YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/8165
KARAR NO : 2023/9561
KARAR TARİHİ : 20.06.2023
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen itirazın iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, … Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekili tarafından temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 20…2023 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat Fulden Altınsoy ile davacı vekili Avukat … … … geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalıya ait Kazakistan’daki işyerinde ambar şefi olarak en son net 2.250,00 USD ücretle çalıştığını, davacının 08.00-22.00 saatleri arasında tüm hafta tatili günleri ile dinî bayramların ilk günü dışındaki tüm genel tatil günlerinde çalıştığını; ancak bu çalışmalarının karşılığının hiç ödenmediğini, … sözleşmesinin haklı ve geçerli bir sebep olmadan işverence feshedildiğini ve tazminatının kısmen ödendiğini belirterek bakiye kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili ve … … genel tatil alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının, Kazakistan’daki işyerinde ambarcı olarak çalıştığını ve … sözleşmesinin 23.08.2014 tarihli istifa dilekçesi ile sağlık sorunları nedeniyle sonlandığını, vize yenilemelerinde sağlık raporu istenildiğini ve davacının HIV virüsü taşıdığının tespit edildiğini, dürüstlük kuralına aykırı davrandığını, davacının … sözleşmesinin haklı nedenle feshedilmesi hakkının da doğmuş olduğunu, istifa ederek ayrıldığından kıdem ve ihbar tazminatı alacağının bulunmadığını, ayrıca davacının 31.12.2012 tarihinde emeklilik nedeniyle ayrıldığını ve kıdem tazminatının ödendiğini, davacının çalışma şekline ilişkin iddialarının kabul edilmediğini ve hak ettiği tüm işçilik alacaklarının kendisine ödenmiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 29.12.2017 tarihli 2014/895 Esas, 2017/803 Karar sayılı kararı ile; her ne kadar davacının imzalamış olduğu istifa dilekçesi ibraz edilmiş ise de, davalı işverenin bu durumla çelişkili olacak şekilde davacıya ihbar ve kıdem tazminatı ödemesinde bulunduğu ayrıca davacının işçilik hak ve alacaklarından mahrum edecek şekilde istifa etmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğu, … sözleşmesinin davalı tarafından haksız feshedildiği, davacı tanık beyanlarıyla davacının haftalık ortalama 18 saat fazla çalışmasının bulunduğu, dinî bayramların ilk günü hariç diğer genel tatiller ile tüm hafta tatillerinde çalıştığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesinin 01.07.2021 tarihli 2018/1823 Esas, 2021/1435 Karar sayılı kararı ile; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, İlk Derece Mahkemesinin objektif, mantıksal ve hayatın olağan akışına uygun, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitlerine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile İlk Derece Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre İlk derece mahkemesi kararının dosya içeriği ile usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davacı ve davalı vekillerinin başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 23.02.2022 tarihli ve 2021/13384 Esas, 2022/2237 Karar sayılı ilâmı ile; davacı vekilinin tüm davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının ilk dönem çalışmasının kıdem tazminatı ödenerek tasfiye edildiğinin kabulü gerektiği, uyuşmazlık konusu alacakların yabancı parayla tahsili talep edildiğinden söz konusu alacaklara 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’un 4/a maddesi uyarınca, “Devlet bankalarınca ABD Doları üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faize” hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulmasının da hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtay bozma ilâmı sonrasında ilk çalışma dönemi tasfiye edilmek suretiyle alınan bilirkişi raporunda davacının 2.586,49 USD kıdem tazminatı alacağı tespit edilmiş ise de davacının kıdem tazminatına ilişkin temyiz başvurusu bulunmamakla davalı açısından usuli kazanılmış hak oluştuğu, daha önce hüküm altına alınan fazla çalışma, … … ve genel tatil ile hafta tatili alacağına ilişkin herhangi bir bozma kararı bulunmadığı, bu nedenle önceki karar doğrultusunda bu alacak taleplerinin kısmen kabulüne karar verildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarının kabul edilmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacı tarafın talebi aşılarak alacakların hüküm altına alındığını, bozma ilâmı gereklerinin yerine getirilmediğini, ilk dönem çalışmasının tasfiye edildiğini, fazla çalışma, hafta tatili ve … … ile genel tatil alacağının da bulunmadığını, ikinci dönem çalışmasının kıdem ve ihbar tazminatına hak edecek şekilde sona erdiğinin kabulünün hatalı olduğunu, davacının ücretinin 600,00 USD olduğunu, indirim yapılan alacak kalemleri yönünden yapılan indirim oranının yetersiz olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının kıdem ve ihbar tazminatı alacağının bulunup bulunmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.
2. 4857 sayılı … Kanunu’nun 17 ve 25 … maddeleri ile aynı Kanun’un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı … Kanunu’nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı ve davalı vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 8.400,00 TL vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20…2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.