YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/5433
KARAR NO : 2023/4672
KARAR TARİHİ : 29.03.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
SAYISI : 2022/565 E., 2022/1026 K.
DAVA TARİHİ : 15.09.2021
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı hastanede çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken … … sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini; ancak 01.01.2019 tarihinden itibaren davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını iddia ederek ödenmeyen ücret farkı, ikramiye farkı ve ilave tediye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunduklarını, kadroya geçiş sonrası 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu … Sözleşmesi Hükümleri dikkate alınarak davacının ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını, davacı ile davalı İdare arasında işçinin asgari ücretin % fazlasını almasını gerektirir … sözleşmesi bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 21.02.2022 tarihli kararı ile davacı ile davalı Bakanlık arasında imzalanan belirsiz süreli … sözleşmesinde davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli … sözleşmesinin ve toplu … sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 26.04.2022 tarihli kararı ile kadroya geçiş sırasında imzalanan sözleşmede davacının ücretinin asgari ücretin % fazlası olarak belirlendiği, davacının kadroya geçtikten sonraki ücreti taraflar arasında düzenlenen … sözleşmesine uygun olarak ödenmediğinden fark ücret alacağı, fark ikramiye alacağı, fark ilave tediye alacağı bulunduğu, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.09.2022 tarihli ilâmı ile dosya kapsamında yer alan davacıya ait özlük dosyası incelendiğinde, taraflar arasında, daimi kadroya geçiş sürecinde imzalanmış belirsiz süreli … sözleşmesinin “Ücret esası ve ödeme şekli” başlıklı 7 nci maddesinde mevcut oran kısmının boş olduğu; ancak davacı vekili tarafından istinaf ve temyiz aşamasında sunulan belirsiz süreli … sözleşmesinin ilgili maddesinde oran kısmının “% 7,10” şeklinde yazılı olduğu, sözleşmeler incelendiğinde ikisinde de “aslı gibidir” onayının, imzaların ve kaşelerin mevcut olduğunun görüldüğü, İlk Derece Mahkemesince dosyada bulunan iki ayrı … sözleşmesinin asılları davalı Kurumdan getirtilerek iki sözleşme yapılmasının nedeni ve bu farklı iki sözleşmeyle ilgili diyecekleri taraflardan sorulmak suretiyle yapılacak araştırmanın sonucuna ve dosya kapsamına göre yeniden karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Dairemizce kararın 01.01.2021 tarihinden sonraki döneme ilişkin fark alacakların hesaplanmasında 08.09.2021 imza tarihli toplu … sözleşmesinin ilgili maddelerindeki düzenlemelerin dikkate alınmasının hatalı olduğu, talep de mevcut olmadığı hâlde … … sözleşmesi doğrultusunda belirlenmiş ücrete 08.09.2021 imza ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük tarihli toplu … sözleşmesinde öngörülen ücret zamlarının uygulandığı, ikramiye alacağına arabuluculuk son tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren en yüksek banka mevduat faizine hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulduğu, bozma ilâmına uyulduğu, henüz arabuluculuk başvuru tarihinde mevcut olmayan 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021-31.12.2022 yürürlük süreli toplu … sözleşmesi hükümleri dikkate alınmaksızın alacakların yeniden hesaplanması amacıyla dosyanın bilirkişiye tevdi edildiği, 22.11.2022 tarihli bilirkişi raporundaki hesaplamaların hükme esas alındığı, ikramiye alacağına ilişkin faiz başlangıcı hakkında bozma yapıldığından (usuli kazanılmış hak ilkesi de gözetilerek) uyulmasına karar verilen ilâm doğrultusunda ikramiye alacağına ilişkin arabuluculuk son tutanak tarihinden itibaren faiz başlangıcı yapıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; Bakanlık uygulamasının yerinde olduğunu, hem … … sözleşmesinden hem de toplu … sözleşmesinden kaynaklanan ücret farkı taleplerinin menfaat çatışması nedeniyle hukuka aykırı olduğunu, ücretin indirilmediğini savunarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; 21.09.2022 tarihli bozma ilâmı gereklerinin yerine getirilip getirilmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı … Kanunu’nun 22 ve 34 üncü maddeleri.
3. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen geçici 23 üncü madde.
4. 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’un 1 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Vermiş olduğu bir hüküm Yargıtay tarafından bozulan ve Yargıtayın bu bozma kararına gerek iradi ve gerekse kanuni şekilde uymuş olan yerel mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Bozma ilâmına uyulduğunda, bozma kararı lehine olan taraf için usuli kazanılmış hak oluşturduğundan, mahkemece bozma gereklerinin yerine getirilerek karar verilmesi zorunludur.
2. Somut uyuşmazlıkta İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyulduktan sonra hatalı şekilde dava dosyası ile ilgisi bulunmayan seri dosyalara ait diğer bozma gerekçelerine göre ek rapor aldırılmış; 21.09.2022 tarihli bozma ilâmında belirtildiği üzere oran kısmı boş ve dolu olan iki ayrı sözleşme nedeniyle tarafların beyanları alınmamış, böylelikle işbu dosyanın bozma gerekleri yerine getirilmeksizin hüküm kurulmuştur. Mahkemece bozma ilâmına uyulmasına karar verildiği hâlde bozma kapsamı yerine getirilmeksizin karar verilmesi hatalı olup 21.09.2022 tarihli bozmanın gereğinin yerine getirilmesi için hükmün bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
29.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.