YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/3729
KARAR NO : 2023/7525
KARAR TARİHİ : 23.05.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davacı ve davalı vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde 16.04.2007 tarihinde usta gemici olarak çalışmaya başladığını, 26.02.2008 tarihinde protokol teknesinde kaptan olarak görevine devam ettiğini, özlük haklarına aykırı işveren uygulamaları nedeniyle … sözleşmesini 10…..2017 tarihinde haklı nedenle feshettiğini, ücretinin, ikramiyelerinin ve fazla çalışma ücretinin işyerinde uygulanan toplu … sözleşmesine uygun biçimde tespit edilip ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, bakiye ücret, fazla çalışma, hafta tatili ile bakiye ikramiye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı, davaya cevap vermemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına göre davacının davalı Şirkete ait işyerlerinde 16.04.2007-10…..2017 tarihleri arasında 10 yıl, 1 ay, 24 … çalışmasının bulunduğu, taraf tanık beyanları ile gemi adamları bilgi sistem çıktıları birlikte değerlendirildiğinde davacının, davalı işyerinde kaptan olarak çalıştığı, işverence davacının özlük haklarının eksik ödendiği, bu nedenle davacının … sözleşmesini haklı nedenle feshettiği ve kıdem tazminatına hak kazandığı, davalı tarafından ıslah dilekçesine karşı ileri sürülen zamanaşımı def’inin Mahkemece resen değerlendirilerek sonucuna göre karar verildiği gerekçe gösterilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.

B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesince alacak kalemlerine uygulanan faiz oranı ile kıdem tazminatının faiz başlangıç tarihinin hatalı olduğunu, hafta tatili ücreti alacağı talebinin reddinin isabetli olmadığını, davalı lehine belirlenen vekâlet ücretinin doğru olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bu yönlerden kaldırılmasını talep etmiştir.

2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının hizmet süresinin hatalı tespit edildiğini, bilirkişi raporuna karşı itirazları çerçevesinde dosyanın … bir bilirkişiye tevdi edilmesi gerektiğini, fazla çalışma alacağı hesabına esas alınan saat ücretinin tespitinde davacının aylık ücretinin 240 yerine 225’e bölünmesi nedeniyle davacının saat ücretinin hatalı olduğunu, fazla çalışma ücretine esas alınan çalışma düzeninin eksik incelemeye dayalı ve hatalı olduğunu, hizmet süresinin hatalı tespiti nedeniyle toplu … sözleşmesinin fazla çalışmaya ilişkin hükmünün de hatalı uygulandığını, davacının usta gemici olarak çalıştığını kaptan olmadığını, davacının istifa ettiği hâlde kıdem tazminatının kabulüne karar verilmesinin isabetli olmadığını, davacının ücretine ilişkin kabulün yerinde olmadığını, zamanaşımı def’ine ilişkin olarak rapor alınmamasının isabetsiz olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 854 sayılı … … Kanunu’na (854 sayılı Kanun) tâbi olarak çalıştığı, İlk Derece Mahkemesince dava konusu alacaklara uygulanacak faiz türü ve temerrüt tarihlerinin tespitinde 854 sayılı Kanun hükümleri gözetilerek karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı, ıslaha karşı zamanaşımı def’i gözetilerek resen yapılan hesaplamaya göre belirlenen miktarlarda bir isabetsizlik bulunmadığı, hafta tatilinin ispatlanamadığı, dosya kapsamındaki Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları, tanık beyanları ile emsal işçiler hakkında verilen Yargıtay kararlarındaki değerlendirmeler dikkate alındığında davacının kabul edilen hizmet süresinde isabetsizlik bulunmadığı, tanık beyanları ile İdare tarafından tutulan kayıtlara göre davacının davalıya ait gemilerde kaptan olarak çalıştığı hususunun ispatlandığı, dava konusu fazla çalışmanın davalı işverence sunulan bordrolardaki fazla çalışma saati tahakkuklarına göre hesaplandığı gerekçe gösterilerek davacı ve davalı vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, … sözleşmesinin feshi ile davacının kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığına, hizmet süresinin ve davacının yaptığı işin niteliğinin belirlenmesine, fazla çalışma ücreti hesabına esas alınan saat ücretinin tespiti ile davalı tarafından ileri sürülen ıslaha karşı zamanaşımı def’ine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 … maddesi.

2. 854 sayılı Kanun’un 1, 14, 20, 26, 28, 41, 42 ve 46 ncı maddeleri.

3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Dosya içeriğine göre davacının 854 sayılı Kanun hükümlerine tâbi gemiadamı olduğu hususu tartışmasızdır. Bilindiği üzere 854 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesinin birinci fıkrasına göre genel bakımdan … süresi günlük 8 saat, haftalık ise 48 saattir.

3. Somut uyuşmazlıkta; dava konusu fazla çalışma alacağının hesaplanmasına esas alınan … saat ücretinin tespitine ilişkin olarak hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının aylık ücreti 225’e bölünerek bulunan miktar üzerinden söz konusu alacağın hesaplandığı anlaşılmaktadır. Ne var ki davacının 854 sayılı Kanun kapsamında çalıştığı değerlendirildiğinde günlük yasal çalışma süresine göre aylık çalışma süresinin 240 saat olduğu, bu nedenle fazla çalışma alacağının hesaplanmasına esas alınacak … saat ücretinin, davacıya aylık ödenen ücretin 240’a bölünmesi neticesinde elde edilebileceği gözetilmeksizin yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.

4. İlk Derece Mahkemesince davalının ıslaha karşı zamanaşımı def’inin değerlendirildiği belirtilerek yapılan zamanaşımı def’i değerlendirmesine dair hesaplama yönünden hiçbir açıklama yapılmaksızın resen bulunan rakamlara hükmedildiği anlaşılmış olup Mahkemece bu konuda anlaşılabilir ve denetlenebilir nitelikte hesaplamaya dair gerekçe içeren bir karar verilmemesi de isabetli olmayıp bozmayı gerektirmiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

23.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.