YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/9688
KARAR NO : 2023/15834
KARAR TARİHİ : 25.10.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/4772 E., 2023/219 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 39. … Mahkemesi
SAYISI : 2021/232 E., 2022/55 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin kamu kuruluşu olan … … Çimento Fabrikasında 1983 yılında çalışmaya başladığını, … sözleşmesinin 1998 yılında özelleştirme nedeniyle sona erdiğini, davacının 2002 yılından itibaren geçici işçi olarak Karayolları Genel Müdürlüğünde çalışmaya devam ettiğini ancak önceki kıdeminin yok sayıldığını, ücret, kıdem ve yıllık izin gibi tüm haklarının ilk defa çalışmaya başlayan işçi gibi değerlendirildiğini, sendika üyesi olup toplu … sözleşmesinden yararlanma şartlarını taşımasına rağmen yararlandırılmadığını, davacının ücretinin emsal işçiye göre daha düşük ücret olduğunu, her yıl Bakanlar Kurulu kararı ile işçilere 2 (iki) kez 52 günlük ücretleri tutarında ilave tediye kadar ödeme yapılması gerekirken davalı Kurum tarafından ödeme yapılmadığını, 2014 yılında emekli olduğunu ileri sürerek ilave tediye, kıdem tazminatı farkı, ücret farkı, ikramiye ile yıllık izin tazminatı fark alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının daha önce görev yaptığı … Çimento ve … San. TAŞ’a bağlı … Çimento Fabrikasının özelleştirilmesi üzerine … sözleşmesinin sona erdiğini, 18.05.1983 tarihli ve 83/6750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Daimi Kadrolarına İlk Defa İşçi Olarak Alınacaklar Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliği’nde 18.07.2002 tarihli ve 24819 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelik ile değişiklik yapıldığını, Yönetmelik’in ek geçici 2 inci maddesinde (iştirakler hariç) özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların sürekli işçi kadrolarında özelleştirmenin yapıldığı tarihte çalışmakta olanlardan, bu kuruluşların süreli veya süresiz kapatılması veya tasfiye edilmesi nedeniyle … sözleşmeleri sona erenler ile özelleştirme sonunda, yeni işverenin iflası veya sair nedenlerle üretimin durdurulması veya … sözleşmelerinin haklı neden olmaksızın feshedilmesi nedeniyle işsiz kalan işçilerin talebi üzerine genel bütçeye dâhil daireler ve katma bütçeli idareler ile kamu kurum ve kuruluşlarının işçi kadrolarına atanabileceğinin düzenlendiğini, davacının aradan 3 yıl geçtikten sonra davacının 2002 yılında açıktan atama suretiyle Kurum bünyesinde düz işçi olarak işe başladığını, önceki … sözleşmesinin kıdem tazminatı ve diğer hakları ödenmek suretiyle sona erdiğini, yeni … sözleşmesinde önceki kıdemin nazara alınamayacağını, davacının kanundan ve toplu … sözleşmesinden kaynaklanan haklarının eksiksiz ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine davacının kamu kuruluşu olan … … Çimento Fabrikasında 1983-1998 yılları arasında çalıştığı sürenin derece ve kademe hesabında dikkate alınmasının mümkün olmadığını tespit edildiği, işbu nedenle davacının 1983-1998 yılları arasındaki çalışmasının hizmet süresine eklenemeyeceği, davacının 05.09.2002-14.05.2014 tarihleri arasında toplam çalışma süresinin 11 yıl, 8 ay, 11 gün çalışması olduğu, davacının kademe ve derecesinin toplu … sözleşmesi ücret cetvelleri doğrultusunda kademe ve derecesine göre uygun belirlendiği, davacı taraf ilave tediye alacağı, ücret farkı alacağı, yıpranma primi alacağı, ikramiye alacağı, bakiye kıdem tazminatı alacağı ile yıllık izin farkı alacağı taleplerini ispatlayamadığından davacının davasının reddine karar karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; emsal dava dosyaları ve bilirkişi raporları dosyaya sunulmasına rağmen hukuki dayanaktan yoksun bir karar verildiğini, müvekkilinin 1983-1998 yılları arasında 15 yıllık kıdeminin bulunduğu ve müvekkilinin bu hak kaybı neticesinde 1998 yılında haklarının iade edilerek kadrolu işe başladığını, müvekkiline ilave tediye alacağının yıllık 52 gün üzerinden ödenmesi gerekirken eksik ödendiğini, ilave tediye alacağının hesaplanması gerektiğini, davacının davalı Kurumdan ayrıca yıpranma primi ve ücret alacaklarının bulunduğunu, çimento fabrikasındaki çalışmasının kıdem/kademesi nazarı dikkate alınmadan davalı işyerinde yeni başlamış gibi ücreti, yıllık izin vd. haklarının verilmesinin anayasal hakkına, eşitlik ilkesine ve toplu … sözleşmelerine aykırılık teşkil ettiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; istinaf dilekçesinde bildirilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda, davacının özelleştirme sonrasında nakle tâbi personel olmadığı, uyuşmazlık konusu Yönetmelik’in geçici 2 nci maddesinde personelin nakli veya devrinin değil ilk defa işe alınmasını düzenlediği, davacının da hükme göre açıktan atama suretiyle yeni bir … sözleşmesi ile başlatıldığı, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin emsal 23.01.2018 tarihli ve 2017/45440 Esas, 2018/1159 Karar sayılı kararı da nazara alındığında davacının işe giriş ücretinin davalı işverence kanun, yönetmelik ve protokol hükümlerine uygun olarak belirlendiği sonucuna varılarak davanın reddine dair İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden yerinde olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz başvuru dilekçesinde istinaf başvuru nedenlerini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının özelleştirme nedeniyle … sözleşmesinin feshedildiği kamu işyerindeki çalışmalarının yeni başladığı işyerindeki kıdemine etki edip etmeyeceği derece/kademe, yıllık izin yönünden dikkate alınıp alınamayacağına ve davacının ilave tediye ve yıllık izin alacağının eksik ödenip ödenmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri.
2. 18.05.1983 tarihli ve 83/6750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Daimi Kadrolarına İlk Defa İşçi Olarak Alınacaklar Hakkında Uygulanacak Sınav Yönetmeliği’nin geçici 2 nci maddesinde 18.07.2002 tarihinde yapılan değişiklikle “4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca, özelleştirme kapsamına alınan (iştirakler hariç) kuruluşların sürekli işçi kadrolarında özelleştirmenin yapıldığı tarihte çalışmakta olanlardan, bu kuruluşların süreli veya süresiz kapatılması veya tasfiye edilmesi nedeniyle hizmet akitleri sona erenler ile özelleştirme sonunda, yeni işverenin iflası veya sair nedenlerle üretimin durdurulması veya hizmet akitlerinin haklı neden olmaksızın feshedilmesi nedeniyle işsiz kalan işçiler ve hizmet akitleri haklı nedenden dolayı kendileri tarafından feshedilen işçilerden, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu hükümleri gereğince hizmet ve prim ödeme sürelerine göre emeklilik veya yaşlılık aylığına hak kazanamayanların, her hangi bir işte hizmet akdine dayalı olarak çalışmamaları ve 02.09.1971 tarih ve 1479 sayılı Kanun uyarınca sigortalı olmamaları şartıyla, ilgililerin talepleri üzerine, en çok 1800 kişiyi aşmamak üzere, genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler ile kamu kurum ve kuruluşlarının işçi kadrolarına 31.08.2002 tarihine kadar yapılacak atamalarda, Yönetmeliğin ek 1 ve ek 3’üncü maddeleri hükümleri uygulanmaz” hükmü düzenlenmiştir.
3. 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 22 nci maddesi.
4. 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’un 1 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.