YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/5127
KARAR NO : 2023/7679
KARAR TARİHİ : 24.05.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde 2012-2015 tarihleri arasında davalı işverenin Rusya’da bulunan işyerinde kalıp ustası olarak çalıştığını, ücretinin net 1.700,00 USD olduğunu, … sözleşmesinin davalı işveren tarafından haksız ve bildirimsiz feshedildiğini, ancak kıdem ve ihbar tazminatının ödenmediğini, davalı nezdinde çalıştığı süre boyunca fazla çalışma yaptığını, hafta tatilleri ile … … ve genel tatillerde çalışmaya devam ettiğini, ancak bu çalışmaları karşılıklarının ödenmediğini, yıllık izinlerini tam olarak kullanmadığını ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; talep konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının müvekkili Şirketteki çalışmasının kesintili olduğunu ve net 1.350,00 TL ücret aldığını, … sözleşmesinin davacının devamsızlık yapması nedeniyle feshedildiğini, işyerinde fazla çalışma yapılmadığını, davacının tüm işçilik alacaklarının ödendiğini, dava dilekçesindeki taleplerin haksız ve dayanaksız olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacıya ait Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtları ve dosya kapsamına göre, 05.03.2013-19.12.2014 tarihleri arasında davalı işyerinde işçi olarak çalışan davacının giydirilmiş brüt ücretinin 1.037,50 USD olduğu, SGK kayıtları, toplanan delillere, celp edilip incelenen kayıt ve belgelere, tanık beyanlarına, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre davacıya devamsızlık nedeniyle mazeretinin olup olmadığının sorulmadığı anlaşılmakla davalı tarafından … sözleşmesini tazminat gerektirmeksizin feshedildiğinin ispatlanamadığı ve yasal ihbar önellerine uyulmadığı, dosya kapsamı ve bilhassa tanık beyanları ile ispat edilen fazla çalışma alacağı, hafta tatili alacağı ile … … ve genel tatil alacaklarının hesabına ilişkin bilirkişi raporunun denetime elverişli olduğu, aynı şekilde davalı işverenlikçe yıllık izin ücretlerinin ödendiği ve/veya kullandırıldığının yazılı delillerle ispatlanamadığı anlaşıldığından yıllık izin ücreti talebinin kabulüne karar verildiği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvurusunda; hükme esas alınan bilirkişi raporundaki hesaplamaların … tanığın taraflı ve soyut beyanına dayandığını, kaldı ki tanığın davacı ile birlikte çalışıp çalışmadığı, hangi süre ile beraber çalıştıklarının anlaşılmadığı için görgüye dayalı anlatımda bulunmadığını, ücret tespitinin hatalı olduğunu, … sözleşmesinde yazılı miktar ve emsal ücret araştırması sonucu göz ardı edilerek karar verildiğini, Mahkeme kabulünün aksine davacının son ücretinin net 1.350,00 TL olduğunu, kıdem ihbar tazminatı taleplerinin reddi gerektiğini, zira davacının … sözleşmesinin devamsızlığı sebebiyle haklı nedenle feshedildiğini, ıslaha karşı zamanaşımı savunmalarının dikkate alınmadığını belirterek ve resen nazara alınması gereken diğer nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Şirket nezdinde 1 yıl, 9 ay, 14 … çalıştığı anlaşılan davacının, davalının yurt dışı şantiyesinde kalıpçı olarak çalıştığı, en son ücretinin yaptığı işin niteliği, yurt dışı çalışanı olması, tanık anlatımları ve emsal ücret araştırmasına göre net 787,50 USD olarak doğru bir şekilde tespit edildiği, … sözleşmesinin tazminata hak kazanılamayacak şekilde sona erdiği hususunun ispat yükü üzerinde olan davalı tarafça ispat edilemediği, davalı taraf her ne kadar davacının devamsızlık yaptığını, bu nedenle … sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini savunmuş ise de sunulan devamsızlık tutanaklarının işveren tarafından her zaman düzenlenmesinin mümkün olduğu, buna yönelik tutanak tanıklarının dinletilmediği, davacıya devamsızlığı için varsa haklı bir sebebi olup olmadığının sorulmadığı, ayrıca dosyada bir yazılı fesih bildiriminin de bulunmadığı, bu durumda … başına devamsızlık tutanaklarının davacının … sözleşmesinin haklı nedenle feshini ispatlamaya yeterli olmadığı, ayrıca davacıya ihbar önelinin de kullandırılmadığı, bu durumda davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, dinlenen davacı ve davalı tanık anlatımlarına göre davacının karşılığı ödenmeyen fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil günü ücret alacaklarının bulunduğu, UYAP’… yapılan kontrollerde davacı tanığının, davacı ile aynı dönemlerde davalı Şirkette çalıştığının anlaşıldığı, belirsiz alacak davası olarak açılan davada, dava tarihinde alacağın tamamı için zamanaşımının kesildiği için talep artırım dilekçesine karşı ileri sürülen zamanaşımı def’inin sonuca bir etkisinin olmayacağı, tazminat ve bir kısım işçilik alacaklarına yönelik hesaplamanın yapıldığı bilirkişi raporunun, yerleşik yargısal kararlara uygun, gerekçeli ve hüküm kurmaya elverişli olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvurusunda, istinaf başvurusundaki sebepleri tekrar etmiş ve Bölge Adliye Mahkemesince eksik incelemeye dayalı karar verildiğini savunarak kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, fesih, ücretin tespiti ve hüküm altına alınan alacakların hesaplanma yöntemine ve alacaklara uygulanan faizin türüne ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.
2. Mülga 1475 sayılı … Kanunu’nun, 4857 sayılı … Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan 14 üncü maddesi.
3. 4857 sayılı Kanun’un 17 … maddesi ile 32, 41, 44, 46 ve 53 üncü maddeleri.
4. 3095 sayılı Kanun Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’un (3095 sayılı Kanun) 4 üncü maddesi ve ilgili diğer hükümleri.
5. 5718 sayılı Milletlerarası … Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun’un 24 ve 27 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıda yer … paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; dava dilekçesinde, talep edilen alacakların … doları (USD) cinsinden karşılıkları talep edilmiş olup alacaklar Mahkemece yabancı para birimi üzerinden hüküm altına alınmış ise de faiz yönünden hüküm kurulurken 3095 sayılı Kanun gereği faize hükmedilmemesi hatalı olmuştur.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davacı tarafın temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (1), (3), (4) ve (5) numaralı bentlerinin hükümden çıkartılarak yerlerine;
“1-1.841,33 USD net kıdem tazminat alacağınına fesih tarihinden itibaren, 3095 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin (a) bendi uyarınca, Devlet bankalarınca ABD doları üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine,”
“3-3.299,19 USD net fazla çalışma ücreti alacağından (hakkaniyet indirimi yapılarak kalan) 2.309,00 USD’ den 10,00 USD’nin dava tarihinden, bakiye kalan kısmının ise talep artırım tarihinden itibaren, 3095 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin (a) bendi uyarınca, Devlet bankalarınca ABD doları üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanarak davalıdan alınıp davacıya verilmesine,”
“4- 749,81 USD net hafta tatil ücreti alacağından (hakkaniyet indirimi yapılarak kalan) 524,00 USD’den 10,00 USD’nin dava tarihinden, bakiye kalan kısmının ise talep artırım tarihinden itibaren, 3095 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin (a) bendi uyarınca, Devlet bankalarınca ABD doları üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanarak davalıdan alınıp davacıya verilmesine,”
“5-295,15 USD net … … ve genel tatil alacağından (hakkaniyet indirimi yapılarak kalan) 206,00 USD’ den 10,00 USD’nin dava tarihinden bakiye kalan kısmının ise talep artırım tarihinden itibaren, 3095 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin (a) bendi uyarınca, Devlet bankalarınca ABD doları üzerinden açılmış bir yıllık vadeli mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanarak davalıdan alınıp davacıya verilmesine, ” bentlerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde davalı tarafa iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.