YARGITAY KARARI
DAİRE : Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu
ESAS NO : 2021/69
KARAR NO : 2022/55
KARAR TARİHİ : 16.03.2022

2021/Bşk-69 2022/55

CEZA DAİRELERİ BAŞKANLAR KURULU KARARI

Görevsizlik Kararı Veren
Yargıtay Daireleri : 9 ve 8. Ceza Daireleri
Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığının 12.06.2020 tarihli ve 13-13 sayılı iddianamesi ve Bakırköy 20. Ağır Ceza Mahkemesinin 28.10.2020 tarihli ve 244-239 sayılı son soruşturmanın açılması kararıyla sanık hakkında; silahlı terör örgütüne üye olma, görevi kötüye kullanma ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarından TCK’nın 314/2, 257/1 ve 109/1. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle açılan kamu davası üzerine dosyanın gönderildiği Yargıtay 9. Ceza Dairesince 13.01.2021 tarih ve 62 sayı ile sanık hakkında silahlı terör örgütüne üye olma suçundan açılan davanın ayrılmasına ve başka bir esasa kaydedilmesine karar verildikten sonra 16.03.2021 tarih ve 62-10 sayı ile;
“…Son soruşturmanın açılması kararı ile sanığa atılı, görev suçu niteliğinde bulunan kişiyi hürriyetinden yoksun kılma ve görevi kötüye kullanma suçlarından açılan kamu davasında, Yargıtay Kanunu’nun 14.maddesi hükümleri ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 28.01.2020 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 23.01.2020 tarihli ve 2020/1 sayılı Yargıtay Dairelerinin iş bölümüne ilişkin kararına göre atılı suçlardan kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunun Yargıtay 8. Ceza Dairesinin ve görevi kötüye kullanma suçunun ise Yargıtay 9. Ceza Dairesinin görev alanına girmektedir. Somut olayda son soruşturmanın açılması kararıyla sanığa atılı bu suçu oluşturan atılı eylemler ve davaya konu olaylar arasında CMK’nın 8 ve devamı maddeleri çerçevesinde bağlantı bulunmaktadır. Sanığa atılı bu suçlara ilişkin kamu davasının tek bir dava olarak görülmesinin zorunlu olduğu, birden fazla suçtan açılan kamu davasında davaya bakma görevinin, Yargıtay Kanunu’nun 14/3-b maddesi ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun yukarıda zikredilen kararının Ceza Dairelerinin iş bölümünün düzenlendiği kısmının ortak hükümler başlığı altında yer alan 8. maddesi gereğince bunlardan en ağır yaptırımı içeren suça bakmakla görevli daireye ait olup, somut olayda sanığa atılı suçlar açısından hakkında uygulanması talep edilen kanun hükümlerine göre, en ağır yaptırımın öngörüldüğü suçun TCK’nın 109/1, 109/3-d maddelerinde düzenlenen nitelikli olarak kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu olduğu ve bu suçtan yargılama yapma görevinin de yukarıda belirtildiği üzere Yargıtay 8. Ceza Dairesine ait olduğu”,
Dosyanın gönderildiği Yargıtay 8. Ceza Dairesince de 29.04.2021 tarih ve 1-1 sayı ile;
“… Kişi hürriyetinden yoksun kılma ve görevi kötüye kullanma suçlarının 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 3. maddesinde belirtilen doğrudan terör suçlarından olmadığı, atılı suçlardan sadece kişi hürriyetinden yoksun kılma suçunun aynı Yasa’nın 4. maddesi uyarınca 1 inci maddede belirtilen amaçlar doğrultusunda suç işlemek üzere kurulmuş bir terör örgütünün faaliyeti çerçevesinde işlendiği takdirde terör suçu olarak kabul edildiği, sanık hakkında bu fiillere ilişkin düzenlenen iddianame ile son soruşturmanın açılmasına dair kararın anlatım kısmında açıkça; sanığın bu dosyamızın konusu olan görevi kötüye kullanma ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarını FETÖ/PDY silahlı terör örgütünün amaçlarını gerçekleştirmek amacıyla işlediğinin iddia edildiği, bu hâliyle de yapılacak yargılama sonucunda sanığın eylemlerinin sübutu hâlinde haklarında 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 4. maddesi yollamasıyla TMK’nın 5. maddesinin uygulanmasının gerekeceği, kanunun ruhu gereği TMK 5. madde uyarınca arttırım yapma yetkisinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla yargılama yapma görevine sahip daireye ait olduğu, bu suçla ilgili Dairemizce incelenen dosyanın niteliği ve mahiyeti itibarıyla, sanık hakkında silahlı terör örgütüne üye olma suçundan yürütülen kovuşturma ile birlikte yürütülmesi veya değerlendirilmesinin tabi hâkim ve usul ekonomisi ilkelerine de uygun olduğu, bu suçla ilgili temyiz incelemesinde Yargıtay 16. Ceza Dairesinin, ilk derece mahkemesi sıfatıyla yargılama yapma görevinin ise Yargıtay 9. Ceza Dairesine ait olup iş bu davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 23.01.2020 tarihli ve 2020/1 sayılı kararının ceza daireleri işbölümüne ilişkin hükümleri uyarınca yargılamanın Yargıtay Yüksek 9. Ceza Dairesine ait olduğu”,
Gerekçesiyle karşılıklı görevsizlik kararları verilmiştir.
Oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının çözümlenmesi için Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilen dosya, Ceza Daireleri Başkanlar Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
CEZA DAİRELERİ BAŞKANLAR KURULU KARARI
Yargıtay 9 ve 8. Ceza Daireleri arasında oluşan ve çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; ilk derece yargılamasının hangi Özel Dairece yapılması gerektiğinin belirlenmesine ilişkindir.
Yargıtay Kanunu’nun Ceza Dairelerinin görevini düzenleyen 14. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendi; “Daireler arasındaki iş bölümünün belirlenmesinde dava açılan belgedeki nitelendirme esas alınır. Açıklama ile sevk maddelerinin uyumsuz olduğu durumlarda açıklamaya itibar edilir.” şeklinde iken, 28.06.2014 tarihli ve 29044 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 6545 sayılı Kanun’un 31. maddesiyle; “Daireler arasındaki iş bölümünün belirlenmesinde mahkeme kararındaki nitelendirme, mahkûmiyet dışındaki kararlarda ise iddianame veya iddianame yerine geçen belgedeki nitelendirme esas alınır.” şeklinde değiştirilmiştir.
Öte yandan, Yargıtay Başkanlar Kurulunun istikrarlı kararlarıyla sürdürülen uygulamaya göre, çeşitli suçlara ilişkin açılan davalardan en ağırı saptanırken, suçun temel şekline göre hapis cezasının üst sınırı daha fazla olan suça ilişkin dava daha ağır olarak kabul edilmeli, üst sınırların eşit olması hâlinde bu kez alt sınırı daha fazla hapsi gerektiren suça ilişkin davanın daha ağır olduğu sonucuna varılmalıdır. Hapis cezası ile birlikte öngörülen adlî para cezaları ise her iki suça ilişkin hapis cezalarının alt ve üst sınırlarının eşit olması hâlinde dikkate alınmalıdır.
Yargıtay 9. Ceza Dairesince verilen 13.01.2021 tarih ve 62 sayılı ayırma kararı ile sanık hakkında silahlı terör örgütüne üye olma suçundan açılan davanın ayrılmasına ve başka bir esasa kaydedilmesine karar verildikten sonra ilk derece yargılamasına konu suçlardan, son soruşturmanın açılması kararında nitelenen kişiyi hürriyetinden yoksun kılma ve görevi kötüye kullanma suçlarından TCK’nın 109. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenen kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu için öngörülen 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası yaptırımının, TCK’nın 257/1. maddesinde düzenlenen görevi kötüye kullanma suçunun yaptırımından daha ağır olduğu hususları göz önüne alındığında, ilk derece yargılamasının 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca dava açılan suçlardan en ağır yaptırımı içeren kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin davalara bakmakla yetkili ve görevli olan Yargıtay 8. Ceza Dairesince yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla, Yargıtay 9. Ceza Dairesinin görevsizlik kararı isabetli olduğundan, Yargıtay 8. Ceza Dairesinin görevsizlik kararının kaldırılmasına ve dosyanın temyiz incelemesi yapılmak üzere Yargıtay 8. Ceza Dairesine gönderilmesine karar verilmelidir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- Yargıtay 8. Ceza Dairesinin 29.04.2021 tarihli ve 1-1 sayılı görevsizlik kararının KALDIRILMASINA,
2- Dosyanın Yargıtay 8. Ceza Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 16.03.2022 tarihinde oy birliğiyle ile karar verildi.