YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2514
KARAR NO : 2023/8636
KARAR TARİHİ : 05.06.2023

MAHKEMESİ :… Mahkemesi

Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Mahkeme kararı davacı vekili, davalı Aysan Yemek Taah Elektronik San ve Tic Ltd Şti (Aysan Yemek Şirketi) ve davalı … vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,

7036 sayılı … Mahkemeleri Kanunu’nun (7036 sayılı Kanun) 7 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) kanun yollarına ilişkin hükümleri, … mahkemelerince verilen kararlar hakkında da uygulanır. Anılan hüküm ve 7036 sayılı Kanun’un 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca … mahkemesince verilen kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde temyiz yoluna başvurulabilir. Temyiz dilekçesinin süresinden sonra verilmesi hâlinde 7036 sayılı Kanun’un 7 nci maddesi ve 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesi uyarınca uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 432 nci maddesi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.

Mahkeme tarafından verilen karar, davalı Aysan Yemek Şirketi vekiline 30.07.2022 tarihinde tebliğ edilmiş; temyiz dilekçesinin ise yasal süre geçirildikten sonra 16.08.2022 tarihinde verildiği anlaşılmakla; davalı Aysan Yemek Şirketi vekilinin temyiz dilekçesinin süreden reddine karar vermek gerekmiştir.

Davacı ve davalı … vekillerinin gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 15.04.2002-16.02.2011 tarihleri arasında davalı … Bakanlığına bağlı hastanenin yemekhanesinde diğer davalı alt işveren Şirketler bünyesinde usta … olarak çalıştığını, … sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini, kıdem ve ihbar tazminatının ödenmediğini, kullandırılmayan yıllık izinlerinin olduğunu, hafta tatili günleri ile … … ve genel tatil günlerinde çalıştığını, fazla çalışma ücretlerinin ve diğer ücret alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, … … ve genel tatil ücreti, yıllık izin ücreti ve hafta tatili ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1. Davalı … vekili cevap dilekçesinde; davacı ile Kurumları arasında düzenlenmiş bir … sözleşmesinin olmadığını, davacının alt işverenler bünyesinde çalıştığını, davacının özlük dosyasının müvekkili Kurum tarafından tutulmadığını, bu nedenle davacının fazla çalışması olup olmadığı ve yıllık izin kulllanıp kullanmadığı hususlarının alt işveren Şirketlerce bilindiğini, müvekkilinin davada herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığını, davanın diğer yüklenici Şirketlere ihbarının gerektiğini, tüm sorumluluğun alt işverenlerde olduğunu savunarak davanın reddini talep etmiştir.

2. Davalı Aysan Yemek Şirketi vekili cevap dilekçesinde; davacının 01.02.2009 – 31.10.2010 tarihleri arasında müvekkili Şirket nezdinde çalıştığını, davacının tüm haklarını aldığını, ana firma ile olan anlaşmalarının sona ermesi nedeniyle davacının … sözleşmesinin sona erdiğini, davacının sona ermeden sonra da çalışmaya devam ettiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.

3. Diğer davalılar tarafından usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap verilmemiştir.

III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 04.02.2016 tarihli ve 2014/355 Esas, 2016/26 Karar sayılı kararı ile davacının davalı … Bakanlığına bağlı hastanede Atasoy Tekstil Gıda İnşaat Sanayi Tic. Ltd. Şti’ne (Atasoy Tekstil Şirketi) bağlı olarak çalıştığı dönemde … sözleşmesi … bitimi nedeniyle sonlandırıldığından davacının bu dönem itibarıyla kıdem tazminatına hak kazandığı, davacı daha sonra sahipleri aynı olan Aysan Yemek Şirketi isimli … yerinde çalışmaya devam etmiş ise de 4857 sayılı … Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 2 nci maddesinin altıncı fıkrası gereğince asıl işveren olduğu kabul edilen davalı Bakanlığın davacının Aysan Yemek Şirketinde çalıştığı dönem itibarıyla bir sorumluluğu bulunmadığı, diğer davalı … Usta isimli Şirkette çalışmasından kaynaklı dönem itibarıyla da yine asıl işveren ile bu Firmanın bir hizmet alım sözleşmesi bulunmadığından sorumluluğu bulunmadığı, bu nedenle davalı Bakanlığın sadece davacının Atasoy Tekstil Şirketinde hizmet alım ihalesine dayalı olarak çalıştığı dönem itibarıyla Atasoy Tekstil Şirketi ile birlikte kıdem tazminatından sorumlu tutulduğu, ancak davacı Atasoy Tekstil Şirketi isimli alt işverenin yanında davacının asıl işverenle … ilişkisi sona erdikten sonra çalışmaya devam ettiğinden davalı … Bakanlığının ihbar tazminatından sorumlu tutulmadığı, davalı Bakanlığın zamanaşımı def’inin değerlendirildiği, davacının … Usta isimli işyerindeki çalışma süresi asıl işverenin taşeronu olmaması, diğer davalılarla arasına işyeri devrine dair bir olgu bulunduğunun ispatlanamaması nedeniyle bu Şirketin hiç bir alacaktan sorumlu tutulmadığı, davacının yıllık izin ücretine hak kazandığı, ancak davalı Bakanlığın zamanaşımı def’in itibarıyla bu alacak kaleminden sorumlu olmadığı sadece Atasoy ve Aysan Şirketlerinin sorumluluğu bulunduğu, ödenmeyen fazla çalışma, … … ve genel tatil ücretlerinden davalı Bakanlığın zamanaşımı def’i dikkate alınarak sadece Atasoy Tekstil ve Aysan Yemek Şirketlerinin sorumlu tutulduğu, ispatlanamayan hafta tatili ücreti talebinin reddi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili, davalı Aysan Yemek Şirketi ile davalı … vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 05.03.2020 tarihli ve 2016/16623 Esas, 2020/3764
Karar sayılı ilâmı ile davacıya ait hizmet döküm cetvelinde gözüken işyerlerinin hangi firmalar olduğunun belirlenmesi, davacı asıldan çalışma dönemleri ve alt işverenlerin kimler olduğunun sorulması, gerekirse tanıkların yeniden dinlenmesi, bu araştırmalar sonucunda 15.04.2002-15.01.2004, 16…2004-15.12.2004 ve 02.12.2008- 31.01.2009 dönemlerinin hizmet süresine katılıp katılamayacağının yeniden değerlendirilmesi, 01.02.2009-31.10.2010 ve 01.11.2010-14.01.2011 tarih aralıklarında, davalı Atasoy Tekstil Şirketi ve davalı Aysan Yemek Şirketi arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinin belirlenmesi gerektiği, organik bağ, asıl işveren alt işveren ilişkisi, … ortaklığı, birlikte istihdam gibi bir durum olup olmadığının tespiti ve davalı … ile davalı Atasoy Tekstil Şirketi ve davalı Aysan Yemek Şirketi arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinin belirlenmesi gerektiği, davalı Aysan Yemek Şirketine bilirkişi raporu ve ıslah dilekçesinin tebliğ edilip edilmediğinin denetiminin sağlanması ve gerekirse savunma hakkının kısıtlanmaması bakımından tebliğin yapılması, davalılar Aysan Yemek Şirketi ve Atasoy Tekstil Şirketi arasında organik bağ bulunup bulunmadığının tespiti gerektiği gerekçeleriyle Mahkeme hükmünün bozulmasına karar verilmiştir.

B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davacıya ait işe giriş bildirgeleri incelendiğinde 15.04.2002, 15.01.2004, 16.12.2004 ve 01.04.2005 tarihli bildirgelerde işyeri adresinin SSK Hastanesi ve Kapıdağ Devlet Hastanesi olarak belirtildiği, ayrıca Bandırma Devlet Hastanesi tarafından sunulan bordro ve aylık prim ve hizmet belgelerinde davacının en son 01.12.2008 tarihinde çalıştığının belirtildiği, 02.12.2008 ve 01.11.2010 tarihli sigortalı işe giriş bildirgelerinde işyeri adresinin Sunullah Mahallesi H…. Yaşbek Caddesi No:75/2 Bandırma olarak belirtilmesi nedeniyle davacının hastanedeki çalışma süresinin 15.04.2002-01.12.2008 tarihleri arasında 6 yıl, 7 ay, 17 … olarak dikkate alındığı, davacının kıdem ve ihbar tazminatının hüküm altına alındığı, davacının çalışma süresi gereği hak ettiği yıllık izin süresi 88 … olup bu süre üzerinden talebinin kabulü gerektiği, tanık beyanları esas alınarak davacının fazla çalışma ücreti, … … ve genel tatil ücreti miktarlarının belirlendiği, bu alacaklarda davalı … ve Aysan Yemek Şirketinin zamanaşımı def’inin dikkate alınarak sadece davalı Atasoy Tekstil Şirketinin sorumluluğuna gidildiği, dinlenen tanıkların davacının davalı … Usta Tabldot Gıda İnş. Temz. Bilişim …. San. ve Tic. Ltd. Şti. (… Usta Şirketi) işyerinde ki çalışmasına ilişkin bir beyanı olmadığından bu davalının davada sorumlu tutulmadığı, ispatlanamayan hafta tatili ücreti talebinin reddi gerektiği, 28.09.2021 tarihli bilirkişi raporunun hükme esas alındığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili, davalı Aysan Yemek Şirketi ve davalı … vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davacının çalışma sürelerinin yanlış hesaplandığını, davacının bazı çalışmalarının yok sayıldığını, davacı davalı … Usta Şirketinin işçisi olarak çalıştığı sırada haksız olarak işten çıkarıldığını, davalı Aysan Yemek ve … Usta Şirketlerinin davalı Bakanlık ile bir sözleşmesi olmamasının davacının bu Şirketlerde çalıştığı dönemlerden … alacaklarını istemesine engel olmadığını, davacının Atasoy Tekstil Şirketinin işçisi olarak çalıştığı dönemde hastanenin yemekhanesinde yemek imalatı ve dağıtımı yapıldığını, daha sonra hastanenin yemek kokması nedeniyle yemek imalatının dışarıda yapılması ve yemeğin hastanenin yemekhanesinde dağıtılmasının istendiğini, davacının da yemek imali için kurulan Aysan Yemek Şirketinin dışarıda başka bir adreste bulunan yemek üretim merkezinde … olarak çalıştığını, Aysan Yemek Şirketinin, Atasoy Tekstil Şirketinin yemek imal eden alt işveren olarak … yaptığını, dışarıdaki mutfakta imal edilen yemeklerin hastaneye getirilip dağıtıldığını, yani davacının hastane idaresi ile bir sözleşmesi olmayan Aysan Yemek Şirketinin sigortalı işçisi olduğu halde, hastane yemekhanesinde dağıtılan yemeğin imalatında ve yemekhanede yemek dağıtımı işinde çalıştığını bu sebeple 31.01.2009 tarihinde Atasoy Tekstil Şirketinin sigortalılığından çıkarılıp, ertesi … 01.02.2009 tarihinde Aysan Yemek Şirketinde sigortalı gösterildiğini, 31.10.2010 tarihinde Aysan Yemek Şirketinden çıkış verilip ertesi … 01.10.2010 tarihinde yine Atasoy Tekstil Şirketinde sigortalı gösterildiğini ve 14.01.2011 tarihine kadar hastane ile sözleşmesi bulunan Atasoy Tekstil Şirketinin işçisi olduğunu, bu hususu iki davacı tanığının da beyan ettiğini, bu sebeple bu sürenin de davacının kıdeminden sayılması gerektiğini, Atasoy Tekstil Şirketinin hastane ile yaptığı yemek taşeronluğu sözleşmeleri sona erene kadar, diğer davalı Şirketlerin Atasoy Tekstil Şirketinin hastanede dağıttığı yemeği imal eden Şirketler olarak, bir alt taşeron kimliği ile çalıştığını, bu sebeple davacı her ne kadar değişik Şirketlerin işçisi olarak gösterilmişse de, esasen her zaman aynı işi yaptığını, işverenlerin kötüniyetli kayıt tutması sebebiyle bir çok alacağının hesaplanmadığını, bozmadan sonra alınan bilirkişi raporunda davacının ikinci kez Atasoy Tekstil Şirketinde çalıştığı süre hesaba katılmadan sonuca gidildiği için daha az alacak hesaplandığını, davacının taleplerinden asıl işveren olan Sağlık Bakanlığının sorumlu olduğunu, davacının çalıştığı tüm süre üzerinden hesaplanacak dava konusu işçilik alacaklarından davalıların müteselsilen sorumlu tutulmaları gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.

2. Davalı … vekili; davalılar Aysan Yemek Şirketi ve … Usta Şirketleri yönünden hüküm kurulmadığını, davacının alacaklarından yüklenici firmaların sorumlu olduğunu, davanın İdare yönünden husumetten reddi gerektiğini, davalı … yönünden … raporda fazla çalışma, … … ve genel tatil ücretlerinin; ek raporda da yıllık izin ücretinin zamanaşımına uğradığının tespit edildiğini, buna rağmen kararda yıllık izin, fazla çalışma, … … ve genel tatil ücretlerinden davalı İdare’nin sorumlu tutulduğunu, hatalı karar verildiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının çalışma dönemlerinin tespiti ile buna bağlı olarak hüküm altına alınan alacakların miktarları ve davalıların sorumluluğunun nasıl belirleneceği, yıllık izin ücreti alacağının davalı … yönünden zamanaşımına uğrayıp uğramadığı ve harçtan muaf olan davalı Bakanlık aleyhine harca hükmedilmesi hususlarında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun’un 428 … maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.

2. Mülga 1475 sayılı … Kanunu’nun 4857 sayılı Kanun’un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan 14 üncü maddesi.

3. 4857 sayılı Kanun’un 17, 32, 41, 44, 47, 53, 59 ve 63 üncü maddeleri.

4. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun (492 sayılı Kanun) 13 üncü madesi.

3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı ve davalı … vekillerinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Somut uyuşmazlıkta; Dairemizin 05.03.2020 tarihli bozma ilâmı sonrasında yapılan araştırma ve temin edilen bilgi-belgelere göre; davalı Aysan Yemek Şirketi ve davalı Atasoy Tekstil Şirketi arasında organik bağ, … ortaklığı, asıl işveren alt işveren ilişkisi ve birlikte istihdam gibi bir durumun olmadığı, ortaklarının farklı kişiler olduğu tespit edilmiş, bozma sonrası alınan bilirkişi raporunda Bandırma Devlet Hastanesi tarafından sunulan bordro, aylık prim ve hizmet belgelerinde, davacının en son 01.12.2008 tarihinde Hastane nezdinde çalıştığının belirtildiği gerekçesiyle davacının dava konusu alacakları 01.12.2008 tarihine kadar hesaplanmış ve Mahkemece bu rapora itibar edilerek sonuca gidilmiştir. Bu tarihe kadar ki hesaplanan miktarlardan da davalı … ile davalı Atasoy Yemek Şirketinin sorumluluğuna gidilmiştir. Dosyada mübrez davacıya ait hizmet döküm cetveli incelendiğinde; davacı 01.12.2008 tarihinden sonra sırayla davalı Atasoy Tekstil Şirketi, davalı Aysan Yemek Şirketi, Atasoy Tekstil Şirketi ve en son davalı … Usta Şirketi nezdinde sigortalı olarak çalışmaya devam etmiştir. Davacının 02.12.2008, 01.02.2009, 01.11.2010 ve hatta 26.01.2011 tarihli işe giriş bildirgelerinde işyeri kurum adresi olarak hep aynı adres bildirilmiş olup, işyeri adresi Sunullah Mahallesi H…. Yaşbek Caddesi No:75/2 Bandırma olarak kayıtlıdır. Yine sigorta giriş çıkış kayıtları da hep ardışık tarihlerde yapılmıştır. Mahkemece bozma sonrası yapılan yargılamada, davacının sadece 01.12.2008 tarihine kadarki alacaklarının hüküm altına alınması, sonraki çalışmalarının değerlendirilmemesi hatalıdır.

3. Dosya kapsamı ve delil durumu itibarıyla 01.12.2008 tarihi sonrası işyeri devri hükümlerine göre sonuca gidilmesi gerekmektedir. Davalı … Bakanlığının sorumluluğu 01.12.2008 tarihine kadar olup bu tarih sonrasında davalı Aysan Yemek Şirketi kendi döneminden ve o dönemdeki ücret seviyesiyle sınırlı olarak, Atasoy Tekstil Şirketinin de kendi döneminden ve o dönemde ki ücret seviyesiyle sınırlı olarak dava konusu alacaklardan sorumluluğu değerlendirilmelidir. Zira (2) numaralı bentte açıklandığı üzere, bu dönemde davacının işe giriş bildirgelerinde işyeri adresi olarak bildirilen adres aynı olup davacının sigorta giriş çıkışları da hep ardışık tarihlerde gerçekleştirilmiştir. Açıklanan nedenle hükmün bozulması gerekmiştir.

4. Davalı … vekilinin zamanaşımı def’i nedeniyle davacının yıllık izin ücretinden Sağlık Bakanlığının sorumlu olduğu dönem zamanaşımı kapsamında kaldığından yıllık izin ücretinden 01.12.2008 yılına kadar ki dönemde de sadece davalı Atasoy Tekstil Şirketinin sorumlu tutulması gerekirken Sağlık Bakanlığının da sorumluluğuna gidilmesi hatalıdır.

5. 492 sayılı Kanun’un 13 üncü maddesi gereğince harçtan muaf olan davalı … aleyhine harca hükmedilmesi de bir diğer bozma nedenidir.

V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı Aysan Yemek Şirketi Temyizi Yönünden
Davalı vekilinin temyiz dilekçesinin süreden REDDİNE,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgilisine iadesine,

B. Davacı ve Davalı … Temyizi Yönünden

Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacıya iadesine,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

05…2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.