YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/7327
KARAR NO : 2023/7476
KARAR TARİHİ : 22.05.2023
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak ve itirazın iptali davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, … Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davanın kabulüne, birleşen davanın ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde 01.01.1989-11.05.2016 tarihleri arasında mağaza müdürü olarak çalıştığını, … ücret ve prim sistemi ile ücret aldığını, ücretin bir kısmının bankadan bir kısmının elden ödendiğini, … sözleşmesinin davalı işveren tarafından haklı neden olmadan feshedildiğini belirterek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma, … … ve genel tatil, hafta tatili ve yıllık ücretli izin alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleşen davada dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde 01.01.1989-11.05.2016 tarihleri arasında mağaza müdürü olarak çalıştığını, müvekkilinin … sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini, işçilik alacaklarının ödenmemesi üzerine … 14. … Mahkemesinin 2016/584 Esas sayılı dosyası ile davalı aleyhine dava ikame edildiğini ve yargılama sonunda müvekkilinin taleplerinin kabul edildiğini, fazlaya dair haklarına ilişkin … 14. … Mahkemesinin 2016/584 Esas sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporları ile belirlenen alacaklarından hükmedilen tutarlar mahsup edilerek tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile bakiye alacaklar için … 9. İcra Müdürlüğünün 2039/34556 Esas sayılı dosyası ile davalı aleyhine takip başlatıldığını ancak davalı tarafından icra takibine haksız şekilde itiraz edildiğini belirterek davalı tarafından yapılan itirazın iptali ile … 9. İcra Müdürlüğünün 2039/34556 Esas sayılı dosyası ile başlatılan takibin devamına karar verilmesini ve davalı aleyhine %20 oranından … olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı vekili asıl davaya cevap dilekçesinde; davacının iddialarının … dışı olduğunu, taleplerinin zamanaşımına uğradığını, müvekkili tarafından davacının çalıştığı mağazanın kapatılması yönünde karar alındığını, … sözleşmesinin de bu nedenle feshedildiğini, ücretinin bordrolarda tahakkuk ettirilen tutar olduğunu, davalı işyerinde 2 vardiyalı sistemle haftanın 6 günü günde 8 saat çalışıldığını, davacının tüm hak ve alacaklarının ödendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı vekili birleşen davadaki cevap dilekçesinde; davacının müvekkili Şirket nezdinde kullanmadığı yıllık izinleri bulunduğu, hak kazanılan yıllık izin karşılığı ücretin davacıya ödenmediği ayrıca davacının … sözleşmesinin feshinde davacıya hiçbir ihbar önelinde bulunulmadığı ve ihbar tazminatı ödenmediği yönündeki iddialarının yerinde olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 28.02.2019 tarihli ve 2016/584 Esas, 2019/131 Karar sayılı kararıyla; davacının … sözleşmesinin davalı işyerinin kapanması nedeniyle sona erdiği anlaşılmakla davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, dosya kapsamı ve beyanlarına başvurulan tanıkların anlatımları birlikte değerlendirildiğinde davacının fazla çalışma iddiasını ispatladığı ve dinî bayramların 1 günü hariç diğer tatil günlerinde çalıştığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 03.11.20221 tarihli ve 2019/3425 Esas, 2021/1982 Karar sayılı kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının Dairece de benimsenmiş maddi deliller ve hukuksal gerekçelere dayandığı anlaşıldığı, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile incelenen İlk Derece Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 23.12.2021 tarihli ve 2021/12577 Esas, 2021/16834 Karar sayılı ilâmı ile; İlk Derece Mahkemesince davacının toplam alacağının ne kadar olduğu gerekçede belirtilmeden hüküm altına alınan alacaklar ve miktarları … … tespit edilmeden taleple bağlı kalınarak hüküm kurulmasının hatalı olduğu, ayrıca İlk Derece Mahkemesi tarafından iki farklı bilirkişiden … ve ek raporlar alındığı, hangi bilirkişi raporuna hangi gerekçe ile itibar edildiğinin açıklanmamış olmasının hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına ve bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; asıl davanın konusunun alacak; birleşen davanın konusunun ise itirazın iptali olduğu, davacı vekilinin … 9. İcra Müdürlüğünün 2019/34556 Esas sayılı icra takibinde, 101.572,03 TL kıdem tazminatı; 68.821,37 TL kıdem tazminatı işlemiş faizi; 6.062,56 TL ihbar tazminatı; 51.346,50 TL yıllık izin ücreti talep ettiği, bozma sonrası dinlenen davacı tanıklarının davacının satışa bağlı prim almadığını, satış elemanlarının yapmış olduğu satışlara bağlı prim aldığını somut olarak beyan ettikleri, dolayısıyla davacının bizzat satış yapmadığı ve satışa bağlı prim de almadığı, sadece satış elemanlarının yapmış olduğu satışlar üzerinden prim aldığı, bu nedenle de aldığı primlerin ücretin … unsuru olduğunun kabul edilemeyeceği ve giydirilmiş brüt ücrete ilave edilmesi gerektiği, bilirkişi raporları arasındaki çelişkinin nedeninin davacının ücreti tespit edilirken primin ücret olarak kabul edilmemesi olduğunun anlaşıldığı, davacının ücretinin primlerle birlikte 2.250,00 TL olduğu, prim tutarının ise 641,45 TL olduğu, davacı asılın yıllık izin yönünden beyanı ve e-posta yazışmalarına göre davacının 15 günlük izin ücreti talebinde bulunabileceği, buna göre alacak davasının taleple bağlı kalınarak kabulü gerektiği, birleşen itirazın iptali davasının ise 05.10.2022 tarihli bilirkişi raporunda (1) … seçenekte yapılan hesaplama doğrultusunda kısmen kabulü gerektiği gerekçesiyle asıl davanın kabulüne ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; müvekkilinin pozisyonu mağaza müdürü olup aldığı ücretin İlk Derece Mahkemesince kabul edilenden çok daha fazla olduğu, bu hususta davalı bünyesinde çalışan başkaca personellerin ücretleri ve sair emsaller dikkate alınmadan karar verilmesi gerektiği, müvekkilinin yaptığı işin mahiyeti gereğince tanık beyanları doğrultusunda prim esasına göre çalıştığının … olduğu buna rağmen aldığı primlerin ücretin … unsuru olmadığı yönündeki kararın hatalı olduğu, yıllık izin ücreti alacağına ilişkin ispat külfetinin işverende olduğu ve işverence bu husus ispat edilememesine karşın İlk Derece Mahkemesince hatalı değerlendirme yapıldığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; … sözleşmesinin işyerinin kapanması ve davacının istihdam edilebileceği bir başka işyerinin bulunmaması nedeniyle haklı nedenle feshedildiğini, davacıya yapılan kıdem tazminatı ödemelerinin dikkate alınmadığını, dosyaya sunulan davacıya ait ücret bordrolarında davacının aldığı ücretin belirli olduğunu, davacı tarafından imzalanan ve ihtirazi kayıt ileri sürülmeyen ücret bordrolarının kesin delil niteliğine haiz olup bu bordroların aksinin yazılı belge ile ispat edilmesi gerektiğini, davacının fazla çalışma ücreti, … … ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti ile yıllık ücretli izin alacaklarının bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, … sözleşmesinin kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazanılmasını gerektirecek şekilde sona erip ermediği ile davacının ücret miktarı ve fazla çalışma, … … ve genel tatil, hafta tatili ile yıllık ücretli izin alacaklarının ispatı noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.
2. 4857 sayılı … Kanunu’nun 32, 41, 44, 46, 47, 53, 57, 59 ve 63 üncü maddeleri ile aynı Kanun’un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan mülga 1475 sayılı … Kanunu’nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararı, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
22.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.