YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/5493
KARAR NO : 2023/4697
KARAR TARİHİ : 29.03.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/4650 E., 2022/4438 K.
DAVA TARİHİ : ….07.2021
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 60. … Mahkemesi
SAYISI : 2021/730 E., 2022/97 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken … … sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini, ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını, ikramiye ve ilave tediyelerinin de eksik ödendiğini, davacının üyesi olduğu … Sağlık … Sendikasının tarafı bulunduğu 01.01.2019 – 31.12.2020 yürürlük süreli toplu … sözleşmesi düzenlemelerinin de hesaplamalarda nazara alınması gerektiğini ileri sürerek ücret, ilave tediye ve ikramiye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunduklarını, kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu kararı ile uygulamaya konulan toplu … sözleşmesi dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını, davacı tarafça istenen faize ve faiz başlangıç tarihlerine itiraz ettiklerini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 24.03.2022 tarihli kararı ile; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli … sözleşmesinin 7 nci maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli … sözleşmesinin ve toplu … sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesinin 30…..2022 tarihli kararı ile; kadroya geçiş sırasında imzalanan sözleşmede davacının ücretinin asgari ücretin belli bir oran fazlası olarak belirlendiği, fark ücretin taraflar arasında imzalanmış belirsiz süreli … sözleşmesinin ve uygulanan toplu … sözleşmesinin ilgili hükümleri dikkate alınarak hesaplandığı, faiz türü ve faiz başlangıç tarihlerinin de istinaf edenin sıfatına göre isabetli olduğu, ancak Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin seri davalarda ücrete ilişkin 22 nci maddesine göre aynı mahkemede seri olarak görülen 25 dosya yönünden, her bir dosya için davacı taraf lehine tam ücretin %50’si oranında vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken tam vekâlet ücretine hükmedilmiş olmasının hatalı olduğu gerekçesiyle davalı tarafın istinaf başvurusunun bu yönden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 17.10.2022 tarihli ilâmı ile hükme esas alınan bilirkişi raporu incelendiğinde, 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu … sözleşmesinin “Ücret Zammı” başlıklı 33 üncü maddesi hükmü uyarınca, … … sözleşmesi doğrultusunda belirlenen 01.01.2021 tarihindeki temel ücrete %12 oranında ücret zammı uygulandığının anlaşıldığı, arabuluculuğa başvuru tarihi dikkate alındığında, bu tarih itibarıyla henüz 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu … sözleşmesinin imzalanmadığından somut davada uygulanmasının mümkün olmadığı, dava dilekçesinde de bu toplu … sözleşmesinde öngörülen ücret zammının uygulanmasına yönelik bir talep bulunmadığı, bu nedenle Mahkemece 01.01.2021 tarihinden sonraya ilişkin fark ücretin hesaplanmasında, … … sözleşmesi doğrultusunda belirlenmiş temel ücrete %12 oranında ücret zammı uygulanmasının hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile hükme esas alınan bilirkişi raporundaki veriler doğrultusunda 31.12.2020 tarihine kadar yeniden hesaplama yapılarak davacının fark ücret alacağı, fark ikramiye alacağı ve fark ilave tediye alacağı bulunduğunun tespit edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davacının ücretinin 01.01.2021 tarihinden arabuluculuk son tutanak tarihine kadar olan kısmının sadece … … sözleşmesinde belirlenen oranın uygulanarak belirlenmesi ve devamında 2021 yılı ücreti yönünden henüz imzalanmamış olan ve bu nedenle uygulanmayan toplu … sözleşmesi sebebiyle davalı tarafça ödenen miktarlar dikkate alınmaksızın yapılan ödemelerin mahsup edilmesi gerekirken 2021 yılına ilişkin tüm hesaplamaların dışlanarak karar verilmesinin hatalı olduğunu, ilave tediye alacağının kanundan kaynaklandığını, 2021 yılı için hesaplanmamasının hatalı olduğunu, Yargıtay bozma kararı üzerine Bölge Adliye Mahkemesince duruşma açılarak yeniden hüküm kurulduğu hâlde davacı lehine duruşma vekâlet ücretine hükmedilmemesinin de isabetsiz olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; Bakanlık uygulaması yerinde olduğundan dava konusu taleplerin reddi gerektiğini, ücretin düşürülmesi söz konusu olmadığından davacının dava dilekçesinde talep etmiş olduğu alacaklara hak kazanamayacağını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin ücretinin … sözleşmesi ve toplu … sözleşmesine uygun şekilde tespit edilip edilmediğine, buna bağlı olarak dava konusu fark alacakların hesabı ile istinaf duruşma vekâlet ücretine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddesi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 39 uncu maddesi, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen geçici 23 üncü madde, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun İkinci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’un 1 ve 4 üncü maddeleri, karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Dairemiz bozma kararına uyan Bölge Adliye Mahkemesince, dosyada yer alan 11.02.2022 tarihli bilirkişi raporundaki verilerin dikkate alındığı belirtilerek resen 31.12.2020 tarihine kadar hesaplama yapıldığı, bilirkişi raporundaki 01.01.2021 tarihinden arabuluculuk tarihine kadar olan döneme ilişkin hesaplamanın dikkate alınmadığı anlaşılmaktadır.
3. Dairemizin 17.10.2022 tarihli bozma ilâmında, 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.202-31.12.2022 yürürlük süreli toplu … sözleşmesinin arabuluculuk tarihi itibarıyla henüz imzalanmadığından uygulanamayacağı ve Mahkemece 01.01.2021 tarihinden sonraya ilişkin fark ücretin hesaplanmasında, … … sözleşmesi doğrultusunda belirlenmiş temel ücrete %12 oranında ücret zammı uygulanmasının hatalı olduğu belirtilmiştir. Ne var ki Bölge Adliye Mahkemesince, 2021 yılının hesaplamadan tamamen dışlandığı görülmektedir. 2021 yılı için de Dairemiz bozma ilâmında belirtildiği üzere toplu … sözleşmesi hükümleri uygulanmaksızın hesaplama yapılması gerekmekle birlikte, 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu … sözleşmesi davacı hakkında uygulanamayacağından; davalı İdarenin bu toplu … sözleşmesine dayanarak 08.09.2021 imza tarihinden sonra fark bordroları ile yaptığı ödemelerin de dikkate alınmaması gerekir. Bölge Adliye Mahkemesince hükme esas alınan 11.02.2022 tarihli bilirkişi raporunda ise 01.01.2021 tarihinden sonra yapılan hesaplamada bu ödemelerin dikkate alındığı anlaşılmaktadır.
4. Şu hâlde davacının 01.01.2021 tarihinden arabuluculuk tarihine kadar olan dönem yönünden fark ücret ve ilave tediye alacakları hesaplanırken, 08.09.2021 imza tarihli toplu … sözleşmesi hükümleri uygulanmaksızın, … … sözleşmesinde belirtilen asgari ücretin belirli bir oran fazlası dikkate alınarak ücretin tespiti ile uygulanmamasına karar verilen toplu … sözleşmesinden kaynaklı olup davalı tarafça yapılan ödemeler dikkate alınmadan davacıya ödenen tutarların mahsubu ile sonuca gidilmesi gerekir. Uygulanmamasına karar verilen toplu … sözleşmesinden kaynaklı ödemelerin de mahsubu ile hüküm kurulması hatalı olmuştur.
5. Nitekim … Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 28…..2022 tarihli ve 2022/1664 Esas, 2022/2202 Karar sayılı ilâmında davacının 2021 yılı fark alacakları belirlenirken uygulanmamasına karar verilen toplu … sözleşmesinden kaynaklanan ödemeler dikkate alınmaksızın hesaplama yapan bilirkişi raporu doğrultusunda verilen karar, Dairemizin 17.10.2022 tarihli ve 2022/12578 Esas, 2022/12517 Karar sayılı ilâmı ile davalı vekilinin temyizi üzerine onanmıştır.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde temyiz edenlerden davacı tarafa iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.