YARGITAY KARARI
DAİRE : Ceza Genel Kurulu
ESAS NO : 2017/68
KARAR NO : 2021/153
KARAR TARİHİ : 20.04.2021

Kararı veren
Yargıtay Dairesi : (Kapatılan) 21. Ceza Dairesi
Mahkemesi :Ağır Ceza

Resmî belgede sahtecilik ve dolandırıcılık suçlarından sanık …’nın TCK’nın 204/1-3 ve 53. maddeleri uyarınca 4 yıl 6 ay hapis cezası, aynı Kanun’un 157/1, 52 ve 53. maddeleri uyarınca ise 2 yıl hapis ve 10.000 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına ve hak yoksunluğuna ilişkin Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 19.09.2012 tarihli ve 180-136 sayılı hükümlerin, sanık müdafisi tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay (Kapatılan) 21. Ceza Dairesince 07.04.2016 tarih ve 6915-3335 sayı ile düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ise 04.01.2017 tarih ve 242177 sayı ile;
“…Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 19.09.2012 tarih ve 2011/180 esas, 2012/136 karar sayılı ilamının kabul gerekçesi incelendiğinde, ‘Suç tarihinde sanık …’nın müştekiye kendisini … olarak tanıtıp … plakalı çalıntı kamyon ile müştekiden 18.220 kg buğday teslim aldığı ve müştekinin sanığa daha sonra ulaşamadığı, bunun üzerine müştekinin kendisini dolandıran şahsın gerçek isminin … olduğunu kendi araştırmaları ile öğrendiği ve Cumhuriyet Savcılığına müracaat ettiği ve kendisini dolandıran şahsın kullandığı kamyonu … Tır Parkında gördüğünü belirtmesi üzerine müştekinin ihbarı ile 10/12/2007 tarihinde güvenlik güçlerince … plakalı kamyonun belirtilen tır parkında park halinde ele geçirildiği ve yapılan kriminal inceleme sonucunda bu kamyonun İstanbul ilinden hırsızlanan… plaka sayılı kamyon olduğunun anlaşıldığı, … sayılı iki adet plaka üzerinde yapılan kriminal inceleme sonucunda plakalar üzerindeki mührün sahte olarak düzenlendiği ve iğfal kabiliyeti taşıdığının belirtildiği, ayrıca söz konusu kamyonda yapılan arama sonucunda … adına düzenlenmiş K128861 seri nolu yetki belgesi, yine … adına düzenlenmiş nakliyeci Yüreğir yazılı 547901’den 547950’ye kadar seri nolu irsaliye ile seri no 541551’den 547600’a kadar olan fatura koçanının da ele geçirildiği, … isimli şahsın Yüreğir Adana’da nakliyecilik ile uğraştığı ve … sayılı plakanın da bu şahıs adına kayıtlı olduğunun tespit edildiği, böylelikle sanık …’nın … adına sahte olarak irsaliyeli fatura ve K1 Nakliyeci yetki belgesi düzenleyip ve yine … adına kayıtlı olan … sayılı plakayı da yine sahte mühür ile düzenleyip gerçekte … plaka sayılı kamyona takıp kendisini nakliyeci gibi göstermek suretiyle müştekinin güvenini bu şekilde kazanıp 18.220 kg buğdayı teslim alıp kayıplara karıştığı ve böylelikle müştekiyi dolandırdığı, her ne kadar sanığın nitelikli dolandırıcılık eyleminden dolayı 158/1-i maddesi gereğince cezalandırılması talep edilmiş ise de, sanık …’nı gerçekte serbest meslek sahibi birisi olmadığı, sadece kendisini serbest meslek sahibi nakliyeciymiş gibi gösterdiği, TCK’nun 158/1-i maddesinde belirtilen eylemin gerçekte serbest meslek sahibi kişiler tarafından işlenebileceği, bu durumda gerçekte serbest meslek sahibi olmayan sanığın eyleminin TCK’nun 157. maddesinde belirtilen dolandırıcılık eylemini oluşturduğundan sanığın bu madde gereğince cezalandırılması gerektiği, sanığın … adına sahte olarak düzenleyip kullandığı K1 yetki belgesi, irsaliye ve faturalar ile sahte plakayı düzenleyip kullanması nedeniyle resmi belgede sahtecilik eyleminden dolayı da cezalandırılması gerektiği, sanığın sahte belgeleri ve plakayı düzenleme amacının dolandırıcılık suçunu işlemek amacına yönelik olduğu, dolayısıyla sanığın güttüğü amaç ve saik, suçun işleniş şekil ve biçimi gibi hususlar dikkate alınarak sanığın cezasının alt sınırdan uzaklaşılarak belirlenmesi gerektiği, suça konu plaka ve K1 yetki belgesi ile plakaların sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli belgelerden olması nedeniyle sanık hakkında TCK’nun 204/3 maddesinin tatbik edilmesi gerektiği, sanık hakkında TCK’nun 43. maddesinin uygulanması talep edilmiş ise de, sanığın tek bir müştekiye karşı dolandırıcılık suçunu işlemek amacıyla sahte resmi belgeleri kullandığı anlaşıldığından zincirleme suç hükümlerinin olayımızda söz konusu olmadığından TCK’nun 43. maddesinin uygulanmasına yer olmadığına, 01/07/2008 tarihli ekspertiz raporuna göre diğer sanık …’ın parmak izinin sanık …’nın müştekiyi dolandırarak teslim aldığı buğdayın nakliyesinde kullanılan … sahte plakalı kamyon üzerinde bulunduğunun tespit edildiği, ayrıca dosyamıza celp edilen Mersin Cumhuriyet Başsavcılığının 2008/7358 nolu iddianamesine göre, sanık …’ın suç işlemek amacıyla örgüt kurma eylemi nedeniyle hakkında kamu davası açıldığı ve iddianamenin 10. sayfasında müştekiye karşı gerçekleştirilen dolandırıcılık eyleminden bahsedildiği, dolayısıyla bu sanığın Mersin Asliye Ceza Mahkemesinde de suç işlemek amacıyla örgüt kurma eyleminden dolayı da yargılandığı ve örgütün işlediği suçlardan birinin de davamıza konu diğer sanığın müştekiye karşı gerçekleştirdiği dolandırıcılık eylemi olarak iddianamede yer aldığı, sanık …’ın parmak izinin sanık …’nın dolandırıcılık suçunda kullandığı kamyon üzerinde bulunmasının sanık …’ın da sanık … ile birlikte haraket ettiğine yönelik bir delil olduğu, dolayısıyla sanık …’in dolandırıcılık suçunda kullandığı çalıntı kamyonu sahte plaka takılarak kullanılmış olması, sahte belgelerinde bu kamyonda ele geçirilmiş olduğu dikkate alındığında sanık …’ın da diğer sanık … ile birlikte resmi belgede sahtecilik suçunu işlediği kanaatine varıldığından bu sanığın da resmi belgede sahtecilik eyleminden dolayı cezalandırılması gerektiği’ şeklinde kabulde bulunulduğu,
Dosya içeriği incelendiğinde;
Suç tarihinde bir şahsın, katılan …’e kendisini … olarak tanıtıp … plakalı kamyon ile katılandan 18.220 kg buğday teslim aldığı ve katılanın daha sonra bu şahsa ulaşamadığı, bu şekilde katılanın dolandırıldığı,
Katılan …’ün Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığındaki 20.08.2007 tarihli beyanında, 17.08.2007 tarihinde Kızıltepe İlçesinden yükledikleri 18.220 kg buğdayı Mersin iline götürmek üzere … plakalı aracın şoförü olan … isimli şahsa teslim ettiğini, yükledikleri buğdayın…isimli tüccar arkadaşına ait olduğunu, …’nun bu buğdayı Mersin iline göndermesi için kendisine teslim ettiğini, ancak buğdayları teslim ettiği … isimli şahsa ulaşamadığını beyan ederek şikayetçi olduğu,
Katılan …’ün Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığındaki 05.09.2007 tarihli beyanında, Adana-Mersin ilinde yapmış olduğu şahsi istihbaratta … ismini vererek malını çalan şahsın dosyaya kimlik fotokopisini sunduğu … isimli şahıs olduğunu, …’nın babasının Muş Malazgirt Sırtözü köyünde ikamet ettiğini duyduğunu, bu şahsın piyasadaki birçok şahsı bu şekilde dolandırdığını ve Mersin ile Adana arasında yaşadığını öğrendiğini beyan ettiği,
Katılan …’ün Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığındaki 05.09.2007 tarihli beyanında, kendisinin buğdayını alıp dolandırarak götüren … isimli şahsın kullanmış olduğu kamyonun Kızıltepe İlçe Merkezinde bulunan tır parkında olduğunu saptadığını, şüphelinin buğdayını aldığında bu arabanın kasasının beyaz renkli olduğunu, ancak sonradan kasasının kırmızıya boyandığını beyan ettiği,
Katılan …’ün Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığındaki 23.08.2011 tarihli beyanında, …’yı temin edilip gönderilen fotoğrafından da kendisini dolandıran şahıs olarak teşhis ettiği,
Dosya arasında bulunan 10.12.2007 tarihli kolluk tutanağı incelendiğinde, … ve … isimli şahısların başvurusu üzerine üzerinde … plakalar takılı BMC marka kamyonun … Tır garajında olduğunun kolluk görevlileri tarafından tespit edildiği, araç içerisinden … adına düzenlenmiş Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğü’nce düzenlenmiş gözüken yeki belgesi, … adına düzenlenmiş irsaliye ve faturaların çıktığı,
Düzenlenen kriminal raporda araçtan ele geçen plakaların sahte olduğunun tespit edildiği, sahte olan … sayılı plakaların, … isimli şahsa ait gerçek plakalar olarak da kayıtlı olduğunun anlaşıldığı, yine araç içerisinde çıkan parmak izinin sanık …’ın sol el baş parmak izi ile aynı olduğunun tespit edildiği,
Araçtan parmak izi çıkan sanık … hakkında nakliye dolandırıcılığı eylemlerinden dolayı örgüt kurma suçundan hakkında Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 14.11.2008 tarih ve 2008/4254 Soruşturma, 2008/12865 Esas nolu iddianamesi ile Asliye Ceza Mahkemesine kamu davası açılmılş olduğunun anlaşıldığı, iddianamede ismi geçen sanıklar sarasında …’nın isminin yer almadığının anlaşıldığı,
Müşteki sıfatıyla beyanı alınan … ‘in ele geçen kamyonun, kendisinin dolandırılması olayında kullanılan … plakalı kamyon olduğunu, kamyonun kasasının kendilerinin mal yükledikleri dönemde beyaz renkli olduğunu, ancak şu an kırmızı renkli olduğunu beyan ettiği,
Müşteki sıfatıyla beyanı alınan … isimli şahsın da, sözkonusu aracın kendisinin dolandırılma olayında kullanılan … plakalı araç olduğunu beyan ettiği,
Müşteki …’ün de 12.12.2007 tarihinde kollukta alınan beyanında, 17.08.2007 tarihinde kendisini … olarak tanıtan 1.60 boylarında, çakır gözlü, 37-38 yaşlarındak, saçları kırmızıya boyalı gibi duran, bıyıksız, açık tenli şahsın … plakalı araçla yükünü götüren kişi olduğunu, bu şahsın kimlik fotokopisini verdiği şahıs olan … isimli şahıs olduğunu, tespit edilen kamyonun kendisinin mallarının yüklendiği kamyon olduğunu, o tarihte kamyonun kasasının beyaz olduğunu ve yeni boyanmış gibi durduğunu beyan ettiği,
Benzer şekilde dolandırılan …’in de müşteki sıfatıyla alınan beyanında, 39-40 yaşlarında, 1.70 boylarında, bıyıksız, kısa saçlı, Türkçe konuşan, Adanalı olduğunu söyleyen açık tenli, kendisini Zübeyir İşbilir olarak tanıtan bir şahsın … plakalı kamyon ile kendilerini dolandırdığını beyan ettiği, … adına düzenlenmiş kimlik fotokopisi üzerindeki şahsı da Zübeyir İşbilir olarak kendisini tanıtan şahıs olarak teşhis ettiği,
Müşteki …’ün şikayet dilekçesinde belirttiği… ve … nolu hatların yapılan iletişimin tespitinde, bu hatların sanık … adına kayıtlı olduğunun ve suç tarihi olan 17.08.2007 tarihinde suç yeri olan Kızıltepe İlçesinde sinyal verdiğinin anlaşıldığı,
Sanık …’nın, kolluktaki 15.12.2010 tarihli beyanında, kimlik fotokopisindeki fotoğraftaki kişinin kendisi olduğunu, kendisinin 2006 yılında kimliğini kaybettiğini, kimliğini kaybettikten sonra gazeteye ilan verdiğini, kimliğini kaybettikten sonra değişik illerde hırsızlık olayları meydana gelmiş olduğunu ve bu olaylarda kendisinin kimlik bilgisinin kullanıldığını, kendisinin belirtilen illere gitmediğini beyan ettiği,
Sanık …’nın kolluktaki 28.01.2010 tarihli beyanında, şikayette bulunan …’ü tanımadığını, 01.04.2006 tarihinde çantasını kaybettiğini, çantasının içerisinde evlilik cüzdanı, pasaport ve nüfus cüzdanının da bulunduğunu, evrakta belirtilen nüfus cüzdanının kaybettiği nüfus cüzdanı olduğunu, bu konu ile ilgili gazeteye ilan verdiğini, ancak tutanak tutturmadığını, … isimli şahsı tanımadığını, nakliye dolandırıcılığına karışan … plakası sahte olan ve gerçekte …plakalı olan kamyonun kullanmadığını, hayatında kamyon kullanmadığını ve kamyon kullanmasını bilmediğini, kimliğini kaybettiği için kendisine çeşitli illerden ve mahkemelerden celp geldiğini beyan ettiği,
Sanık …’nın mahkemedeki beyanında da, ‘İddianamede belirtilen suçlamayı kesinlikle kabul etmiyorum ben 2006 yılında İstanbul Aksaray’da çantamı kaybettim, içinde pasaportum, evlilik cüzdanım, nüfus hüviyet cüzdanım ve elbiselerim vardı, ancak polise başvurmadım, taksiye binmiştim çantayı daha doğrusu bavulumu almayı unuttum, bu şekilde içinde söz konusu evraklarımın olduğu çantayı kaybettikten sonra polise de başvurmadım, bilahare aklıma geldi, 7-8 kadar sonra çantamı kaybettiğimi söz konusu içinde resmi evrakların olduğunu gazete ilanında belirttim, şikayetçi … bir şekilde Muş’ta oturan babama ulaşmış onunla görüşmüş, bu şekilde benimle irtibat kuran … ‘le telefonda konuştum, ben kendisine kendisini dolandıran şahsı tarif etmesini söyledim, o da bana sarışın kısa boylu alnı açık birini tarif etti, bende kendisine telefonda esmer zayıf orta boylu biri olduğumu söyleyerek, kendisini dolandıran şahsın ben olmadığımı söyledim, ancak müşteki beni bilahare fotoğraflardan teşhis etmiş, nasıl teşhis ettiğini bilemiyorum, bilahare hakkımda dava açıldıktan sonra fotoğraflarımı çektirerek emniyet vasıtasıyla Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesindeki dava dosyasına ulaştırdım, suçsuzum, ben müştekinin buğdayını Mersin’e götürmek üzere … plakalı kamyona yüklettikten sonra alıp götürmüş değilim, ben hayatımda hiç Mardin Kızıltepe’ye gitmiş değilim, ben suç tarihlerinde İstanbul Bahçelievler Şirinevler semtinde… ‘de tezgahtar olarak çalışıyordum, bu konuda tanıklarım da var isimlerini mahkemeye bilahare bildireceğim, suç tarihinde ben ayrıca İstanbul’da Akbank, Yapı Kredi Bankası ve Garanti Bankası kredi kartlarını kullanmıştım, ATM’den para çekmiş ve yatırmıştım, hakkımda bir kaç şehirde benzer suçlamalarla davalar açılmıştır, benim kimlik bilgilerimi ele geçiren şahıslar tarafından işlenen suçlar nedeniyle suçlanmaktayım, suçsuzum beraatimi isterim.’ şeklinde beyanda bulunduğu,
Kızıltepe Emniyet Müdürlüğünün, İlçe Emniyet Müdürlüğüne hitaplı nakliye dolandırıcılığı konulu B.05.1.EGM.4.47.40.11.2007/ Adli 829 sayılı ve 28.12.2007 tarihli yazı içeriği incelendiğinde, … isimli şahıstan temin edilen … adına düzenlenen kimlik bilgilerinin sorgulamasında, 2000 yılında İstanbul ilinde hırsızlık suçundan yakalandı kaydının bulunduğunun öğrenildiğinin, arşivlerinde bulunan fotoğraflarının temin edildiğinin, eldeki mevcut fotoğraf ile farklı olduğunun belirtildiği anlaşılmıştır.
Dosya içeriğine göre, sanığın savunmalarında kimliğini kaybettiğini ve bu kimlik kullanılarak kendi adına suç işlendiğini beyan etmesi, Kızıltepe Emniyet Müdürlüğünün, İlçe Emniyet Müdürlüğüne hitaplı nakliye dolandırıcılığı konulu B.05.1.EGM.4.47.40.11.2007/ Adli 829 sayılı ve 28.12.2007 tarihli yazı içeriğinde, sanığın arşivde bulunan fotoğrafları ile eldeki mevcut fotoğrafının farklı olduğunun belirtilmesi, katılan … ile müşteki Mehmet Metin Gönenç’in kolluktaki ifadelerinde belirttikleri eşgal bilgilerinden yaşa ilişkin eşgal bilgilerinin, suç tarihinde 30 yaşında olduğu anlaşılan sanığın yaşı ile uyuşmadığının anlaşılması, ele geçirilen araçtan çıkan parmak izinin diğer sanık …’a ait olduğunun anlaşılması, … hakkında nakliye dolandırıcılığı ve örgüt kurma suçundan kamu davası açılmış olması, ancak bu dosyadaki diğer şüpheliler arasında sanık …’nın isminin bulunmadığının anlaşılması, katılan …’ün Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığındaki 05.09.2007 tarihli beyanında, Adana-Mersin ilinde yapmış olduğu şahsi istihbaratta … ismini vererek malını çalan şahsın dosyaya kimlik fotokopisini sunduğu … isimli şahıs olduğunu tespit ettiğini beyan etmesine rağmen, kendisini dolandıran şahsın sanık … olduğunu ne şekilde tespit ettiğinin açıklattırılmaması karşısında, gerçeğin kuşkuya yer vermeyecek şekilde tespiti bakımından, Kızıltepe Emniyet Müdürlüğü’nün yazısında geçtiği şekilde sanığın emniyet arşivindeki resimleri ile kimlik fotokopisindeki fotoğrafın niçin uyuşmadığının araştırılarak tespit edilmesi, sanığın hangi tarihlerde kayıp başvurusu yaparak nüfus cüzdanı çıkardığının nüfus müdürlüğünden sorularak tespiti, sanık adına kayıtlı olup suç tarihinde… ve … nolu hatların sanığa ait olup olmadığının ve sanık tarafından kullanılıp kullanılmadığının sanıktan sorulması, sanığın hatların kendisine ait olduğunu kabul etmemesi halinde, suça konu hatların çıkartılmasına esas olan abonelik sözleşmelerindeki yazı ve imzaların sanığın eli ürünü olup olmadığı hususunda bilirkişi incelemesi yaptırılması, yine suça konu hatların iletişiminin tespitinin 3 aylık zaman dilimini kapsadığı gözetilerek, bu telefon hatlarının suç tarihi ve öncesindeki daha geniş tarih aralığındaki iletişiminin tespitinin yapılarak sanığın yakınları ile bu hatlardan görüşme yapılıp yapılmadığının tespit edilmesi, sanığın mümkün ise katılana canlı teşhisinin yaptırılması, katılanın yeniden beyanı alınarak, kendisini dolandıran şahsın sanık … olduğunu ne şekilde tespit ettiğinin açıklattırılması, sanığın mahkemedeki beyanında geçen Akbank, Yapı Kredi Bankası ve Garanti Bankası kartlarının suç tarihinde İstanbul ilinde kullanılıp kullanılmadığının araştırılması, bu hususlar tamamlandıktan sonra sanığın hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken, eksik inceleme ile sanık hakkında dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik suçlarından mahkumiyet kararı veren mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğu, sanık hakkındaki mahkumiyet kararlarını düzelterek onayan Daire kararının da yasaya aykırı olduğu” görüşüyle itiraz kanun yoluna başvurmuştur.
CMK’nın 308. maddesi uyarınca inceleme yapan Yargıtay (Kapatılan) 21. Ceza Dairesince 17.01.2017 tarih ve 2-219 sayı ile itiraz nedenlerinin yerinde görülmediğinden bahisle Yargıtay Birinci Başkanlığına gelen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
CEZA GENEL KURULU KARARI
İtirazın kapsamına göre inceleme, sanık … hakkında resmî belgede sahtecilik ve dolandırıcılık suçlarından kurulan mahkûmiyet hükümleri ile sınırlı olarak yapılmıştır.
Özel Daire ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı arasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık;
Sanığa atılı resmî belgede sahtecilik ve dolandırıcılık suçlarının sübutu bakımından eksik araştırmayla hükümler kurulup kurulmadığının belirlenmesine ilişkindir.
İncelenen dosya kapsamından;
Katılan …’ün 20.08.2007 tarihinde Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığına başvurarak 17.08.2007 tarihinde, 18.220 kg buğdayı, Mardin ilinin Kızıltepe ilçesinden, Mersin iline götürmesi için adının … olduğunu söyleyen şoförün … plakalı kamyonuna yüklediğini, sonrasında kamyon şoföründen bir daha haber alamadığını, isminin … olduğunu belirten bu şahsın iletişim numarası olarak … ve … numaralı telefon numaralarını bıraktığını ve bu şahıstan şikâyetçi olduğunu beyan etmesi üzerine Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturmaya başlandığı, aynı tarihli şikâyet dilekçesinde dolandırılmasında kullanılan aracın, 2006 model ve Ford marka kamyon olduğunu belirttiği,
Katılanın, 05.09.2007 tarihinde yeniden Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığına gelerek kendi çabalarıyla bulduğu sanık … kimlik bilgilerini haiz 20.10.2000 verilme tarihli nüfus cüzdanı fotokopisini soruşturma dosyasına ibraz ettiği, verdiği fotokopi nüfus cüzdanı üzerinde yer alan fotoğraftaki kişinin ise kendisini … ismiyle tanıtan … plakalı kamyon şoförü olduğunu belirttiği, sanığın soruşturmaya bu şekilde dahil olduğu,
Kızıltepe İlçe Emniyet Müdürlüğünün 28.12.2007 tarihli yazısında; katılan …’ün dosyaya ibraz ettiği … isimli şahıs adına düzenlenen kimlik üzerinde yazılı bilgilerin GBT sorgulamasında, bu şahsın 2000 yılında İstanbul ilinde hırsızlık suçundan yakalandığına dair kaydın bulunduğu, arşivlerinde bulunan bu şahsa ait fotoğraf temin edildiğinde ise eldeki mevcut fotoğraf ile farklı olduğu tespitlerine yer verildiği,
Soruşturma konusu olayla benzer şekilde gerçekleşmesi nedeniyle tefrik edilen dosyaların şikâyetçileri … , …,… ve … ’a yönelik gerçekleştirilen eylemler yönünden de aynı evrak üzerinden soruşturma yürütüldüğü, ancak Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığınca adı geçen şikâyetçilere yönelik dolandırıcılık eylemleri yönünden 11.04.2008 tarihinde şüphelisinin sanık … olduğu ayrı ayrı tefrik kararları verildiği,
Söz konusu tefrik edilen dosyaların şikâyetçileri hakkında dosya içerisinde yer alan ifade ve belgelere göre; 20.10.2007 tarihinde … ’in, Şanlıurfa ilinin Ceylanpınar ilçesinden 20.000 kg buğdayı … plakalı; 21.10.2007 tarihinde …’in, Diyarbakır ilinin Silvan ilçesinden 18.820 kg buğdayı adının … olduğunu söyleyen şoförün … plakalı; 03.12.2007 tarihinde …’nın, Diyarbakır ilinin Bismil ilçesinden 17.060 kg buğdayı adının … olduğunu söyleyen şoförün … plakalı; 04.12.2007 tarihinde ise …’ın, Şırnak ilinin Silopi ilçesinden 22.290 kg mısırı adının … olduğunu söyleyen şoförün … plakalı kamyonuna yükledikleri, malların anlaşmalarına aykırı biçimde istedikleri yerlere teslim edilmediği ve bu şekilde dolandırıldıklarını iddia ettikleri,
Kızıltepe İlçe Emniyet Müdürlüğü polis memurlarınca düzenlenen 10.12.2007 tarihli görgü tespit tutanağı ve diğer tutanaklara göre; 10.12.2007 tarihinde, saat 17.00 sıralarında tefrik edilen dosyaların şikâyetçileri … ve …’ın mallarını yüklemiş oldukları kamyonun Mardin ili, Kızıltepe ilçesinin, Ceylanpınar Kavşağı, İpek Yolu üzerinde bulunan … Tır Garajında park hâlinde olduğunu bildirmeleri üzerine polis memurlarınca anılan yere gidildiği, tefrik edilen dosyaların şikâyetçilerinin gösterdiği BMC Pro marka kupa kısmı kırmızı renkli ve üzerinde … sayılı plakanın takılı olduğu kamyonun sorgulanması sonucunda … adına kayıtlı olduğunun tespit edildiği, araç içerisinde de Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğü antetli 28861 seri numaralı, … adına düzenlenmiş K1 yetki belgesi ile … adına bastırılmış seri numarası 547901’den 547950’ye kadar irsaliye ve seri numarası 541551’den 547600’e kadar faturaların bulunduğu, plaka sorgulamasında bulunan … isimli şahısla … numaralı telefon hattı üzerinden iletişim kurulduğunda, telefonda konuşan şahsın … plakalı kamyonun kendisine ait olduğunu, aracın da kendisinde yani Adana ilinde bulunduğunu, aracının kupa ve kasa kısımlarının da beyaz renkte olduğunu, daha önceden de bu şekildeki şikâyetlerin kendisine geldiğini, bu konuda müracaatının bulunduğunu beyan ettiği, tır garajında terk vaziyette bırakılan araçtaki … sayılı iki adet plaka, … adına düzenlenmiş K1 yetki belgesi, … adına bastırılmış irsaliye ve faturaların muhafaza altına alındığı,
10.12.2007 tarihinde olay yeri inceleme ekiplerince araçta yapılan inceleme sonucunda düzenlenen rapora göre de araçta bir adet parmak izi tespit edildiği,
Mardin İl Emniyet Müdürlüğünün 15.07.2008 tarihli yazısı ekinde yer alan 01.07.2008 tarihli mukayese tablosu ve ekspertiz raporunda; 10.12.2007 tarihinde Mardin ilinin Kızıltepe ilçesinde meydana gelen terk oto olayıyla ilgili olarak AFIS veri tabanına kaydı yapılan olay yeri parmak izinin, inceleme dışı sanık …’ın sol el baş parmak izi ile aynı olduğu tespitlerine yer verildiği,
Diyarbakır Kriminal Polis Laboratuvarının 25.12.2007 tarihli ve 510 sayılı ekspertiz raporunda; … sayılı plaka üzerinde yer alan Emniyet Genel Müdürlüğü ve TŞOF ibareli mühür izlerinin sahte olarak düzenlendiği, bu hâliyle plakaların da sahte olduğu ve iğfal kabiliyetini haiz bulunduğu tespit ve kanaatlerinin yer aldığı,
Diyarbakır Kriminal Polis Laboratuvarının 25.12.2007 tarihli ve 509 sayılı ekspertiz raporuna göre de; sağ ön tekerlek hizası sağ şasi kolu üzerinde perçinlenmiş hâlde bulunması gereken ve üzerinde şasi numarasının yazılı olduğu metal etiketin mevcut olmadığı, bu hâliyle aracın orijinal şasi numarasının tespitinin mümkün olmadığı, motor blokuna perçinlenmiş metal etiket plaka üzerinde bulunan ve “50571758” rakamlarından oluşan motor numarasının orijinal olduğu sonucuna varıldığı, belirtilen motor numarasının … Asayiş Daire Başkanlığı Çalıntı Araç Programından yapılan sorgulamasında, çalıntı araç kaydı bulunan, BMC marka, Pro 827 tipindeki … plaka sayılı aracın çıktığı, aracın aranma tarihinin ise 12.09.2007 olarak göründüğü,
Kızıltepe İlçe Emniyet Müdürlüğünün 09.01.2008 tarihli yazısı ekinde yer alan 02.01.2008 tarihli teslim tesellüm tutanağına göre; 10.12.2007 tarihinde … Tır Parkı unvanlı yerde park hâlinde ve üzerinde … sayılı plaka takılı vaziyette bulunan BMC marka kamyonun, kriminal inceleme neticesinde İstanbul ilinden çalıntı … plaka sayılı kamyon olduğu anlaşılarak belgeleriyle müracaat eden Anadolu Sigorta yetkilisine teslim edildiği,
Katılan …’ün dolandırıldığı araçta takılı olduğunu iddia ettiği ele geçmeyen … sayılı plakanın, emniyet görevlilerince sorgulanması neticesinde sistem üzerinden temin edildiği anlaşılan ve dosya içerisinde bulunan araç özet bilgileri belgesinde; anılan plakaya kayıtlı aracın, Ford marka, Cargo 3230 tipi, 2006 model beyaz renkli kamyon olduğunun, çalıntı kaydı bulunmadığının, araç sahibinin ise Kardeşler Nakliyat ve Ticaret Limited Şirketi olduğunun görüldüğü,
Adana Vergi Dairesi Başkanlığının 09.05.2008 tarihli yazısında; nakliyecilik faaliyetinden dolayı kayıtlı mükellefleri …’ın anılan faaliyetine devam ettiğinin, 547901 – 547950 seri numaralar arası irsaliye ve 541551 – 547600 seri numaralar arası faturaları bastırdığına dair bilgiye tarh dosyasının ve VEDOP kayıtlarının tetkikinde rastlanmadığının belirtildiği,
…’ın 14.12.2007 tarihinde bilgi sahibi olarak kollukta alınan beyanı sonrasında dosyaya ibraz ettiği ve zabıt kâtibi tarafından aslının fotokopisidir mührü vurulan belgelerin, Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğü antetli 287521 seri numaralı, 11.10.2011 tarihine kadar geçerliliği bulunan … adına düzenlenmiş K1 yetki belgesi ve taşıt kartı ile … plakalı araca ait motorlu araç trafik ve tescil belgeleri şeklinde olduğu,
Dosya içerisine Mersin Cumhuriyet Başsavcılığınca gönderilen 17.11.2008 tarihli ve 13190-7624 sayılı iddianamede; inceleme dışı sanık … ile birlikte toplam on bir şüpheli hakkında nakliye dolandırıcılığı eylemlerini örgütlü şekilde gerçekleştirdiklerinden bahisle suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçundan kamu davası açıldığı, açılan kamu davasına ilişkin iddianamede katılan …’e ve diğer tefrik edilen dosyaların şikâyetçileri Abdulvahap Beken, …, … ve …’a yönelik gerçekleştirilen eylemlerin de anlatıldığı, UYAP sistemi üzerinden yapılan sorgulamada da; açılan kamu davasına ilişkin yargılamanın yapıldığı Mersin 5. Asliye Ceza Mahkemesince 20.01.2010 tarih ve 1059-13 sayı ile sanıkların tamamı hakkında beraat hükmü kurulduğu ve hükümlerin temyiz edilmeden kesinleştiği, yargılananlar arasında sanık …’nın yer almadığı,
Tefrik edilen dosya şikâyetçisi …’in 21.10.2007 tarihinde dolandırılması eylemiyle ilgili olarak dosya içerisinde yer alan 26.12.2007 tarihli Kızıltepe Asayiş Büro Amirliğinde alınan ifadesinde, katılanın ibraz ettiği sanık … kimlik fotokopisi üzerinde yer alan fotoğraftaki kişinin, kendisini dolandıran ve ismini … olarak bildiği şahıs olarak teşhis etmesine rağmen, UYAP sisteminden aynı eylemle ilgili olarak yapılan araştırmada; Silvan Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturmada sanık … hakkında dolandırıcılık ve resmî belgede sahtecilik suçlarından kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği, …’in ise inceleme dışı sanık … ile birlikte Mersin 5. Asliye Ceza Mahkemesinde nakliye dolandırıcılığı eylemlerini örgütlü şekilde gerçekleştirdiklerinden bahisle suç işlemek amacıyla örgüt kurma suçundan yargılanan … ’ı teşhis etmiş olması nedeniyle 05.02.2010 tarih ve 81-29 sayı ile bu şahıs hakkında resmî belgede sahtecilik ve dolandırıcılık suçlarından kamu davası açıldığı, yapılan yargılama sonucunda … hakkında Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesince 12.09.2017 tarih ve 310-258 sayı ile kamu kurumu aracı kılınmak suretiyle nitelikli dolandırıcılık suçundan verilen mahkûmiyet hükmünün temyiz edildiği ve Yargıtayda temyiz incelemesi için beklemekte olduğunun görüldüğü,
Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığınca diğer tefrik edilen dosyaların şikâyetçileri … … ve … ’a yönelik gerçekleştirilen dolandırıcılık eylemleri yönünden şüphelisinin sanık … olduğu 11.04.2008 tarihli tefrik kararlarına konu dosyaların akıbeti de UYAP sistemi üzerinden araştırıldığında, herhangi bir kayda ulaşılamadığı, ayrıca sanığın adli sicil kaydında da bu dosyalara ilişkin bir kaydın yer almadığı,
Telekomünikasyon İletişim Başkanlığının 13.02.2008 tarihli yazısı ve ekinde yer alan HTS kayıtlarına göre; katılanın, kendisini dolandıran şahsın iletişim numarası olarak bildirdiğini beyan ettiği … ve… numaralı hatların sanık … adına kayıtlı olduğu, her iki hattın da suç tarihi olan 17.08.2007 tarihinde Mardin ilinin Kızıltepe ilçesinden sinyal verdiği,
Anlaşılmıştır.
Katılan 20.08.2007 tarihinde Cumhuriyet savcısı huzurunda; 17.08.2007 tarihinde Kızıltepe ilçesinden yüklediği 18.220 kg buğdayı Mersin iline götürmesi için … plakalı aracın şoförü olan … isimli şahsa teslim ettiğini, şikâyet dilekçesinde telefon numaralarını belirttiği … isimli şahıstan bir daha haber alamadığını, şahıstan şikâyetçi olduğunu,
05.09.2007 tarihinde Cumhuriyet savcısı huzurunda ise Mersin ve Adana illerinde yaptığı araştırmada kendisini dolandıran şahsın sanık … olduğunu tespit ettiğini, dosyaya sunmuş olduğu nüfus cüzdanı fotokopisinde yer alan fotoğraftaki şahsın kendini … olarak tanıtan kişi olduğunu, sanığın birçok kişiyi benzer şekilde dolandırdığını tespit ettiğini,
12.12.2007 tarihinde kollukta ve Cumhuriyet savcısı huzurunda; … Tır Parkında BMC marka bir kamyonun bulunduğunu haber alınca geldiğini, bu kamyonun mallarını yüklediği kamyon olduğunu, olay tarihinde yaklaşık iki saat kadar iş yerinin önünde beklediğini, sadece malı yüklediğinde kamyonun kasasının beyaz renkli olduğunu, şu anda ise kırmızıya boyandığını gördüğünü, kendisini … olarak tanıtan şahsın ise 1,60 boylarında, çakır gözlü, 37-38 yaşlarında, saçları kırmızıya boyalı gibi duran, bıyıksız ve açık tenli bir şahıs olduğunu,
Fatih Cumhuriyet Başsavcılığının 21.12.2010 tarihli yazısı ve ekindeki talimat evraklarına göre, sanığın vesikalık ve boydan fotoğraflarının çekilip Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildikten sonra 23.08.2011 tarihinde Cumhuriyet savcısı huzurunda; dosya kapsamında bulunan sanık …’ya ait fotoğrafların, 17.08.2007 tarihinde Kızıltepe ilçesinden yüklediği 18.220 kg buğdayı Mersin iline götürmek üzere anlaştığı … plaka sayılı aracın şoförü olan ve kendisini … olarak tanıtan kişiye ait olduğunu,
Mahkemede; sanıklardan şikâyetçi olduğunu, davaya katılmak istediğini,
Tanık … ; yaklaşık dört yıldır … Tır Garajında gece bekçisi olarak çalıştığını, … plaka sayılı BMC marka kamyonun 04.12.2007 tarihinde saat 23.00 sıralarında çalışmış olduğu otoparka geldiğini, daha önce görmediği, kısa boylu, dolgun yüzlü, beyaz tenli, kumaş pantolonlu, kumral saçlı, aksanı düzgün olan kamyon şoförünün aracını bırakıp yazıhaneye gelerek, aracı sabah alacağını söylediğini, otopark fişi düzenleyip bir suretini de kamyon şoförüne verdiğini, bu şahsı ancak görmesi hâlinde teşhis edebileceğini, aracın hırsızlığa karıştığını polislerden öğrendiğini, o gece otoparkta elektrik olmaması, aracın yanına gidip plakasını kontrol etmemesi ve aracı bırakan kamyon şoförünün söylediği plakayı fişe yazması nedeniyle otopark fişinde araç plakasının “ …” şeklinde yazılı olduğunu, görevlilerin otoparka gelmesiyle fişin yanlış yazıldığını fark ettiğini,
Tanık …; …plakalı BMC marka aracın kendi adına kayıtlı olduğunu, aracı 2003 yılında sıfır km olarak aldığını ve aldığı tarihten itibaren kendisinin kullandığını, bu araçla nakliye işi yapmakta olduğunu, aracın kendisinde bulunduğunu, fatura ve irsaliyeleri ile sürücü belgesi ve K1 yetki belgelerinin kayıp olmadığını, tamamının kendisinde bulunduğunu, bu belgeleri ibraz ettiğini, olayın kendisiyle bir alakasının olmadığını,
Tefrik edilen dosya şikâyetçisi .. 11.12.2007 tarihinde kollukta; 20.10.2007 tarihinde Şanlıurfa ili Ceylanpınarı ilçesinde TİGEM Gümüşsuyu İşletmesinde 20.000 kg tohumluk buğdayı yüklemiş olduğu …plakalı BMC marka kamyonu kendi imkânlarıyla yaptığı araştırma sırasında Kızıltepe ilçesinde üzerinde … sayılı plakalar takılı vaziyette bulduğunu, kendisinin yük yüklediği … plakalı kamyonu içinde bulunan kül tablasından bir tanesinin kırık olduğunu, bu araçların orijinalinde kupa üzerine çadır yerleştirmek için yer olmadığını ancak bu araca sonradan yapılmış olduğunu, ayrıca bu aracın yola çıktıktan sonra kaza tehlikesi atlattığını, bu esnada aracın sol tarafında sürtünme izi ve kupa sol çamurluğu üzerinde bulunan sinyalin kırılmış olduğunu TİGEM’de çalışan bir işçiden öğrendiğini, Kızıltepe ilçesinde tespit edilen araçta da belirtilen özelliklerin bulunduğunu, ancak kendisi yükleme yaptığı zaman aracın kasasının beyaz renkli olduğunu, şu anda kırmızıya boyalı olduğunu, konu ile ilgili olarak 24.10.2007 tarihinde Şanlıurfa ili Ceylanpınarı İlçe Emniyet Müdürlüğünde ifade verdiğini, kendisini dolandıran şahıstan şikâyetçi olduğunu,
Tefrik edilen dosya şikâyetçisi … 26.12.2007 tarihinde kollukta; 21.10.2007 tarihinde daha önceden tanımadığı, 39-40 yaşlarında, 1,70 boylarında, bıyıksız, kısa saçlı, Türkçe konuşan, Adanalı olduğunu söyleyen, açık tenli, kendisini … ismiyle tanıtan bir şahsın iş yerine … plaka sayılı BMC marka kamyon ile geldiği, şahıs ile …’a ait 18.820 kg buğdayın Gaziantep iline taşınması hususunda anlaştıklarını, ancak mallar yüklendikten sonra kamyondan haber alamadıklarını, Kızıltepe ilçesinde bir kamyon yakalandığını öğrenince buraya geldiklerini, yakalanan kamyonun olay tarihinde kendisini … olarak tanıtan şahsın getirdiği kamyon olduğunu, o tarihte aracın kasasının beyaz renkli olduğunu, sonradan kırmızıya boyanmış olduğunu, orta kasada küçük bir kırık bulunduğunu, sağ çamurluğunun olmadığını, gösterilen kamyonun kendilerini doladıran şahsın getirdiği kamyon olduğunu kesin olarak teşhis ettiğini, katılan …’den temin edilerek gösterilen … adına düzenlenmiş nüfus cüzdanı fotokopisi üzerinde bulunan fotoğrafın kendisini Zübeyir İşbilir olarak tanıtan şahsa ait olduğunu, kendisini teşhis ettiğini,
Tefrik edilen dosya şikâyetçisi … 11.12.2007 tarihinde kollukta; nakliyat işi ile uğraştığını, 03.12.2007 tarihinde devamlı birlikte çalıştıkları …’ın kendisini arayıp Mersin iline buğday göndereceğini, kamyon ayarlamasını kendisinden istediğini, o gün tesadüfen iş yerine … plaka sayılı beyaz kupalı, kırmızı kasalı BMC marka bir kamyon ile daha önceden tanımadığı iki şahsın geldiğini, şahıslardan birisinin kendisini … olarak tanıttığını, sürücü belgesine baktığını, … adına düzenlenmiş olduğunu gördüğünü, aralarında anlaştıklarını, kamyona 17.060 kg buğday yüklemesini yaptıklarını, daha sonra kendilerinden haber alamadığını, kendini … olarak tanıtan şahsın 1,60 – 1,65 boylarında, 38-40 yaşlarında, kır saçlı, beyaz tenli, üzerinde kot takım bulunan bir şahıs olduğunu, yanında bulunan ikinci şahsın ise 25-26 yaşlarında, esmer tenli, hafif seyrek sakallı, 1,60 – 1,70 boylarında olduğunu, Kızıltepe ilçesinde BMC marka bir kamyonun bulunduğunu öğrenince geldiğini, bulunan araca baktığını, bu kamyonun kendisinin malları yüklediği araç olduğunu, aracı ilk gördüğünde ön dingil lastiğinin patlak olduğunu, bunun da dikkatini çektiğini,
Tefrik edilen dosya şikâyetçisi … 11.12.2007 tarihinde kollukta; Şırnak ilinin Silopi ilçesine bağlı Bostancı Köyünde çiftçilik yaptığını, 22.290 kg mısırı satmak amacıyla Kahramanmaraş iline göndermeye karar verdiğini, nakliye işiyle uğraşan… ’ı aradığını, onun da kendisine … plaka sayılı BMC marka kamyonu gönderdiğini, kendisinin de belirttiği miktardaki mısırı 04.12.2007 tarihinde yüklediğini, aracın aynı gün saat 14.04’te kantar fişini alarak yola çıktığını, …s’la yaptığı görüşmede araç şoförünün adının … olduğunu öğrendiğini, … Tır Parkında bulunan kamyonun yanına gittiklerinde aracın kendi aradıkları … plakalı kırmızı kasalı, arka ek dingilin sol tekeri sıyrılmış, beyaz kupa renkli, BMC marka kamyon olduğunu gördüklerini, buldukları aracın kendisinin mal yüklediği araç olduğunu,
İnceleme dışı sanık …; olayla alakasının olmadığını, katılanı ve sanık …’i tanımadığını, herhangi bir şekilde mal alım satımı yapmadığını, eşya taşıma yönünde taahhütte bulunmadığını, üzerine atılı suçlamayı kabul etmediğini,
İfade etmişlerdir.
Sanık soruşturma evresinde; katılanı tanımadığını, hayatında Mardin ilinin Kızıltepe ilçesine gitmediğini, 01.04.2006 tarihinde çantasını kaybettiğini, kaybettiği çanta içerisinde evlilik cüzdanı, pasaportu ve nüfus cüzdanının bulunduğunu, dosya içerisinde bulunan nüfus cüzdanının 2006 yılında kaybettiği kimliği olduğunu, fotoğraftaki kişinin de kendisi olduğunu, kaybettikten sonra gazeteye ilan verdiğini, karakolda herhangi bir tutanak tutturmadığını, dolandırıcılığa karışan … sahte plakalı, … gerçek plakalı kamyonu kullanmadığını, zaten kamyon kullanmayı bilmediğini,
Kovuşturma evresinde; katılanın bir şekilde Muş ilinde oturan babasına ulaştığını, onunla görüşüp kendisiyle irtibat kurduğunu, katılanla telefonda konuştuğunu, kendisini dolandıran şahsı tarif etmesini söylediğini, katılanın da kendisine sarışın, kısa boylu, alnı açık birini tarif ettiğini, kendisinin ise esmer, zayıf, orta boylu biri olduğunu belirterek katılanı dolandıran şahsın kendisi olmadığını söylediğini, ancak katılanın kendisini bilahare fotoğraflardan teşhis ettiğini, nasıl teşhis ettiğini bilmediğini, ayrıca hakkında dava açıldıktan sonra fotoğraflarını çektirerek emniyet vasıtasıyla Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesindeki dava dosyasına ulaştırdığını, suçsuz olduğunu, suç tarihlerinde Hürrüyet Mah. Mahmutbey Cad…. Şirinevler Bahçelievler/İstanbul adresindeki …Perde isimli iş yerinde tezgâhtar olarak çalıştığını, bu konuda tanıklarının da olduğunu, isimlerini mahkemeye bilahare bildireceğini, suç tarihinde ayrıca İstanbul ilinde Akbank, Yapı Kredi Bankası ve Garanti Bankası kredi kartlarını kullandığını, ATM’den para çektiğini ve yatırdığını hakkında bir kaç şehirde benzer suçlamalarla davalar açıldığını, kendi kimlik bilgilerini ele geçiren şahıslar tarafından işlenen suçlar nedeniyle suçlanmakta olduğunu, suçlamayı kabul etmediğini,
Savunmuştur.
Ceza muhakemesinin amacı, her somut olayda kanuna ve usulüne uygun olarak toplanan delilerle maddi gerçeğe ulaşıp adaleti sağlamak, suç işlediği sabit olan faili cezalandırmak, kamu düzeninin bozulmasının önüne geçebilmek ve bozulan kamu düzenini yeniden tesis etmektir. Gerek 1412 sayılı CMUK, gerekse 5271 sayılı CMK; adil, etkin ve hukuka uygun bir yargılama yapılması suretiyle maddi gerçeğe ulaşmayı amaç edinmiştir. Bu nedenle ulaşılma imkânı bulunan bütün delillerin ele alınıp değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer bir deyişle adaletin tam olarak gerçekleşebilmesi için, maddi gerçeğe ulaşma amacına hizmet edebilecek tüm kanuni delillerin toplanması ve tartışılması zorunludur.
Uyuşmazlık konusunda isabetli bir hukuki sonuca ulaşılabilmesi bakımından teşhis işlemi üzerinde de durulması gerekmektedir.
Teşhis işlemi; 02.06.2007 tarih ve 5681 sayılı Kanun’un 5. maddesiyle 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu’nun Ek 6. maddesinde yapılan değişiklikle mevzuatımıza girmiş, anılan maddede teşhis işlemi ile ilgili olarak;
“Polis, olaydaki failin gözaltına alınan şüpheli ile aynı kişi olup olmadığının belirlenmesi bakımından zorunlu olması halinde, Cumhuriyet savcısının talimatıyla teşhis yaptırabilir. …
İşleme başlanmadan önce teşhiste bulunacak kişinin faili tarif eden beyanları tutanağa bağlanır.
Teşhis işlemine tabi tutulan kişilerin birden fazla ve aynı cinsten olması, aralarında yaş, boy, ağırlık, giyinme gibi görünüşe ilişkin hususlarda benzerlik bulunması gerekir. Teşhis için gerekli olması halinde şüphelinin görünüşü ile ilgili gerekli değişiklikler yapılabilir. Teşhis işlemine tâbi tutulan kişilerin her birinde teşhis sırasında bir numara bulundurulur.
Teşhiste bulunan kişi ile teşhis işlemine tâbi tutulan kişilerin birbirini görmemesi gerekir.
Teşhis işlemi en az iki kez tekrarlanır ve teşhiste bulunması istenen kişiye şüphelinin teşhis edilecek kişiler arasında yer almıyor olabileceği hatırlatılır.
Teşhis işlemine tâbi tutulan kişilerin, bu işlem sırasında birlikte fotoğrafları çekilerek veya görüntüleri kayda alınarak, soruşturma dosyasına konur.
Şüphelinin fotoğrafı üzerinden de teşhis yaptırılabilir. Ancak tek bir fotoğraf veya aynı kişinin farklı fotoğrafları üzerinden teşhis yaptırılamaz. Değişik kişilerin fotoğraflarının aynı büyüklük ve özellikte olmaları gerekir.
Teşhis işlemi tutanağa bağlanır.” şeklinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
Teşhis işlemi, uygulamada özellikle hırsızlık ve yağma gibi bir kısım suçlarda yaygın şekilde başvurulan beyana dayalı bir delildir. Anılan suçlarda eylemin sabit olup olmadığı ya da suçun sanık tarafından işlenip işlenmediği hususu, çoğu zaman yalnızca mağdur veya tanık anlatımlarından hareket edilerek ulaşılan delillerle belirlenebilmektedir. Bu nedenle mağdur ya da tanık anlatımlarının doğruluğunun, elde edilen diğer tüm deliller değerlendirilerek her türlü şüpheden uzak şekilde ispatı gerekir. Teşhise dayalı olarak sanığın mahkûmiyetine karar verilebilmesi için, teşhis işleminin kanuna ve usulüne uygun olarak her türlü şüpheyi ortadan kaldıracak biçimde gerçekleştirilmesi gereklidir.
Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;
17.08.2007 tarihinde … plakalı kamyonla olay yerine gelen ve kendisini … ismiyle tanıtan sanık …’nın, 18.220 kg buğdayı, Mardin ilinin Kızıltepe ilçesinden, Mersin iline götürmek için katılan … ile anlaşmasına rağmen, kamyonuna yüklediği buğdayları istenilen yere teslim etmediği iddiası ve 10.12.2007 tarihinde Mardin ili, Kızıltepe ilçesinin, Ceylanpınar Kavşağı, İpek Yolu üzerindeki … Tır Garajında park hâlinde bulunan BMC Pro marka, üzerinde … sayılı plakanın takılı olduğu kamyonun, katılanca kendisini dolandıran sanığın kullandığı kamyon olarak teşhis edilmesi üzerine kamyon üzerinde takılı bulunan iki adet plaka ile içerisindeki … adına düzenlenmiş K1 yetki belgesi, … adına bastırılmış irsaliye ve faturaların sahteliğinden bahisle, sanık hakkında dolandırıcılık ve resmî belgede sahtecilik suçlarından kamu davası açıldığı olayda;
1- Katılanın Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığına 20.08.2007 tarihinde yaptığı müracaatında verdiği şikâyet dilekçesinde, kendisini dolandıran şahsın kullandığını belirttiği … plakalı aracı, 2006 model Ford marka olarak belirtmesine rağmen, daha sonra katılanın 10.12.2007 tarihinde … Tır Garajında park hâlinde bulunan BMC Pro marka kamyonu kendini dolandıran şahsın kullandığı araç olarak teşhis etmesi, ayrıca katılanın 05.09.2007 tarihinde verdiği ifadesinde, kendi çabalarıyla bulduğunu belirttiği sanık … kimlik bilgilerini haiz 20.10.2000 verilme tarihli nüfus cüzdanı fotokopisini soruşturma dosyasına ibraz ederek, verdiği fotokopi nüfus cüzdanı üzerinde yer alan fotoğraftaki kişinin ise kendisini … ismiyle tanıtan … plakalı kamyon şoförü olduğunu beyan etmesi, ancak bu kimlik fotokopisine nasıl ulaştığını açıklamaması, … Tır Parkında bulunan kamyonun motor numarasının … Asayiş Daire Başkanlığı Çalıntı Araç Programından yapılan sorgulamasında da, 12.09.2007 tarihi itibarıyla çalıntı araç kaydı bulunan, BMC marka, Pro 827 tipindeki … 3 plaka sayılı araca ait çıkması ve araçta tespit edilen parmak izinin sanığa değil inceleme dışı sanık …’e ait olması karşısında; öncelikle katılanın 17.08.2007 tarihinde dolandırıldığı göz önünde bulundurularak çalıntı araç kaydı bulunan, BMC marka, Pro 827 tipindeki 34 ZS 3253 plaka sayılı araca ilişkin hırsızlık suçuna konu dosyadan ilgili belgelerin getirtilip, dosya içerisine alınması, aracın çalındığı tarihin, aranma tarihi olarak görünen 12.09.2007 tarihi mi, yoksa incelemeye konu dosyadaki suç tarihinden önceki bir tarih mi olduğunun saptanması, ayrıca katılanın yeniden ifadesine başvurularak dosyaya ibraz ettiği sanığın kimlik fotokopisine ne şekilde ulaştığı hususu ile 20.08.2007 tarihli şikâyet dilekçesinde kendisini dolandıran şahsın kullandığı aracın Ford marka olduğunu belirtmesine rağmen … Tır Parkında bulunan BMC marka aracın kendisini dolandıran şahsın kullandığı araç olarak teşhis etmesindeki farklılığın katılana açıklattırılması,
2- Dosya kapsamında sanığın, katılana teşhis işleminin yalnızca Fatih Cumhuriyet Başsavcılığının 21.12.2010 tarihli yazısı ve ekindeki talimat belgelerine göre, sanığın vesikalık ve boydan fotoğraflarının çekilip Kızıltepe Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildikten sonra katılanın 23.08.2011 tarihinde Cumhuriyet savcısı huzurunda verdiği ifadesinde, belirtilen fotoğraflar üzerinden yaptırılması, katılanın 05.09.2007 tarihli ifadesinde ise ibraz ettiği nüfus cüzdanı fotokopisinden sanığı teşhis etmiş olması, katılanla benzer şekilde 21.10.2007 tarihinde dolandırılan tefrik edilen dosya şikâyetçisi …’in de dolandırıldığı eylemle ilgili olarak dosya içerisinde yer alan 26.12.2007 tarihli Kızıltepe Asayiş Büro Amirliğinde alınan ifadesinde, katılanın ibraz ettiği sanık … kimlik fotokopisi üzerinde yer alan fotoğraftaki kişinin, kendisini dolandıran ve ismini Zübeyir İşbilir olarak bildiği şahıs şeklinde teşhis etmesine rağmen, UYAP sisteminden aynı eylemle ilgili olarak yapılan araştırmada; Silvan Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturmada sanık … hakkında dolandırıcılık ve resmî belgede sahtecilik suçlarından kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olması ve bu soruşturmada …’in sonradan Dahut Yıldırım’ı teşhis etmesi nedeniyle bu şahıs hakkında yargılamaya devam edilmesi ve sanığın aşamalarda istikrarlı şekilde; 2006 yılında nüfus cüzdanını kaybettiğini, bu sebeple bu tür suçlamalara maruz kaldığını, kesinlikle Mardin ilinin Kızıltepe ilçesine gitmediğini, katılanın buğdayını kamyonuna yükleyip dolandırmadığını, olayla ilgisinin bulunmadığını, katılanın kendisini nasıl teşhis ettiğini anlamadığını, suç tarihinde ayrıca İstanbul ilinde Akbank, Yapı Kredi Bankası ve Garanti Bankası kredi kartlarını kullandığını, ATM’den para çektiğini ve yatırdığını savunması hususları birlikte değerlendirildiğinde; sanığın, katılana teşhis işlemi suç tarihinde yürürlükte bulunan 02.06.2007 tarih ve 5681 sayılı Kanun’un 5. maddesiyle 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu’nun Ek 6. maddesinde yapılan değişikliğe dair hükümler de göz önünde bulundurulmak suretiyle mümkünse canlı olarak, mümkün olmaması hâlinde usul ve kanuna uygun şekilde fotoğraflar üzerinden yeniden yaptırılması, sanığın savunmasında belirttiği bankalara yazı yazılarak sanığın bu bankalarda hesaplarının bulunup bulunmadığı, hesapların tespiti hâlinde suç tarihinde İstanbul ilinde herhangi bir banka işleminin olup olmadığının araştırılması ve ayrıca sanığın yeniden ifadesi alınarak katılanın, kendisini dolandıran şahsın iletişim numarası olarak şikâyetinde belirttiği ve sanık … adına kayıtlı olduğunun anlaşıldığı … ve… numaralı hatların sanık tarafından kullanılıp kullanılmadığının sorulması, kullanılmadığı cevabının alınması hâlinde belirtilen hatların abonelik sözleşmeleri getirtilerek sözleşmeler üzerindeki yazı ve imzaların sanığın eli ürünü olup olmadığının ve bu hatların suç tarihi ile öncesindeki iletişimin tespitine dair kayıtlar getirtilip sanığın yakınları ile bu hatlardan görüşme gerçekleştirip gerçekleştirmediğinin tespit ettirilmesi,
Yapılacak bu araştırmalardan sonra toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerekirken, eksik araştırmayla hükümler kurulması usul ve kanuna aykırıdır.
Bu itibarla, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının kabulüne karar verilmelidir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının KABULÜNE,
2- Yargıtay (Kapatılan) 21. Ceza Dairesinin 07.04.2016 tarihli ve 6915-3335 sayılı sanık hakkında resmî belgede sahtecilik ve dolandırıcılık suçlarından kurulan mahkûmiyet hükümlerinin düzeltilerek onanmasına ilişkin kararının KALDIRILMASINA,
3- Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 19.09.2012 tarihli ve 180-136 sayılı sanık hakkında resmî belgede sahtecilik ve dolandırıcılık suçlarından kurulan mahkûmiyet hükümlerinin, eksik araştırmaya dayalı hükümler kurulması isabetsizliğinden BOZULMASINA,
4- Dosyanın, mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 20.04.2021 tarihinde yapılan müzakerede oy birliğiyle karar verildi.