YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/18010
KARAR NO : 2023/17104
KARAR TARİHİ : 09.11.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2435 E., 2023/3286 K.
KARAR : Davacı tarafın istinaf başvurusunun reddi, davalılar … ve … … Üniversitesi Rektörlüğünün istinaf başvurularının kabulü ile asıl davanın dava şartı yokluğundan reddi, birleşen davanın kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 38. … Mahkemesi
SAYISI : 2022/726 E., 2023/160 K.
BİRLEŞEN DAVA MAHKEMESİ : … 35. … Mahkemesi
SAYISI : 2021/382 E., 2022/192 K.
Taraflar arasındaki istatistiklere itiraz istemine ilişkin asıl ve birleşen davadan dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili, davalı … vekili ile … vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı tarafın katılma yoluyla istinaf başvurusunun reddi, davalılar … ve … … Üniversitesi Rektörlüğünün istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl davanın dava şartı yokluğundan reddine ve birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı … vekili ile … vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Asıl davada davacı vekili dava dilekçesinde; … … Üniversitesinde 20.05.2021 tarihli tutanak ile yapılan sendika üye tespitinin iptaline ve 15.05.2021 tarihi itibarıyla davalı Kurumdaki sendika üye listesi ile yetkili sendikanın yeniden tespit edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
2. Birleşen davada davacı vekili dava dilekçesinde; 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun (4688 sayılı Kanun) 15 inci maddesi kapsamında belirtilen ünvanlardan birini taşımayan müvekkili Sendika üyesi N.D’nin 14.04.2016 tarihinden itibaren müvekkili Sendikaya üye olup aidat kesintisi yapıldığını, sendika üyeliğinin sayılmamasının hukuka aykırı olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle … … Üniversitesinde 20.05.2021 tarihli tutanak ile yapılan sendika üye tespitinin iptaline ve 15.05.2021 tarihi itibarıyla davalı Kurumdaki sendika üye listesi ile yetkili sendikanın yeniden tespit edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı … vekili cevap dilekçelerinde; yapılan tespitin hatalı olmadığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle asıl ve birleşen davaların reddini istemiştir.
2. Davalı … vekili cevap dilekçesinde; sendika üyesi N.D’nin ifa ettiği yönetim kurulu üyeliği görevinin idari nitelik taşıdığı bu sebeple sendika üyesi olamayacaklar arasında yer aldığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
3. Davalı … Sağlık Sen vekili cevap dilekçelerinde; yapılan tespitin hatalı olmadığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle asıl ve birleşen davaların reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; sendika üyesi olamayacaklar arasında işbu davaya konu Prof. Dr. N.D’nin bulunduğu görev olan Üniversite Yönetim Kurulu üyelerinin sayılmadığı gerekçesiyle asıl dava yönünden; 4688 sayılı Kanun’un “Üye sayılarının tespiti” başlıklı 30 uncu maddesinin son fıkrası gereğince dava şartı yokluğundan reddine; birleşen dava yönünden davanın kabulüne, 20.05.2021 tarihli üye tespit tutanağında yer alan davacı Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası (Sağlık-Sen) üye sayısının 464 olarak düzeltilmesi gerektiğinin tespitine, 02.07.2021 tarihli ve 31529 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu Gereğince Kamu Görevlileri Sendikaları ile Konfederasyonların Üye Sayılarına İlişkin 2021 Temmuz İstatistikleri Hakkında Tebliğ’de yer alan üye sayısının düzeltilmesi gerektiğinin tespitine, 20.05.2021 tarihli tutanak ile 2021 Temmuz istatistiklerinin davacı Sendika yönünden iptali ile davacı Sağlık-Sen Sendikası ve aynı hizmet kolundaki dava dışı … Sağlık Sen Sendikasının, davalı Üniversitedeki üye sayıları 464’er olacağından yani eşit olacağından davalı Üniversitedeki yetkili sendikanın kura ile tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili, davalı … vekili ile … vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı … vekili; cevap dilekçesinde belirttiği sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı … vekili; cevap dilekçesinde belirttiği sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
3. Davacı vekili katılma yolu ile istinaf dilekçesinde; asıl dava yönünden dava şartı yokluğundan davanın reddine ve davalı idare lehine 9.200,00 TL vekâlet ücretine hükmedilmesine karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı tarafın asıl davaya yönelik verdiği katılma yoluyla istinaf dilekçesinin reddine; davalıların birleşen davaya yönelik istinaf isteklerinin incelenmesine gelince, davaya dâhil edilen davalı … Sağlık Sen hakkında olumlu ya da olumsuz karar verilmemesi ve gerekçeli karar başlığında … Sağlık Sen’in gösterilmemesinin hatalı olduğu, kararın bu nedenle kaldırılması ve davalı … Sağlık Sen hakkında birleşen dava yönünden davanın kabulüne hükmedildiği, “Üniversite Yönetim Kurulu Üyeliği”nin 4688 sayılı Kanun’un 15 inci maddesinde sayılmadığı anlaşıldığından davacı tarafın birleşen davadaki talebinin yerinde olduğu, bunlarla birlikte, davadaki talep uyarınca, davacı Sendikanın üye sayısının ve 2021 Temmuz İstatistiğinin düzeltilmesi ile yetinilmesi gerekirken “yetkili sendikanın kura ile belirlenmesi” gerektiği yönünden hüküm verilmesinin isabetli olmadığı gerekçesiyle davacının asıl davaya yönelik katılma yoluyla verdiği istinaf başvuru dilekçesinin reddine; davalılar Bakanlık ve Üniversitenin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl davanın dava şartı yokluğundan reddine, birleşen davanın kabulüne, 20.05.2021 tarihli üye tespit tutanağında yer alan davacı Sağlık-Sen üye sayısının 464 olarak düzeltilmesi gerektiğinin tespitine, davacı Sağlık-Sen’in 02.07.2021 tarih ve 31529 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu Gereğince Kamu Görevlileri Sendikaları ile Konfederasyonların Üye Sayılarına İlişkin 2021 Temmuz İstatistikleri Hakkında Tebliğ’de yer alan üye sayısının düzeltilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … ile … vekilleri temyiz başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı … vekili; cevap ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı … vekili; cevap ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 4688 sayılı Kanun kapsamında sendika üye sayılarına ilişkin tespitin ve istatistiğin düzeltilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.4688 sayılı Kanun’un “Üye sayılarının tespiti” kenar başlıklı 30 uncu maddesi şöyledir:
“Sendika ve konfederasyonların üye sayılarının belirlenmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Kurumlarca yapılacak tespit;
Tespite ilişkin toplantıya kurumun işveren vekili ile tahakkuk memuru veya mali hizmetler birimi yetkilisi ve kurumun hizmet kolunda faaliyette bulunan sendikalardan birer temsilci katılır. Toplantı her yıl 15 mayıs tarihinden sonra beş … günü içerisinde kurumca belirlenerek sendikalara bildirilen yer ve günde yapılır.
Bu Kanuna tâbi olarak kurumda çalışan kamu görevlilerinin, 15 mayıs tarihi itibarıyla listesi ile üyelerinden aidat kesintisi yapılan sendikaların üyelerini gösterir liste, toplantıya katılanlarca değerlendirilir. Bu değerlendirmeden sonra, toplam kamu görevlisi sayısı ile sendika üyesi kamu görevlilerinin sendikalara göre toplam sayılarını belirten tutanak toplantıya katılan taraflarca imzalanır. İmzalı tutanak, kamu işvereni ve sendikalarca mayıs ayının son … gününe kadar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilir.
Kurumların taşra teşkilatları, yukarıdaki esaslara göre tarafların katılımı ile yapılacak toplantı neticesinde düzenlenecek tutanakları kurum merkezinde yapılacak tespitte değerlendirilmek üzere 15 mayıs tarihini takip eden iki … günü içerisinde kurum merkezine gönderirler. Bu tutanaklar kurum merkezinde tarafların katılımı ile … tutanak haline getirilir.
b) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca kurumlardan ve sendikalardan gelen müşterek imzalı listeler üzerinden yapılacak tespit;
…, kurumlarda çalışan toplam kamu görevlisi sayısı ile sendikalar itibarıyla üyelik kesintisi yapılan üye sayılarını dikkate alarak her yıl 15 mayıs tarihi itibarıyla hizmet kollarındaki bütün kamu görevlileri sayısı ile hizmet kolundaki sendikaların üye sayılarını tespit eder. Buna göre (…) kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonların toplam üye sayısını belirler ve sonuçları her yıl temmuz ayının ilk haftasında Resmî Gazetede yayımlar.
(Ek fıkra: 4/4/2012-6289/20 md.) Sonuçların yayımı tarihinden itibaren beş işgünü içinde kamu görevlileri sendikaları ile konfederasyonlarının üye sayılarının yanlışlığı iddiasıyla sendika ve konfederasyonlarca … … Mahkemesine itiraz edilebilir. Mahkeme itirazı onbeş gün içinde karara bağlar.”
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Asıl davada dava tarihi 27.05.2021, birleşen davada da dava tarihinin 08.07.2021 olmasına karşın İlk Derece Mahkemesi karar başlığında tarihlerin hatalı yazılması; İlk Derece Mahkemesi karar başlığında dâhili davalı … Sağlık Sen’in belirtilmemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi karar başlığında da birleşen davada dâhili davalı olarak … Sağlık Sen’in belirtilmemesi doğru değil ise de bu hususlar mahallinde düzeltilebilir nitelikte kabul edilmiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı … ile … vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalılar … ve … harçtan muaf olduklarından harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.