YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/6360
KARAR NO : 2023/5017
KARAR TARİHİ : 05.04.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin … Kömür İşletmeleri ile davalı Kurum aleyhine açtığı kıdem ve ihbar tazminatlarına ilişkin bir alacak davası olduğunu, 28.07.2020 tarihli ve 31199 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7252 sayılı Dijital Mecralar Komisyonu Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un (7252 sayılı Kanun) 6 ncı maddesi ile 4857 sayılı … Kanunu’na (4857 sayılı Kanun) eklenen geçici 11 … maddesi kapsamında aynı taraf ve konu için sonuçlanmış bir davası mevcut olduğu için ayrıca Kuruma başvuru yapmadığını, ancak başvuru yapmamasının müvekkili için ağır sonuçlar doğurduğunu, … Kömür İşletmelerinin iflasını ilan ettiğini, Kurumun sadece Mahkemece kendisine yüklenen pay üzerinden sorumlu tutulduğunu ileri sürerek önceden açmış olduğu davanın dilekçesinin geçici madde kapsamında başvuru olarak kabul edilmesi gerektiğinin tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde; davacının 4857 sayılı Kanun’un geçici 11 … maddesi kapsamında süresi içerisinde müvekkil Kuruma başvurmadığını, kesinleşen davasının başvuru olarak tespiti talebinin yasal düzenlemeye aykırı olacağını, kesin hüküm itirazlarının bulunduğunu, dava şartı olan arabuluculuk yoluna başvurulmadığını, işbu davanın görevsizlik nedeniyle usulden reddedilmesi gerektiğini, müvekkili Kurumun asıl işveren sıfatının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tarafından açılan davanın tarihinin 09.01.2017 olduğu, kararın 05.12.2018 tarihinde kesinleştiği, söz konusu düzenlemenin ise 28.07.2020 tarihli ve 31199 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği, buna göre başvurunun yürürlük tarihi olan 28.07.2020 tarihinden itibaren iki ay içerisinde yapılması gerektiği, davacının Işıklar … ocağında geçen çalışmalarına yönelik davasının açılış tarihinde söz konusu yasal düzenlemenin henüz yürürlüğe girmediği, davacının geçici 11 … maddenin yürürlüğe girmesiyle davalıya başvurma imkânının bulunduğu, genişletici yorum yapılarak 09.01.2017 tarihinde verilen dava dilekçesinin başvuru olarak kabul edilmesinin kanun koyucunun amacını aşacak nitelikte olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; kanun koyucunun amacının işçiyi kıdem ve ihbar tazminatlarına kavuşturmak olduğunu, başvuru şartının amacının talepte bulunacak işçileri tespit edebilmek olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyadaki yazı, bilgi ve belgeler, kanuni gerektirici sebepler, dayanılan madde hükümleri, bu kapsamda başvurunun bulunmadığına dair Kurum yazı cevabı, düzenlemenin yürürlük tarihi, dosyadaki delil durumu ve tüm dosya içeriği doğrultusunda İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinin isabetli olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; davacının 09.01.2017 tarihinde davalı ile dava dışı … Kömür İşletmeleri aleyhine açmış olduğu önceki davanın, 4857 sayılı Kanun’un geçici 11 … maddesi kapsamında … Kömür İşletmeleri Kurumuna süresi içerisinde yapılan bir başvuru olarak kabul edilip edilemeyeceğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.
2. 28.07.2020 tarihli ve 31199 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7252 sayılı Kanun’un 6 ncı maddesi ile 4857 sayılı Kanun’a eklenen geçici 11 … madde şöyledir:
“… ili … ilçesinde … Kömür İşletmeleri Kurumunun taraf olduğu 3213 sayılı Kanun kapsamında imzalanmış rödovans sözleşmeleri kapsamında yer … Işıklar, Atabacası ve Geventepe ocaklarında çalışan ve 13/5/2014 tarihinde meydana gelen … ocağı kazası sonrasında kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde hizmet akdi sona erdirilen işçilerden kıdem tazminatını ve/veya … sözleşmesinin bildirim şartına uyulmaksızın feshinden kaynaklanan tazminatını alamayanların bu tazminatları, bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren iki ay içinde Kuruma müracaat etmeleri halinde müracaat tarihinden itibaren altı ay içinde Kurum tarafından ödenir. Yapılan ödeme nedeniyle Kurum, rödovans sözleşmesinin tarafı olan ilgili şirketler ile bu şirketlerden tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan tutar için kıdem tazminatına hak kazanılacak şekilde … sözleşmelerinin sona erdiği tarihten bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar görev yapmış yönetim kurulu üyelerine rücu eder.”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.