YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/7542
KARAR NO : 2023/6568
KARAR TARİHİ : 03.05.2023
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraflar vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir … fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken … … sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir … fazlası olarak belirlendiğini iddia ederek fark ücret, ikramiye, ilave tediye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu kararı ile uygulamaya konulan toplu … sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, ücrette indirimin veya hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 27.01.2022 tarihli kararı ile davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli … sözleşmesinin ilgili maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir … fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli … sözleşmesinin ve toplu … sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 25.03.2022 tarihli kararı ile; taraflar arasında imzalanmış belirsiz süreli … sözleşmesinde davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oranı olarak açıkça belirlendiği, … taraflı olarak ücretin düşürülemeyeceği belirtilerek incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas bakımından hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 14.09.2022 tarihli ilâmı ile davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek arabuluculuk başvuru tarihinde henüz mevcut olmayan bir toplu … sözleşmesinin uygulanmasının talep edilmesinin fiilen mümkün olmadığı dava dilekçesinde de 08.09.2021 imza tarihli toplu … sözleşmesinin ücret ve ikramiyeye ilişkin düzenlemelerinden yararlandırılmaya yönelik bir talep bulunmadığı gözetildiğinde arabuluculuk başvuru tarihindeki koşullar göz ardı edilerek 01.01.2021 tarihinden sonraya ilişkin ücretin tespiti ile fark alacakların hesaplanmasında 08.09.2021 imza tarihli toplu … sözleşmesi hükümlerinin dikkate alınmasının ve ikramiye alacağı yönünden kesin bir ödeme tarihi belirlenmediğinden arabuluculuk son tutanak tarihinden faiz işletilmesi gerekirken raporda belirtilen ödeme tarihlerinden faiz işletilmesinin hatalı olduğu belirtilerek İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; 2021 yılı arabuluculuk tarihine kadar olan dönem için … … sözleşmesindeki orana göre alacağın hesaplanması gerektiğini, ayrıca 31.10.2020 tarihinden sonraki dönemde 01.01.2019 -31.12.2020 tarihli toplu … sözleşmesinin ikramiye ile hükmünün kıstelyevm uygulanması gerektiğini, ilave tediye alacağında ise zaten … … sözleşmesindeki … dikkate alınarak hesaplama yapılabileceği hâlde 31.12.2020 tarihinden sonra hesap yapılmamasının isabetli olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili, Bakanlık uygulamasının yerinde olduğunu, yararlılık ilkesinin gözetilmesi gerektiğini, ücreti düşürülmeyen davacının dava dilekçesinde talep ettiği alacaklara hak kazanamayacağını, ücretin kanuna uygun olarak ödendiğini savunarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu … Sözleşmesi Hükümleri’nin art etkisi olmadığı gözetilerek 2021 yılı ücretinin tespiti ile buna göre alacakların hesaplanmasına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 326 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 … maddesi.
2. 4857 sayılı … Kanunu’nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri.
3. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 39 ve 53 üncü maddeleri.
4. 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 sayılı Kanunla 6212 sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’un 1 vd. maddeleri.
5. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 23 üncü madde.
6. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin (AAÜT) 22 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin tüm, davacının aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta bozma ilâmına göre Derece Mahkemelerinin 08.09.2021 imza tarihli toplu … sözleşmesi hükümlerinin uygulanamayacağına ilişkin kabulünde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Ancak 01.01.2021 tarihinden sonraki dönem yönünden, 08.09.2021 imza tarihli toplu … sözleşmesi hükümleri uygulanmaksızın ve … … sözleşmesinde belirtilen asgari ücretin belirli bir … fazlası dikkate alınarak ücretin tespiti ile 08.09.2021 imza tarihli toplu … sözleşmesinden kaynaklı davalı tarafça yapılan ödemeler dikkate alınmadan davacıya ödenen tutarların mahsubu ile hüküm kurulması gerekir.
3. Şu hâlde 01.01.2021 tarihinden sonraki hesaplama dönemi yönünden; … … sözleşmesinde belirtilen asgari ücretin belirli bir … fazlası dikkate alınarak ücret tespit edilmeli, bundan sonra belirtilen dönem için 08.09.2021 imza tarihli toplu … sözleşmesi sebebiyle yapılan ödemeler dikkate alınmadan davacının fark alacağı bulunup bulunmadığı belirlenmelidir. Bu husus gözetilmeden karar verilmesi hatalı olduğundan bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davacı tarafa iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.