YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/611
KARAR NO : 2023/4489
KARAR TARİHİ : 28.03.2023

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (…) Mahkemesi
SAYISI : 2019/30 E., 2022/144 K.
DAVA TARİHİ : 07.02.2013
KARAR : Asıl ve birleşen davaların kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri

BİRLEŞEN DAVA
MAHKEMESİ : Yahyalı Asliye Hukuk (…) Mahkemesi
SAYISI : 2013/98 E., 2013/109 K.

Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
1.Davacı vekili asıl davaya ilişkin dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işverene ait demir madeni işletmesinde yeraltında çok ağır … şartları ve hiçbir güvenlik önlemi alınmaksızın çalıştığını, işyerinin yerleşim birimi dışında olduğunu ve toplu taşıma aracının geçmediğini, bu nedenle işyeri servisi ile sabah 05.00’de işyerine gitmek için yola çıktığını, akşam ise 18.30’da servisten indiğini, 4857 sayılı … Kanunu’nun 66 ncı maddesinin (f) bendine göre işçi servisinde geçen sürelerin de işçinin çalışma sürelerinden sayılacağı için günlük çalışmasının 13 saate yaklaştığını ancak müvekkiline fazla çalışmalarından dolayı fazla çalışma ücretinin, hak ettiği son ücretinin, resmî tatillerdeki çalışma ücretlerinin ve hafta tatili ücretlerinin de ödenmediğini, müvekkilinin resmî bayramların tamamında, dinî bayramlarda ise Ramazan Bayramında bir gün, Kurban Bayramında iki gün çalıştığını ancak bu çalışmalarına ilişkin de ücretlerinin ödenmediğini belirterek fazla çalışma, hafta tatili ve … bayram ve genel tatili alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.

2. Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; … sözleşmesinin haksız feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatının davalılardan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
1. Davalı … Madencilik Sanayi ve Ticaret AŞ (… Şirketi) vekili asıl ve birleşen davaya cevap dilekçesinde; davacı ile müvekkili Şirket arasında herhangi bir hukuki ilişki ve … sözleşmesinin olmadığını, bu nedenle davacı hakkında bilgi ve belge bulunmadığını, davacının … sözleşmesini çalıştığı şirket olan … İnşaat San. ve Madencilik Tic. Ltd. Şti’nin (… Şirketi) feshettiğini, davacı dâhil diğer işçilerin alımı, çalıştırılması ve işten çıkarılma süreçlerinin davalı Şirket tarafından yürütüldüğünü, davalı Şirketin sunmuş olduğu bordrolar ve diğer belgelerden de anlaşılacağı üzere çalıştırdığı işçilerin tüm yasal haklarını ödediğini ve davacı dâhil diğer tüm işçilerin hiçbir alacağının kalmadığını, bu nedenle müvekkili Şirketin davacıya karşı herhangi bir ücret, tazminat ödeme yükümlülüğünün bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

2. Davalı … Şirketi vekili, demir madeni işletmesinde cevherin çıkartılmasının mevsim koşullarına bağlı olduğunu, cevherin çıkartılması, kırıcıda kırılması ve ayıklanmasının kış aylarında mümkün olmadığından … sözleşmesinin bu dönemde askıda kaldığını, kış şartları sona erdiğinde işçilerin madende yeniden çalışmaya başladığını, davacının ücretinin bordrosunda gösterildiğini, kayıtların dışında olan ücret iddiasının gerçek olmadığını, işletmede fazla çalışma yapan işçiye fazla çalışmasının karşılığı olan ücretinin ödendiğini ve bordrolarda açıkça belirtildiğini, hafta sonu tatili, genel tatil ve … bayramlarda çalışma yapıldığını ve ücretinin ödendiğini, dinî bayramlarda çalışma yapılmadığını, yalnızca 2012 yılında bir defaya mahsus Kurban bayramında 2 gün çalışma yapıldığını ve karşılığının ödendiğini, madende çalışmanın iki vardiya şeklinde yapıldığını, sahada esnek çalışma yapıldığını savunarak asıl davanın ve birleşen davanın reddini istemiştir.

III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 07.11.2014 tarihli ve 2013/44 Esas, 2014/323 Karar sayılı kararı ile davanın belirsiz alacak davası olduğu, bu nedenle davacı tarafın davayı ıslah etmesine gerek olmadığı, harcı tamamlayarak miktarı artırmasının yeterli olduğu, davanın ıslah edilmesinden sonra yapılan zamanaşımı def’inin hukuken geçerli bir itiraz olmadığı, Mahkemenin takdir yetkisini kullanarak yaptığı hesaplamaların takdir yetkisi içinde kaldığının kabulü gerektiği, işçilerin ücret alacaklarının davanın açılmasından sonra ödendiği gerekçesi ile asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı … davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 07.07.2015 tarihli ve 2015/13264 Esas, 2015/23398 Karar sayılı kararıyla dava dilekçesinde talep edilen alacaklar yönünden gösterilen asgari miktarın alacağın bir bölümü olduğu anlaşılmakta ise de, belirsiz alacak davası mı yoksa belirli alacak davası olmakla birlikte kısmi dava mı açıldığı hususunda herhangi bir açıklama yapılmadığı, bu nedenle davacı tarafa bir haftalık kesin süre verilerek, dava konusu edilen her bir alacak yönünden talebinin belirsiz alacak davası mı, yoksa kısmi dava mı olduğunun belirtilmesinin istenilmesi ve neticeye göre yapılacak değerlendirmeyle sonuca gidilmesi gerektiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.

B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 22.01.2018 tarihli ve 2015/312 Esas, 2018/26 Karar sayılı kararı ile davacının … sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız olarak feshedildiği, davalı Şirketler arasında asıl alt işveren ilişkisi bulunduğunu, bu nedenle alacaklardan müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, davacı … tanıkların ayda dört gün hafta tatili izni kullanıldığını beyan etmeleri nedeniyle bilirkişinin hafta tatiline ilişkin hesaplama yapmamasının yerinde olduğu, davacının Mart 2012’ye kadar haftalık 18 saat, Mart 2012’den itibaren haftalık 3 saat üzerinden fazla çalışma yaptığı gerekçe gösterilerek asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı … davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 27.11.2018 tarihli ve 2018/15144 Esas, 2018/25562 Karar sayılı kararıyla; taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddiyle tespit edilecek aylık net ücretin brüt tutarının belirlenmesinde, davacı işçinin yeraltı çalışanı mı ya da yer üstü çalışanı mı olduğu hususunun aydınlığa kavuşturulması gerektiği, Mahkemece fazla çalışma, hafta tatili ile … bayram ve genel tatil ücreti alacakları bakımından davanın belirsiz alacak davası türünde açıldığının ve dolayısıyla dava açılmasıyla anılan alacakların tümü için zamanaşımının kesildiğinin dikkate alınmayarak, ıslaha karşı zamanaşımı savunmasına itibar edilmesinin hatalı olduğu gerekçe gösterilerek bozma kararı verilmiştir.

D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 13.04.2022 tarihli ve 2019/30 Esas, 2020/144 Karar sayılı kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda davacının yeraltı çalışanı mı, yerüstü çalışanı mı olduğunun sorulduğu, gelen müzekkere cevapları doğrultusunda bilirkişi raporunun hazırlandığı, bilirkişi raporunda her ne kadar 4857 sayılı Kanun’un 41 inci maddesine göre hesaplama yapılmış ise de Kanun maddesinin yürürlük tarihinin 01.01.2015 olduğu ve davacının çalışmasının bu tarihten öncesi olduğundan bu maddenin uygulanmasının mümkün olmadığı, fazla çalışma ücretinin resen 1,5 kat zamlı ücretten hesaplandığı ve %30 indirim yapıldığı gerekçesiyle asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; bilirkişi raporunda imzasız ücret bordrolarının dikkate alındığını ve mahsup yapıldığını, dava dosyasında dinlenilen tanıkların ve davacıların beyanları ile dilekçelerde belirtildiği üzere imzasız ücret bordrolarında tahakkuk edilen ödemelerin yapılmadığını, yine hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının yeraltı çalışanı olması nedeniyle 1,5 değil 2 çarpanı kullanıldığını, davalı itirazı üzerine ek rapor alınmadan Mahkeme hâkimince hesaplama yapıldığını, yapılan hesaplamanın hatalı olduğunu, davacının usuli kazanılmış haklarının dikkate alınmadığını, yargılama giderinin hatalı hesaplandığını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

2. Davalı … Şirketi vekili; husumet itirazında bulunduklarını, davanın kısmi dava olarak açıldığını, ıslaha karşı zamanaşımı def’inin dikkate alınmadığını, davacı tanıklarının müvekkili davalı Şirkete aynı talepli davalarının bulunduğunu, işçinin imzasını taşıyan bordronun sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğinde olduğunu, yıllık izinlerini kullandığını belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

3. Davalı … Şirketi vekili; davacı tanıklarının davalı Şirket ile aynı konularda davaları bulunduğunu, beyanlarına itibar edilmesinin hatalı olduğunu, fazla çalışmanın normal ücretin 2 katı alınarak hesaplanmasının hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının ücret miktarı, zamanaşımı, fazla çalışma, hafta tatili ile … bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının hesaplanmasına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 4857 sayılı Kanun’un 32, 41, 46 ve 47 nci maddeleri.

3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı … davalılar vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davacı ile davalı … Şirketine yükletilmesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

28.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.