YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/5674
KARAR NO : 2023/6112
KARAR TARİHİ : 26.04.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 52. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki yetki tespitine itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı Sendikanın başvurusunun esastan reddine, davalı Bakanlığın başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Bakanlığın yetki tespit yazısının hatalı olduğunu, müvekkili Şirketin işletme değil işyeri olduğu dikkate alındığında davalı Sendikanın yasal çoğunluğu sağlayamadığını, müvekkili Şirketin metal (otomotiv, … eşya vs.) alüminyum profil, plastik, ahşap ve diğer endüstri dalları için anahtar teslimi, boyahane, imalat ve dizayn konusunda uzmanlaşmış bir taahhüt firması olduğunu, üretim sektöründe çeşitli şirketlerin ihtiyacına göre proje hazırlayıp bu proje çerçevesindeki imalatları … İli … ilçesindeki kendi tesislerinde tamamlayıp imal edilen makine veya sistemi müşterinin fabrikasına gidip montajını yaparak devreye alınmasına ve mevcut sisteme entegre edilmesine nezaret ettiğini, metal sektöründe faaliyet gösteren … İli … İlçesi adresinde bulunan ve yetki tespit yazısının eki listesinin 1 … sırasında yer … işyerinden başka işletme teşkil edecek bir hukuki ve fiili yapının söz konusu olmadığını, listenin 3 üncü sırasında yer … genel merkez ofisinin Şirketin satış, finans, muhasebe, ithalat, ihracat, satın alma, idari işler gibi yönetim faaliyetlerinin yürütüldüğü merkez ofis olduğunu, …/…’deki faaliyeti tamamlayıcı destek hizmetlerin icra edildiğini, sipariş alınan Şirketlerin işyerlerinde alt işveren olarak açılan işyerlerinde ise …–…’deki tesiste üretimi tamamlanan makine ve sistemlerin montaj ve devreye alınma işlemlerinin yapıldığını ve yetki tespit yazısı işyeri listesinde 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 sırasında yer … işyerlerinde daha önce alınan siparişlerin …–…’deki tesiste üretilerek anılan işyerlerindeki müşterilerin fabrikalarında montajı tamamlanıp devreye alınması sonucu yetki tespit tarihi itibarıyla bu işyerlerinin gayri faal oldukları gibi çalışan hiçbir işçinin de bulunmadığını, yetki tespit tarihi itibarıyla bu işyerleri gayri faal olduğu gibi fâal oldukları tarihte de üretim faaliyeti yapılmayıp sadece montaj işlemi yapıldığından montaj sırasında alt işveren numarası alınmış olduğunu, uygulamada bir işverenin aynı işkolunda kurulu birbirinden bağımsız birden fazla işyeri bulunduğu takdirde toplu … sözleşmesi uygulamasında bu işyerleri işletme olarak nitelendirilmekte olup ilgili kanuna göre işletme kavramını aynı işverene ait aynı işkolunda kurulu birbirinden bağımsız faaliyet yürüten birden fazla işyeri anlamına geldiğini, bu işyerlerinin bölünerek her biri için ayrı ayrı işyeri toplu … sözleşmesi yapılmasının mümkün olmadığını, dava konusu olayda uyuşmazlığın çözümünün, işyerinin kapsamının belirlenmesine, işyeri işletme ayrımına, asıl işyeri bağlı işyeri ilişkisi ve asıl … yardımcı … ayrımlarının doğru şekilde yapılmasına bağlı olduğunu, birden fazla fiziki faaliyette bulunan bir işveren Şirkette yapılan toplu … sözleşmesi türünün belirlenmesi için öncelikle … bir işyeri bütünlüğünün mü yoksa birbirinden bağımsız işyerlerinin mi söz konusu olduğunun incelenmesi gerektiğini, işyeri ile bağlı yerin aynı coğrafi mekanda olmamasının da sonuca etkili olmadığını, iki veya daha çok yer arasında teknik yönden bağlılık varsa ve aynı amaca hizmet ediliyorsa ve yönetimde … varsa artık burada … bir işyerinden söz edilebileceğini, müvekkili Şirketin genel merkez, fabrika ve siparişlerin montajı esnasında geçici olarak açılan ve kanun gereği alt işverenlik numarası … birimlerden ibaret olduğunu ve hepsinin aynı teknik amaca yöneldiğini, bu işyerlerinden biri veya bir kısmı için toplu … sözleşmesi yetkisi verilemeyeceğini, tüm işyerlerinin işin niteliği ve yürütümü yönünden birbirlerine bağlı olup … bir işyeri bütünlüğü oluşturduğunu, birindeki faaliyeti diğerinin tamamladığını, biri olmaksızın faaliyetini sürdürmesinin bir işlemi ve anlamı olamayacağını, … bir üretim sürecinin aşamalarını oluşturduğu ortada olduğunu, müvekkili Şirketin metal işkolunda üretim yapan …–…’de kurulu … bir işyeri bulunduğunu, yapılacak inceleme ile de işletme teşkil edecek bir hukuki ve fiili yapının söz konusu olmadığını iddia ederek davalı Bakanlığın 20.02.2020 tarihli ve 74038328–553.02–E.514325 sayılı işleme düzeyinde olumlu yetki tespiti yazısının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Bakanlık vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Bakanlıkça yapılan işlemin usul ve kanuna uygun olarak tesis edildiğinden davacı tarafın talebinin reddi gerektiğini, müvekkili Bakanlığın 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 1 … maddesi gereğince işverenin Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) yaptığı bildirimlerden işçi sayısını ve işyeri bilgilerine, işçilerin e–Devlet vasıtasıyla gerçekleştirmiş olduğu sendika üyelik işlemlerinden sendikalı işçi verilerine ulaştığını, toplu … sözleşmesi düzeyinin işletme veya işyeri düzeyinde olması hususunun da aynı işverene ait işkolunda bulunan işyeri sayısının ise aynı unvan ve vergi nosu ile farklı SGK sicil sayılarından anlaşıldığını ve müvekkili Bakanlığın 6356 sayılı Kanun’un 40 ıncı maddesi uyarınca 6 … içerisinde yapması gereken yetki tespit işlemini buna göre yaptığını, yetki tespitine konu işverene ait aynı işkolunda bulunan 13 farklı SGK sicil No.lu işyeri ve bu işyerlerinde çalışan toplam 214 işçi bulunmakta olup yetki tespiti için başvuran Sendikanın işletme için aranan %40 üye çoğunluğu sağladığından olumlu yetki tespit yazısının taraflara gönderildiğini, bu nedenle dava dilekçesinde ileri sürülen iddialara katılma imkânı bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı … Metal … Mühimmat Makine Metalden Mamül Eşya, Otomontaj ve Yardımcı İşçileri Sendikası vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafın yetki tespitinin iptaline ilişkin iddialarının asılsız olduğunu, müvekkili Sendikanın davacı işverenlik ile toplu … sözleşmesi akdetmek üzere diğer davalı Bakanlığa yaptığı başvuru üzerine düzenlenen 20.02.2020 tarihli yetki tespit yazısında müvekkili Sendikanın kanunun aradığı gerekli çoğunluğu sağladığının tespit edildiğini, öncelikle davacının yapmış olduğu itirazın 6 işgünlük hak düşürücü süre içerisinde yapılıp yapılmadığının araştırılarak süresinde yapılmamış ise usulden reddine karar verilmesi gerektiğini, davacı tarafça müvekkilinin toplu … sözleşme yetkisi almak için gerekli çoğunluğa sahip olmadığını ileri sürmüş ise de müvekkili Sendikanın toplu … sözleşmesi akdedebilmek için gerekli çoğunluğu sağladığı açık olup davanın yetki sürecini uzatmak ve hatta sürüncemede bırakmak için açılmış olduğunu, 6356 sayılı Kanun’un 43 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında itiraz dilekçesi veya ekinde somut delillerin yer almaması hâlinde itirazın incelenmeksizin reddedileceğine ilişkin hükmün işbu davada uygulanması gerektiğini savunarak duruşma yapılmaksızın davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; SGK kayıtlarından davacının işletmedeki işyeri sayısının 13 olduğu, bunlardan 2.2899.01.01.1095892.010.10.67.000 sicil numaralı işyerinde 185 işçi sayısının olduğu, 2.7022.07.07.1186608.034.24.69.000 sicil numaralı işyerindeki işçi sayısının 27 olduğu, 4.2899.02.02.1025580.033.07.82.000 sicil numaralı işyerinde 5 işçinin geçici olarak çalıştığının bildirildiği, diğer işyerlerinin yetki tespit tarihi itibarıyla kapalı oldukları, geçici olarak işçi gönderilen işyerinin … bittikten sonra kapatıldığının anlaşıldığı, faal olan işyerlerinden …/…’de bulunan işyeri hariç üretim yapılmadığı, dosya kapsamına uygun düzenlenen bilirkişi raporu ile işyerlerinin … bir yönetimle idare edildiğinin, işyerleri arasında hukuki bağlılık, teknik bağlılık ve yönetimsel bağlılık kriterlerinin gerçekleşmiş olduğunun değerlendirildiği, davacı tarafın işletme niteliği taşıyan farklı işyerlerinin olmadığı, toplu … sözleşmesinin işyeri düzeyinde yapılabileceği, başvuru tarihi itibarıyla söz konusu işyerinde 217 işçi çalıştığını, 92 işçi davalı Sendikaya üye olduğundan gereken %50 çoğunluğun sağlanamadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı Bakanlık vekili istinaf dilekçesinde; bilirkişi raporuna itirazlarının dikkate alınmadan eksik inceleme ile hüküm kurulduğunu, müvekkili Kurumun harçtan muaf olduğu gözetilmeden hüküm kurulduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı Sendika vekili istinaf dilekçesinde; başvuru tarihi itibarıyla işyerinde çalışanların sayısının SGK kayıtları doğrultusunda … … incelenmesi gerektiğini, işyeri çalışanlarından 11.02.2020 yetki başvuru tarihinde …/…’de bulunan işyerinde tespit edilen 185 çalışan içerisinde, yetki başvuru tarihinden önce çıkışı yapılan ve yetki başvuru tarihi itibarıyla çalışmayan 3 işçinin toplam çalışan sayısının tespitinde dikkate alındığını, çalışan sayısına dâhil edilen Ö.S.’nin işten çıkış tarihinin 11.02.2020 olduğunu, yetki başvuru tarihi ile aynı tarih olması sebebiyle, işten çıkış saatinin yetki başvuru saati olan 15:34:01 öncesindeki bir saat olması hâlinde Ö.S.’nin de toplam sayıdan çıkartılması gerektiğini, Mahkemece farklı işkollarında yer … işyerlerindeki çalışan sayılarının toplu … sözleşmesi yetkisi için gerekli toplam sayıya dâhil edilmesinin hatalı olduğunu, yetki tespiti listesinin 3 üncü sırada yer … …/Ümraniye’deki işyerinde satış, pazarlama, yönetim, muhasebe faaliyetlerinin yürütüldüğünü, bahsi geçen işyeri sicil numarasının 2.7022.07.07.1186608.034.24. 69.000 olduğunu, İşkolları Yönetmeliği’nin 10 No.lu ticaret, büro, eğitim ve … sanatlar başlıklı işkolu kapsamında yer aldığını, bahsi geçen işyerinde çalışan 27 işçinin de farklı işkolunda olması sebebiyle toplam sayı içerisinde yer almaması gerektiğini, işveren vekili konumunda bulunan 12 çalışanın işyerinin olumlu yetki tespiti için gerekli yasal işçi sayısı hesabında kapsam içine alınmasının hatalı olduğunu, Boysis Organiszasyon Şeması adı altındaki çizelgede 12 kişinin işveren vekili konumunda görev yaptıklarının anlaşıldığını, E.B., O.Y., H.E., E.C. ve M. V.’nin …/…’deki fabrika bünyesinde istihdam edildiğini, işveren vekili sıfatındaki 5 kişinin de çalışan sayısından düşürülmesi gerektiğini, Mahkeme tarafından 5 işçinin nakil tarihlerinin araştırılmamasının hatalı olduğunu, … … Otosan Fabrikasında yer … 4.2899.01.01.1165517.041.03.74.000 sicil numaralı işyeri ve işyerinden 16 kod numarasıyla nakledilen 5 işçinin (O.Y., S.T., F.Ö., F.M.B., Ş.Ç.) toplam nisaba dâhil edilmesinin hatalı olduğunu, 16 kod numarası ile yapılan işbu 5 kişinin bildiriminin yetki başvuru tarihinden ve saatinden önce olması hâlinde dürüstlük ilkesinin işletilmesi ve sendikal yetki çoğunluğunun önüne geçmek için yapılan bu nakil işleminin hukuk düzenimizce korunmaması gerektiğini, duraksamaya yer vermeyecek şekilde işyeri işletme denetimi yapılmadan hüküm kurulmasının hatalı olduğunu, bilirkişi raporunun denetime elverişli olmadığını, bilirkişi raporuna itirazlarının dikkate alınmamasının hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; yetki belgesine ekli listedeki işyerleri … … değerlendirildiğinde 1131810.016, 1079724.041, 1068643.054, 1235523.016, 1110311.045, 1351121.034, 1281014.016, 1288537.016, 1106316.034 ve 1025580.033 sicil numaralı birimlerin montaj işlerinin bitmesi nedeniyle yetki tespiti başvuru tarihinden önce kapatıldığı ve yetki tespiti başvuru tarihi itibarıyla … sözleşmesine tâbi olarak çalışan işçinin bulunmadığının anlaşıldığı, bu işyerleri başvuru tarihinden evvel gayrifaal olup kanun kapsamından çıktığından değerlendirmede dikkate alınamayacağı, davacı Şirkete ait merkez işyerinin yetki tespitindeki gerekli çoğunluk hesabına dâhil edilip edilemeyeceği meselesinin açıklığa kavuşturulması gerektiği, dosya içeriğine göre davacı Şirkete ait 1095892.010 ve 1165517.041 SGK sicil numaralı işyerlerinin 28.99 … koduyla İşkolları Yönetmeliği’nin 12 sıra numaralı metal işkoluna, 1186608.034 SGK sicil numaralı merkez işyerinin 70.22 … koduyla İşkolları Yönetmeliği’nin 10 sıra numaralı ticaret, büro, eğitim ve … sanatlar işkoluna davacı işverence tescil ettirildiğinin anlaşıldığı, bu durumda merkez işyerinin çoğunluk hesabına dâhil edilmesinin dosya içeriğine göre yerinde olmadığı, dosya kapsamında mevcut deliller, işyerlerine ilişkin SGK kayıtları ile … kayıtları ve bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde, yetki tespitine esas alınan birimlerden (1095892.010) sicil numaralı birimde boyahane ve boyama sistemlerinin üretimine yönelik faaliyet yürütüldüğü ve başvuru tarihi itibarıyla söz konusu birimde 185 işçi çalıştığı, (1165517.041) sicil numaralı birimde ise işveren tarafından üretilen boyahane ve boyama sistemlerinin montaj hizmetlerine yönelik faaliyetlerin yürütüldüğü ve 5 işçinin çalıştığı, montaj işlerinin yapıldığı birimde herhangi bir üretim faaliyetinin gerçekleştirilmediği, her iki birimde de aynı teknik amaca yönelik faaliyet yürütüldüğü, yönetimde …, amaçta … ve aynı … organizasyonu kapsamında faaliyet gösterme unsurlarının mevcut olduğu, yetki tespiti başvuru tarihinde her iki birimin de metal işkolunda kayıtlı olduğu, ortada … bir işyeri ve ona bağlı yer olduğundan işletme düzeyinde yetki tespiti yapılamayacağı, işletme düzeyinde yetki tespitinin yasal düzenleme ve uygulamalara aykırı olduğunun anlaşıldığı, ayrıca davalı Bakanlık harçtan muaf olup davacının yatırdığı peşin harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili yönünde hüküm kurulmasının hatalı olduğu gerekçesiyle davalı Sendika vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine; davalı Bakanlık vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı Bakanlık vekili temyiz dilekçesinde; mevzuat hükümleri gereğince, resmî veriler baz alınarak oluşturulan yetki tespit kararının verilmesinde, müvekkil Bakanlık tarafından usul ve hukuka aykırı sayılabilecek herhangi bir … ve işlem bulunmadığını, bilirkişi raporunda yer … tespitlerin yasal dayanak ve gerekçesi açıkça ortaya konulmadığından hükme esas almaya uygun olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı Sendika vekili temyiz dilekçesinde; başvuru tarihi itibarıyla işyerinde çalışanların sayısı SGK kayıtları doğrultusunda … … incelenmesi gerekirken, gerekli inceleme yapılmaksızın eksik ve yetersiz bilirkişi raporu nazara alınarak hatalı karar verildiğini, dolayısıyla Ö.G., H.A. ve M.K’nin 11.02.2020 başvuru tarihimizden önce işten çıkarılmış olduğundan yetki tespit toplam sayısında yer almaması gerektiğini, yine çalışan sayısına dâhil edilen Ö.S.’nın işten çıkış tarihinin (11.02.2020) ile yetki başvuru tarihleri (11.02.2020) ile aynı tarih olması sebebiyle, işten çıkış saatinin yetki başvuru saatleri olan 15:34:01’den öncesinde işten çıkışı verilmiş veya bildirilmiş olması hâlinde Ö.S’nin de toplam sayıdan çıkartılmasının da ayrıca gerekeceği, farklı işkollarında yer … işyerlerindeki çalışan sayılarının toplu … sözleşmesi yetkisi için gerekli toplam sayıya dâhil edilmesinin yerinde olmadığını, 2.7022.07.07.1186608.034.24.69.000 sicil numaralı işyerinin İşkolları Yönetmeliği’nin 10 No.lu ticaret, büro, eğitim ve … sanatlar başlıklı işkolu kapsamında yer aldığından bu işyerinde çalışan 27 işçinin de farklı işkolunda olması sebebiyle toplam sayı içerisinde yer almaması gerekirken hatalı olarak toplam çalışan sayısına dâhil edildiğini, işveren vekili konumunda bulunan 12 çalışanın işyerinin olumlu yetki tespiti için gerekli yasal işçi sayısı hesabında dikkate alınmasının mümkün olmadığını, … … Otosan Fabrikasında yer … 4.2899.01.01.1165517.041.03.74.000 sicil numaralı işyeri ve işyerinden 16 KOD numarasıyla nakledilen 5 işçi (O.Y., S.T., F.Ö., F.M.B., Ş.Ç.) toplam nisaba dâhil edilmesinin hatalı olduğunu, bu 5 kişinin nakil tarihinin araştırılması yönündeki iddialarını aydınlatacak şekilde bir değerlendirmenin Mahkemece yapılmadığını, duraksamaya yer vermeyecek şekilde işyeri-işletme denetimi yapılmadan karar verildiğini, bilirkişi raporuna itirazlarının dikkate alınmdan denetimie elverişli olmayan rapor esas alınarak hüküm kurulduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Kanun’un 41 … ve devamı maddeleri kapsamında yetki tespitine itiraz istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2709 sayılı … Cumhuriyeti Anayasası’nın “Toplu … sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” kenar başlıklı 53 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu … sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.”
2. 6356 sayılı Kanun’un “Yetki” kenar başlıklı 41 … maddesinin birinci fıkrası da şöyledir:
“Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu … sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu … sözleşmesi yapmaya yetkilidir.”
3. 6356 sayılı Kanun’un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi ise şöyledir:
“(1) Toplu … sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister. İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir.
(2) Bakanlık, kayıtlarına göre başvuru tarihi itibarıyla bir işçi sendikasının yetkili olduğunu tespit ettiğinde, başvuruyu, işyeri veya işletmedeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikaları ile taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene altı … günü içinde bildirir.
(3) İşçi sendikasının yetki şartlarına sahip olmadığının ya da işyerinde yetki şartlarına sahip bir işçi sendikasının bulunmadığının tespiti hâlinde, bu bilgiler sadece başvuruyu yapan tarafa bildirilir.
(4) Sigortalılığın başlangıcı ile sona ermesine ilişkin bildirimlerden yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmayanlar, yetkili işçi sendikasının tespitinde dikkate alınmaz.
(5) Yetki tespiti ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.”
4. 6356 sayılı Kanun’un “Yetki İtirazı” kenar başlıklı 43 üncü maddesi de şöyledir:
“(1) Kendilerine 42 nci madde uyarınca gönderilen tespit yazısını … işçi veya işveren sendikaları veya sendika üyesi olmayan işveren; taraflardan birinin veya her ikisinin yetki şartlarına sahip olmadığı veya kendisinin bu şartları taşıdığı yolundaki itirazını, nedenlerini de göstererek yazının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren altı … günü içinde mahkemeye yapabilir.
(2) İtiraz dilekçesi görevli makama kayıt ettirildikten sonra mahkemeye verilir. Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin yüzde birinden daha az üyesi bulunan işçi sendikası, yetki itirazında bulunamaz.
(3) İtiraz dilekçesinde veya ekinde somut delillerin yer almaması hâlinde itiraz incelenmeksizin reddedilir. İşçi ve üye sayılarının tespitinde maddi hata ve süreye ilişkin itirazları mahkeme altı … günü içinde duruşma yapmaksızın kesin olarak karara bağlar. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/34 md.) Bunların dışındaki itirazlar için mahkeme, duruşma yaparak karar verir ve bu karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi bir ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/34 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay bir ay içinde kesin olarak karar verir.
(4) 42 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca kendisine yetki şartlarına sahip olmadığı bildirilen işçi sendikası, altı … günü içinde yetkili olup olmadığının tespiti için dava açabilir. Mahkeme açılan davayı o işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birini üye kaydeden işçi sendikaları ile işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene de bildirir. Mahkeme davayı iki ay içinde sonuçlandırır.
(5) İtiraz, karar kesinleşinceye kadar yetki işlemlerini durdurur.”
5. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Bölge Adliye Mahkemesince, uyuşmazlık konusu yetki tespiti metal işkolunda tescil ettirilen işyerlerine ilişkin olduğundan, … kodu ticaret, büro, eğitim ve … sanatlar işkolunda olan 1186608.034 SGK sicil numaralı işyerinin çoğunluk hesabına dâhil edilmesinin yerinde olmadığı gerekçesine yer verilmiş ise de temyiz safhasında söz konu işyerine ilişkin celbedilen işyeri bilgilerinden Bakanlık işkolu kodunun metal olarak kayıtlı olduğunun görülmesi karşısında çoğunluk hesabında dâhil edilmesinde hata olmadığı ve yine Bölge Adliye Mahkemesince yapılan bu yanlış değerlendirmenin de sonuca etkili olmadığının anlaşılması karşısında söz konusu yanlışlık bozma nedeni yapılmamıştır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı … harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.