YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1799
KARAR NO : 2023/4199
KARAR TARİHİ : 22.03.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
SAYISI : 2022/701 E., 2022/1019 K.
DAVA TARİHİ : 25.04.2016
KARAR : Davanın kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tespit davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Kurum başmüfettişi tarafından … Eğitim ve Araştırma Hastanesinde yapılan inceleme sonucu Hastanedeki temizlik işine ait alt işveren ve asıl işveren ilişkisinin muvazaalı olduğu, alt işveren işçilerinin başlangıçtan beri asıl işverenin işçileri olduğu ve idari para cezasının uygulanması gerektiğine dair rapor düzenlendiğini, bu işlemin kanuna, hukuka ve Yargıtay içtihatlarına aykırı olduğunu, muvazaanın üçüncü kişileri aldatmak amacı ile gerçek iradelerine uymayan bir anlaşma olarak tanımlandığını, buna ilişkin bir kanıtın bulunmadığını, İdarece temizlik işinin ihaleye çıkarıldığını, …-Emin Ltd. Şti. … Ortaklığının ihaleyi kazandığını, hizmetin bu ortaklık tarafından yürütüldüğünü, alt işveren şirkete … sağlığı ve güvenliği eğitiminin verilmesinin muvazaa ile ilgisinin bulunmadığını, raporda ihalenin koşullarının muvazaaya delil olarak gösterildiğini belirterek davalı İdarenin 22.03.2016 tarihli ve 95558539-667-2635 sayılı işleminin geçersizliğine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın süre yönünden reddi gerektiğini, Hastanenin asıl işe bağlı ve … sürdükçe devamlılık gösterecek olan temizlik işini yapan Karaban-Emin Temizlik … Ortaklığı yönünden işin idaresinin asıl işverende olduğunu, 4857 sayılı … Kanunu’nda (4857 sayılı Kanun) belirtilen kurallara uygun olmadığı için muvazaa tespit edildiğini, çalışan 255 işçiyle yapılan işin 4857 sayılı Kanun’a göre çıkarılan Alt İşverenlik Yönetmeliği ve Kanun’un 2 nci maddesi gereğince muvazaalı olduğu ve sözleşmenin başlangıcından beri çalışan işçilerin … Kamu Hastaneleri Birliğinin işçisi olarak işlem görmesi gerektiğinden muvazaa tespit edildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 02.03.2021 tarihli ve 2019/472 Esas, 2021/145 Karar sayılı ilâmıyla; Hastanede dinlenen personelin beyanlarına göre alt işveren personelinin morga ex taşımaları, yanlarında sağlık personeli eşlik etse de hasta bakımı (alt-üst değiştirme vs.) yaptıkları anlaşıldığından yapılan bu işlerin asıl işin bir parçası olduğu ve alt işverenin kullandığı demirbaşların alt işveren tarafından sağlanıp asıl işverenin demirbaşına kaydedildiği, temizlik malzemelerinin asıl işverence temin edildiği, bu hâliyle alt işverenin bağımsız … organizasyonuna sahip olmadığı ve taraflar arasındaki ilişkinin muvazaya dayandığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 23.03.2022 tarihli ve 2021/1469 Esas, 2022/619 Karar sayılı kararıyla; davacı Kurum ile dava dışı Şirket arasında yapılan ihalenin temizlik işine ilişkin olduğu, dava dışı şirket işçilerinin ihale konusu temizlik işi dışında hasta bakımı, hastaların taşınması ve ölülerin morga taşınması gibi işlerde çalıştırıldıkları, işe alma ve işten çıkarma yetkisinin davacı Kurum yetkililerince kullanıldığı, dava dışı Şirketin işyerinde ayrı bir … organizasyonunun bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 30.05.2022 tarihli ve 2022/5770 Esas, 2022/6683 Karar sayılı ilâmı ile davacı Kurumda çalışan temizlik personelinin ağırlıklı olarak sağlık hizmeti işinde çalıştırıldıklarına yönelik muvazaalı çalışmayı ortaya koyan bir veri bulunmadığı, bu nedenle davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesi ile hüküm bozulmuş ve dava dosyasının kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemece karara esas alınan bilirkişi raporunu kabul etmediklerini, Hastanenin asıl işe bağlı ve … sürdükçe devamlılık gösterecek olan temizlik işini yapan Karaban-Emin Temizlik … Ortaklığı yönünden işin idaresinin asıl işverende olduğunu, 4857 sayılı Kanun’da belirtilen kurallara uygun olmadığı için muvazaa tespit edildiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacı ile dava dışı şirketler arasındaki ilişkinin muvazaalı olup olmadığına ve davalı Kurum tarafından düzenlenen muvazaa tespitine ilişkin raporun iptalinin gerekip gerekmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı Kanun’un 2 nci, 91 inci ve 92 nci maddeleri, 6098 sayılı … Borçlar Kanunu’nun 19 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı … harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
22.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.