YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2122
KARAR NO : 2023/4914
KARAR TARİHİ : 04.04.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesinin 26.11.2019 tarihli ve 2018/578 Esas, 2019/504 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 21.10.2021 tarihli ve 2020/1415 Esas, 2021/1554 Karar sayılı kararı ile İlk Derece Mahkemesi hükmü ortadan kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesinin gönderme kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işyerinde 02.01.1996-25.07.2016 tarihleri arasında çalıştığını, … sözleşmesinin haksız olarak feshedilmesi üzerine açtığı işe iade davasında işe iadesine karar verildiğini ancak davalı Şirket tarafından işe başlatılmadığını, işverence işyerinde uygulanan bilet prosedürüne göre … sözleşmesinin feshedildiği tarih itibarıyla müvekkilinin, eşinin ve 18 yaşını doldurmamış çocuklarının 2015 ve 2016 takvim yılına ait ücretsiz ve indirimli pass ve zed bilet haklarının bulunduğunun tespiti ile müvekkilinin işe iade kararına rağmen işveren tarafından işe başlatılmaması nedeniyle mahrum bırakıldığı özlük hakları açısından emekli olmak suretiyle işten ayrılmış personel ile aynı koşullarında yararlandırılması gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının … sözleşmesinin geçerli nedenle feshedildiğini, davacının … sözleşmesinin işverence feshedildiğinin Mahkeme kararı ile … olduğunu, pass bilet ve … ücretli bilet uygulamasının davalı Şirket çalışanlarına veya emekli olmak suretiyle davalı işyerinden ayrılan personele sağlanan sosyal bir hak olduğunu, davalı işverence … sözleşmesini kendisi emeklilik sebebiyle fesheden personelin ücretsiz, indirimli bilet haklarından yararlanabileceğinin düzenlendiğini, davacının … sözleşmesinin ise davalı işveren tarafından feshedildiğini, bu nedenle davacının bu haktan … sözleşmesini emeklilik sebebiyle kendisi feshetmiş gibi faydalanmasının söz konusu olamayacağını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyaya sunulan davalı Şirkete ait pass bilet işlemleri prosedürüne göre ortaklıktan ayrılan personelin (bildirimsiz fesih hariç) bu prosedür gereğince hak kazanılıp kullanmadıkları pass bileti geçerlilik tarihine kadar talep edebileceği, pass haklarının son 2 yılı kapsayıcı olduğu, personelin içinde bulunduğu yıldan önceki yıla ait pass haklarını içinde bulunduğu yılın sonuna kadar talep edebilerek kullanabileceği yönündeki düzenlemeler dikkate alındığında ve davacının … sözleşmesinin davalı işveren tarafından haklı neden olmaksızın feshedilmiş olması nedeniyle davacının indirimli bilet hakkının devam ettiği kanaatine varılarak davacının 2015 ve 2016 yılları için toplam 4 adet yurt içi, 2 adet yurt dışı %100 indirimli, 2 adet yurt içi ve 5 adet %90 indirimli seyahat pass bilet hakkının bulunduğunun kabulü gerektiği, ancak davacının emekli olarak işyerinden ayrılmadığı, kesinleşen işe iade davası sonucuna göre … sözleşmesinin işverence geçersiz fesih ile sona erdirilmesi sebebi ile davalı işyerinden emekli olmak suretiyle ayrılan personel ile aynı özlük haklarına sahip olduğunun tespitine yönelik talebin reddine karar vermek gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.

B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; İlk Derece Mahkemesi tarafından Bölge Adliye Mahkemesinin kararının kapsamı dışına çıkılarak ilk kararda değişikliğe gidilmesinin hukuki olmadığını, müvekkilinin … sözleşmesinin haklı ve geçerli neden olmaksızın davalı işveren tarafından feshedildiğinin dosya kapsamı ile belli olduğunu, aynı işyerinde çalışıp emeklilik nedeniyle … sözleşmesi sona erenlere sağlanan sosyal haklardan davacının yararlandırılmamasının eşitlik ve hakkaniyet ilkesine aykırılık teşkil ettiğini, emekli personele tanınmış olan yurt içi ve yurt dışı indirimli bilet hakkı dâhil özlük haklarından yararlandırılması gerektiğini, 20 yılı … süredir sözleşmesel yükümlülüklerini başarı ve özveri ile yerine getiren müvekkilinin … sözleşmesinin beklenmedik şekilde feshedilmesi ile adeta duygusal bir şoka uğradığını, işe başlatılması hâlinde kurumdan emekliliğe hak kazanacak olan müvekkilinin, işe başlatılmaması nedeniyle çifte mağduriyet yaşadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

2. Davalı vekili; işe iade davasında davacının işe iadesine karar verildiğini ancak işe başlatılmayarak davacıya İlk Derece Mahkemesi kararı doğrultusunda tüm işçilik haklarının ödendiğini, … sözleşmesi feshedilmek suretiyle işyerinden ayrılan davacının ücretsiz ve indirimli pass bilet hakkı bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını ve davanın tümden reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyaya sunulan pass bilet işlemleri prosedürüne göre davalı işverenlik işçisinin işten ayrıldıktan sonraki dönem için pass bilet, ced bilet ve zed bilet haklarından faydalanabilmesi için … sözleşmesinin emeklilik nedeni ile feshedilmesi gerektiğini, davacının … sözleşmesinin ise davalı işveren tarafından geçerli nedenle sonlandırılmış olduğundan İlk Derece Mahkemesinin davanın reddine ilişkin hüküm kısmında hata bulunmadığı ancak davacının işten ayrılmadan önce yararlanamadığı bilet haklarını da talep ettiği ve İlk Derece Mahkemesinin karar gerekçesinde isabetli olarak tespit ve değerlendirildiği üzere, pass bilet işlemleri prosedürüne göre davacının bu talebinin haklı olduğu gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

2. Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ücretsiz bilet kullanma hakkı bulunup bulunmadığı ve emekli personelle aynı koşullarda özlük haklarına sahip olup olamayacağına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri, Pass Bilet İşlemleri Prosedürü hükümleri.

3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalı tarafa yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

04.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.