YARGITAY KARARI
DAİRE : Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu
ESAS NO : 2019/57
KARAR NO : 2019/94
KARAR TARİHİ : 23.05.2019

Görevsizlik Kararı Veren
Yargıtay Daireleri : 14 ve 8. Ceza Daireleri

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının 20.03.2018 tarihli ve 5-5 sayılı iddianamesi ve Bakırköy 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 27.04.2018 tarihli ve 176-122 sayılı son soruşturmanın açılması kararıyla sanık …’in görevi kötüye kullanma ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarından 5237 sayılı TCK’nın 257/1, 109/1-2-b-d ve 53/1. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle açılan kamu davasında yapılan yargılama sonucundaYargıtay 14. Ceza Dairesince 14.02.2019 tarih ve 3-2 sayı ile;
“Her ne kadar işbu dosyanın duruşma günü 17.04.2019’a bırakılmış ise de, 31.01.2019 günlü Resmî Gazete’de yayımlanan Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 2019/1 sayılı kararı gereğince yargılama görevi Yargıtay 8. Ceza Dairesine verildiği anlaşılmış olmakla;
Dosya ele alındı;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığından 12.02.2019 tarihinde Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 2019/1 sayılı kararı gereğince mütalaa istendiği, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 14.02.2019 tarihli mütalaa verdiği görüldü.
Verdiği mütalaasında; Yargıtay Kanunu’nun 14. maddesi ve Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 31.01.2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak 01.02.2019 tarihinde yürürlüğe giren 2019/1 sayılı iş bölümü kararına göre, TCK’nın 109, 110, 111, 223, 234. maddelerine ilişkin yargılama görevi Yargıtay 8. Ceza Dairesinin görevleri arasına dâhil edilmesi nedeniyle görevsizlik kararı verilmesini talep ettiği anlaşıldı.
Yapılan incelemede Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 2019/1 sayılı kararının 31.01.2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandığı, 01.02.2019 tarihinde yürürlüğe girdiği, karar gereğince kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunun Yargıtay 8. Ceza Dairesinin görevleri arasına dâhil edildiği, Dairemizin görev alanından çıkarıldığı”,
Dosyanın gönderildiği Yargıtay 8. Ceza Dairesince de 26.02.2019 tarih ve 1-2 sayı ile;
“Bakırköy 5. Ağır Ceza Mahkemesinin 27.04.2018 tarih 2018/176 Esas 2018/122 sayılı kararı ile sanık … hakkında 5237 sayılı TCK’nın 257/1, 109/1,2,b,d, 53/1 maddeleri uyarınca son soruşturmanın açılmasına karar verilmiştir.
Yargıtay Daireleri arasındaki görev ilişkisi adli yargı ilk derece mahkemeleri arasında varolan ve kamu düzenine ilişkin bulunan görev ilişkisi niteliğinde olmayıp 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 6545 sayılı Kanun’la değişik 14. maddesinde yer alan ‘Hukuk Daireleri ile Ceza Daireleri kendi aralarında işbölümü esasına göre çalışır’ şeklindeki düzenlemeden de açıkça anlaşılacağı üzere idari nitelikte bir iş bölümü ilişkisidir. Dairelerin bakacağı işler iş bölümü ilişkisine ait ilkeler ile iş bölümündeki düzenlemelerin hangi tarihten itibaren geçerli olacağını belirlemek 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 14. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak Yargıtay Büyük Genel Kuruluna aittir.
Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun gerek 2018/1 gerekse 2019/1 iş bölümü kararlarında 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’ndan kaynaklanan suçların temyiz incelemesiyle görevli daire Yargıtay 16. Ceza Dairesine ait olup, Yargıtay 9. Ceza Dairesinin görevi ise ‘Yargıtay 16. Ceza Dairesinin görev alanına giren suçlara ilişkin olarak ilk derece mahkemesi sıfatıyla bakılması gereken işler’ dir.
Sanık hakkında düzenlenen ve suçlama belgesi olan son soruşturmanın açılmasına dair kararda; FETÖ/PDY adlı silahlı terör örgütünün talimatı ile görevi kötüye kullanma ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarını işlediği iddia edilmesi karşısında eylemin sabit olması hâlinde 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1. maddesinin uygulanmasında zorunluluk bulunmaktadır.
İncelenen dava dosyasında Yargıtay 14. Ceza Dairesinde davanın açıldığı tarih olan 2018 yılına ait Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 21.02.2018 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 09.02.2018 tarih ve 2018/1 sayılı kararın Ceza Daireleri işbölümüne ilişkin ortak hükümlerin 4. fıkrası ile, 31.01.2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 30.01.2019 tarih ve 2019/1 sayılı kararının Ceza Daireleri iş bölümüne ilişkin ortak hükümlerin 4. fıkrasının aynı şekilde düzenlenen ‘Ceza Daireleri, yürürlük tarihinden önce kendisine gelen işleri… sonuçlandırır.’ hükmü karşısında davanın açılması ve Yargıtay 14. Ceza Dairesinin 2018/3 ilk derece esasına kaydedilip tensip zaptı hazırlanarak sanık …’in SEGBİS vasıtasıyla ifadesi alındıktan sonra tabii hâkimlik ilkesine de aykırılık oluşturmamasının sağlanması açısından sonradan yürürlüğe giren iş bölümü uyarınca görevli dairenin değişmeyeceğinin kabulünde zorunluluk bulunmaktadır.
Her ne kadar davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 2018/1 iş bölümü kararına göre de davaya bakmakla görevli dairenin Yargıtay 9. Ceza Dairesinin olduğu açık ise de; yukarıda belirtildiği gibi Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 2018 ve 2019 işbölümü ortak hükümlerinin 4. fıkrasına göre Yargıtay 14. Ceza Dairesinin yürürlük tarihinden önce kendisine gelen ve yürütmekte olduğu davayı sonuçlandırması gerektiği”
Gerekçesiyle karşılıklı görevsizlik kararları verilmiştir.
Oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının çözümü için Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilen dosya, Ceza Daireleri Başkanlar Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
CEZA DAİRELERİ BAŞKANLAR KURULU KARARI
Yargıtay 14 ve 8. Ceza Daireleri arasındaki uyuşmazlık, görevi kötüye kullanma ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarından ilk derece yargılamasının hangi Özel Dairece yapılması gerektiğinin belirlenmesine ilişkindir.
2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 14. maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendi;
“Ceza dairelerinde:
c) Temyiz davasına bakmakla görevli olan daire, Yargıtayın ilk derece mahkemesi olarak bakmakla görevli olduğu davalar ile olağanüstü kanun yollarına ilişkin davalara bakmakla da görevlidir” şeklinde düzenlenmiş olup, temyiz dosyasına bakan Dairenin aynı suçla ilgili ilk derece dosyalarına da bakacağı kabul edilmiştir.
Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunca hazırlanıp 31.01.2019 tarih ve 30672 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak 01.02.2019 tarihinde yürürlüğe giren 30.01.2019 tarihli ve 1 sayılı iş bölümü kararının Yargıtay 8 ve 14. Ceza Daireleri ile ilgili kısmında;
“İş bölümünün yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iş bölümü değişikliği nedeniyle Yargıtay 14. Ceza Dairesi’nin arşivinde bulunan TCK’nın 109, 110, 111, 223, 224 ve 234 maddelerinde düzenlenen suçlardan kaynaklanan işler Yargıtay 8. Ceza Dairesi’ne devredilir.” düzenlemesi hüküm altına alınmıştır.
Yargıtay 8. Ceza Dairesi ile ilgili bu düzenleme Dairenin arşivinde temyiz veya kanun yararına bozma incelemesi için beklemekte olan dosyalarla ilgili olup ilk derece dosyalarını kapsamamaktadır. İş bölümü kararında Dairelerin bakmakta oldukları ilk derece dosyaları ile ilgili özel bir hüküm bulunmadığından uyuşmazlığın genel hükümler ve Ceza Daireleri Başkanlar Kurulunun istikrar kazanmış kararları uyarınca çözümlenmesi gerekmektedir.
Ceza Daireleri Başkanlar Kurulunun 12.07.2007 tarihli ve 23-23 sayılı kararı başta olmak üzere bir çok kararında açıklandığı üzere bir işin Özel Dairece incelenip muktezaya bağlanmasından sonra artık müteakip işlere de aynı Özel Dairece bakılması esastır. Nitekim süreklilik kazanan bu uygulamalar sonucunda 2012 yılından itibaren yapılan iş bölümlerinde Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu Kararlarına paralel olarak dairelerin daha önce kendilerine gelmiş olmakla birlikte bozma veya herhangi bir nedenle daire dışına gönderdikleri işlerden geri gelenlerine bakmaya devam edeceği düzenlenmiştir.
Şu hâlde, Özel Dairelerce yargılamalarına başlanılan ilk derece dosyalarının aynı Özel Daire tarafından bakılmasına devam olunması gerektiği kabul edilmelidir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 141/4. maddesinde düzenlenen “davaların en az masrafla mümkün olan en kısa zamanda bitirilmesi gerektiği” hükmü ve usul ekonomisi ile delillerin yüz yüzeliği ve tabi hâkim ilkesi uyarınca da yargılamasına başladığı ilk derece yargılamasının aynı Özel Dairece sonuçlandırılması hakkaniyete ve kanuna daha uygun olacaktır.
İncelemeye konu dosyada Yargıtay 14. Ceza Dairesince yargılamaya başlanıldığı ve bir takım usuli işlemlerin yapıldığı anlaşıldığından, ilk derece yargılamasını yapma ve sonuçlandırma görevi Yargıtay 14. Ceza Dairesine ait bulunmaktadır.
Bu itibarla, ilk derece yargılamasının Yargıtay 14. Ceza Dairesince yapılması gerektiğinden dosyanın anılan Daireye gönderilmesine karar verilmelidir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- Yargıtay 14. Ceza Dairesinin 14.02.2019 tarihli ve 3-2 sayılı görevsizlik kararının KALDIRILMASINA,
2- Dosyanın ilk derece yargılaması yapılmak üzere Yargıtay 14. Ceza Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 23.05.2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.