YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/6172
KARAR NO : 2023/5107
KARAR TARİHİ : 06.04.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki sendika şube genel kurulunun iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.

Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
1. Davacı vekili dava dilekçesinde; … Kars Şubesi 7. Olağan Genel Kurul toplantısının 13.11.2021 tarihinde yapıldığını, anılan Sendika üyesi olan müvekkilinin Genel Kurulda yapılacak olan başkanlık seçiminde … adayı olduğunu, Genel Kurulda yapılan seçimin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’na (6356 sayılı Kanun) ve … Sendikası Seçim Yönetmeliği’ne (Yönetmelik) aykırı şekilde yapıldığını, 6356 sayılı Kanun’un 14 üncü maddesinde seçimin nasıl yapılacağının açık şekilde düzenlendiğini, 6356 sayılı Kanun’un 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası ile Yönetmelik’in “Şube Genel Kurulun İlanı” başlığını taşıyan 30 uncu maddesinin birinci fıkrası ile üçüncü fıkrası hükümlerine aykırı olarak Genel Kurul ilanı yapıldığını, yine Yönetmelik’in 33 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmüne aykırı olarak seçim için gerekli şartlar oluşmadan, Genel Kurul çalışmalarının imzalar alınmadan, delegeler gelmeden alalecele bir şekilde başlatıldığını, yine Yönetmelik’in “Şube Genel Kurulu Divanının Oluşması” başlığını taşıyan 34 üncü maddesine aykırı olarak divan kurulunun, sendika üyesi ve delege olmayan İl Mili Eğitim Müdür Yardımcısı, … Kamu-Sen Kars Şube Başkanı ve seçimde disiplin kurulu adayı olan kişiler tarafından oluşturulduğunu, divan başkanı olabilmek için ya aday olmayan bir üye ya … Kamu-Sen’e bağlı bir sendikanın üyesi ya da … Kamu-Sen’e bağlı sendika üyesi iken emekli olan bir kişi olması gerektiğini, belirtilen bu özellikleri taşımayan dava dışı H.Y’nin Divan başkanlığı yapmasına hukuken imkân bulunamayacağını, seçimde disiplin kurulu adayı olan dava dışı M.Ç’nin Divan Kurulu üyesi olmasının da seçimde aday olan üyelerin Divan Kurulunda görev alamayacakları yönündeki düzenleme kapsamında hukuka aykırı olduğunu, mevzuata aykırı olarak Seçim Sandık Kurulu oluşturulduğunu, Sandık Kurulu başkanının en az on yıllık devlet memuru olması gerekirken diğer üyelerin aday olmayan delegeler arasından seçilmesi gerektiğini, Sandık Seçim Kurulunun başkanı on yıllık devlet memurları arasından seçildiği hâlde seçim sandık üyelerinin aday olmayan delegelerden değil İlçe Seçim Kurulundan gelen devlet memurlarından oluşturulduğunu, mevzuat gereği İlçe Seçim Kurulundan gelen devlet memurlarının sandık üyesi olmasının mümkün olamayacağını, bu nedenle devlet memurlarının Seçim Sandık Kurulu üyesi olmalarının açıkça hukuka aykırı olduğunu, Yönetmelik’in “Seçimlere İtiraz” başlığını taşıyan 42 nci maddesine aykırı olarak kazanan adaya daha itiraz süresi dolmadan alelacele mazbata teslim edildiğini, belirtilen hukuka aykırılıklar nedeniyle müvekkili tarafından 15.11.2021 tarihinde Kars İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına itiraz edildiğini ancak Kars İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 2021/41 sayılı kararı ile itirazın reddedildiğini, 16.11.2021 tarihinde Kars İl Seçim Kurulu Başkanlığına yapılmış olan itirazın da reddi yönünde karar verildiğini, yapılan seçimin mevzuata aykırı olmasının yanı sıra hakkaniyet ve tarafsızlık ilkelerine de aykırı olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle … Kars Şubesinin 13.11.2021 tarihinde yapılan 7. Genel Kurul toplantısında yapılan işlemlerin ve seçimin iptaline karar verilmesini, Sendikaya kayyım tayin edilmesini talep etmiştir.

2. Davacı yanında fer’î müdahil …; … Kars Şubesinin 13.11.2021 tarihinde yapılan 7. Genel Kurul toplantısında yapılan işlemlerin ve seçimin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; sendikaların … hukuk tüzel kişisi olduğunu, müvekkili Sendikanın genel merkezinin yerleşim yerinin … ili ve davada yetkili mahkemenin … … Mahkemeleri olduğunu, bu nedenle yetki itirazında bulunduklarını, seçimin yapılmasında hukuka aykırılık bulunmadığını, Genel Kurulun 111 delegenin 108’inin bir araya gelmesi ile büyük bir çoğunlukla toplanarak demokratik bir ortamda yapıldığını, davacının 108 delegeden sadece 27 oy almak sureti ile üç … adayı arasında sonuncu olarak seçimi kaybettiğini, seçimin Kars Merkez İlçe Seçim Kurulunun gözetiminde usulüne uygun yapıldığını, davacı tarafın seçime ilişkin ilanın usule aykırı şekilde yapıldığı, Genel Kurul ilanının usule aykırı şekilde yapıldığı, seçim için gerekli şartlar mevcut olmadan seçim yapıldığı, Divan Kurulunun hukuka aykırı şekilde oluşturulduğu, Seçim Sandık Kurulunun mevzuattaki emredici hükümlere aykırı şekilde oluşturulduğu, seçimlere yapılan itirazların usul ve kanuna aykırı şekilde reddedildiği yönündeki iddialarının gerçeği yansıtmadığını savunarak ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; sendika şubelerinin taraf ehliyetinin bulunmadığı, sendikaların hukukumuzda … hukuk tüzel kişisi sayıldığı, sendika şubelerinin ise tüzel kişiliğinin bulunmadığı, üye ve delegelerin dava açma ehliyetine karşılık sendika şubelerinin tüzel kişiliği olmadığından dava açma ehliyetinin bulunmadığı, şubeye yönelik davaların sendika genel merkezine açılması gerektiği, bunun … istisnasının ise sendikanın genel merkezi ile şubesi arasındaki uyuşmazlıkların oluşturduğu gerekçesiyle şube yönünden davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği; davacı vekilinin diğer davalı yönünden taleplerinin incelenmesinde, iptale konu kararın Kars Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 15.11.2021 tarihli ve 2021/41 sayılı kararı ile davacı/itiraz edenin itirazını değerlendirmek suretiyle “itirazcı A.Ç.’in yapmış olduğu itirazında hukuka aykırı bir durum bulunmadığı ve tüm itirazlarını seçim öncesi yapılması gerektiğinden seçim sonrası yapmış bulunduğu itirazlarının seçimin iptalini gerektirecek nitelikte bulunmadığından itirazcının itirazının reddine” yönünde kesin olarak karar verildiği, bu karara karşı Kars İl Seçim Kurulu Başkanlığına yapılan itiraz sonucu, 17.11.2021 tarihli ve 2021/5 Karar sayılı karar ile “Kars Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı’nın 15/11/2021 tarih 2021/41 sayılı kararında hukuka aykırı bir durum bulunmadığı ve seçimin esasını etkileyecek bir hususun oluşmadığı ayrıca kararın kesin olması nedeniyle itirazcının kararının kaldırılması ve seçimin iptal edilmesine dair taleplerinin reddine” dair karar verildiği, … Kars şubesinin 7. Olağan Genel Kurulunun 111 delegeden oluştuğu, Genel Kurula 108 delegenin katıldığı, Kars Merkez İlçe Seçim Kurulu gözetiminde yapılan seçimlerde 108 delegenin oy kullandığı, 3 delegenin Genel Kurula katılmadığı ve oy kullanmadığı, Genel Kurula katılan ve oy kullanan 108 delegenin demokratik olarak ve kimsenin baskısı altında kalmadan … iradeleri ile seçimlerde aday olmalarının ve oylarını kullanmalarının önünde bir engel bulunduğuna ilişkin somut bir bilgi ve belgeye rastlanılmadığı, seçime katılmayan 3 delegenin de seçime katılmış ve oylarını M.N. veya davacı A.Ç’ye … olsalar dahi bu 3 oyun seçim sonucunu etkileyebilecek ve değiştirebilecek nicelikte olmadığı gerekçesiyle … Eğitim Sen Kars Şubesi yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine, davacının diğer davalı yönünden davasının ise esastan reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; dava dilekçesinde yazılı sebeplerle, seçimin nasıl yapılacağını düzenleyen amir hükümlere aykırı davranıldığını, Divan Kurulunun hukuka aykırı şekilde oluşturulduğunu, Divan başkanının usul ve kanuna aykırı bir şekilde seçildiğini, İlk Derece Mahkemesince bu konuda bir araştırma yapılmadığını, Seçim Sandık Kurulunun mevzuattaki emredici hükümlere aykırı şekilde oluşturulduğunu, seçime ilişkin ilanın usule aykırı şekilde yapıldığını, Genel Kurul ilanının usule aykırı şekilde yapıldığını, usul kurallarına riayet edilmeden yapılan seçimin iptali gerektiğini, ilçelerden gelen delegelerin nasıl seçildiğinin İlk Derece Mahkemesince araştırılmadığını, dosyanın niteliği gereği bilirkişi raporu aldırılmasını gerektirecek bir durum olmadığı hâlde bilirkişi raporu aldırıldığını, aldırılan bilirkişi raporunun bilimsel ve denetime elverişli olmadığı hâlde hükme esas alındığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tüm dosya kapsamının değerlendirilmesinden Genel Kurul kararının alınması ve yönetimi sürecinin Genel Yönetim Kurulunda olduğu, Genel Kurulun ilanı ve yapılması süreçlerinde dosyaya yansıyan delillerden mevzuata açıkça aykırı, Genel Kurulun ve alınan tüm kararların iptalini gerektirir bir husus tespit edilemediği gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, hukuka aykırı şekilde icra edildiği gerekçesiyle Sendika Şube Genel Kurulunun iptalinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
1. 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun (4688 sayılı Kanun) “Genel kurulların toplantı zamanı ve karar yeter sayısı” kenar başlıklı 10 uncu maddesi şöyledir:
“Sendika veya konfederasyonun ilk genel kurulu tüzel kişilik kazanmasından başlayarak altı ay içinde yapılır.
(Değişik ikinci fıkra: 4/4/2012-6289/8 md.) Olağan genel kurul toplantıları dört yılı aşmamak üzere tüzüklerde belirtilen sürede yapılır.
(Değişik üçüncü fıkra: 4/4/2012-6289/8 md.) İki genel kurul toplantısı arasındaki döneme ilişkin faaliyet ve hesap raporu, denetleme kurulu veya denetçi raporu ile gelecek döneme ilişkin bütçe önerisi, genel kurula katılacaklara toplantı tarihinden en az onbeş … önce yazılı veya elektronik ortamda gönderilir ve internet sitesinde ilan edilir.
Olağanüstü genel kurul, yönetim kurulu veya denetleme kurulunun gerekli gördüğü durumlarda ya da genel kurul üye veya delegelerinin beşte birinin yazılı isteği üzerine en geç altmış … içinde toplanır.
Genel kurula … yönetim kurulu tarafından yapılır.
Toplantı yeter sayısı üye ya da delege tamsayısının salt çoğunluğudur. İlk toplantıda yeter sayı sağlanamazsa, ikinci toplantı en çok onbeş … sonraya bırakılabilir. Bu toplantıda salt çoğunluk aranmaz.
Karar yeter sayısı toplantıya katılan üye veya delege sayısının salt çoğunluğudur.
Yukarıdaki hükümlere aykırı hareket eden sendika şubesi, sendika veya konfederasyon yönetim kuruluna; üyelerinden birinin veya durumu tespit eden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının başvurusu üzerine, … davalarına bakmakla görevli mahkeme kararı ile işten el çektirilir. Bu takdirde görevli mahkeme, genel kurulu kanun ve tüzük hükümleri gereğince altmış günü geçmemek kaydıyla en kısa zamanda toplamak ve … yönetim kurulu seçilinceye kadar cari işleri yürütmekle görevli olmak üzere Medenî Kanun hükümleri gereğince bir veya üç kayyım tayin eder.”

2. 4688 sayılı Kanun’un 11 … maddesi atfı ile uygulama alanı bulan 6356 sayılı Kanun’un “Seçimlere itiraz” kenar başlıklı 15 … maddesi şu şekildedir:
“(1) Genel kurulda yapılan organ ve delege seçimlerinin devamı sırasında yapılan işlemlere ilişkin olarak seçim sonuç tutanaklarının düzenlenmesinden itibaren iki … içinde yapılacak itirazlar hâkim tarafından aynı … incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. İtiraz süresinin geçmesi ve itirazların karara bağlanmasından hemen sonra hâkim, 14 üncü madde hükümlerine göre kesin sonuçları ilan eder ve ilgili kuruluş veya şubesine bildirir.
(2) Bakanlık veya kuruluş ya da şubesinin üye ve delegeleri; kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak genel kurul ve seçim yapılması veya seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük ya da kanuna aykırı uygulama iddiasıyla, bu işlemlerin veya genel kurulun iptali için genel kurul tarihinden itibaren bir ay içerisinde dava açabilir. Dava basit yargılama usulüne göre iki ay içerisinde sonuçlandırılır. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/30 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi bir ay içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/30 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtayca on beş … içinde kesin olarak karar verilir.
(3) Genel kurulun veya genel kurulda yapılan organ seçiminin iptaline karar verildiği takdirde mahkeme; genel kurulu kanun ve tüzük hükümlerine göre en kısa zamanda toplamak, seçimleri yapmak ve … yönetim kurulu seçilinceye kadar kuruluşu yönetmekle görevli olmak üzere, 4721 sayılı Kanun hükümleri gereğince bir veya üç kayyım tayin eder ve görev sürelerini belirler.”

3. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.

3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

….04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.