YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/6878
KARAR NO : 2023/7225
KARAR TARİHİ : 17.05.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesinin 21.09.2020 tarihli kararıyla davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 31.03.2021 tarihli kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve yeniden inceleme yapılarak bir karar verilmek üzere Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde ve değişen alt işverenler nezdinde çalıştığını, davacı ve arkadaşlarının davalıya karşı açtıkları muvazaa davalarının Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiğini, 4857 sayılı … Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 2 nci maddesinin yedinci fıkrası hükmüne göre davacı ve arkadaşlarının başlangıçtan itibaren asıl işveren işçisi sayılması gerektiğini, taleplerinin 2019 yılı alacaklarına ilişkin olduğunu, arabuluculuğa başvuruda bulunmalarından önce toplu … sözleşmesinden yararlanmaları için yazışmalar yapıldığını, davacıların kendi işçileri olmadığından bahisle toplu … sözleşmesinden yararlanmalarının engellendiğini ileri sürerek fark ücret, ikramiye, sosyal yardım, ilave tediye ve … riski primi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının davalı işçisi olmadığını, dava dışı SH Teks. Mak. Sağ. Bilg. İlç. Tem. İnş. Gıda İnsan Kay. ve Taah. Otom. Tic. San. Ltd. Şti. işçisi olduğunu, davalının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na (4734 sayılı Kanun) göre hizmet satın aldığını, davacının çalıştığı işin mevzuata göre ihale edildiğini, bu nedenle davacının … … İşçileri Sendikası ile imzalanan toplu … sözleşmesinden yararlanamayacağını, müvekkili ihale makamı olduğundan talep edilen alacak kalemlerinden sorumlu olmadığını, davacı ile aralarında hiçbir zaman işçi ve işveren ilişkisinin kurulmadığını savunarak davaların reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının … … Bor İşletme Müdürlüğü İhtiyacı Olan 23 Kişi İle Kontrol İşlemleri İçin Örnek Alma Hizmet Alımına Ait Sözleşme kapsamında çalıştırıldığı, açılan davalar seri nitelikte olup davacıların yaptığı … aynı olmakla aynı ihale kapsamında çalıştırılan işçiler oldukları, 18.10.2021 tarihli bilirkişi heyet raporu ile numune alma ve hazırlama işinde çalışan davacının yapmış olduğu işin mal ve üretiminin yardımcı işlerden ve teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir … olarak alt işverene verilebilecek işlerden olmadığı, ihale ve teknik şartnamelerdeki işin tarifi ve çalışma esasları dikkate alındığında bu işlerde çalışan işçilerin işverenin asıl işini yaptığı, alt işverenlik sözleşmesinin muvazaalı olduğu, bu nedenle davacı işçinin … itibaren asıl işveren işçisi kabul edilmesi gerektiği, davalı ile imzalanmış olan 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu … sözleşmesinden kaynaklanan alacaklara hak kazandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının çalışma yaptığı ihale konusunda muvazaa tespiti yapılmadığını, taleplerin haklı olmadığını ve toplu … sözleşmesi hükümlerinden yararlanamayacağını, husumet itirazlarının olduğunu, 4734 sayılı Kanun uyarınca da taleplerin haksız olduğunu, davacıyla işçi işveren ilişkilerinin bulunmadığını, ihale makamı olduklarını, faiz türü ve başlangıcının hatalı tespit edildiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı ile dava dışı SH Teks. Mak. Sağ. Bilg. İlç. Tem. İnş. Gıda İnsan Kay. ve Taah. Otom. Tic. San. Ltd. Şti. arasında 01.01.2019-31.12.2020 tarihleri arasında geçerli olmak üzere … Bor İşletme Müdürlüğü İhtiyacı Olan 23 Kişi İle Kontrol İşlemleri İçin Örnek Alma Hizmet Alımı konulu hizmet alım sözleşmesinin 20.12.2018 tarihinde imzalandığı ve davacının bu sözleşme kapsamında görev yaptığı, 09.03.2018 tarihinde sendika üyesi olduğu, gerek hazırlanan bilirkişi heyet raporu, gerek dosyaya celpedilen hizmet alım sözleşmeleri ile davacıya ait belgeler ve gerekse de emsal mahiyetteki Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 20.04.2022 tarihli ve 2022/4603 Esas, 4843 Karar sayılı ilâmı gözetildiğinde numune alma işinin yardımcı … olmayıp asıl … niteliğinde olduğu, buna göre asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğu, davalı işverenin alacaklardan sorumlu tutulmasında ve davacının toplu … sözleşmesi hükümlerinden yararlandırılmasında hata görülmediği, ancak fark ücreti alacağına en yüksek banka mevduat faizi uygulanması gerekirken en yüksek işletme kredisi faizi uygulanmasının hatalı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; asıl işveren alt işveren ilişkisinin kanuna uygun kurulup kurulmadığı ve muvazaaya dayanıp dayanmadığı, buna bağlı olarak dava konusu alacaklara hak kazanılıp kazanılmadığı ile alacaklara uygulanması gereken faizin türü ve başlangıç tarihine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 … maddesi.
2. 4857 sayılı Kanun’un 2 nci maddesinin yedinci fıkrası, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 39 uncu maddesi, 7036 sayılı … Mahkemeleri Kanunu’nun 3 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Dava dilekçesinde davacı vekili; müvekkilinin davalıya ait işyerinde ve değişen alt işverenler nezdinde çalıştığını, davacı ve arkadaşlarının davalıya karşı açtıkları muvazaa davalarının Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiğini, 4857 sayılı Kanun’un 2 nci maddesinin yedinci fıkrası hükmüne göre davacı ve arkadaşlarının başlangıçtan itibaren asıl işveren işçisi sayılması gerektiğini, bu nedenle davacının … … İşçileri Sendikası ile davalı işveren arasında bağıtlanan toplu … sözleşmelerinden yararlanması gerektiğini, taleplerinin 2019 yılı alacaklarına ilişkin olduğunu beyan etmiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta hükme esas alınan bilirkişi raporu incelendiğinde, davacının talebi doğrultusunda 17.09.2019 imza tarihli ve 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli 28. Dönem İşletme Toplu … Sözleşmesi hükümlerine göre dava konusu alacakların hesaplandığı anlaşılmaktadır. Ancak arabuluculuğa başvuru tarihinin 2019 yılının Temmuz ayı olduğu dikkate alındığında, bu tarih itibarıyla henüz 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu … sözleşmesi imzalanmamıştır. Açıklanan sebeple 17.09.2019 tarihinde imzalanan toplu … sözleşmesinin somut davada uygulanması mümkün değildir. Şu hâlde arabuluculuk başvuru tarihindeki koşullar değerlendirilmeksizin 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli 28. Dönem İşletme Toplu … Sözleşmesine göre hesaplanan alacakların hüküm altına alınması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.