YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/8613
KARAR NO : 2023/8533
KARAR TARİHİ : 05.06.2023
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin usta öğretici ve eğitici olarak 01.12.1988 tarihinden itibaren 15.03.2013 tarihine kadar emekli olana kadar önce İl … Eğitime daha sonra Belediye işyerinde olmak üzere çalıştığını, kıdem tazminatını eksik ödendiğini, cumartesi, pazar ve … … genel tatil günlerinde kendisine ödeme yapılmadığını, oysa o günlerin çalışılmadan ücrete hak kazanılan günlerden sayıldığını, yıllık izin hakkının verilmediğini, ilave tediye ücretlerinin ödenmediğini iddia ederek kıdem tazminatı, yıllık ücretli izin, ilave tediye ve ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının istihdam edilme şekline göre işçi olmadığını, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması talebinde bulunduklarını, öte yandan işçilik alacaklarının zamanaşımına uğradığını, usta öğreticilerin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun (657 sayılı Kanun) 89 uncu maddesine göre görevlendirildikleri ve ücretlerinin bu Kanun’un 176 ncı maddesine göre ödendiğinden kıdem tazminatı, ilave tediyeye hak kazanmadığı gibi hak ettiği ücretinin ödendiğini ve izinlerinin kullanıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 09.07.2015 tarihli ve 2013/1201 Esas, 2015/901 Karar sayılı kararı ile; usta öğreticilerin 4857 sayılı … Kanunu’na (4857 sayılı Kanun) tâbi olduğu ve görevli mahkemenin … mahkemesi olduğunun Uyuşmazlık Mahkemesince tespit edildiği, davacının ücret bordrolarına göre ödenen ücretler nazara alınarak öğretmenlere ödenmesi gereken ders saat ücretleri de hesaba katılarak eksik ücretlerinin hesaplanması için dosyanın bilirkişiye verildiği, alınan 25.02.2015 tarihli bilirkişi raporu ve 23.05.2015 tarihli bilirkişi ek raporunun tarafların iddia ve savunmalarını irdeler mahiyette, dosya kapsamına ve Yargıtayın yerleşik içtihatlarına uygun olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 18.04.2018 tarihli 2015/30144 Esas, 2018/8972 Karar sayılı ilâmı ile; davacının aylık maktu ücretle değil, 657 sayılı Kanun’un 176 ncı maddesi ve dosya içeriğinde yer … taahhütnamelere göre ders saati ücreti ile çalıştığı, usta öğreticiler bakımından uygulanan kriterlere göre öncelikle davacının bir ayda çalıştığı toplam ders saati süresinin, o ayda fiilen çalıştığı toplam … sayısına bölünerek, günlük ortalama çalışma saat süresinin bulunması gerektiği, bulunan günlük ortalama çalışma saat süresinin, ders saati ücreti ile çarpılması neticesinde ulaşılan miktar nazara alınarak, çalışma karşılığı olmayan hafta tatili ile … … ve genel tatil günleri ücretlerinin hesaplanması gerektiği, bu hesaplamanın her ay için ayrı ayrı yapılması gerektiği, taraflar arasında, akdi tatile ilişkin bir anlaşma olmadığından, usta öğretici olan davacının, 4857 sayılı Kanun hükümlerine göre çalışma karşılığı olmadan ücreti ödenmesi gerekli hafta tatili gününün, haftada sadece bir … olduğu kabul edilmesi gerektiği, aylık ücret miktarının belirlenmesinde usta öğreticiye ilgili ay için, o ayda fiilen çalıştığı ders saati ile ders saat ücretinin çarpımı neticesinde bulunacak tutara, o ayda çalışma karşılığı olmayan hafta tatili günleri için hesaplanan ücret tutarı eklenerek ulaşılan sonucun aylık ücret miktarı olarak esas alınması gerektiği, Mahkemece dava konusu alacakların hesaplanmasında, yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular nazara alınmadan hangi gerekçelerle bilirkişi raporuna itibar edildiği açıklanmadan denetime elverişli olmayan bilirkişi raporu ile sonuca gidilmesinin hatalı olduğu, dava konusu tüm alacaklar konusunda uzman bilirkişiden alınacak rapor ile yeniden hesaplama yapılarak bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 16.09.2020 tarihli ve 2018/361 Esas, 2020/357 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmına uyularak alınan 01.11.2019 ve 13.01.2020 tarihli bilirkişi raporlarındaki tespit ve hesaplamalara iştirak edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 15.02.2021 tarihli ve 2021/206 Esas, 2021/3749 Karar sayılı ilâmı ile; hükme esas alınan bilirkişi raporunda her ne kadar bozma doğrultusunda ilke kararımız gereğince hesaplama yapılmış ise de 15.01.2013 ile 14.02.2013 dönemine ilişkin ücret hesabında maddi hata yapıldığı anlaşıldığından, davacının bilirkişi raporuna itirazı dikkate alınarak ilke kararımız doğrultusunda bu dönem bakımından yeniden hesaplama yapılması gerektiğinin gözetilmemesinin hatalı olduğu, ayrıca hükme esas alınan bilirkişi raporunda kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti alacağının yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda davacının son bir yıllık aylık ücret ortalaması esas alınarak hesaplanması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile hüküm kurulduğu gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 657 sayılı Kanun’un 176 ncı maddesi uyarınca ders saat ücreti ile çalıştığı, kıdem tazminatı ve yıllık ücretli izin konusunda son 1 yılda alınan ücretin ortalamasının 1.790,34 TL olduğu, 218,99 TL ilave tediye ücreti ile birlikte ücretin 2.009,33 TL olduğu anlaşılmakla mevcut bozma ilâmlarına uygun şekilde hesaplama yapıldığı, davacı çalışmasının emeklilik sebebiyle sonlandığı gözetilerek 17…..2022 tarihli bilirkişi raporunda hesaplandığı gibi 20 yıl, 4 ay, 9 günlük çalışma süresi karşılığında 40.905,92 TL brüt kıdem tazminatının; 20 yılı … süreli çalışma sebebiyle 332 … senelik izin hakkının bulunduğu, 88 günlük iznin kullanıldığı ve bakiye 296 … kaldığı gözetilerek 17.664,69 TL senelik izin ücretine hak kazandığı; usuli kazanılmış haklar gözetilerek 01.11.2019 tarihli bilirkişi raporunda hesaplandığı gibi 8.154,55 TL ilave tediye ücretine ve 10.514,41 TL bakiye ücret alacağına karar verildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davacının yalnızca 140 gösterge rakamına göre çalıştığının kabulü ile hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, Mahkemece sanki davacı hiç 150 gösterge rakamına göre çalışmamış gibi hüküm kurulduğunu, 72,36 TL çalışma karşılığı olmayan bir günlük hafta tatili veya … … ve genel tatili ücreti olması gerektiğini, ilave tediye alacağının günlük çalışma süresi 7,5 saat ile çarpılması sonucu bulunan günlük ücret esas alınarak hesaplanması gerektiğini, 284 … yıllık izin hakkının bulunduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davanın idari yargıda görülmesi gerektiğini, usta öğreticiler kısmi zamanlı çalıştığından kıdem tazminatının Sosyal Güvenlik Kurumu … sayısına göre hesaplanması gerektiğini, davacının işi mevsimlik … olduğundan izin alacağına hak kazanamayacağını, ilave tediye alacağı kapsamında yer almadığını, ücret alacağının hatalı hesaplandığını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; ücret miktarı ve buna bağlı olarak talep edilen alacakların hesaplanma usulüne ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.
2. 657 sayılı Kanun’un “Ders ve konferans ücretleri” kenar başlıklı 176 ncı maddesi.
3.4857 sayılı Kanun’un 53, 54, 55, 56 ve 57 nci maddeleri.
4. 4857 sayılı Kanun’un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 sayılı Kanun’un 14 üncü maddesi.
5. 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’un 1 vd. maddeleri,
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun’un 428 … maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
05…..2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.