YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/8973
KARAR NO : 2023/13142
KARAR TARİHİ : 27.09.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/486 E., 2023/313 K.
KARAR : Davalı yönünden istinaf başvurusunun esastan reddi, davacı yönünden istinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 15. … Mahkemesi
SAYISI : 2019/707 E., 2021/192 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 01…..2012-17.10.2019 tarihleri arasında pazarlama ve satıştan sorumlu genel müdür yardımcısı olarak davalı Şirkette çalıştığını, hizmet dönemi içerisinde üçer yıllık … sözleşmeleri imzalandığını, taraflar arasındaki sözleşmelerde belirli süreli … sözleşmesinin kurulması için gerekli objektif koşulların bulunmadığını, belirli süreli … sözleşmesi üst üste yapılamayacağından … sözleşmesinin baştan itibaren belirsiz süreli kabul edilmesi gerektiğini, … sözleşmesinin davalı tarafından haksız şekilde feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı, cezai şart ve prim alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının imzaladığı belirli süreli … sözleşmesi ile pazarlama ve satış müdürü sıfatı ile birimini organize etmek suretiyle müvekkili Şirketin kârlılığının arttırılması, sürdürülebilirliğinin ve sürekliliğinin sağlanmasına katkıda bulunması amacıyla göreve alındığını, farklı tarihlerde düzenlenen faturalar ile Şirketin bilgisi ve izni olmadan davacı tarafından harcamalar yapıldığını, Şirketin tanınırlığından faydalanılarak ilişki içerisinde olduğu … ortakları ile usulsüz işlemler tesis ettiğinin anlaşıldığını, davacının görevi suistimal ederek işverenin güvenini açıkça kötüye kullanması ve doğruluk bağlılık yükümlülüklerine aykırı eylemlerde bulunması nedeniyle … sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamında toplanılan deliller ve dinlenilen tanık anlatımları nazara alındığında davacının davalı işverence iddia edilen suçları işlediğine dair dosya kapsamında somut bir delilin ve buna ilişkin davacı hakkında yapılmış herhangi bir suç duyurusunun bulunmadığı, … sözleşmesinin haklı nedene dayalı olarak feshedildiğine dair ispat yükünün işverene ait olduğu, ancak davacının … sözleşmesinin haklı nedene dayalı olarak feshedildiğinin ispat edilemediği, davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazandığı, her ne kadar davacının … sözleşmesi belirli süreli olarak düzenlenmiş olsa da sözleşmenin belirli süreli olmasını gerektirir objektif koşulların somut olayda mevcut olmadığı, davacının … sözleşmesinin belirsiz süreli … sözleşmesi olarak değerlendirildiği, bu bağlamda belirsiz süreli … sözleşmelerinde cezai şartın talep edilemeyeceği, davalıya ait işyerinde prim uygulamasının olduğu, bu hususun davacı tanıkları tarafından da doğrulandığı, davacının bakiye prim alacağının bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; cezai şart alacağına ilişkin talebin reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu, belirli süreli olarak yapılmış ancak objektif koşulları taşımadığı için belirsiz süreli olarak kabul edilen … sözleşmelerinde kararlaştırılan süreden önce haksız feshe bağlı cezai şart hükmünün belirlenen süre ile sınırlı olmak üzere geçerli olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının … sözleşmesinin doğruluk ve bağlılığa aykırı eylemlerde bulunması sebebiyle haklı nedenle feshedildiğini, yasal koşulları oluşmayan prim alacağı talebinin kabul edilmesinin hatalı olduğunu, … sözleşmesi haklı nedenle sona eren davacının sözleşmeye konu cezai şartı talep etmesinin mümkün olmadığını, bu nedenle davacının sözleşmede kararlaştırılan cezai şarta hak kazanmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının işverence iddia edilen eylemleri işlediğine dair dosya kapsamında somut bir delilin bulunmadığı, … sözleşmesinin haklı nedene dayalı olarak feshedildiğine dair ispat yükünün işverene ait olduğu, ancak … sözleşmesinin haklı nedene dayalı olarak feshedildiğinin davalı işveren tarafından ispat edilemediği, kıdem ve ihbar tazminatına hükmedilmesinin yerinde olduğu, işyerinde prim uygulamasının olduğu, davacının bakiye prim alacağının bulunduğu, belirli süreli olarak yapılmış olmakla birlikte objektif koşulları taşımadığı için belirsiz süreli olarak kabul edilen … sözleşmelerinde kararlaştırılan süreden önce haksız feshe bağlı cezai şartın belirlenen süre ile sınırlı olarak geçerli ve icra edilebilir kabul edilmesi gerektiğinden davacının cezai şart alacağı talebinin reddedilmesinin hatalı olduğu, … sözleşmesinin cezai şart hükmünün geçerli olduğu anlaşılmakla … sözleşmesinde çalıştığı ve çalışacağı süre nazara alınarak %50 takdiri indirim yapılması gerektiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; cezai şart alacağından indirim yapılmasının hukuka aykırı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; … sözleşmesinin feshinin haklı nedene dayanıp dayanmadığı, prim alacağının ispatı ve hesaplanması ile cezai şart alacağı noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı … Kanunu’nun 11, 17, 25 ve 32 nci maddeleri ile 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 sayılı … Kanunu’nun 14 üncü maddesi.
3. 6098 sayılı … Borçlar Kanunu’nun 179, 182 ve 420 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihâi kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.