YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/5600
KARAR NO : 2023/8434
KARAR TARİHİ : 01.06.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı … ile dava dışı alt işverenler arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesi kapsamında davacının alt işveren işçisi olarak davalı Bakanlığa ait işyerinde belirsiz süreli … sözleşmesi ile çalışırken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra ücretinin düşürüldüğünü, bundan dolayı ücret farkı, ikramiye farkı, ilave tediye farkı alacaklarının bulunduğunu ayrıca davacının pandemi döneminde davalı Bakanlık tarafından yayımlanan Genelge çerçevesinde 7, 10 ve 15’… günlük nöbetler ile gece … yirmi dört saat kapalı sistem çalıştığını, bu çalışma şeklinde fazla çalışma yapıp … … ve genel tatil günleri ile hafta tatillerinde çalıştığını ve gece çalışması yaptığını, ancak bu çalışmalara ilişkin zamlı ücretlerin ödenmediğini ileri sürerek fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacakları ile fazla çalışma, … … ve genel tatil, hafta tatili ve gece zammı ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, müvekkili Bakanlığın ücret politikasının hukuka uygun olduğunu ve davacının ödenmeyen alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının sürekli işçi kadrosuna geçiş sürecinde imzalanan sözleşmede asgari ücretin belirli … fazlasına yönelik bir düzenleme bulunmaması nedeniyle fark ücret, fark ikramiye, fark ilave tediye alacaklarının bulunmadığı, davacının pandemi dönemine kadar tüm alacaklarının usulüne uygun olarak kendisine ödendiğinin tespit edildiğini, pandemiden sonra işyerinde kapalı çalışma sistemi uygulandığını, davacının pandemi döneminde 13.08.2020 tarihine kadar raporlu olduğunun anlaşıldığını, davacının pandemi döneminde raporlu olması nedeni ile pandemi döneminde uygulanan kapalı çalışma sistemi ile çalışmadığından fazla çalışma ücreti ile hafta tatili ücreti … … genel tatil ücreti ve gece zammı alacaklarının bulunmadığının anlaşıldığı gerekçeleri ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesi kararının kazanılmış hak ilkesine aykırı olduğunu, davacının ücretinin kadroya geçirilmeden önce asgari ücretin belirli bir … fazlası üzerinden belirlendiğini, davacıya fazla çalışma, … … ve genel tatil, hafta tatili ve gece zammı ücreti alacaklarının ödenmediğini, değerlendirmelerin hatalı yapıldığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının sürekli işçi kadrosuna geçiş sürecinde imzalanan sözleşmede asgari ücretin belirli … fazlasına yönelik bir düzenleme bulunmadığı, davacıya … … ve genel tatil çalışmasından kaynaklı ücretlerinin ödendiği, gece çalışmasından kaynaklı alacağının bulunmadığı, davacının pandemi öncesi çalışmalarının puantaj kayıtları ile tespit edildiği ve karşılığının ödendiğinin anlaşıldığı, davacının pandemi döneminde kronik rahatsızlığından dolayı idari izinli olduğundan kapalı sistem çalışmasından kaynaklanan fazla çalışma ve hafta tatili alacaklarının bulunmadığının anlaşıldığı gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli … sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile fark ücret, ikramiye, ilave tediye alacakları ile fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, … … ve genel tatil ücreti, gece zammına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 … maddesi.
2. 4857 sayılı … Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 41, 42, 45, 47, 63, 68 ve 69 uncu maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen geçici 23 üncü madde.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Fazla çalışmasının ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş ve işyerinden çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışması olup olmadığı araştırılmalıdır. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
3. Aynı ilkeler hafta tatili ücreti ile … … ve genel tatil ücreti alacağının ispatı bakımından da geçerlidir.
4. Davacı vekili dava dilekçesinde; fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, … … ve genel tatil ücreti ile gece zammı ücreti alacaklarının 02.04.2018 tarihinden itibaren, diğer alacaklarının ise 01.01.2019 tarihinden itibaren hesaplanmasını talep etmiştir.
5. İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemelerince hükme esas alınan bilirkişi raporunda; … güvenlik görevlisi olarak çalışan davacı işçinin puantaj kayıtları ve bu kayıtlarla uyumlu olan vardiya listelerine göre; 15.03.2020 tarihi ile dava tarihi arası dönemde kronik rahatsızlığı nedeniyle idari izinli sayıldığı ve 10-15’… günlük vardiya sisteminde çalışmadığı, bu nedenle bu dönemde fazla çalışma, hafta tatili ve gece çalışmasının bulunmadığı, bir kısım … … ve genel tatil günlerinde çalışmış ise de bu çalışmalarına ilişkin ücretlerin ek iki yevmiye olarak ödendiğinin anlaşıldığı belirtilerek fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, … … ve genel tatil ücreti ile gece zammı alacağına hak kazanamadığı gerekçesiyle hesaplama yapılmamıştır.
6. Davacının fazla çalışma ücreti alacaklarına ilişkin talebinin 02.04.2018 tarihinden itibaren olduğu dikkate alındığında, eksik inceleme neticesinde hatalı değerlendirme yapıldığı anlaşılmaktadır. Zira işveren tarafından sunulan işyeri kayıtlarında örneğin; 2018 yılı Ağustos ile 2019 yılı Nisan ayları arası dönemde davacının gece vardiyasında 20.00-08.00 saatleri arasında 7,5 saati aşacak şekilde gece çalışması yaptığı günlerin mevcut olduğu, yine 2019 yılı Mayıs, Haziran, Temmuz dönemlerinde de bir … çalışma bir … dinlenme esaslı çalışmalarının bulunduğu, ancak söz konusu çalışmalar yönünden denetime elverişli değerlendirme yapılmadığı anlaşılmaktadır. Keza, … … ve genel tatil ücreti alacakları bakımından da 15.01.2019 tarihinden önceki döneme ilişkin aydınlatıcı değerlendirme bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu sebeple davacının 02.04.2018 tarihinden itibaren fiili çalışmasının bulunduğu tüm kayıtlar ile ücret bordroları incelenmek ve … güvenlik görevlisi olarak görev yapan davacının 4857 sayılı Kanun’un 69 uncu maddesinin üçüncü fıkrası gereğince gece çalışması yaptırılması konusunda yazılı rızasının bulunup bulunmadığı da dikkate alınmak suretiyle fazla çalışma ücreti ile … … ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunup bulunmadığının yeniden değerlendirilmesi gerekir. Eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01…..2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.