YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/3935
KARAR NO : 2023/5571
KARAR TARİHİ : 13.04.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tespit ve alacak davasından dolayı yapılan ilk yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesinin 19.07.2019 tarihli kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararın davalılar vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 03…..2020 tarihli kararıyla davalıların istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren Mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve … Gıda Hayv. Turizm İnş. Mad. Tem. Güvenlik Dan. Hiz. San. ve Tic. AŞ (… Şirketi) vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili ve … Şirketi vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin belirsiz süreli … sözleşmesiyle Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığına ait işyerinde … Şirketinin işçisi olarak çalıştığını, davalıdan istenilerek dosyaya getirtilecek nöbet çizelgelerinde belirtilen şekilde … … ve genel tatil günlerinde çalıştığını, asıl işverenin imzaladığı sözleşmelerle kendi çalışanlarına tanıdığı hakların müvekkiline de tanınması gerektiğini, aksi hâlde uygulamanın eşit işe eşit ücret ilkesine, … Labour Organization (ILO) sözleşmelerine aykırı olacağını, davacının sözde Ortahisar Belediye Başkanlığına devredildiğini, dava dışı Belediyece kurulan … Gıda Tur. İnş. Mad. Tem. Güv. Dan. Hiz. San. Tic. AŞ isimli Şirketin alt işveren işçisi durumuna getirildiğini, yapılan işlem incelendiğinde işyeri devri koşullarının oluşmadığını, davacının … işyerinde önceki ücretini alamadığını, önceki toplu … sözleşmesine göre tanımlanan haklarından yoksun bırakılarak çalışmaya zorlandığını, yapılan işlemin devir niteliğinde olmadığını ve … bir … ilişkisi kurulduğunu ileri sürerek davacının davalı … Başkanlığının işçisi olduğunun tespitiyle Belediye işçilerinin yararlandırıldığı sözleşme ve toplu … sözleşmeleri uyarınca tanınan haklardan yararlandırılmasını, kıdem ve ihbar tazminatı ile fark ücret alacakları ve bir kısım işçilik alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı … vekili; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının alacaklarının zamanaşımına uğradığını, başlangıçta yüklenici … Şirketi çalışanı olarak Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığında çalışmaktayken 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) gereğince Trabzon Belediyesinin Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığına dönüştüğünü, merkezde Ortahisar Belediye Başkanlığının kurulduğunu, …, Ortahisar Belediye Başkanlığı ve … Şirketi arasında 01.04.2014 tarihinde devir protokolü imzalandığını, kendilerinin asıl işveren, diğer davalının alt işveren olarak bu protokolü imzaladığını, … sözleşmesinin 31.12.2014 tarihine kadar geçerli olacak şekilde Ortahisar Belediyesine devredildiğini, 01.01.2015 tarihinden itibaren davacının dava dışı Ortahisar Belediye Başkanlığı ve … Gıda Tur. İnş. Mad. Tem. Güv. Dan. Hiz. San. Tic. AŞ’de çalışmaya devam ettiğini, … sözleşmesinin devir sonrasında devam ediyor olması sebebiyle davacının feshe bağlı alacakları talep edemeyeceğini, davacının yüklenici firma elemanı olduğunu ve kendi imzaladığı sözleşme ve toplu … sözleşmeleriyle tanınan haklar dışında talepte bulunamayacağını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı … Şirketi vekili, talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, dava dilekçesinin, taleplerin ve harca esas miktarın netleştirilmesi gerektiğini, dava konusu olayda muvazaa veya hukuksuzluk olmadığını, davacının durumu bilerek kendi iradesi ile sözleşme imzaladığını, 6360 sayılı Kanun gereği Ortahisar isimli bir belediye kurulduğunu, bu Belediyenin hizmetlerini yürütebilmesi için Belediye çalışanlarının bir kısmının bu Belediyede istihdamı gerektiğini, …, kendileri ve … kurulan bu Belediyenin taraf olduğu devir protokolü imzalandığını, davacının … sözleşmesinde devamlılık olduğunu, sözleşmesinin feshedilmediğini, davacının … sözleşmesi feshedilmediği için kıdem ve ihbar tazminatı talep edemeyeceğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 26.01.2022 tarihli ve 2021/12686 Esas, 2022/1143 Karar sayılı ilâmı ile davalıları ve konusu aynı olan emsal dosyada muvazaanın bulunmadığı yönünde karar verildiği gözetildiğinde, davalı … ile davalı … Şirketi arasındaki ilişki geçerli olduğundan davacının davalı Belediyenin taraf olduğu toplu … sözleşmesi hükümlerinden yararlanamayacağı ve davacının talep edebileceği alacak kalemi bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve … Şirketi vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; verilen kararın ILO’nun, 2709 sayılı … Cumhuriyeti Anayasası’nın (Anayasa) 90 ıncı maddesi ile Anayasa’ya aykırılığı öne sürülemeyen anayasal hüküm düzeyinde olan kamu kurumlarında çalışan aracı (taşeron) işçilerinin ücretlerinin, kamunun kadrolu işçileri ile eşitliğini zorunlu gören anlaşmasına aykırı olduğunu ileri sürerek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Davalı … Şirketi vekili istinaf dilekçesinde özetle dava değeri üzerinden her iki davalıya ait olmak üzere vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, buna rağmen Mahkemece müvekkili davalı … Şirketi yönünden sembolik bedel üzerinden vekâlet ücretine hükmedildiğini, davada davacı tarafın muvazaa tespiti isteminin reddine karar verilmesi nedeniyle en azından maktu vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Yargıtayca aynı durumda olan işçiler tarafından açılan davalarda davalılar arasındaki ilişkinin muvazaaya dayanmadığının kabul edildiği, bu nedenle İlk Derece Mahkemesinin somut olayda muvazaa olmadığının kabulüne dair kararının ve fark alacakların reddine karar verilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davacının talep artırım dilekçesi ile davalılardan … Şirketinden talep ettiği miktar gözetilerek bu davalı lehine hükmedilen vekâlet ücretinden davacının sorumlu olduğu miktarın tespitinde bir isabetsizlik bulunmadığı, davanın hem tespit ve hem de fark ücret alacaklarının tahsili istemli bir eda davası olduğu gözetildiğinde davacının muvazaanın varlığına dair tespit isteminin reddi nedeniyle davalı tarafa maktu vekâlet ücretine hükmedilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve … Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması isteminde bulunmuştur.
2. Davalı … Şirketi vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık davalılar arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin kanuna uygun kurulup kurulmadığı, muvazaaya dayanıp dayanmadığı, bunun sonucu olarak da davacının dava konusu alacaklara hak kazanıp kazanmadığına ve davalı … Şirketi lehine hükmedilen vekâlet ücretine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri, 4857 sayılı … Kanunu’nun 2 nci maddesi, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 67 ve 70 … maddeleri ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26 ncı maddesi, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin ilgili maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili ile davalı … Şirketi vekilinin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.