YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2914
KARAR NO : 2023/6417
KARAR TARİHİ : 02.05.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Baykan Asliye Hukuk (…) Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı Vakıf tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararının davalı Vakıf tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 10.01.2022 tarihli kararı ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilâmına direnilmiş; direnme kararının davalı tarafından temyizi üzerine Dairece bozma kararı yerinde bulunarak direnme kararı incelenmek üzere dosya Hukuk Genel Kuruluna gönderilmiştir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 13.12.2022 tarihli kararı ile; direnme kararının yerinde olduğuna karar verilerek bozma nedenine göre davanın esasına yönelik diğer temyiz itirazları incelenmediğinden davalının temyiz itirazlarına ilişkin inceleme yapılmak üzere dosya Dairemize gönderilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu tarafından dosya Dairemize gönderilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Baykan İlçesi Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfında çalışmakta olduğunu, davalı Vakfın niteliği itibarıyla kamu kurumu vasfını taşıdığından müvekkiline 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun (6772 sayılı Kanun) gereği ilave tediye ödenmesi gerektiğini ileri sürerek ilave tediye alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı Vakıf, davaya karşı yasal süresi içinde cevap dilekçesi sunmamıştır.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Baykan Asliye Hukuk (…) Mahkemesinin 20.08.2020 tarihli kararı ile; davacının davalı Vakıf çalışanı olduğu, davalı Vakfın 6772 sayılı Kanun kapsamında olduğu ve davacının ilave tediye alacağına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Vakıf istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 25…..2021 tarihli kararı ile; davacının hâlen Vakıf çalışanı olduğu, kamu kurumu niteliği 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu’nun (3294 sayılı Kanun) 7 nci maddesine eklenen fıkra ile de açıklığa kavuşturulan davalı Vakfın 6772 sayılı Kanun kapsamında ilave tediye ödemekle yükümlü olduğu, dosyaya ibraz edilen bordrolarda ikramiye ödemesi bulunmadığı, bu nedenle İlk Derece Mahkemesince ilave tediye alacağının hüküm altına alınması isabetli olmakla birlikte 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 355 nci maddesi uyarınca kamu düzeni yönünden yapılan incelemede 7036 sayılı … Mahkemeleri Kanunu ile getirilen dava şartı olan arabuluculuk ücretinin Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan kısmının yargılama gideri olarak haksız çıkan tarafa resen yükletilmesi gerekirken eksik olarak hüküm altına alınmasının isabetsiz olduğu gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddi ile kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucunda İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak düzeltilmesine ve esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Vakıf temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 10.01.2022 tarihli kararıyla; davalı Vakfın … hukuk tüzel kişiliğini haiz, ayrı ve bağımsız işveren olduğu ve kamu tüzel kişiliği de bulunmadığı, 6772 sayılı Kanun kapsamındaki kamu kurumlarından olmadığı, davacı tarafın 6772 sayılı Kanun’dan kaynaklanan ilave tediye talebinin reddi gerektiği; diğer yandan Bölge Adliye Mahkemesince, Fon Kurulu kararı gereğince davacıya yapılması gereken ikramiye ödemelerinin ilave tediye niteliğinde olduğu, dosya kapsamına göre davacıya ikramiye ödemesi yapılmadığından İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğu sonucuna varılmış ise de, davacının Fon Kurulu kararında ilave tediye olarak nitelendirilen ikramiye alacağını talep hakkı bulunsa da dava dilekçesinde açıkça bu yönde bir iddia ileri sürülmediği, davacının 6772 sayılı Kanun’dan kaynaklanan ilave tediye alacağını talep ettiği dikkate alındığında davalı Vakfın 6772 sayılı Kanun kapsamında olmaması sebebiyle, davacının 6772 sayılı Kanun’dan … ilave tediye alacağına hak kazanmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmek üzere Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. Bölge Adliye Mahkemesince Verilen Direnme Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; önceki gerekçeye ilaveten Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 25.11.2021 tarihli ve 2016/(22)9-2292 Esas, 2021/1494 Karar sayılı; 14.12.2021 tarihli ve 2018/(22)9-551 Esas, 2021/1662 Karar sayılı emsal kararlarında da sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarının 6772 sayılı Kanun kapsamında ilave tediye ile yükümlü olduğunun kabul edildiği belirtilerek direnme kararı verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen direnme kararına karşı süresi içinde davalı Vakıf temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasının mümkün olmadığını, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonundan ayrı bir … hukuk tüzel kişiliğini haiz olan sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarının 6772 sayılı Kanun kapsamında kamu tüzel kişisi olarak kabul etmenin mümkün olmadığını, davacının 16.02.2012 tarih ve 2012/1 sayılı Fon Kurulu kararı uyarınca ilave tediye olarak nitelendirilen ikramiye alacağını talep hakkı bulunmakta ise de davacı 6772 sayılı Kanun’dan kaynaklanan ilave tediye alacağını talep ettiğinden ve davalı Vakfın 6772 sayılı Kanun kapsamında olmamasından direnme kararının hatalı olduğunu, ilave tediye alacaklarının tümünün son ücret üzerinden hesaplanmasının hatalı olduğunu, ilgili oldukları dönemin ücreti üzerinden hesaplama yapılması gerektiğini, alacağın zamanaşımına uğramış olması nedeniyle de davanın reddini gerektiğini ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

C. Hukuk Genel Kurulu Kararı
1. 6100 sayılı Kanun’un 373 üncü maddesinin beşinci fıkrası gereğince Dairemizce yapılan incelemede, Daire kararının yerinde olduğu belirtilerek temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın Hukuk Genel Kuruluna gönderilmesine karar verilmiştir.

2. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 13.12.2022 tarihli kararıyla; gelirlerinin %50’sinden fazlası kamu kurumuna ait olan, kamu kurumu şeklinde örgütlenen davalı Vakfın 6772 sayılı Kanun kapsamında olduğu, kamu kurumu niteliği 3294 sayılı Kanun’un 7 nci maddesine eklenen fıkra ile de açıklığa kavuşturulan davalı Vakfın 6772 sayılı Kanun kapsamında ilave tediye ile yükümlü olup aksi yöndeki … Daire bozma kararının yerinde olmadığı, ayrıca Hukuk Genel Kurulunun 14.12.2021 tarihli ve 2018/(22)9-551 Esas, 2021/1662 Karar; 25.11.2021 tarihli ve 2016/(22)9-2292 Esas, 2021/1494 Karar sayılı kararlarının da aynı yönde olduğu gerekçesiyle direnme kararı yerinde bulunarak bozma nedeni dikkate alındığında karara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Dairemize gönderilmesine karar verilmiştir.

D. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dairemizce temyiz incelemesine konu uyuşmazlık; 6772 sayılı Kanun’dan kaynaklanan ilave tediye alacağına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun’un 341 vd. maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 … maddesi.

2. 6772 sayılı Kanun 1 vd maddeleri.

3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı Vakfın aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Dairemizin görüşü sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarının 6772 sayılı Kanun kapsamında kamu kurumu olarak kabul edilemeyeceği ve bu … bünyesinde çalışan işçilerin Kanun kapsamında ilave tediyeye hak kazanamayacağı yönünde ise de Hukuk Genel Kurulunun yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı Vakfın 6772 sayılı Kanun kapsamında olduğu ve davacının ilave tediye alacağına hak kazandığı sonucuna ulaşılarak diğer temyiz nedenlerinin incelenmesi için dosyanın Dairemize gönderilmesine karar verildiğinden, diğer temyiz nedenleri ile sınırlı olarak temyiz incelemesi yapılmıştır.

3. Somut uyuşmazlıkta, davalı taraf davacının ilave tediye alacaklarının ödendiğini savunmuştur. Dosya kapsamındaki belirsiz süreli … sözleşmesinin 13 üncü maddesinde, personele ödenecek aylık ücret, ikramiye ve diğer sosyal yardımları Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fon Kurulunun belirlediği, 16.02.2012 tarih ve 2012/1 sayılı Fon Kurulu kararı uyarınca personele her yılın ocak ve temmuz aylarında birer sözleşme ücreti tutarında ikramiye ödeneceği, personele bu ikramiyeler dışında Mütevelli Heyetince teşvik amaçlı olarak her ne ad altında olursa olsun ayni veya nakdi ödeme yapılamayacağı ifade edilmiştir. Mahkemece davalının ödeme itirazı üzerinde durulmadığı gibi … … sözleşmesi hükmüne göre herhangi bir inceleme ve araştırma da yapılmadığı anlaşılmaktadır.

4. Davalı tarafça dosya temyiz aşamasında iken ilgili madde kapsamında yapılan 01.01.2013-30…..2021 tarihleri arasına ilişkin ikramiye ödemelerine ait belgelerin ibraz edildiği görülmektedir. Buna göre, söz konusu ödeme belgeleri de dikkate alınarak davalı Vakıf tarafından davacıya yapılan ödemelerin Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fon Kurulunun kararı gereğince yapılıp yapılmadığı araştırılmalı, bu kapsamda yapıldığının anlaşılması hâlinde Fon Kurulu kararı gereğince ikramiye adı altında yapılan ödemelerin hesaplanan ilave tediye alacağından mahsubu suretiyle sonuca gidilmelidir. Eksik inceleme ile karar verilmesi hatalı olup kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

02.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.