YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/7297
KARAR NO : 2023/13089
KARAR TARİHİ : 27.09.2023
MAHKEMESİ: … Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/907 E., 2022/2242 K.
KARAR : Dâhili davalı ile fer’î müdahil vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddi
TEMYİZ EDENLER : Dâhili davalı ile fer’î müdahil vekilleri
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 19. … Mahkemesi
SAYISI : 2018/392 E., 2021/29 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın dâhili davalı … (Üniversite) ve fer’î müdahil Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı dâhili davalı Üniversite ve fer’î müdahil SGK tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 14.03.2009-07.11.2010 tarihleri arasında … Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Hastanesinde hemşire olarak çalıştığını, sigorta primlerinin davalı alt işveren Şirketler üzerinden yatırıldığını, ancak müvekkilinin meslek kodunun SGK’ya hemşire olarak değil servis elemanı olarak bildirildiğini, müvekkilinin şu an devlet memuru olarak Yakuplu Aile Sağlığı Merkezinde çalıştığını, hemşire olarak çalıştığı hâlde SGK kayıtlarına servis elemanı olarak bildirilmiş olması nedeniyle memuriyet derecesinin gerekenden düşük olduğu ve hak ettiği memuriyet haklarını elde edemediğini ileri sürerek müvekkilinin 14.03.2009-07.11.2010 tarihleri arasında davalılar nezdinde hemşire olarak çalıştığının tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı … İnş. Temizlik Turizm Ve Tic. AŞ (… AŞ) cevap dilekçesinde; müvekkili olduğu Şirketin, … tarafından düzenlenen hizmet alımı işi ihalesine katıldığını, ihalenin kazanılması neticesinde davacı davalı müvekkil Şirketinin 01.01.2010-31.03.2010 tarihleri arasında asıl işveren … Üniversitesi Rektörlüğünde servis elemanı kadrosunda çalıştığının, asıl işveren olan dava dışı … tarafından düzenlenen hizmet alımı ihalesinin İdari şartnamesinde yer alan 25.3.1 maddesinde açıkça çalıştırılabilecek kadrolar ve sayıları/ücret yüzdeleri bulunmadığını, yüklenici firma olarak davalı müvekkili olduğu Şirket işbu kadrolar haricînde kadro belirleyemediğini, asıl işverenin bildirmiş olduğu kadrolarda/ünvanlarda ve belirtmiş olduğu kişiler dışında kişiler çalıştırılmadığını, ihaleyi düzenleyen Kurumun takdir yetkisinde olduğunu, davacının da dava dışı Kurumun yüklenicilere bildirdiği unvanlar dâhilinde, yapmış olduğu … tanımına uygun olarak servis elemanı ünvanı ile çalıştığını, İdareden temin edilecek teknik şartnamede servis elemanı kadrosunun … tanımı yapılmadığını, müvekkili olduğu davalı Şirketin şartnamelere uygun olarak davacı ve diğer çalışanların dava dışı ihale kurumunun talimatı ile kadroları dâhilinde SGK girişlerini yaptığını, bu nedenle davacının iddialarını kabul etmediklerini savunarak davalı müvekkili olduğu Şirket yönünden davanın husumet yokluğu nedeni ile reddini istemiştir.
2. Davalı … Sosyal Hiz. İnş. Yatırım Taşıma Dağ. San. Tic. Ltd. Şti. (… Ltd. Şti.) ve … Temizlik İnşaat Gıda ve Kargo Dağ. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti. (… Ltd. Şti.) vekili cevap dilekçesinde; davacı işçinin işbu davayı müvekkilleri olduğu Şirketlere değil asıl işveren olan … Üniversitesine karşı açması gerektiğini, asıl işverene bağlı olarak müvekkili Şirketlerde çalışan tüm işçiler gibi davacının da işe alınmasına, işten çıkarılmasına çalışmaları esnasında ücretlerinin tespitine, yapacakları işin sevk ve idaresine, çalışma koşullarında, yapacakları işle ilgili olarak alınması gereken eğitimlerin alınmasında asıl işverenin karar vermekte olduğunu, davacının … bu davayı açmasında hukuki yararı bulunmadığını, davacının zararı varsa bu hususta eda davası açması gerektiğini, tespit davası açamayacağını savunarak davanın hukuki yarar yokluğundan reddini istemiştir.
3. Fer’î müdahil SGK vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Kurum tarafından yapılan işlemlerde hukuka aykırı bir işlem bulunmadığını, müvekkili Kurumun dava açılmasına sebebiyet vermediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın davacının 14.03.2019-07.11.2010 tarihleri arasında alt işverenler bünyesinde … Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Hastanesinde hemşire olarak çalıştığının tespiti istemine ilişkin olduğu, taraflar arasında sigortalılık sürelerinin bildirilmesi yönünden herhangi bir uyuşmazlık bulunmadığı, uyuşmazlığın davacının fiilen hemşire olarak görev yaptığının tespiti istemine ilişkin olup davacının ilgili Hastanede alt işveren işçisi olarak fiilen çalıştığı, çalışmasının servis elemanı olarak bildirildiği, dinlenen tanık anlatımlarında davacının Hastanenin çocuk yoğun bakım ünitesinde hemşire olarak çalıştığını, davacının hemşirelerinin görev tanımı içerisinde bulunan tüm işleri ifa ettiğini, Kurumda servis elemanı olarak getir götür işleri yapan personellerden farklı olarak hemşire olarak çalıştığını beyan ettikleri, bu kapsamda tanık anlatımlarıyla ortaya konulan çalışma statüsünün tespiti gerektiği gerekçesiyle davacının davalılar yanında 14.03.2009-07.11.2010 tarihleri arasında hemşire olarak çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dâhili davalı Üniversite ve fer’î müdahil SGK istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Dâhili davalı Üniversite vekili; davacının Kurumları bünyesinde çalışmadığını belirterek davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Fer’î müdahil SGK vekili; davacının imzaladığı sözleşmede servis elemanı olarak çalışacağının yazılı olduğunu, tanık beyanlarının yetersiz olduğunu, davalı Şirketler arasında organik bağ bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının tespit talep ettiği dönemde 14.03.2009-31.03.2009 ve 01.04.2009-30…..2009 tarihleri arasında … Ltd. Şti.nden, 01.07.2009-31.10.2009 tarihleri arasında … Ltd. Şti.nden, 01.11.2009-31.12.2009 tarihleri arasında … Ltd. Şti.nden, 01.01.2010-31.03.2010 tarihleri arasında … AŞ’den, 01.04.2010-30…..2010, 01.07.2010-30.09.2010 ve 01.10.2010-07.11.2010 tarihleri arasında … End. Temizlik Tur. İnş. Paz. San. ve Tic. AŞ’den bildirimlerinin yapıldığı, davalı Şirketlerin … ile hizmet alım sözleşmelerinin bulunduğu, dinlenen tanıkların beyanlarıyla davacının … sözleşmesinde servis elemanı olarak çalışacağı yazılı ise de hemşire olarak çalıştığının anlaşıldığı, bu nedenle İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğu gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dâhili davalı Üniversite ve fer’î müdahil SGK temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Dâhili davalı Üniversite ve fer’î müdahil SGK vekilleri; istinaf başvuru sebeplerini belirterek temyiz yoluna başvurmuşlardır.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hâlen hemşirelik kadrosunda memur olan davacının memuriyet öncesinde servis elemanı kadrosunda işe alınıp hemşire olarak çalıştırılması nedeniyle hemşire olarak çalıştığının tespitini istemesinde hukuki yararının bulunup bulunmadığı, Üniversite hakkında açılmış usulüne uygun bir dava bulunup bulunmadığı ve Sosyal Güvenlik Kurumunun fer’i müdahil sıfatı ve temyizde hukuki yararının bulunup bulunmadığı hususuna ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 106, 114 ve 115 inci maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Kanun’da, dava açıldıktan sonra diğer kişilerin davaya dâhil edilmesi suretiyle davalı sıfatını kazanması ve husumetin bu kişilere yöneltilmesi konusunda bir düzenleme yer almamaktadır. Bu nedenle tespit ve alacak davalarında, davaya zorunlu dava arkadaşlığı dışında dâhili dava yolu ile davalı eklenmesi mümkün değildir. Sadece husumette yanılma hâlinde 6100 sayılı Kanun’un 124 üncü maddesi uyarınca gerçek tarafa dava dilekçesi tebliğ edilir ve taraf teşkili sağlanır. Buna göre İlk Derece Mahkemesince, aleyhine usulüne uygun olarak açılmış bir dava bulunmayan … Üniversitesinin dahili davalı olarak kabulü ile aleyhine hüküm kurulması hatalı olmuştur.
2. Fer’i müdahil Sosyal Güvenlik Kurumu temyizine gelince; davanın hizmet tespiti davası olarak nitelendirilmesi suretiyle davacının ihbar olunan sıfatıyla dava dilekçesinde gösterdiği Kurumun feri müdahil olarak davaya kabulü ve ilk derece mahkemesi kararının 6. bendindeki “Dava konusu hizmet tesbiti davası olmakla, 6552 sayılı yasanın 64. Maddesi ile 5521 sayılı yasanın 7. Maddesine eklenen fıkra gereğince davalı …, Feri Müdahil niteliğine dönüştüğünden, davalı kurum lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına” şeklindeki hüküm davanın hizmet süresinin tespiti olmayıp, davacının davalılar yanında hemşire olarak çalıştığının tespiti istemine ilişkin olduğu gözetildiğinde fer’i müdahil olan Kurumun bu dava ile bir ilgisinin ve yasadan kaynaklı taraf sıfatının bulunmadığı anlaşılmıştır.
VI. KARAR
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.