YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/6989
KARAR NO : 2023/5672
KARAR TARİHİ : 13.04.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki toplu … sözleşmesinin hükümsüzlüğünün tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davacılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de; davanın niteliği gereğince ivedi şekilde sonuçlandırılması gerektiğinden duruşma isteminin reddine, incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verilmiş olmakla; dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkili firmaların kurmuş olduğu … ortaklığının … ili Bornova ilçesinde … temizliği işi kapsamında 30.11.2017 tarihine kadar sözleşme uyarınca işe başladığını, müvekkili … ortaklığının 30.11.2017 tarihine kadar sözleşme kapsamında personel çalıştırdığını, işyeri sözleşmesinin bitmesi (ihalenin sona ermesi) sebebi ile işyerinin kapandığını, daha sonra farklı bir … ortaklığı ile ihale süresinin uzatıldığını, uzatılan ihalenin de 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile işçilerin kadroya geçişi sebebi ile 01.04.2018 tarihinde son bulduğunu fakat toplu … sözleşmesi prosedürünün davalı …-… Sendikasının 02.11.2018 tarihli yetki belgesini alması ile başladığını, toplu … sözleşmesi bağıtlanmak istenen … ortaklığının sözleşmenin süresinin bitmesi ile işyerini 30.11.2017 tarihinde kapattığını, toplu … sözleşmesi prosedürünün başka işyerinde çalışan işçiler ile yürütülmesinin açıklanması …, hukuka aykırı bir durum olduğunu, davalı Sendikanın toplu … sözleşmesi prosedürüne 02.11.2018 tarihinde başladığını, Bornova Belediyesi Personel AŞ’nin işçileri ile prosedürün hukuka aykırı olarak devam ettirilip ardından Yüksek Hakem Kurulunun hukuka aykırı bir şekilde toplu … sözleşmesi bağıtladığını, yapılan grev oylamasına katılan işçilerin müvekkili … ortaklığının işçileri olmadığını, bu durumun 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 61 … maddesine açıkça aykırı olduğunu, grev oylamasının yapıldığı 22.01.2019 tarihinde grev oylamasına katılan işçilerin farklı bir işyeri olan Bornova Belediyesi Personel AŞ’nin işçileri olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle Yüksek Hakem Kurulu tarafından oluşturulan toplu … sözleşmesinin hükümsüzlüğünün tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı … (Genel … Sendikası) vekili cevap dilekçesinde; davacı işverene ait işyerinde müvekkili Sendikanın yasal prosedüre uygun olarak çoğunluk tespiti yaptırdığını, itirazların … bir dönem sürmesi ve yargı süreci sonucunda yetki belgesinin alınarak toplu … sözleşmesi görüşmelerine başlandığını, davacı işverenin görüşmelere katılmayarak süreci uzatmaya çalıştığını, resmi arabulucu kararından sonra yasal prosedüre uygun olarak grev kararı alındığını, grev kararından sonra toplu … sözleşmesi ve yetki kapsamında işyerinde çalışanların grev oylaması talebinde bulunduğunu, 22.01.2019 günü yapılan grev oylamasına katılan 174 işçiden 171’inin greve hayır yönünde oy kullandığını, bunun üzerine yasal prosedür gereği 25.01.2019 tarihinde Yüksek Hakem Kuruluna başvurularak toplu … sözleşmesinin bağıtlanmasının istendiğini, Yüksek Hakem Kurulu tarafından bağıtlanan toplu … sözleşmesinde davacının aldığı ihale süresinin gözetildiğini, Yüksek Hakem Kurulu kararlarının kesin olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalı … cevap dilekçesinde; uyuşmazlık Yüksek Hakem Kurulunca taraflar adına hakem sıfatı ile karara bağlandığından dava ve taraf ehliyeti bulunmadığını, iptali istenen söz konusu sözleşmenin tarafının Yüksek Hakem Kurulu olmadığını, Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığına husumet düşmediğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı işverenin …- Bornova Belediye Başkanlığı … temizliği işini 01.12.2014 ilâ 30.11.2017 dönemi ve ikinci olarak 01.12.2017 ilâ 01.04.2018 dönemi ile ilgili olarak aldığı, işyerinin 1543869.35 ve 1641652.35 sicil numarası ile tescil olunduğu ve işlem gördüğü, ihale konusu olan işyeri ile ilgili davalı Sendikanın yetki belgesinin geçerli olduğunun yargı kararı ile kesinleştiği, bu konunun çekişme konusu olmadığı, davalı Sendikanın yetkili olduğunun Bakanlık tarafından 02.10.2015 tarihinde tespit edilerek bildirilmesine karşın itirazlar sonucu sürecin uzaması nedeniyle yetki belgesinin 02.11.2018 tarihinde kesinleştiği, grev oylaması sonucunda “greve hayır” çıkması üzerine davalı Sendikanın Yüksek Hakem Kuruluna başvurduğu ve Yüksek Hakem Kurulu tarafından 15.08.2015 ilâ 30.11.2017 döneminde geçerli olan toplu … sözleşmesinin imzalandığı, toplu … sözleşmesinin imzalanması ile ilgili sürecin yasal olarak işletildiği, yetki talebinin davacı işverenin faaliyet dönemi ile ilgili olarak istenmiş olduğu, yasal yetki alındıktan sonra toplu … sözleşmesi görüşmelerinin de yasal sürece uygun olarak yapıldığı, Yüksek Hakem Kurulu kararının kesin ve toplu … sözleşmesi hükmünde olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili, dava dilekçesinde belirttiği sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamındaki yazı, bilgi ve belgelere, kanuna uygun gerektirici nedenlere, İlk Derece Mahkemesince taraflarca gösterilen delillerin toplanmasında, değerlendirilmesinde usul ve esas bakımından hukuka aykırılık bulunmamasına, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere göre mevzuata uygun şekilde Yüksek Hakem Kurulu tarafından bağıtlanan toplu … sözleşmesinin geçerli olduğu, Mahkeme kararında isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili; dava ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hukuka aykırı bağıtlandığı iddiasıyla toplu … sözleşmesinin hükümsüzlüğünün tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6356 sayılı Kanun’un “Yetki” kenar başlıklı 41 … maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu … sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu … sözleşmesi yapmaya yetkilidir.”
2. 6356 sayılı Kanun’un “Yetki İtirazı” kenar başlıklı 43 üncü maddesinin birinci fıkrası da şöyledir:
“Kendilerine 42 nci madde uyarınca gönderilen tespit yazısını … işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan işveren; taraflardan birinin veya her ikisinin yetki şartlarına sahip olmadığı veya kendisinin bu şartları taşıdığı yolundaki itirazını, nedenlerini de göstererek yazının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren altı … günü içinde mahkemeye yapabilir.”
3. 6356 sayılı Kanun’un “Yetki Belgesi” başlıklı 44 üncü maddesi ise şöyledir:
“Tespit yazısına süresi içinde itiraz edilmemişse sürenin bitimini takip eden altı … günü içinde; yapılan itiraz reddedilmişse ya da kendisine yetki şartlarına sahip olmadığı bildirilen sendikanın itirazı sonucunda yetki şartlarına sahip olduğunu tespit eden kesinleşmiş mahkeme kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren altı … günü içinde; ilgili sendikaya, Bakanlıkça bir yetki belgesi verilir.”
4. 6356 sayılı Kanun’un “Grev oylaması” başlıklı 61 … maddesinin ilk üç fıkrası da şöyledir:
“(1) Grev kararının işyerinde ilan edildiği tarihte o işyerinde çalışan işçilerin en az dörtte birinin ilan tarihinden itibaren altı … günü içinde işyerinin bağlı bulunduğu görevli makama yazılı başvurusu üzerine, görevli makamca talebin yapılmasından başlayarak altı … günü içinde grev oylaması yapılır.”
(2) Oylamaya ilişkin itirazlar, oylama gününden başlayarak üç … günü içinde mahkemeye yapılır. İtiraz, mahkemece üç … günü içinde kesin olarak karara bağlanır.
(3) Oylamada grev ilanının yapıldığı tarihte işyerinde çalışan işçilerden oylamaya katılanların salt çoğunluğu grevin yapılmaması yönünde karar verirse, bu uyuşmazlıkta alınan grev kararı uygulanamaz. Bu durumda 60 ıncı maddenin birinci fıkrasında belirtilen sürenin sonuna kadar anlaşma sağlanamazsa veya 51 … maddenin birinci fıkrasında belirtilen süre içerisinde işçi sendikası Yüksek Hakem Kuruluna başvurmazsa yetki belgesinin hükmü kalmaz.
“
5. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Toplu … sözleşmesinin hükümsüzlüğünün tespiti davasında, Yüksek Hakem Kuruluna husumet yöneltilmesi mümkün değil ise de bu husus temyiz edenin sıfatına göre bozma sebebi yapılmamıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.