YARGITAY KARARI
DAİRE : Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu
ESAS NO : 2010/16
KARAR NO : 2010/17
KARAR TARİHİ : 27.05.2010

Görevsizlik Kararı veren
Yargıtay Daireleri : 6. ve 5. Ceza Daireleri
Mahkemesi :Ağır Ceza Mahkemesi
Günü : 12.05.2009
Sayısı : 215-184

Temyiz edenler : Sanıklar ve müdafileri
Erzurum C.Başsavcılığının 25.09.2007 gün ve 129-84 sayılı iddianamesi ile açılan ka¬mu davasının yapılan yargılaması sonunda, Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesince 12.05.2009 gün ve 215-184 sayı ile, sanıklar hakkında bir kısım suçlardan beraat ve bir kısım suçlardan ise hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildikten sonra;
l- Sanıklar …, … ve …’ın TCY’nın 220/1, 62, 53 ve 58/9 maddeleri uyarınca 3’er yıl 4’er ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
2- Sanıklar …, …, …, …, …, … ve …’un 14.04.2006 tarihli Kafkas Üniversitesi kalorifer yakıt alım ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırıl¬malarına,
3- Sanıklar …, …, …, …, …, … ve …’ın 14.04.2006 tarihli Kafkas Üniversitesi kalorifer yakıt alım ihalesinde edimin ifasına fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 236/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 2’şer yıl 6’şar ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
4-a) Sanıklar …, …, … ve….’in 10.05.2006 tarihli Ardahan İl Çevre Orman Müdürlüğünde yapılan ağaçlandırma ve çapalama ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
b) Sanıklar …, …, …, …. ve …’in 10.05.2006 tarihli Ardahan İl Çevre Orman Müdürlüğünde yapılan ağaçlandırma ve çapalama ihalesine fesat karıştırma suçuna yardım etme suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 39, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 2’şer yıl l’er ay hapis cezası ile cezalandırıl¬malarına,
5- Sanıklar …, …, … ve …’nun 10.05.2006 tarihli Kars İl Özel İdare Müdürlüğü iş makinaları ve diğer araçların yakıt ihalesine fesat karıştırmaya teşebbüs suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 35/2, 62, 53 ve 58/.9 maddeleri uyarınca 2’şer yıl l’er ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
6- Sanıklar …, …, …, …, …, … ve …..n’ın 02.06.2006 tarihli Kars Tedaş İl Müdürlüğünde yapılan ihaleye fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
7- Sanıklar …, …, …, …, …. ve…..nun 16.06.2006 Kars İli Arpaçay İlçesi Özel İdare Müdürlüğü Koçköy yol yapım ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
8-a) Sanıklar …, … ve …’ın, mağdur … …’ya karşı işledikleri nitelikli yağma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 149/l-c, f, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 8’er yıl 4’er ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
b) Sanık … Bulgan’ın bu suçun işlenmesine yardım etmesi nedeniyle 5237 sayılı TCY’nın 149/l-c, f, 39/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4 yıl 2 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına,
9- Sanıklar …, …, …, …, …, … ve …’un 20.06.2006 tarihli Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi onarım ve tadilat inşaat ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
10- Sanıklar …, …, …, ….’ın 26.06.2006 tarihinde yapılan Kars İli Susuz İlçesi Özel İdare yol yapım ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
11- Sanıklar …, …, …, ….’nun sabit olan 27.06.2006 tarihli Kars Sağlık İl Müdürlüğünde yapılan araç kiralama ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
12- Sanıklar …, …, …, … ve …’un 02.08.2006 tarihinde Kars DSİ Bölge Müdürlüğünde yapılan Kars Çayı taşkın koruma 2. kısım inşaat ihalesine fesat karıştırmaya teşebbüs suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 35/2, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 2’şer yıl l’er ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
13- Sanıklar …, …, …, …, … ve …’ın 07.08.2006 ve 01.09.2006 tarihli Kağızman İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılan onarım ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
14- Sanıklar …, …, …, … ve …’nin 15.09.2006 tarihli Kars İl Kültür Müdürlüğünde yapılan güvenlik hizmetleri alım ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
15- Sanıklar …, …, …, … ve …’nın 11.08.2006 tarihli Milli Eğitim Müdürlüğünde yapılan Selim İlçesi Kazım Karabekir İlköğretim Okulu 200 öğrencilik pansiyon inşaat ihalesine fesat karıştırmaya teşebbüs suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 35/2, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 2’şer yıl l’er ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
16- Sanıklar …, …, …, …, … ve …’ün 15.08.2006 tarihli Ardahan Tedaş İl Müdürlüğünde yapılan ihaleye fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
17- Sanıklar …, …, …, …, …, … ve …’ın 28.08.2006 tarihli Kars Milli Eğitim Müdürlüğünde yapılan Kars Merkez ve Selim İlçelerine ait taşımalı eğitime tabi öğrencilerin yemek ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
18- Sanıklar …, …, …’nun 28.08.2006 tarihinde milli eğitim müdürlüğünde yapılan Arpaçay- Digor-Sarıkamış İlçelerine ait taşımalı eğitime tabi öğrencilerin yemek ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
19- Sanıklar …, …, …,…ve …’ın 13.10.2006 tarihli Kars Devlet Hastanesinde yapılan kalorifer yakıt alım ihalesine fesat karıştırmaya teşebbüs suçundan TCY’nın 86/2. maddesinin ihaleye fesat karıştırma suçunun unsuru olduğunun kabulüyle 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 35/2, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 2’şer yıl 1’er ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
20- Sanıklar …, …, … ve …’ın 31.10.2006 tarihli Kars İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğünde yapılan müze onarım ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
21-a) Sanıklar …, …, …, … ve …… Medetalibeyoğlu’nun 08.11.2006 tarihinde yapılan Kadın Doğum ve Çocukevi temizlik hizmet alım ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırıl¬malarına,
b) Sanık …’ın 08.11.2006 tarihinde yapılan Kadın Doğum ve Çocukevi temizlik hizmet alım ihalesine fesat karıştırmaya teşebbüs suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 35/2, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 2 yıl 1 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına,
22-a) Sanıklar …, …, …’nun 15.11.2006 tarihli Erzurum İlinde yapılan vakıflar imareti hizmet alımı ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
b) Sanık …’ın bu suçun işlenmesine yardım ettiğinden 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 39, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 2 yıl 1 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına,
23- Sanıklar …, …, …, … ve …’nın 17.11.2006 tarihli Erzurum ilinde yapılan vakıflar imareti hizmet alımı ihalesi sabit olan ihaleye fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
24- Sanıklar …, …, …’ın 13.12.2006 tarihli Kars Şeker Fabrikasında yapılan temizlik hizmeti alım ihalesine fesat karıştırmaya teşebbüs suçundan TCY’nın 86/2. maddesindeki suç bu suçun unsuru olduğu kabulüyle 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 35/2, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 2’şer yıl 1’er ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
25- Sanıklar …, …, …, …’ın 15.12.2006 tarihli Akyaka İlçesi Yatılı İlköğretim Bölge Okulu temizlik alım ihalesine fesat karıştırma suçundan 5237 sayılı TCY’nın 235/1, 62, 53 ve 58/9. maddeleri uyarınca 4’er yıl 2’şer ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına,
Hükmolunmuştur.
Hükmün sanıklar ve müdafileri tarafından temyizi üzerine, dosyayı inceleyen Yargıtay 6. Ceza Dairesince 09.11.2009 gün ve 22400-14290 sayı ile;
“25.09.2007 günlü iddianamedeki sevk ve anlatıma, Yargıtay Yasasının 14. maddesi hükmüne göre” görevsizlik kararı verilerek dosyanın gönderildiği Yargıtay 5. Ceza Dairesince 05.04.2010 gün ve 13202-2655 sayı ile;
“2797 sayılı Yargıtay Yasasının 14. maddesinde, ‘…Ceza Dairelerinin görevlerinin tayininde davadaki tavsif esas alınır. Muhtelif suçlara ait davalarda en ağırını incelemeye yetkili daire görevlidir. Temyizi halinde bunlardan sadece temyiz isteğine konu olanlar nazara alınır…’ hükmü yer almaktadır. Ayrıca tavsifin ve buna bağlı olarak görevli dairenin neye göre belirleneceğine ilişkin Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu’nun 15.07.2009 gün, 2009/7-7, 15.07.2009 gün 2009/8-8, 25.12.2009 gün ve 2009/13-13 sayılı kararlarında da belirtildiği üzere, iddianamedeki anlatım ile sevk maddeleri arasında uyumsuzluk bulunması ve sevk maddelerinin yanılgı sonucu belirlenmesi durumunda görevli dairenin yanlış belirlenmiş sevk maddelerine göre değil, vasfı iddianame metninden açıkça saptanabilen suça göre belirlenmesi gerekmektedir.
Dosya kapsamına göre sanıklar hakkında diğer suçları yanında iddianamenin beşinci bölümünde özetle örgüt üyesi bir kısım sanıkların müşteki Atalay Sangu’yu tehdit ederek iki adet toplam 40.000 YTL. bedelli çek aldıkları iddia edilmiş ve sevk maddesi olarak 5237 sayılı TCK’nun 106/1, 2-d maddesi gösterilmiş ise de, tanımlanan eylemin nitelikli yağma suçuna ilişkin olduğu ve mahkemece de bu şekilde kabul edilerek suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, bu örgüte üye olmak, ihaleye fesat karıştırma, ihalenin edimine hile karıştırma ve nitelikli yağma suçlarından mahkûmiyet hükümleri kurulduğu ve temyiz edildiği, Yargıtay Kanunu’nun 14. maddesi ve yukarıda açıklanan Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu karar¬la¬rında ortaya konan ilkeler doğrultusunda, tesis edilen hükümlerin incelemesini yapmakla görevli dairenin belirlenmesinde, daha ağır nitelikte bulunan ve unsurları iddianame met¬ninde açıkça anlatılan nitelikli yağma suçunun dikkate alınması gerektiği ve bu durumda temyiz inceleme görevinin Yüksek 6. Ceza Dairesine ait olduğu” gerekçesiyle karşı görev¬sizlik kararı verilmiştir.
Dosyanın oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının çözümü için Yargıtay Birinci Başkanlığına gönderilmesi üzerine, Ceza Daireleri Başkanlar Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLET ADINA
CEZA DAİRELERİ BAŞKANLAR KURULU KARARI
Görüldüğü gibi Yargıtay 6. ve 5. Ceza Daireleri arasında oluşan ve Ceza Daireleri Başkanlar Kurulunca çözümlenmesi gereken olumsuz görev uyuşmazlığı; iddianamede “5. olay” olarak anlatılan bölümün nitelendirilmesinden kaynaklanmaktadır. Erzurum C. Başsav¬cılığının 25.09.2007 gün ve 129-84 sayılı iddianamesinde “5. olay”:
“16.06.2006 TARİHİNDE KARS İLİ ARPAÇAY İLÇESİ ÖZEL İDARE TARAFINDAN YAPILAN KOÇ KÖY YOL YAPIM İHALESİ:
16.06.2006 tarihinde Kars İli Arpaçay İlçesi Koç Köy Yol Yapım İhalesine …, …, …, Ali Bulgan, …, Samet Sarkış ve …… Medetalibeyoğlu isimli şahısların yapmış oldukları telefon görüşmelerinde birlikte hareket ettikleri, İhale öncesi … ve … siyasi nüfuslarını kullanarak yapılacak ihaleler ile ilgili olarak ihale bedellerini ve şartnamelerini öğrenmek için Köy Hizmetleri ve Özel İdare Müdürlüğü yetkililerinden bilgi aldıkları, yine … Arpaçay İlçe Özel İdare Müdürlüğünde çalışan … isimli şüpheliyle yaptığı telefon görüşmesinde ihaleye katılmak için dosya alan firmaların isimlerini aldığı; İhale öncesi Özdemir Kol. Ltd. Şti. yetkilisi Samet Sarkış isimli şahısla ortak girişimde bulunacakları firmanın ihaleyi kazanması için iki dosya hazırlayarak ihaleyi almaya veya ihaleyi kazandıracakları firmadan çıkma tabir edilen parayı alma planı yaptıkları, … ile …’nun yapmış oldukları telefon görüşmelerinde;
…; “amca onlarla yoksa paramızı alak çıkak mı”
…; “ya yapsak daha iyidir niye”
…; “ben diyorum para alak çıkak” dedikleri,
İhaleye katılmak için şartname alan firmaların isimlerini öğrenerek ihale öncesi anlaşmak için diğer firmalarla girişimlerde bulunarak ihaleye girmemelerini sağladıkları, kendilerinin de başka ihaleye girmeme taahhüdünde bulunarak bu ihaleye de diğer firmaların girmemesi yönünde anlaşmaya çalıştıkları, ihalenin yapıldığı gün … Susuz ilçesine, … ve …’nun da Arpaçay Koç Köy Yol Yapım ihalesine katılmak için bu ilçelere gittikleri, Arpaçay Koç Köy Yol Yapım ihalesinde … anlaşmaya vardığı Erzurumlu ve Trabzonlu firmalara senet verdiği,
…; “Susuz’a kim geçecek, Arpaçay’a”, …; “ben gidecem, Arpaçay’a …… gidecek gidin oraya, ……’la beraber gidin, abimi ara abimle gidin”,
Arpaçay İlçesi Koç Köy Yol Yapım İhalesine katılarak ihaleyi kazanan Atalay Sangu isimli şahsı ihale sonrası kendileri ile anlaşmayıp ihaleye katıldığından dolayı …..’nun kendisi ve örgüt üyeleri … ve Ali Bulgan isimli şahıslara telefonla arattırarak tehdit ettiği ve ettirdiği, ihale masraflarının olduğunu bu bedeli ödemesini istediği, bu konuda Atalay Sangu’nun Polise ve C.Savcılığına şikayette bulunmaması için de tehdit ettikleri,
…; “e sen dosya niye içeri vermişsin”,
… ; “dosya gönderdim dedim ya abi sana”,
…; “ben senin karını, kızını, çocuğunu, senin bebeğini s.k. edeceğim, senin yetmiş dokuz sülalen, bana haram olsun memleket senin çocuğunu s.k. edeceğim”,
…; “ben Hüseyin …..’nun yeğeniyim, ya bugün ne hayırdır bir yanlış manlış ortam olmuş, nerdesin şu anda”,
…; “ben şeydeyim eee yazı hanedeyim ben”,
…; “şimdi bu işte elli milyar bir zarar var, tamam bu zararı….. abiyle oturup bi şekilde anlaşmaya bak”,
…; “ii ya ben anlaşma nedir yani ya bir gelsin….. abi bana gelsin bir konuşalım”,
…; “senin ayağına ne gelecek sen git bul, git bizi kana verme şimdi başımızı belaya sokma git bir şekil oturun anlaş, senedi mi alıyorsun Trabzonludan senedi mi getirtiyorsun ne yapıyorsan yap, bir şekilde bu zararı kapatın”.
Örgüt üyeleri tarafından …’nun tehdit edilmesi sonrası …’da …’na verilmek üzere 2 adet toplam 40.000 YTL bedelinde çeki getirerek …’a verdiği, telefon görüşmelerinden tespit edilmiş,
Bu ihaleye; 1-…..İnş.San.Tic.Ltd.Şti. 2- Bağdaş İnş.Taah.Nak.Ptr. Ürn. Otomotiv Tic.San.Paz.Ltd.Şti. 3-Embaş İnş.Taah.Tic.San. Ltd. -Özdemir Kol.Şti. ortak girişimi. 4-… Nak.İnş. Tic.Tah.İşl. katılmış, ihaleyi Atalay Sanğu Nak.İnş. Tic.Tah.İşl. firması kazanmıştır” şeklinde anlatılmış ve sevk maddesi olarak 5237 sayılı TCY’nın 106/1-2-d maddesi gösterilmiştir. Yerel mahkeme ise bu eylemi 5237 sayılı TCY’nın 149. maddesi kapsamında nitelikli yağma suçu kapsamında kabul ederek mahkûmiyet hükmü kurmuştur.
2797 sayılı Yargıtay Yasası’nın 14. maddesinde; “Ceza dairelerinin görevlerinin tayininde, davadaki tavsif esas alınır. Muhtelif suçlara ait davalarda en ağırını incelemeye yetkili daire görevlidir. Temyizi halinde bunlardan sadece temyiz isteğine konu olanlar nazara alınır” hükmüne yer verilmiştir.
İddianamede “5. olay” olarak anlatılan eylemler tehdit suçu olarak vasıflandırılmış ise de, yukarıda tamamı verilen bu bölümdeki anlatım tamamen nitelikli yağma suçuna ilişkindir.
Uyuşmazlığa konu olan iddianamedeki “5. olaya” ilişkin anlatımın nitelikli yağma suçuna yönelik olduğunun tespitinden sonra görevli Yargıtay Ceza Dairesinin belirlenebilmesi için atılı suçlardan yaptırım miktarı olarak ağır olan suçun tespiti gereklidir. Nitelikli yağma ile iddianamede anlatılan ve bu anlatıma uygun olarak gösterilen temyize konu edilen suçlara ilişkin diğer sevk maddelerindeki ceza miktarları karşılaştırıldığında;
1- 5237 sayılı TCY’nın 220/1 maddesinde 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası,
2- 5237 sayılı TCY’nın 235/1. maddesinde 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası,
3- 5237 sayılı TCY’nın 236/1. maddesinde 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası,
4- 5237 sayılı TCY’nın 149/1. maddesinde 10 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası, öngörülmüştür.
Bu durumda, nitelikli yağma suçunun cezası, diğer suçlara göre daha ağır olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Yasası’nın 14. maddesi uyarınca bu suçlara ilişkin verilen hükümleri temyizen inceleme görevi bulunan Yargıtay 6. Ceza Dairesinin temyiz incelemesini yapması gerekmektedir.
Bu itibarla, Yargıtay 5. Ceza Dairesinin görevsizlik kararı isabetli olduğundan Yargıtay 6. Ceza Dairesinin görevsizlik kararının kaldırılmasına ve dosyanın temyiz incelemesi yapılmak üzere Yargıtay 6. Ceza Dairesine gönderilmesine karar verilmelidir.
Çoğunluğun görüşüne katılmayan iki Kurul Üyesi; “İddianamedeki 5. olay anlatımının nitelikli yağma suçuna yönelik olmadığı ve bu nedenle de temyiz davasına bakma görevinin Yargıtay 5. Ceza Dairesine ait olduğu” görüşüyle karşı oy kullanmışlardır.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
1- Yargıtay 6. Ceza Dairesinin 09.11.2009 gün ve 22400-14290 sayılı görevsizlik kararının KALDIRILMASINA,
2- Dosyanın temyiz incelemesi yapılmak üzere Yargıtay 6. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay C.Başsavcılığına TEVDİİNE, 27.05.2010 günü oyçokluğuyla karar verildi.