YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/7638
KARAR NO : 2023/6490
KARAR TARİHİ : 03.05.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında … 55. … Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilâmına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir … fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken … … sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir … fazlası olarak belirlendiğini ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek ödenmeyen ücret, ikramiye ve ilave tediye fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunduklarını, kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulunca karara bağlanarak uygulamaya konulan toplu … sözleşmesi dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
… 55. … Mahkemesinin 20.04.2022 tarihli kararı ile; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli … sözleşmesinde davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir … fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli … sözleşmesinin ve toplu … sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesinin 01.07.2022 tarihli kararı ile; taraflar arasında imzalanmış belirsiz süreli … sözleşmesinin ve uygulanan toplu … sözleşmesinin ilgili hükümleri dikkate alındığında incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu, ancak davacının ikramiye farkı alacağına en yüksek işletme kredisi faizi uygulanmasının hatalı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunu kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 12.10.2022 tarihli ilâmı ile; hükme esas alınan bilirkişi raporu incelendiğinde, 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu … sözleşmesinin “Ücret Zammı” başlıklı 33 üncü maddesi hükmü uyarınca, … … sözleşmesi doğrultusunda belirlenen 01.01.2021 tarihindeki … ücrete %12 oranında ücret zammı uygulandığının anlaşıldığı, arabuluculuğa başvuru tarihi dikkate alındığında, bu tarih itibarıyla henüz 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu … sözleşmesi imzalanmadığından somut davada uygulanmasının mümkün olmadığı, dava dilekçesinde de bu toplu … sözleşmesinde öngörülen ücret zammının uygulanmasına yönelik bir talep bulunmadığı, bu nedenle 01.01.2021 tarihinden sonraya ilişkin fark ücretin hesaplanmasında, … … sözleşmesi doğrultusunda belirlenmiş … ücrete %12 oranında ücret zammı uygulanmasının hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; hükme esas alınan bilirkişi raporundaki veriler dikkate alınarak resen yapılan hesaplamaya göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; dosyada 31.12.2020 tarihine kadar hesaplama yapılarak 2021 yılındaki alacak miktarları dışlanmış ise de 01.01.2021 tarihinden arabuluculuk son oturum tutanağının düzenlendiği tarihe kadar … … sözleşmesindeki yüzdelik oranın uygulanması suretiyle alacakların hesaplanması gerektiğini, davacı müvekkilinin 2021 yılı alacakları için ne … … sözleşmesindeki oranın ne de tâbi olunan toplu … sözleşmesindeki yüzdelik zam oranlarının uygulanması gerektiğine yönelik kabulün mevzuat hükümlerine ve hakkaniyet ilkesine aykırı olduğunu, davacı lehine hükmedilen vekâlet ücretinin hatalı olduğunu, bozma kararı üzerine Bölge Adliye Mahkemesince duruşma açılarak yeniden hüküm kurulduğu hâlde davacı lehine duruşma vekâlet ücretine hükmedilmemesinin de isabetsiz olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; Bakanlık uygulaması yerinde olduğundan dava konusu taleplerin reddi gerektiğini, ücretin düşürülmesi söz konusu olmadığından davacının dava dilekçesinde talep etmiş olduğu alacaklara hak kazanamayacağını, hükmedilen faiz türü ve miktarının hukuka aykırı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin ücretinin … sözleşmesi ve toplu … sözleşmesine uygun şekilde tespit edilip edilmediği ve buna bağlı olarak dava konusu fark alacakların hesabı ile vekâlet ücretine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 … maddesi.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 39 uncu maddesi, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen geçici 23 üncü madde, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’un 1 vd. maddeleri, karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dairemizin 12.10.2022 tarihli bozma ilâmında, 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu … sözleşmesinin arabuluculuk tarihi itibarıyla henüz imzalanmadığından uygulanamayacağı ve 01.01.2021 tarihinden sonraya ilişkin fark ücretin hesaplanmasında, … … sözleşmesi doğrultusunda belirlenmiş … ücrete %12 oranında ücret zammı uygulanmasının hatalı olduğu belirtilmiştir. Ne var ki bozma sonrasında Bölge Adliye Mahkemesince, 2021 yılının hesaplamadan tamamen dışlandığı görülmektedir. 2021 yılı için de Dairemiz bozma ilâmında belirtildiği üzere toplu … sözleşmesi hükümleri uygulanmaksızın hesaplama yapılması gerekmekle birlikte, 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu … sözleşmesi davacı hakkında uygulanamayacağından; davalı İdarenin bu toplu … sözleşmesine dayanarak 08.09.2021 imza tarihinden sonra fark bordroları ile yaptığı ödemelerin de dikkate alınmaması gerekir. Bölge Adliye Mahkemesince 01.01.2021 tarihinden sonra yapılan hesaplamada ise bu ödemelerin dikkate alındığı anlaşılmaktadır.
3. Şu hâlde davacının 01.01.2021 tarihinden arabuluculuk tarihine kadar olan dönem yönünden fark ücret ve ilave tediye alacakları hesaplanırken, 08.09.2021 imza tarihli toplu … sözleşmesi hükümleri uygulanmaksızın, … … sözleşmesinde belirtilen asgari ücretin belirli bir … fazlası dikkate alınarak ücretin tespiti ile uygulanmamasına karar verilen toplu … sözleşmesinden kaynaklı olup davalı tarafça yapılan ödemeler dikkate alınmadan davacıya ödenen tutarların mahsubu ile sonuca gidilmesi gerekir. Uygulanmamasına karar verilen toplu … sözleşmesinden kaynaklı ödemelerin de mahsubu ile hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde temyiz edenlerden davacı tarafa iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.