YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/9224
KARAR NO : 2023/14182
KARAR TARİHİ : 11.10.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2781 E., 2022/2680 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 16. … Mahkemesi
SAYISI : 2021/82 E., 2022/428 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken … … sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini, ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek ödenmeyen ücret farkı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunduklarını, ihale sonucu akdolunan hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışan davacının kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve uygulamaya konulan toplu … sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin (375 sayılı KHK) geçici 23 üncü maddesinin altıncı fıkrasında; geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara
bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu … sözleşmesinin, anılan madde kapsamında yer alan idarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacağının düzenlendiğini, müvekkili İdarece mevzuata uygun işlem yapıldığını, davacı tarafça talep edilen faiz oranına ve faiz başlangıç tarih ve türlerine itiraz ettiklerini beyanla davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü maddede yüklenici çalışanlarının sürekli işçi kadrolarına geçirilmelerinden dolayı kamu maliyesine ek bir yük getirilmemesinin de göz önünde bulundurulduğu, hizmet alım sözleşmelerinde yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin ücretlerinin asgari ücretin katları ya da asgari ücretin belirli bir oran fazlası şeklinde belirlenmesinin hizmet alım sözleşmesinin devam ettiği döneme ilişkin uygulama olduğu, yükleniciler tarafından istihdam edilip de sınavla sürekli işçi kadrolarına geçen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarının yeni süreçte Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu … sözleşmesinin uygulanması ile oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamayacağına ilişkin açık ve emredici yasal düzenleme karşısında, 4857 sayılı … Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 22 ve 62 nci maddeleri hükümlerinin ihlalinden söz edilemeyeceği, davacının kadroya alınması ile birlikte işverenle imzalanan … sözleşmesinde açıkça her ay asgari ücretin belli bir oranı seviyesinde ücret ödeneceğinin öngörüldüğü, kadroya geçiş aşamasında işverenle imzalanan … sözleşmesinde asgari ücretin belli bir oranda fazlasının ödeneceği kararlaştırılmışsa sözü edilen kuralın, her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlayacağı, belirtilen sebeple … sözleşmesinin açık hükmü gereği ücret farkı ile diğer fark işçilik alacaklarının davacı tarafa ödenmesi gerektiği anlaşılmakla, davacı tarafın ücretinin, asgari ücretin %20 fazlası olarak hesaplanarak temel ücret tespit edilip üzerine %4 zam uygulanarak ödenmesi gerekirken davalı tarafça, davacının ücretlerinin sözleşme ve toplu … sözleşmesi hükümlerine aykırı şekilde eksik ödendiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvurusunda; 375 sayılı KHK ile kadroya geçen işçilerin ücret tespitinde ihtilafın ortaya çıkması sebebiyle Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından uygulamaya esas görüşlerin sorulması üzerine, kadroya alınan işçilerin mali haklarının 01.01.2018 tarihi itibarıyla almakta oldukları ücret üzerinden tespit edileceğinin bildirildiğini ve yapılan uygulamanın mevzuata uygun olduğunu, davacının temel ücretine Bakanlıkça ilan edilen toplu … sözleşmesi hükümleri gereğince 01.01.2019 tarihinden geçerli olmak üzere %4 oranında zam yapıldığını, bu sebeple toplu … sözleşmesinde %4 olarak belirlenen oranın uygulanmasının, kamu yararı gözetilerek, ülke çapında yeknesak uygulama birliği adına hukuka, mevzuata ve hakkaniyete uygun olduğunu, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin birinci fıkrasında; toplu … sözleşmesinde aksi belirtilmedikçe … sözleşmelerinin toplu … sözleşmesine aykırı olamayacağının açıkça düzenlendiğini, yine aynı madde hükmü gereğince uyumsuzluk hâlinde toplu … sözleşmesi hükümlerinin geçerli olacağının emredici biçimde düzenlendiğini, açıklanan nedenlerle davacıların ücretinden kesinti yapıldığı iddiaları ve alacak taleplerinin yerinde olmadığını savunarak İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yapılan yargılama, toplanan deliller, karar yerinde gösterilen gerekçe, hükme esas alınan rapordaki unsurları ve yöntemi gösterilen denetime elverişli hesaplamaya göre davacının 696 sayılı KHK hükümlerine göre kadro aldığı tarihten itibaren davalının işçileri için yürürlükte bulunan toplu … sözleşmesinden yararlanması gerektiği belirlenerek, fark ücret alacağının kabulüne karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvurusunda; istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenleri tekrar ederek ayrıca davacıların sendika üyelik tarihleri gözetilmeden hesaplama yapıldığını, davacının 31.12.2018 tarihli ücreti korunarak üzerine %4 oranında zam yapıldığını, herhangi bir ücret indirimine gidilmediğini, zira sözleşmede kastedilen asgari ücretin 2018 yılı asgari ücreti olup kadroya geçiş ücretinin de davacının 2018 yılı ücreti korunarak belirlendiğini ve dolayısıyla asgari ücretin her yıl bazında tespiti ile yapılan hesaplamaların tamamında hata bulunduğunu, davacının kadroya geçişi sırasında, hiçbir hak ve alacak talebinde bulunmayacağını imzaladığı sözleşme ile kabul ettiğini, işçilere … … sözleşmesinde ödenen ücretlerden daha fazla oranda ödeme yapıldığını, uygulanan faizin hatalı olduğu beyanla ve resen gözetilmesi gereken diğer nedenlerle kararın eksik incelemeye dayalı olduğunu savunarak bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli … sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile fark ücret alacağının bulunup bulunmadığı, alacağın hesabı ve uygulanan faizin türü ile başlangıç tarihine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun’un 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK’ ya eklenen geçici 23 üncü madde, 6356 sayılı Kanun’un 53 üncü maddesinin ikinci fıkrası.
3. 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile … … sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar sayılı kararında şu şekilde açıklanmıştır:
“…
2. 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan … sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen … sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan … sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir.
…”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Somut olayda davalı tarafın Sağlık Bakanlığı olduğu, dava ve duruşmaların davalı Bakanlığın yetkili vekili tarafından usulüne uygun olarak takip edildiği anlaşılmakla, karar başlığında davalı olarak hasım sıfatı bulunmayan … İl Sağlık Müdürlüğünün gösterilmesi mahallinde düzeltilebilecek maddi hata olarak kabul edilmiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı … Bakanlığı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.