YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/8130
KARAR NO : 2023/7473
KARAR TARİHİ : 22.05.2023

MAHKEMESİ :… Mahkemesi

Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin günlük ücretinin 15.05.2004 – 14…..2004 döneminde 31,00 TL iken işverence … taraflı olarak haksız şekilde 15…..2004 – 14.07.2004 döneminde 24,44 TL’ye düşürüldüğünü belirterek fark ücret, ilave tediye, ikramiye, … güçlüğü tazminatı, bakım kasa tazminatı ve fazla çalışma ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1.Davalı … (…) vekili cevap dilekçesinde; davacının 04.11.2003 tarihli yazı uyarınca … İl Müdürlüğünde çalıştırılmak üzere işe alındığını, günlük ücretinin 31,00 TL olarak belirlendiğini, davacının sendika üyeliği dikkate alınarak tekniker unvanı için belirlenen 24,10 TL ücret ile sendikalı işçi olarak intibakının yapıldığını, toplu … sözleşmesi gereğince ücret artışlarının yapıldığını, davacının kendisine yapılan ödemelere karşı ihtirazı kayıt koymadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

2. Davalı … Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (… AŞ) vekili cevap dilekçesinde; davacının 10.11.2003 – 31.12.2003 döneminde belirli süreli sözleşme ile ve günlük 31,00 TL çıplak brüt ücretle teknisyen olarak işe alındığını, 14.05.2004 tarihinde sendika üyesi olması nedeni ile yürürlükteki toplu … sözleşmesi hükümlerine göre günlük 24,44 TL çıplak brüt ve 37,13 TL giydirilmiş brüt ücrete hak kazandığını, ikramiye, elektrik yardımı ve giyim yardımı ödemeleri ile birlikte bu miktarın 45,30 TL’ye çıktığını buna göre davacının ücretinde azalma olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 02…..2015 tarihli ve 2012/35 Esas, 2015/338 Karar sayılı kararıyla; davacının 01.11.2003-30…..2010 döneminde davalı … EDAŞ … İl Müdürlüğünde elektrik teknisyeni olarak 01.07.2010 tarihinden sonra da davalı … AŞ … İl Müdürlüğünde müracaat görevlisi olarak çalıştığı, davacı işçinin 14.05.2004 tarihli sendika yönetim kurulu kararı ile … Sendikası üyeliğine kabul edildiği, davacının kendi … … iradesi ile sendikaya üye olduğu, toplu … sözleşmesi hükümlerine göre belirlenen ücreti ve ayrıca toplu … sözleşmesinden kaynaklanan diğer yan ödemelerin de dikkate alınması gerektiği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.

2. Yargıtay (kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 22.11.2016 tarihli ve 2015/19289 Esas, 2016/25710 Karar sayılı ilâmı ile; davanın belirsiz alacak davası türünde mi, yoksa kısmi dava türünde mi açıldığının belirlenmesi ve buna göre davaya devam edilmesi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 22.11.2018 tarihli ve 2017/55 Esas , 2018/643 Karar sayılı kararıyla; bozma ilâmı uyarınca alınan davacı vekilinin beyanında davanın kısmi alacak davası olarak açıldığının ifade edildiği, davacının … sözleşmesi ile kararlaştırılan … ücretinin toplu … sözleşmesi ile düşürüldüğünün açık olduğu, … sözlemesi ile kararlaştırılan … ücretin davacının sendikaya üyeliği ve toplu … sözleşmesinden yararlanmaya başlaması üzerine düşürülmesinin 2822 sayılı Toplu … Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nun (2822 sayılı Kanun) 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası uyarınca işçi lehine şart ilkesinin ihlali niteliğinde olduğu, bozma sonrası yargılama aşamasında bilirkişi B.İ.’den alınan raporun dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli olduğu kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.

2. Yargıtay (kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 08.04.2019 tarihli ve2019/1586 Esas, 2019/7909 Karar sayılı ilâmı ile; davalılar vekillerinin diğer temyiz itirazları reddedilerek, davacının işe başladığı 10.11.2003 tarihinde günlük brüt ücretinin 31,00 TL olduğu, davacının sendikaya üyelik başvurusunun 14.05.2004 tarihinde kabul edildiği, davacının günlük ücretinin sendika üyeliği sonrasında, işyerinde uygulanan toplu … sözleşmesi gereğince günlük 24,44 TL olarak belirlendiği, davacının toplu … sözleşmesinin hükümlerinden faydalanmaya başladığında ücretinin 24,44 TL olarak belirlenmesinde, davalı ve davacı adına hareket eden sendika ile işveren arasında imzalanan protokol hükümlerinin esas alındığının açık olduğu, bu bakımdan ücretin düşürülmesi iddiasının sözleşme dayanağının bulunmadığı yönündeki davacı iddialarının yerinde olmadığı, davacıya yürürlükte olan toplu … sözleşmesi gereğince ödenmesi gereken menfaatlerin davalı tarafça ödenmekte olduğu, davacının sendika ile davalı işveren arasında bağıtlanan toplu … sözleşmesinden yararlanmak amacıyla kendi isteği ile toplu … sözleşmesi kapsamına gidiği, davacının toplu … sözleşmesinden faydalanmasıyla birlikte toplu … sözleşmesinin işçiler yararına getirdiği akçalı menfaatlerden (giyim yardımı, gıda yardımı, yemek yardımı, ikramiye, ilave tediye vs. gibi) de yararlanmakta olup böylelikle davacının gelirinde artış meydana geldiği, Mahkemece bu yönler gözden kaçırılarak davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyularak bozma ilâmı uyarınca davanın reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; 2822 sayılı Kanun’un 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasına göre, toplu … sözleşmesinde … sözleşmesine aykırı hükümlerin bulunması hâlinde … sözleşmesinin işçi lehindeki hükümlerinin geçerli olacağının düzenlendiği, bu hüküm ile 6 ncı maddenin ilk fıkrasındaki … sözleşmelerinin toplu … sözleşmesine aykırı olamayacağı ve aykırı hükümlerinin yerini toplu … sözleşmesindeki hükümlerin alacağı kuralının işçi yararına olan konularda işlemeyeceğinin anlatılmak istendiğini, bu düzenlemelere göre … sözleşmeleri toplu … sözleşmesine aykırı olmakla birlikte işçi yararına olan hükümleri geçerli olmaya devam etmesi gerektiği, toplu … sözleşmesi ile kararlaştırılan ve uygulanan önceki koşulların altına inilmemesi gerektiği, kanun ve uygulamanın bunları asgari koşullar olarak kabul ettiğini, bunların üstüne çıkma olanağının ise daima olduğunu ve sözleşme serbestisi bakımından kural olarak bir üst sınır olmadığını, toplu is sözleşmesi ile … sözleşmesine aykırı olmayan ve işçi yararına iyileştirmelerin yapılması gerektiğini dolayısıyla işçi yararına olmayan koşulların kabul edilmemesi gerektiğini, işçiye yararlılık ilkesi gereğince günlük ücrette ve günlük ücrete bağlı haklarda düşüş yapılmasının yerinde olmadığını
ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyetine ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının ücretinin toplu … sözleşmesi ile düşürülüp düşürülemeyeceği hususundadır.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 428 … maddesi, 438 … maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.

2. 2822 sayılı Kanun’un 6 ncı maddesi ile 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 36 ncı maddesi.

3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun’un 428 … maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

22.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.