden hesaplanır, ancak GT ile işaretli alanda yapılacak tesislerin toplam inşaat alanı GT ile gösterilen alanın 0.20’sini geçemez.” hükmünün yer aldığı, buna göre inşaat emsali imar parselini oluşturan 358 ada, 2, 6, 7 ve 9 parsellerin tamamı üzerinden TAKS:0,18, KAKS:0,90 yapılanma koşullarına göre hesaplanacağı, ancak plan hükmü doğrultusunda GT ile işaretli alanda yapılacak tesislerin toplam inşaat alanı GT ile gösterilen alanın 0,20’sini, E:0,50; Hmax:5 kat yapılanma koşullu alanda yapılacak tesislerin toplam inşaat alanı E:0,50 ile gösterilen alanın 0,50’sini geçemeyeceği, söz konusu alanda yapılacak imar uygulamalarının bu bilgiler doğrultusunda yapılması hususunda gereği için… Belediye Başkanlığına, bilgi için… Tur. İnş. İth. İhr. ve Tic. AŞ’ye ilgili yazının gönderilmesine karar verildiği ve yazının sanıklar tarafından imzalandığı,
Yargılama aşamasında inşaat mühendisi, mimar ve hukukçu bilirkişi tarafından düzenlenen 17.10.2014 tarihli rapora göre: … ili, … ilçesi… Belediyesi, 264 Ada, 01 No’lu kadostral parselin 07.10.2005 tarihinde uygulama görerek 358 ada, 6 No’lu parsele dönüştürüldüğü, söz konusu parselin … tesis alanında yer alıp E:0,90 inşaat emsali verildiği, inşaat alanının 9.577,80 m2 olduğu, deniz tarafına 7 metrelik yola cephesinin bulunduğu, 358 ada, 9 sayılı parsele 09.09.2005 tarihinde onaylanan 1/1.000 ölçekli imar planında (GT) günübirlik … tesisleri olarak imar planı verildiği, imar planı notlarında … tesis alanlari için E:0,50, TAKS:0,18, KAKS:0,90, E:0,90, maksimum 5 kat olarak kullanılabileceği, TAKS:0,18 sınırlamasının aranmayacağı, 1/1.000 ölçekli plan bütününde turistik tesis alanlarında inşaat alanı mevcut emsal kararına göre oluşan inşaat alanının %20’si oranında artırılabileceği ancak bu artışın çatı alanı olarak kullanılabileceği açıklamasının bulunduğu, Hazine adına kayıtlı 4.789 m2 yüzölçümlü 358 ada, 9 No’lu parselin… Bakanlığınca… Tur. İnş. İhr. ve Tic. AŞ’ye tahsis edildiği, söz konusu alana ait Bakanlıkça 23.12.2005 tarihinde onaylanan uygulama imar planı değişikliği ile 358 ada, 2 ve 6 parsel numaralı taşınmazların … tesis alanı olarak belirlendiği, ancak parselin kıyıya cephesi olan bölümlerinin günübirlik … tesis alanı olarak düzenlendiği, parselin onaylı mevzi planı bulunmayan bir bölumünde ise E:0,50; Hmax:5 kat yapılaşma koşulunun bulunduğu, söz konusu alana ait Bakanlıkça onaylanan 1/1.000 ölçekli… Uygulama İmar Planı Revizyonu Planı hükümlerinin 6. maddesinde “İnşaat emsali imar parseli bütünü üzerinden hesaplanır, ancak GT ile işaretli alanda yapılacak tesislerin toplam inşaat alanı GT ile gösterilen alanın 0.20’sini geçemez.” hükmünün yer aldığı, buna göre inşaat emsalinin imar parselini oluşturan 358 ada, 2, 6, 7 ve 9 No’lu parsellerin tamamı üzerinden TAKS:0,18, KAKS:0,90 yapılaşma koşullarına göre hesaplanacağı, ancak plan hükmü doğrultusunda GT ile işaretli alanda yapılacak tesislerin toplam inşaat alanının GT ile gösterilen alanın 0,20’sini, E:0,50 Hmax:5 kat yapılaşma koşullu alanda yapılacak tesislerin toplam inşaat alanının E:0,50 ile gösterilen alanın 0,50’sini geçemeyeceği belirtilerek söz konusu alanda yapılacak imar uygulamasının bu bilgiler doğrultusunda yapılması gerektiği şeklinde görüş bildirildiği, 358 ada, 6 No’lu parsel üzerinde… Tur. İnş. İth. İhr. ve Tic. AŞ tarafından inşa edilen otelin inşaatına ilişkin olarak Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünün 15.05.2006 tarihli ve 76989 sayılı yazısında yer alan görüş ile… Bakanlığınca 09.09.2005 tarihinde onaylanan 1/1.000 Ölçekli Uygulama İmar Planıyla getirilen yapılaşma koşullarının önüne geçildiği, plan kararlarına göre uygulama yapılması gerekirken, sözü edilen yazı üzerine plan kararlarıyla getirilen emsal değerin artırıldığı, mülkiyeti Hazineye ait olan 358 ada, 9 No’lu ve 4.789,00 m2 yüzölçümlü parselin söz konusu şirkete tahsisinin uygun görülmesinin ve 21.12.2005 tarihli ve 20 sayılı arazi tahsis komisyonu kararıyla da sözü edilen tahsise ön izin verilerek plan değişikliği yapılmasının istenmesi üzerine, anılan parselleri kapsayan bir plan degişikliğine gidildiği ve 1/1.000 ölçekli …-… … Uygulama İmar Planı Değişikliğinin 23.12.2005 tarihinde Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünce onaylandığı, yapılan plan değişikliğindeki alanın bir kısmının … tesis alanı olarak tespit edildiği ve bu alanların bir bölümünde E:0,90, diğer bölümüde de E:0,50 olarak, denize yakın kısımlarının da günübirlik … tesis alanı olarak belirlendiği, söz konusu yazının, Kültür ve … Bakanlığınca onaylı 1/1.000 ölçekli uygulama imar planıyla getirilen yapılaşma koşullarını değiştiremeyeceği, ancak onaylı planın iptal edilerek yeni bir uygulama imar planı yapılarak Bakanlığa onaylattıktan sonra emsal değerin artırılabileceği, … Belediyesinin yeni bir imar planı onaylatmadan Bakanlık görüşü doğrultusunda, söz konusu Bakanlık yazısına istinaden imar durumu (gap) düzenlememesi gerektiği, Bakanlığın yazısına dayanarak verilen imar durumu (gap) ile plan kararı ile getirilmiş olan emsal değerin arttırılmış olduğu, emsalin artışından dolayı yapılan inşaat alanının da artmış olduğu, herhangi bir kamu zararının ve kişi zararının oluşmadığı, ancak anılan şirkete menfaat sağlanmış olduğu kanısına varılmakla birlikte, denetime açık bir rapor tanzimi için şehir plancısının da yer alacağı bilirkişi heyeti tarafından rapor tanzim edilmesinin daha uygun olacağının bildirildiği,
Mimar-şehirci bilirkişi tarafından dosyaya sunulan 17.12.2014 tarihli rapora göre; … ili, … ilçesi… Belediyesi, 358 ada, 2, 6, 7 ve 9 numaralı parsellerin … il merkezine 121 km, ilçe merkezine 13 km olduğu, 358 ada, 9 numaralı parselin mülkiyetinin Hazineye ait olduğu, 4.789,00 m2 yüzölçümü olup söz konusu şirkete 49 yıllığına tahsis edildiği, fiili durumunun antik tiyatro, kapalı restaurant, spor salonu, kapalı yüzme havuzu, fitness salonu, bar ve otelin bir kısım binası olarak kullanıldığı, 3621 sayılı Kıyı Kanunu’na göre kıyıda kalan yerlerden olmadığı, söz konusu parsellerin 1/5.000 revizyon nazım imar planı ve 1/1.000 ölçekli revizyon uygulama planının 18.02.2005 tarihinde… Bakanlığınca onaylanmış olup bu parsellerin günübirlik … tesis alanında kaldığı, sadece günübirlik ihtiyaçları karşılamaya yönelik gölgelik, soyunma kabini, WC, büfe vb. tesisler yapılabileceği, maksimum E:0,20, yapı yüksekliği H:4,50m. olacağı, GT ile işaretli alanda yapılacak tesislerin toplam inşaat alanı GT ile gösterilen alanın 0,20’sini geçemeyeceği, bu alanda minimum ifraz şartının 1.000 m2 olduğu belirtildiği, dava konusu yapılan plan değişikliğinin onaylanmasının… Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünce 23.12.2005 tarihinde 1/1.000 ölçekli imar planı paftalarında yapıldığı, 358 ada, 2, 6, 7 ve 9 numaralı parsellerin toplam yüz ölçümü olan 20.232,59 m2 arsanın bütün hâline getirilerek tesis bütünlüğünün sağlanması, tesiste tatil yapan kişi ve turistlerin huzurlu ve emniyetli bir ortamda tatil yapmalarının temin edilmesi ile ülkemizin tanıtılmasının ülke turizmine büyük katkı ve yarar sağlayacağı, ayrıca o beldede yaşayan yöre halkına … imkânı sağlayacağı, plan değişikliğinin şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun hareket edilerek plan değişikliği yapılması ile ülke ekonomisine katkı sağlandığından sanıkların mevzuat hükümlerine göre hareket ettiklerinden görevi kötüye kullanmadıklarının belirtildiği,
Anlaşılmaktadır.
Sanık … Mahkemede; olay tarihinde… Bakanlığı Yatırım Geliştirme ve Planlama Daire Başkanına vekâlet ettiğini, … Tur. İnş. İth. İhr. ve Tic. AŞ’nin … tesislerinden yararlanmak amacıyla … … Belediyesine müracaatta bulunduğunu, şirketin gerek kendi mülkiyetinde olan gerekse Hazine adına kayıtlı olan ancak … Bakanlığınca tahsisli 2 adet taşınmazının olduğunu, bu yerler üzerinde otel yapılmak istendiğini, ancak her iki taşınmaz üzerinden de emsal değerlerin tespit edilip şirkete bildirilmesinin gerektiğini, bu konuda uygulamada tereddüde düşen… Belediyesinin… Bakanlığından görüş sorduğunu, görüş bildirme anlamında bağlı olduğu birim imar planı uygulamalarında İmar Kanunu kapsamında hangi değerlerin var olduğunu Belediyeye bildirdiklerini, uygulamaların İmar Kanunu kapsamında yapılmasının ve tespitinin gerektiğini, İmar Kanunu’ndan kaynaklanan uygulamaları ise belediyenin yaptığını, bu işin tamamen belediyenin sorumluluğunda olduğunu, görevlerinin sadece görüş bildirmekten ibaret olup ortada bir hata var ise bunun belediyenin kendi uygulamasından kaynaklandığını, mevzuata aykırı olarak hatalı bir şekilde görüş bildirmediklerini, imar planı ile belirlenen yapılaşma koşullarının bir yazı ile artırılması veya değiştirilmesinin mümkün olmadığını, değişikliğin yapılabilmesi için imar planında değişikliğe gidilmesi gerektiğini,
Kovuşturma evresinde mahkemeye sunduğu 18.11.2013 tarihli yazılı savunmasında; … Tur. İnş. İth. İhr. ve Tic. AŞ’nin 358 adadaki 6, 2, 9 ve 7 No’lu parsellerin bir imar parseli oluşturmasına yönelik plan değişikliğinin 23.12.2005 tarihinde onaylandığını, 7 No’lu parsele 0,50 emsal değerinin verildiğini, 9 nolu parselin kıyı kenar çizgisinin ikinci 50 metrelik bölümünde kaldığından günübirlik … kullanım alanı kararı getirildiğini, onaylanan imar planı değişikliğinde 2, 6, 7, ve 9 No’lu parsellerin bütününü kapsayan “tek bir imar parseli olarak uygulaması yapılmak koşulu” ile sınır içine alındığını, bu sınır içindeki parsellerin emsal ayrım çizgileri ile ayrıldığını, plan değişikliğinin 23.12.2005 tarihinde onaylanıp askı süresinin dolmasından sonra… Bakanlığının görevinin sona erdiğini ve ilgili belediyenin görevinin başladığını, … Tur. İnş. İth. İhr. ve Tic. AŞ’nin Belediyenin imar planı değişikliği ile ilgili olarak emsal değerin yanlış yorumladığını, bu konuda bilgi verilmesinin istenmesi üzerine 15.05.2006 tarihli yazı ile cevap verilip gereği için… Belediyesine, bilgi için anılan şirkete yazının gönderildiğini, söz konusu yazıda imar planı değişikliğinde tek bir imar parseli uygulamasının yapılacağı ve 09.09.2005 tarihinde uygulanan 1/1.000 ölçekli Uygulama İmar Planı Revizyonu plan hükümlerinin geçerli olduğunun bildirildiğini, yapılacak işlemin tevhid (birleştirme) işlemi olduğunu, 4 parselin birleştirilmeden yani bir parsel numarası ile tek parsel hâline getirilmeden…Bakanlığı Kıyı Genelgesinin burada uygulanamayacağını, söz konusu yazıda da tevhidin bu 4 parsel üzerinden yapılarak imar parselinin oluşturulması için yönlendirme yapıldığını, imar uygulamasında olan tevhid işleminin belediyelerin yetki ve sorumluluğunda olduğunu, tevhid işlemi yapılıp tek parsel hâline getirilmeden getirilmiş gibi gösterilip ruhsata esas işlemlerin yapılmasının plan kararlarına ve Kıyı Genelgesine aykırı olduğunu, İmar Kanunu’nun öngördüğü şekilde onaylanıp uygulanan imar planının değiştirilme şeklinin de aynı usule tabi olduğunu, imar planının söz konusu yazıyla değiştirilmesinin mümkün olmadığını, söz konusu yazının belediyeyi bağlayıcı nitelikte olmayıp istişari nitelikte olduğunu, 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca uygulamaya yönelik … ve işlemlerin belediye ve mücavir alan içerisinde belediyenin, dışında ise valiliğin yetkisi içinde olduğunu, planlarda ifraz şartının verilmesinin aynı zamanda ifraz şartını taşımayan parsellerin tevhid edileceği anlamı taşıdığından tevhid ile ilgili hususa ayrıca değinilmesine gerek görülmediğini, 23.12.2005 tarihinde onaylanan 1/1.000 ölçekli …-… … Uygulama İmar Planı Değişikliği ile 09.09.2005 tarihinde onaylanan 1/1.000 ölçekli… Uygulama İmar Planı Revizyonu çerçevesinde geçerliliğinin bulunmadığı ifade edilse de plan değişikliğinin revizyon planının ana kararlarını bozmayacak nitelikte ise sadece küçük bir bölümü üzerinde yapılan değişikliği ifade ettiğini, yapılan plan değişikliğinin revizyon planının geçerliliğini ortadan kaldırmayacağını, Kültür ve … Bakanlığının görev ve yetkilerinin 4848 sayılı… Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun ile belirlenmiş olup anılan Kanun uyarınca görüş vermek gibi görevinin olmadığını, Kıyı Kanunu ve ilgili Yönetmelikler de dahil olmak üzere planlamaya ilişkin tüm mevzuatı…ve … Bakanlığının yönlendirdiğini, uygulamaya yönelik … ve işlemlerde ise belediyenin yetkili kılındığını,
Sanık …; olay tarihinde … Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürü olduğunu, … Belediyesinin teşvik uygulamalarında tereddüde düştüğü için kendilerinden görüş sorması üzerine söz konusu yazıyı hazırlayarak… Belediyesine gönderdiklerini, yazının görüş niteliğinde olduğunu, imar uygulamalarını ve emsal değerleri değiştiremeyeceğini, uygulamalardan… Belediyesinin sorumlu olduğunu,
Kovuşturma evresinde Mahkemeye sunduğu 18.11.2013 tarihli yazılı savunmasında; 358 adadaki 6, 2, 9 ve 7 No’lu parsellerin bir imar parseli oluşturmasına yönelik plan değişikliğinin 23.12.2005 tarihinde onaylandığını, askı süresinin dolmasından sonra… Bakanlığının görevinin sona erip ilgili Belediyenin görevinin başladığını, … Tur. İnş. İth. İhr. ve Tic. AŞ’nin Belediyenin imar planı değişikliği ile ilgili olarak emsal değeri yanlış yorumladığını ve bu konuda bilgi verilmesini istemesi üzerine 15.05.2006 tarihli yazı ile cevap verilip gereği için… Belediyesine, bilgi için anılan şirkete yazının gönderildiğini, söz konusu yazıda imar planı değişikliğinde tek bir imar parseli uygulamasının yapılacağı ve 09.09.2005 tarihinde uygulanan 1/1.000 ölçekli Uygulama İmar Planı Revizyonu plan hükümlerinin geçerli olduğunun bildirildiğini, bu notlara göre Günübirlik … Tesis Alanları başlıklı 6. maddesinin 4. bendinde, inşaat emsalinin imar parselinin bütünü üzerinden hesaplanacağını, ancak GT ile işaretli alanda yapılacak tesislerin toplam inşaat alanı GT ile gösterilen alanın 0,20’sini geçemeyeceğini, 9 No’lu parselin kıyı kenar çizgisinin ikinci 50 metresinde GT alanı içinde kaldığından bu madde ile bağlantısının bulunduğunu, yapılacak işlemin tevhid (birleştirme) işlemi olduğunu, 4 parselin birleştirilmeden…Bakanlığı Kıyı Genelgesinin burada uygulanamayacağını, söz konusu yazıda da tevhidin bu 4 parsel üzerinden yapılarak imar parselinin oluşturulması için yönlendirme yapıldığını, bu doğrultuda işlem yapılması sonrasında…ve … Bakanlığının Kıyı Genelgesinin burada uygulanması gerektiğini, imar uygulamasında olan tevhid işleminin belediyelerin yetki ve sorumluluğunda olduğunu, tevhid işlemi yapılıp tek parsel hâline getirilmeden getirilmiş gibi gösterilip ruhsata esas işlemlerin yapılmasının plan kararlarına ve Kıyı Genelgesine aykırı olduğunu, İmar Kanunu’nun öngördüğü şekilde onaylanıp uygulanan imar planının değiştirilme şeklinin de aynı usule tabi olduğunu, imar planının söz konusu yazıyla değiştirilmesinin mümkün olmadığını, bu yazının belediyeyi bağlayıcı nitelikte olmayıp istişari nitelikte bulunduğunu, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca… Bakanlığının… koruma bölgeleri ve … bölgeleri içinde her ölçekteki planları yapmaya, yaptırmaya, resen onaylamaya ve tadil etmeye yetkili olduğunu, 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca uygulamaya yönelik … ve işlemler ile imar planında değişiklik yapmaya belediye ve mücavir alan içerisinde belediyenin, dışında ise valiliğin yetkili olduğunu, 15.05.2006 tarihli yazının bağlayıcı nitelikte değil görüş niteliğinde olduğunu, söz konusu yazı ile plana aykırı olarak emsal artışı yapıldığı iddiasının yersiz olduğunu,
Sanık …; olay tarihinde … Bakanlığı … Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Yatırım Geliştirme ve Planlana Daire Başkanlığı Şube Müdürü Vekili olduğunu, dava konusu olayla ilgili olarak sadece kendilerine verilen görev gereği görüşlerini bildirdiklerini ve yazıda şirketin uhdesinde bulunan parsellerin hepsinin birleştirilmesini, buna göre bir imar planı oluşturulmasını ve imar uygulaması yapılmasını bildirdiklerini, Belediyenin gerek şirketin özel mülkiyetindeki parseli gerekse Hazine tarafından tahsis edilmiş parselleri birleştirip bir bütün hâline getirerek imar uygulaması yapması gerekirken parselleri birleştirmeden uygulama yapıp inşaat ve ruhsat izni verdiğini, bu aşamalardan bilgilerinin olmadığını, uygulamalardan sorumlu olmadıklarını,
Sanık …; olay tarihinde … Bakanlığı Yatırım Geliştirme ve Planlama Dairesi Başkanlığında… uzman yardımcısı olduğunu, görevlerinin Bakanlar Kurulu kararı ile ilan edilen turizmi koruma ve geliştirme bölgelerindeki imar planlarını hazırlama, yapma, yaptırma, resen onaylama ve tadil ettirmeye ilişkin uygulamaları hazırlamak ve ilgili birimlere göndermek olduğunu, uygulamalarda belediyelerin sorumluluğunun bulunduğunu, dava konusu yazının ilgili kanun, yönetmelik ve genelgeler çerçevesinde, onaylı plan hükümleri doğrultusunda hazırlandığını, bu aşamada örneği bulunan imar planına bakılarak hazırlandığını,
Savunmuşlardır.
Ceza muhakemesinin amacı, her somut olayda kanuna ve usulüne uygun olarak toplanan delilerle maddi gerçeğe ulaşıp adaleti sağlamak, suç işlediği sabit olan faili cezalandırmak, kamu düzeninin bozulmasının önüne geçebilmek ve bozulan kamu düzenini yeniden tesis etmektir. Gerek 1412 sayılı CMUK, gerekse 5271 sayılı CMK; adil, etkin ve hukuka uygun bir yargılama yapılması suretiyle maddi gerçeğe ulaşmayı amaç edinmiştir. Bu nedenle ulaşılma imkânı bulunan bütün delillerin ele alınıp değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer bir deyişle adaletin tam olarak gerçekleşebilmesi için, maddi gerçeğe ulaşma amacına hizmet edebilecek tüm kanuni delillerin toplanması ve tartışılması zorunludur.
Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;
Kültür ve … Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünde sanık …’un genel müdür, sanık …’un uzman yardımcısı, sanık …’in şube müdür vekili, sanık …’ın daire başkanı olduğu, mülkiyeti… Tur. İnş. İth. İhr. ve Tic. AŞ’ye ait … İli, … İlçesi, … Köyü, … Mevki, 358 ada, 6 ve 2 parsel sayılı taşınmaz ile mülkiyeti Hazineye ait olmakla birlikte… Bakanlığına tahsis edilen ve Bakanlıkça adı geçen şirkete 49 yıllığına kiralanan 358 ada, 9 parsel sayılı taşınmaz ve 358 ada, 7 parsel sayılı taşınmaz üzerinde otel inşaatı ve eklerinin yapılması düşünüldüğünden, söz konusu parsellerde yapılacak inşaatların emsal değerlerinin Belediyece yanlış yorumlandığından bahisle açıklama yapılmasının anılan şirket tarafından istenmesi üzerine… Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünde görevli olan sanıkların 15.05.2006 tarihli yazıyla uygulama imar planına aykırı olarak söz konusu taşınmazların yapılaşma koşullarında değişiklik yapıp taşınmazın emsal değerinin artmasına neden oldukları ve bu suretle görevi kötüye kullandıkları iddia ve kabul edilen olayda;
Yargılama aşamasında inşaat mühendisi, mimar ve hukukçu bilirkişi tarafından düzenlenen raporda…ve … Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünce yazılan yazının, Kültür ve … Bakanlığınca onaylı 1/1.000 ölçekli uygulama imar planıyla getirilen yapılaşma koşullarını değiştirmeyeceği, ancak onaylı planın iptal edilerek yeni bir uygulama imar planı yapılarak Bakanlığa onaylattıktan sonra emsal değerin artırılabileceği, … Belediyesinin yeni bir imar planı onaylatmadan, Bakanlık görüşü doğrultusunda, söz konusu Bakanlık yazısına istinaden imar durumu düzenlememesi gerektiği, bu yazı sonucunda emsal değerinin ve buna bağlı olarak inşaat alanının artmış olduğu, anılan şirkete menfaat sağlandığı ancak denetime açık rapor tanzimi için şehir plancısının da yer alacağı bilirkişi kurulu tarafından incelenerek değerlendirilmesinin uygun olabileceği belirtilmesine rağmen sadece şehir plancısı bilirkişi tarafından dosyaya sunulan raporda … Bakanlığı Milli … Genel Müdürlüğünce onaylı planlar ve yapı ruhsatına göre belirlenen yapılaşmaya aykırı hareket edilmediği belirtilerek davaya konu olan 358 ada, 2, 6, 7 ve 9 nolu parsellerin toplam yüzölçümü olan 20.232,59 m2 arsanın bütün hâline getirilerek tesis bütünlüğünün sağlanması ile ülke turizmine büyük katkı ve yarar ile yöre halkına … imkânı sağlayacağı şeklinde görüş bildirildiği ve Yerel Mahkemece her iki rapora da itibar edilmeyerek ön inceleme aşamasında düzenlenen müfettiş raporu esas alınarak sanıkların mahkûmiyetlerine karar verildiği anlaşılmakla; düzenlenen bilirkişi raporları arasında çelişkinin olması, dava konusu olayın teknik bilgi arz etmesi ve mevcut bilirkişi raporları ile uygulamanın denetlenememesi nedeniyle dosyanın inşaat mühendisi, şehir plancısı ve mimar bilirkişiden oluşan yeni bir bilirkişi heyetine tevdi edilerek öncelikle söz konusu talep hakkında görüş bildirilmesinin sanıkların görevleri kapsamında kalıp kalmadığı irdelenerek sanıklar tarafından yazılan söz konusu yazının uygulama imar planı ve uygulama imar planı revizyonu hükümleri ile uygulanması gereken mevzuat hükümlerine aykırı olup olmadığı, söz konusu parsellerde planlar dahilinde uygulanması gereken emsal değerler ile ilgili yazıda öngörülen emsal değerler ile belediye tarafından verilen imar durum belgesi ve yapılaşma izni belgesinde verilen emsal değer izni ile fiili olarak yapılan yapılaşmada uygulanan emsal değerler saptanarak inşaat alanının somut olarak belirlenmesi ve sonrasında sanıkların hukuki durumlarının tayin edilmesi gerekirken eksik araştırma ile hüküm kurulduğu kabul edilmelidir.
Bu itibarla, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının değişik gerekçeyle kabulüne karar verilmelidir.
SONUÇ :
Açıklanan nedenlerle,
1- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının DEĞİŞİK GEREKÇEYLE KABULÜNE,
2- … (Kapatılan) 44. Asliye Ceza Mahkemesinin 26.11.2015 tarihli ve 63-776 sayılı hükmünün, sanıklar hakkında eksik araştırmayla hüküm kurulması isabetsizliğinden BOZULMASINA,
3- Dosyanın, mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 22.02.2022 tarihinde yapılan müzakerede oy birliğiyle karar verildi.

…

Bunu paylaş: