YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2542
KARAR NO : 2023/8573
KARAR TARİHİ : 05.06.2023

MAHKEMESİ :… Mahkemesi

Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin … Sendikası üyesi olarak … 8. Bölge Müdürlüğünde 15.03.1996 tarihi itibarıyla amele (8. Grup) olarak işe başladığını, 31.12.1997 tarihinde sondaj işçisi olarak (5. Grup) kadrolu işçi statüsüne geçirildiğini, davacının geçmiş dönemde mevsimlik işçi çalıştığını, 31.12.1997 tarihinde kadrolu daimi işçi statüsüne geçirilirken ücretinin hatalı hesaplandığını ileri sürerek davacının daimi kadrolu işçi statüsüne geçirilirken yapılan intibakların yanlış olduğunun tespiti ile buna bağlı olarak ücret farkı, yıpranma prim farkı ve yasal ilave tediye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesi sunmamıştır.

III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 03.12.2015 tarihli ve 2014/17 Esas, 2015/801 Karar sayılı kararı ile; davacının 1987-1997 yılları arasında geçici amele pozisyonunda çalışmakta iken 7. Sondaj Müdürlüğünün ….05.1997 tarihli ve 232 sayılı yazıları ile davacının sondaj işçisi pozisyonuna geçirilmesinin istenildiği, 08.05.1997 tarihli … sözleşmesi not kısmında “İlgilinin pozisyonu bundan böyle sondaj işçisi olarak değiştirilmiştir. İlgiliye 2 grup arasındaki farkın verilmeyeceği bildirilmiş olup, kabullenmiştir.” şeklinde olduğu ve bu durumun davacı tarafından kabul edilmesiyle ve imzalanmasıyla … … sözleşmesinin oluşturulduğu, davacının görev unvanı ve görev derecesi ile yevmiyesinde herhangi bir değişiklik yapılmadığı, aynı şartlarda daimi kadroya alındığı, muvakkat işçiler için toplu … sözleşmesine göre pozisyon değişikliği sınavının mümkün olmadığı, sadece kadroya geçmek için sınavın yapıldığı, ayrıca davacının aradan 17 yıl geçtikten sonra böyle bir talepte bulunmasının iyiniyetle bağdaşmayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 24.01.2019 tarihli ve 2016/3246 Esas, 2019/1855 Karar sayılı ilâmıyla; davacı vekilinin diğer temyiz itirazları reddedilerek 01.03.1997-28.02.1999 tarihleri arasında yürürlükte bulunan 7. Dönem Toplu … Sözleşmesi’nin 36 ncı maddesinin daimi kadroya alınmayı ve pozisyon değiştirmeyi; 48 … maddesinin ise pozisyon değişikliği hâlinde verilecek yevmiyeyi düzenlediği, toplu … sözleşmesinin 36 ncı maddesinin (II) nci bendine göre, pozisyon değiştirme daimi işçiler için ve sınavla mümkün olup geçici işçiler için pozisyon değişikliği sınavı imkânı bulunmadığı, ancak aynı maddenin (III) üncü bendine göre ilk iki bende uyulduktan sonra boş olan kadrolar için geçici işçilerin sınava katılabileceğinin düzenlenmiş olduğu, 48 … maddede ise daimi-geçici ayrımı yapılmaksızın üst dereceli gruba dâhil bir pozisyonun sınavına katılarak başarılı olan işçinin taban yevmiye farkı arasındaki yevmiyenin de yevmiyeye eklenerek … yevmiyesinin belirlenmesi gerektiğinin tespit edilmiş olduğu, dolayısıyla toplu … sözleşmesinin 48 … maddesine göre davacının üst dereceli gruba dâhil bir pozisyonun sınavına katılarak başarılı olması nedeniyle taban yevmiye farkı arasındaki yevmiyenin de yevmiyeye eklenerek kadroya alınması gerekmekte olup toplu … sözleşmesinin 36 ncı maddesine göre pozisyon değiştirme sınavının sadece geçici işçilere tanınmış olması gerekçesiyle talebin reddinin yanılgılı değerlendirmeye dayalı olduğu, dosya içerisinde bulunan 08.05.1997 tarihli … sözleşmesinde sondaj işçisi (5. Grup) olduğu belirlenen davacının bu tarihten önce Amele (8. Grup ) olmasına karşın iki grup arasındaki ücret farkının verilmeyeceği ve davacının bu durumu kabullendiği yazılı olup davacının da bu notun altını imzaladığı, davacı … göstermiş olduğu gerekçesiyle 25.12.1997 tarihinde yapılan sınav sonucuna göre yevmiye artışı yapılmadan kadroya alınmış ise de; davacının kadroya geçirildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan 2822 sayılı Toplu … Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nun 6 ncı maddesinin ilk paragrafında “toplu … sözleşmesinde aksi belirtilmedikçe hizmet akdinin toplu … sözleşmesine aykırı olmayacağı, hizmet akdinin toplu … sözleşmesine aykırı hükümlerinin yerini toplu … sözleşmesinin alacağı” hükmününün düzenlendiği, buna göre, … sözleşmesinde sondaj işçisi (5. grup) olduğu belirlenen davacının bu tarihten önce Amele (8. Grup) olmasına karşın iki grup arasındaki ücret farkının verilmeyeceğinin düzenlenmesinin toplu … sözleşmesinin 48 … maddesine aykırı olduğu, hâl böyle olunca, Mahkemece dava dilekçesinde talep edilen ücret, yıpranma prim ve yasal ilave tediye fark alacaklarının hesaplatılıp sonucuna göre talepler hakkında hüküm kurulması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğu, davalı … olmasına karşın karar başlığında Orman ve Su İşler Bakanlığının davalı gösterilmesinin de doğru olmadığı gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyularak devam edilen yargılamada alınan 18.07.2022 tarihli bilirkişi ek raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; bozma sonrası Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda yapılan hesaplamaların müvekkilinin hak kaybına neden olacak şekilde eksik olduğunu, davalı lehine vekâlet ücreti ile yargılama giderine hükmedilmemesi gerektiğini belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

2. Davalı vekili; davacının 08.05.1997 tarihinde rızası ve … sözleşmesini kabul ettiğine dair imzası neticesinde yevmiye artışı olmadan … sözleşmesinde belirtilen yevmiyesi, geriye dönük tüm intibakları yapılarak muvakkat dönemden gelen yevmiyesi ile kadrolu olarak çalışmaya başladığını, davacının pozisyonunda herhangi bir değişikliği olmadığı için yevmiyesi artırılmadan 25.12.1997 tarihinde yapılan imtihan sonucuna göre de sondaj işçisi olarak kadroya geçirildiğini ve söz konusu kadroya geçmeden önce davacının müvekkili Kurumdan alacağı olmadığının açık olduğunu, bu sebeple müvekkil Kurumun davacıya ödemesi gereken ücret söz konusu olmadığını, Mahkemece eksik ve hatalı bilirkişi raporunun hükme esas alındığını, taraflarınca yapılan itirazlara itibar edilmemesinin hatalı olduğunu belirterek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının ücret farkı, yıpranma prim farkı ile yasal ilave tediye farkı alacaklarının bulunup bulunmadığı ve vekâlet ücreti ile yargılama giderlerinin doğru hesaplanıp hesaplanmadığı hususlarına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 Sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 428 … maddesi, 438 … maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.

2. 6100 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesi, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi.

3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Mahkemece bozma öncesi alınan 27.04.2015 tarihli bilirkişi raporunda davacı tarafından talep edilen alacak kalemleri hesaplanarak intibak tarihinde itibaren ve dava tarihinden geriye doğru 5 yıllık süre için olmak üzere iki seçenek hâlinde hesaplama yapılmış, yapılan hesaplamada alacakların brüt tutarları ve net tutarları ayrı ayrı belirtilmiştir. Dosya kapsamına göre davacı 21.10.2015 tarihli dilekçesi ile alacak kalemlerine ilişkin talep tutarlarını, 27.04.2015 tarihli bilirkişi raporunda dava tarihinden geriye doğru 5 yıllık süre için olmak üzere yapılan net hesaplamaları esas alarak artırmıştır. Buna rağmen Mahkemece, talep edilen alacaklar yönünden bozma sonrası alınan 18.07.2022 tarihli bilirkişi raporunda yapılan brüt hesaplamalar esas alınarak hüküm kurulması talep aşımı mahiyetinde olduğundan hatalıdır.

3. Mahkemece davalı lehine hüküm altına alınan vekâlet ücretinin ıslah edilen tutar dikkate alınmadığından hatalı hesaplandığı anlaşılmıştır. Bozma sonucuna göre vekâlet ücretinin bu husus dikkate alınarak yeniden değerlendirilmesi gerekir.

V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

05…..2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.