YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/3225
KARAR NO : 2023/9161
KARAR TARİHİ : 14.06.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/4439 E., 2022/4142 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 46. … Mahkemesi
SAYISI : 2022/139 E., 2022/388 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin altıncı alt bendi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir … fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken … … sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir … fazlası olarak belirlendiğini, ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek ödenmeyen ücret farkı alacağı, ikramiye farkı alacağı ile ilave tediye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunduklarını, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve uygulamaya konulan toplu … sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, ücrette indirimin veya hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını, davacının fark ücret alacağı ile buna bağlı ikramiye ve ilave tediye alacağı farkı alacaklarının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı ile imzalanan sözleşme dikkate alındığında davacının ücretinin brüt asgari ücretin belirli bir oranda artırılması suretiyle ödenmesi hususunda davacı ile anlaşıldığı, bu bağlamda davacıya ödenen ücretlerin eksik olduğu, ücret ödendiğinin ispat külfetinin davalı işverende olduğu, denetime elverişli olup itibar edilen bilirkişi raporunda yapılan değerlendirme ve hesaplamalar doğrultusunda hesaplanan fark ücret, fark ilave tediye ücreti ve fark ikramiye alacakları bulunduğu kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvurusunda; Bakanlık uygulamasının yerinde olduğunu, ücretin düşürülmesi söz konusu olmadığından davacının dava dilekçesinde talep ettiği alacaklara hak kazanamayacağını, … … sözleşmesi ile toplu işe sözleşmesi hükümlerinin bire bir, … … ya da bütün olarak değil konuların gruplandırılarak karşılaştırılması gerektiği yönünde yaygın kanı olduğunu, örneğin … … sözleşmelerindeki ücret ve ekleri ile ilgili hükümlerin toplu … sözleşmesinde yer … ücret ve eklerine ilişkin düzenlemelerle benzer şekilde karşılaştırılması ve bunun neticesinde işçinin ücret ve ekleri açısından daha lehe olan hükümler içermesi hâlinde … … sözleşmesinin ücret konusundaki hükümlerinin geçerliliğini sürdürdüğünün kabulü gerektiğini, bu yönde bir karşılaştırma yapılırken ücrete ilişkin hükümlerin bir kısmının toplu … sözleşmesinden bir kısmının ise … … sözleşmesinden alınarak sonuca gidilmesi hâlinde iki kez zam ödenmiş olacağını ve bu uygulamanın doğru olmadığını, ihale sözleşmeleri kapsamında çalışan işçinin sürekli işçi kadrosuna alınmasıyla hem hukuki statüsünde hem ücret rejiminde farklı bir yapıya kavuştuğunu ve bu nedenle de sürekli işçi kadrosuna geçmeden önceki … sözleşmesine dayanarak hak talep etmesinin hukuka aykırı olduğunu savunarak İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının Dairece önce, davacının taleplerinin arabuluculuk son tutanak tarihine kadar hesaplattırılması ve arabuluculuk konusu yapılmayan talep dönemi için davanın dava şartı yokluğundan usulden reddi gerektiği gerekçesiyle ortadan kaldırılarak dosyanın İlk Derece Mahkemesine iade edildiği, Mahkemece gönderme kararı doğrultusunda hizmet alım sözleşmesi ve ekleri ile geçiş anında imzalanan … … sözleşmesi onaylı örneğinin dosyaya dâhil edildiği ve arabuluculuk son tutanak tarihine göre muaccel olan 15.03.2020 tarihine kadarki dönem için fark ücret ve buna bağlı fark ikramiye ile fark ilave tediye ücreti alacaklarının önceki bilirkişi raporundan yararlanılarak resen hesaplandığı, fazla tutarın usulden reddine karar verildiği, bunun yanında hüküm altına alınan alacaklara uygulan faiz türü ve başlangıcının doğru tespit edildiği, harçtan muafiyetin gözetildiği, gönderme kararı içeriği ile İlk Derece Mahkemesince kararın gereğinin yerine getirilmesine, istinaf edenin sıfatına, önceki ve sonraki istinaf sebepleri ile kamu düzenine göre davalının istinaf taleplerinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvurusunda; istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenleri tekrar etmiş ve resen dikkate alınacak sair nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının eksik incelemeye dayalı olduğunu, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli … sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile fark ücret alacaklarının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.
2. 4857 sayılı … Kanunu’nun 22, 32 ve 34 üncü maddeleri.
3. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen geçici 23 üncü madde.
4. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 53 üncü maddesinin ikinci fıkrası.
5. 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’un 1 vd. maddeleri.
6. 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile … … sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar sayılı kararında şu şekilde açıklanmıştır:
“…
2. 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan … sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen … sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (…) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan … sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir.”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı … harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14…..2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.