YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/5088
KARAR NO : 2023/8577
KARAR TARİHİ : 05.06.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 22.08.2012 tarihinde davalıya bağlı 9. Bölge Müdürlüğüne bağlı şekilde laborant olarak olarak çalıştığını, davalı Kurumda alt işveren firmalar sürekli değişmesine rağmen davacının aynı işyerinde aynı sıfatta çalıştığını, alt işverenler ile davalı arasında gerçekleşen hizmet alım ihalesinin muvazaalı olduğunu, asıl işin muvazaalı olarak alt işverenlere devredildiğini ileri sürerek müvekkilinin başından beri davalı … işçisi sayılması gerektiğinin tespiti ile fark ücret alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde; davacı ile müvekkili Kurum arasında bir … sözleşmesinin bulunmadığını, … yüklenici firmalara ihale edildiğinden müvekkili Kurumun sorumluluğunun bulunmadığını, davacının özlük haklarından alt işveren firmaların sorumlu olduğunu, işlemin muvazaalı olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tüm dosya kapsamından ve talimatla dinlenen tanık beyanlarından çalışma koşullarının davalı Kurum tarafından belirlendiği işin yürütümünde kullanılan araç gereçlerin davalı Kuruma ait olduğu, … sözleşmesinin kurulmasında ve feshinde … söz sahibinin davalı Kurum yetkilileri olduğu, davacı ile davalı Kurum işçilerinin aynı işyerinde beraberce çalıştığı, dava dışı yüklenici firmaların işyerinde bağımsız bir … organizasyonuna sahip olmadığı gibi, işlerini yerine getirecek uzmanlığının da bulunmadığı, sadece istihdam edilen işçilere her ay kendisine ödenen hak edişlerden ücret ödemesi yaptığı ve işçilerin sigortasını yatırdığı ve davalı Kuruma işçi temin ettiği bu niteliği itibarıyla dava dışı yüklenici şirketlerin işveren sıfatını kazanmasının olanaklı bulunmadığı, davalı Kurumun bir işin yapılmasını başka bir işverene devretmediği, kendi işçileri ile yaptığı asıl işinde çalıştırılmak üzere kanuna aykırı olarak işçi temin ettiği ve dava dışı yüklenici şirketlerle muvazaalı bir ilişki içine girdiğinin anlaşılmasına göre davacının işvereninin en başından itibaren davalı Kurum olduğunun tespitine, muvazaalı bir ilişkide işçi asıl işverenin işçisi ise kıdem ve unvanının dışında bir kadro karşılığı çalışması ve diğer işçilerle aynı ücreti talep edememesinin 4857 sayılı … Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 5 … maddesinde hüküm altına alınan eşitlik ilkesine aykırılık oluşturacağından davacının ücret farkı alacağı talebinin kabulü gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davacı ile müvekkili Kurum arasında işçi işveren ilişkisi bulunmadığını, müvekkili Kurum ile dava dışı şirketler arasında yapılan sözleşmelerin niteliği itibarıyla anahtar teslim … yapma niteliğini taşıyan sözleşmeler olduğunu, müvekkili Kurumun yalnızca ihale makamı olduğunu ve herhangi bir şekilde işverenlik sıfatının bulunmadığını, davalıya husumet yöneltilemeyeceğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının Karayolları 9. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan …-… ayrımı – … … Oyalı ayrımı Silopi Viranşehir … yollarının yapım kontrollük ve danışmanlık hizmet alım işleri kapsamında hizmetin verildiği şirketlerde başta sürveyan sonrasında laborant olarak çalıştığının anlaşıldığı, davalı ile dava dışı alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğuna dair somut delil bulunmadığı ve asıl işveren alt işveren ilişkisinin geçerli olduğu; buna göre de davacının davalı işçisi olarak kabulünün yerinde olmadığı anlaşılmakla davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; tüm dosya kapsamından ve talimatla dinlenen tanık beyanlarından çalışma koşullarının davalı Kurum tarafından belirlendiğini, işin yürütümünde kullanılan araç gereçlerin davalı Kuruma ait olduğunu, … sözleşmesinin kurulmasında ve feshinde … söz sahibinin davalı Kurum yetkilileri olduğunu, davacı ile davalı Kurum işçilerinin aynı işyerinde beraberce çalıştığını ve dava dışı yüklenici firmaların işyerinde bağımsız bir … organizasyonuna sahip olmadığı gibi işlerini yerine getirecek uzmanlığının da bulunmadığını, alt işverenin sadece işçilere her ay kendisine ödenen hak edişlerden ücret ödemesi yaptığı ve işçilerin sigortasını yatırdığını, böylece davalı Kuruma işçi temin ettiğinin açık olduğunu, bu niteliği itibarıyla dava dışı yüklenici şirketlerin işveren sıfatını kazanmasının olanaklı bulunmadığını, davalı Kurumun bir işin yapılmasını başka bir işverene devretmediği, kendi işçileri ile yaptığı asıl işinde çalıştırılmak üzere kanuna aykırı olarak işçi temin ettiği ve dava dışı yüklenici şirketlerle muvazaalı bir ilişki içine girdiğinin anlaşılmasına göre davacının işvereninin en başından itibaren davalı Kurum olduğunun tespitine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasında; asıl işveren alt işveren ilişkisinin kanuna uygun kurulup kurulmadığı ve muvazaaya dayanıp dayanmadığı, davacının muvazaadan kaynaklı dava konusu alacaklara hak kazanıp kazanmadığı uyuşmazlık konusudur.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri, 4857 sayılı Kanun’un 2 nci maddesi, 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un mülga 4 üncü maddesi ile 15.07.2018 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 211 … maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05…..2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.