YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/340
KARAR NO : 2023/5008
KARAR TARİHİ : 05.04.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (…) Mahkemesi
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Sağlık Bakanlığı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin … Devlet Hastanesinde 13.03.2008 tarihinden … sözleşmesinin evlilik nedeniyle sona erdirildiği 12.11.2014 tarihine kadar tıbbi sekreter olarak çalıştığını, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğunu, davacının 17 günlük kullanılmamış ücretli yıllık izin alacağının da bulunduğunu ileri sürerek kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Sağlık Bakanlığı vekili cevap dilekçesinde; husumet itirazı ve zamanaşımı def’inde bulunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı … (HK Temizlik Ltd. Şti.) yetkilisi cevap dilekçesinde; davacının Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarında kayden işvereni olarak HK Temizlik Ltd. Şti. ile …’nın kurmuş oldukları ortak girişimin gözüktüğünü, … başına Şirkete karşı ikame olunan davayı kabul etmediklerini, davacının ilk defa 01.01.2014 tarihi itibarıyla Şirket bünyesinde çalışmaya başladığını, 14.11.2014 tarihinde de … sözleşmesinin sona erdiğini, davacının toplam çalışma süresinin şirketlerinde 11 ay olduğunu, bu nedenle kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti talep etme hakkı olmadığını, önceki dönemlere ilişkin alacaklardan da şirketlerinin sorumlu tutulamayacağını, davacının … itibaren asıl işveren (hastane) işçisi olarak kabul edilmesi gerektiğini, bu nedenle husumet itirazında bulunduklarını, 6552 sayılı … Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun’un 8 … maddesi gereğince asıl işverenin sorumlu olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin ….10.2015 tarihli ve 2014/489 Esas, 2015/263 Karar sayılı kararı ile; davacı 02.11.2014 tarihinde evlendiğinden 1475 sayılı … Kanunu’nun hâlen yürürlükte olan 14 üncü maddesi uyarınca davacının kıdem tazminatına hak kazandığı ve kullanılmayan yıllık izin ücreti alacağı bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Sağlık Bakanlığı (… Devlet Hastanesi) vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 18.09.2018 tarihli ve 2015/35172 Esas, 2018/19045 Karar sayılı kararıyla; davacının davalı Hastane ile … ve HK Temizlik Ltd. Şti.nin tarafı olduğu hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalıştığı, alt işverenlerin … ortaklığı hâlinde davalı Belediyeden ihale ile … aldıkları, … ortaklığının ayrı bir tüzel kişiliği bulunmayıp ortaklığı oluşturan şirketler tüzel kişiliklerini koruduğundan, dava dilekçesinin ayrı ayrı … ortaklığını oluşturan şirketlere tebliğ edilmesi ve taraf teşkilinin usulüne uygun olarak sağlanması gerektiği, dosyaya ortaklık adına cevap dilekçesi sunan yetkilinin ortaklığı veya ortaklardan birini temsile yetkili olmadığı da dosya kapsamı ile … olup bu hususun da gözetilmesi gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 17.12.2021 tarihli ve 2021/120 Esas, 2021/408 Karar sayılı kararıyla; bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama neticesinde, davalı … yönünden davanın reddine, diğer davalılar yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Sağlık Bakanlığı (… Devlet Hastanesi) vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin ….04.2021 tarihli ve 2021/3513 Esas, 2021/7618 Karar sayılı kararıyla; davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi kurulduğu, davacının çalıştığı önceki alt işverenler ile son alt işverenler arasında işyeri devri bulunmakta olup bu hâlde davalı İdarenin davacının tüm çalışma süresine isabet eden alacaklarından asıl işveren sıfatı ile sorumlu tutulması gerekirken karar gerekçesi ile hüküm arasında çelişki oluşacak şekilde Sağlık Bakanlığı (… Devlet Hastanesi) yönünden davanın reddine karar verilmesinin yerinde olmadığı, diğer taraftan Mahkemece karar başlığında “… Devlet Hastanesi” hasım olarak gösterilmişse de Hastanenin tüzel kişiliği bulunmadığından davacının Hastaneye husumet yöneltmesi temsilcide yanılma olup netice itibarıyla dava Sağlık Bakanlığı vekili tarafından takip edildiğinden bu hususun bozma sebebi yapılmadığı, davalı alt işverenler ile asıl işveren arasındaki hizmet alım sözleşmesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği adına yapılmış ise de anılan Kurumun kanunla ortadan kaldırıldığı dikkate alındığında, karar başlığında Sağlık Bakanlığının hasım olarak gösterilmesi gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 17.12.2021 tarihli ve 2021/120 Esas, 2021/408 Karar sayılı kararıyla; bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama neticesinde davalı … yönünden davanın reddine, Sağlık Bakanlığı ve diğer davalılar yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir. Karar başlığında Sağlık Bakanlığı gösterilmemiş ve hükümde Sağlık Bakanlığı, diğer davalılarla birlikte yargılama harçlarından müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Sağlık Bakanlığı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Sağlık Bakanlığı vekili, davacının Şirket işçisi olup kendi işçileri olmadığından dava konusu alacaklardan sorumlu tutulamayacaklarını, ayrıca harçtan muaf olduklarını ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, Sağlık Bakanlığının talep edilen alacaklardan sorumlu olup olmadığı ve harç konusundadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 428 … maddesi, 438 … maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 4857 sayılı … Kanunu’nun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun (492 sayılı Kanun) 13 üncü maddesinin (j) bendi
3. Değerlendirme
1.Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı Sağlık Bakanlığı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; … Devlet Hastanesi hakkında davanın husumet yönünden reddi isabetsiz olmuştur. İkinci bozma ilâmında belirtildiği üzere Hastanenin tüzel kişiliği bulunmadığından davacının Hastaneye husumet yöneltmesi temsilcide yanılma olup netice itibarıyla dava Sağlık Bakanlığı vekili tarafından takip edildiğinden bu hususun bozma sebebi yapılmadığı izah edildiği hâlde karar başlığında Sağlık Bakanlığı yerine … Devlet Hastanesi Baştabipliğinin davalı gösterilmesi her zaman mahallinde düzeltilebilir maddi hata mahiyetinde olmakla birlikte; karar başlığında davalı gösterilmeyen Sağlık Bakanlığı hakkında hüküm kısmında ise Sağlık Bakanlığının diğer davalılarla birlikte sorumluluğuna karar verilip … Devlet Hastanesi hakkında husumet yönünden ret kararı verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirir.
3. Davalı Sağlık Bakanlığı 492 sayılı Kanun’un 13 üncü maddesinin (j) bendinde belirtilen kurumlardan olup harçtan muaf olduğundan aleyhine karar ve ilâm harcına hükmedilmesi ve yargılama gideri içerisinde harç yükletilmesi isabetsiz olmuştur.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun’un 438 … maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı Sağlık Bakanlığı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı Sağlık Bakanlığının Mahkeme kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile; Mahkeme kararının, hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinin (c) alt bendinin hükümden tamamen çıkartılmasına,
Hüküm fıkrasının harç ve yargılama giderine ilişkin (2) numaralı bendinin (a) ve (c) alt bentlerinin hükümden çıkartılarak yerlerine,
“a) 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince dava değeri üzerinden alınması gereken toplam 585,11 TL harçtan daha önceden ödenen toplam 163,43 TL harç düşüldükten sonra eksik kalan 421,68 TL harcın davalı Sağlık Bakanlığı harçtan muaf olduğundan diğer davalılar … ve HK Temizlik Bilgisayar İnşaat Gıda Tekstil Yemekçilik Medikal Konf. Mad. Mefruşat İnş. Malz. Mob. Eml. Tar. Taş. Hiz. Tic. Ltd. Şti.nden müştereken müteselsilen alınarak Hazineye irat kaydına,”
“c) Davacı tarafından yapılan toplam 1.157,33 TL yargılama giderinin 25,20 TL başvuru harcı, 25,20 TL peşin harç, 138,23 TL ıslah Harcı, olmak üzere toplam 188,63 TL’lik harç kısmından … ve HK Temizlik Bilgisayar İnşaat Gıda Tekstil Yemekçilik Medikal Konf. Mad. Mefruşat İnş. Malz. Mob. Eml. Tar. Taş. Hiz. Tic. Ltd. Şti. sorumlu olmak kaydıyla bakiye 968,70 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,” bentlerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
05.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.