YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/18103
KARAR NO : 2023/16952
KARAR TARİHİ : 08.11.2023
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
SAYISI : 2022/139 E., 2023/314 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin Karayolları 8. Bölge Müdürlüğü Trafik Güvenliği Başmühendisliği emrinde hizmet alımı yoluyla alt işveren işçisi olarak 01…..2001 tarihinde işe başladığını, 04.07.2006 tarihinde daimi işçi kadrosuna geçirilerek çalışmaya devam ettiğini, hâlen ağır makine yağcısı pozisyonunda görünmekte olup ilk kadrolu olduğu günden itibaren trafik büro görevlisi ve mutemetlik görevlerini yürüttüğünü, müvekkilinin ilk işe başladığı 01…..2001 tarihinden itibaren … işçisi olduğunun … … Mahkemesinin 2014/595 Esas, 2016/9 Karar sayılı ilâmıyla tespit edildiğini, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 2016/3771 Esas, 2019/1746 Karar sayılı ilâmıyla tespit kısmı yönünden bozma yapılmadığını ve kararın 29.09.2009 tarihinden sonraya ilişkin alacakların zamanaşımına uğramadığı gerekçesiyle bozulduğunu, … … Mahkemesinin 20.05.2019 tarihli ve 2019/274 Esas, 2019/458 Karar sayılı kararı ile; davacının ilk işe giriş tarihi olan 01…..2001 tarihinden itibaren … işçisi sayılması gerektiğinin tespitine ve davacının ilk işe giriş tarihi 2001 tarihi olduğundan toplu … sözleşmelerinde belirlenen 01.03.2005 tarihinden önce işe başlayanlara uygulanan ücret skalası üzerinden ücret ve diğer haklarını alması gerektiğinin tespitine yönelik hüküm kurulduğunu, verilen hükmün Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 23.10.2019 tarihli ve 2019/6784 Esas, 2019/19712 Karar sayılı ilâmıyla onandığını, müvekkilinin 04.07.2006 tarihinden itibaren Yol-… Sendikası üyesi olduğunu, … adına işveren sendikası ile Yol-… Sendikası tarafından imzalanan 11. Dönem Toplu … Sözleşmesi’ne göre 01.03.2005 tarihinden önce ilk defa işe girenler için belirlenen skala yerine 01.03.2005 tarihinden sonra ilk defa işe başlayanlara uygulanan skaladaki ücretler üzerinden ücretin ödenmesinin hatalı olduğunu belirterek ücret, toplu … sözleşmesinin 66 ncı maddesindeki ek ödeme, 77 nci maddesindeki yıpranma primi, 99 uncu maddedeki fazla çalışma alacağı ve ayrıca 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’dan (6772 sayılı Kanun) kaynaklanan ilave tediye fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; husumet itirazı ve zamanaşımı def’inde bulunarak davacının 01…..2001-28…..2006 tarihleri arasında değişik müteahhit firmalar bünyesinde çalıştığını, İdarenin daimi kadrosunda çalışan bir işçi olmadığını, davacının 01.03.2005 tarihinde önce işe girenler için uygulanan skalaya göre değerlendirilme isteğinin usul ve kanunlara aykırı olduğunu, davacının 2006 yılından sonra İdare işçisi olarak işe girdiği, kadro ve derecesinin bu tarihten sonra işlemeye başladığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 08.12.2020 tarihli ve 2019/995 Esas, 2020/600 Karar sayılı kararıyla; aynı Mahkemenin 2019/274 Esas sayılı dosyası ile davacının ilk işe giriş tarihi olan 01…..2001 tarihinden itibaren davalı … işçisi sayılmasının gerektiğinin tespitine, davacının ilk işe giriş tarihi 2001 tarihi olduğundan toplu … sözleşmesinde belirlenen 01.03.2005 tarihinden önce işe başlayanlara uygulanan ücret skalası üzerinden ücret ve diğer haklarının ödenmesi gerektiğinin tespitine hükmedilerek bu kararın Yargıtay tarafından onanarak kesinleştiği, davacının Yol-… Sendikası üyesi olduğu ve kendisine toplu … sözleşmesi hükümleri uygulandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 21.10.2021 tarihli kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. … Bölge Adliye Mahkemesinin 8. Hukuk Dairesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 05.12.2021 tarihli ve 2021/12344 Esas, 2021/16458 Karar sayılı kararıyla; Mahkemece işe girişinden 01.03.2009 tarihine kadar davacının çalışmalarının 7 tam yıl olup 3 derece ve 4 kademeye denk geldiği, 01.03.2009 tarihi itibarıyla 4 derece ve 8 kademe olup toplu … sözleşmesinin 01.01.2005 tarihinden önce işe girenler için uygulanan tabloda yevmiyesi 59,20 TL iken kendisine aynı tarihte 33,85 TL yevmiye ödendiği, aradaki farkın 25,35 TL olduğu, yevmiye farkının aldığı ücrete oranlaması yapıldığında 25,35/33.85×100=74.88 oranında eksik ödeme yapıldığı, zamanaşımı dikkate alınarak 2014-2019 yılları arası yapılan ödemelerin bu yevmiye paritesi esas alınarak artırılmasının gerektiği değerlendirmesiyle yapılan hesaplama doğrultusunda hüküm kurulmuşsa da davacının 01…..2001 tarihinde ilk işe girişinden beri kurum işçisi olduğu gözetilerek toplu … sözleşmelerinin 01.03.2005 tarihinden önce işe girenlere uygulancak ücret cetveli esas alınarak davacının alması gereken yevmiyesi ve aldığı yevmiye arasındaki farkın bordrolardaki gün sayısına göre tespit edilip zamanaşımı gözetilerek denetime elverişli bir şekilde tespit edilerek ve raporlar arasındaki çelişkiler giderilerek yeniden hesaplanması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyularak işyeri dosyasında gösterilen yevmiye ile toplu … sözleşmesinin 15.07.2005 tarihinden önce işe giren işçilere uygulanacak ücret listelerine göre belirlenen ücret arasındaki fark hesaplanarak ve taleple bağlı kalınarak hüküm kurulduğu belirtilmek suretiyle davacı tarafın talebinin kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; zamanaşımı def’inin gözetilmediğini, rapora itirazlarının değerlendirilmediğini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının ücretinin tespiti ile fark alacaklara hak kazanılıp kazanılmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 Sayılı … Kanunu’nun 32 nci maddesi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 39 uncu maddesi (2822 sayılı Toplu … Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nun 9 uncu maddesi, 6772 sayılı Kanun’un 1 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı … harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına;
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
08.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.