YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/17434
KARAR NO : 2023/14269
KARAR TARİHİ : 12.10.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 41. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/3326 E., 2022/393 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : … Anadolu 22. … Mahkemesi
SAYISI : 2019/451 E., 2021/645 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, İlk Derece Mahkemesinin ….10.2021 tarihli ek kararı ile; davalının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Ek kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle Dairemizin ….04.2023 tarihli ve 2023/1808 Esas, 2023/5066 Karar sayılı ilâmı ile kararın onanmasına karar verilmiştir.
Davalı maddi hatanın düzeltilmesi talepli dilekçesinde; tebligatların usulüne uygun olmadığını, ret nedenlerini açıklanmadığını belirterek Daire kararının kaldırılmasını ve dilekçede belirtilen sebeplerden kararın düzeltilmesini talep etmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 10.02.1988 tarihli ve 1987/2-520 Esas, 1988/89 Karar sayılı kararında belirtildiği üzere, Yargıtayca temyiz incelemesinin yapıldığı sırada dosyada bulunan bir belgenin gözden kaçırılması, maddi hata sebebi olarak açıklanmıştır. Ayrıca belirtmek gerekir ki Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 tarihli ve 1957/13 Esas, 1959/5 Karar sayılı kararı ile 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı kararlarında açıklandığı üzere Yargıtayca maddi hata sonucu verilen bir karara Mahkemece uyulmasına karar verilmesi hâlinde dahi usuli kazanılmış hak oluşmaz ve Yargıtayın hatalı bozma kararından dönülmesi mümkündür.
Dosyanın değerlendirilmesinde; Dairemizce, muhtıraya rağmen istinaf harcı yatırılmaması nedeniyle ek karar ile davalının istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına dair İlk Derece Mahkemesinin ek kararına yönelik istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiş ise de davalıya istinaf harçlarını yatırmak üzere çıkarılan muhtıranın usulüne uygun olmadığı hususunun gözden kaçtığı anlaşılmıştır.
Açıklanan sebeple, Dairemizin ….04.2023 tarihli ve 2023/1808 Esas, 2023/5066 Karar sayılı ilâmının maddi hataya dayanması sebebiyle ortadan kaldırılmasına karar verilmesi gerekmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 01.09.1998 tarihinde fiilen davalı işveren yanında çalışmaya başladığını, işe giriş bildirgesinin 15.10.1998 tarihinde verildiğini, 25.08.2016 tarihine kadar ön muhasebe, depo takibi, grafik/tasarım/baskı gibi bölümlerde çalışan müvekkilinin son iki aylık ücretin ödenmemesi nedeniyle … sözleşmesini haklı nedenlerle feshettiğini, en başından bu yana müvekkilinin asıl işvereninin davalı olduğunu, ancak davalının muvazaalı işlemler yaparak kendisinin sahip olduğu ve bizzat yönettiği şirketleri başka kişiler üzerinden kurup işlettiğini, son aylık net ücretinin 3.000,00 TL olduğunu ileri sürerek kıdem tazminatı ile izin, ücret ve fazla çalışma alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde; davacının hiçbir zaman şahsi firmasında ve yetkilisi olduğu Şirketlerde çalışmadığını ve davalı sıfatı olmadığını savunarak davanın reddini sistemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının işten ayrılması sonucu davalı ile kıdem tazminatı ödenmesine dair protokol yapıldığı, işbu protokolün davalı tarafından Mahkeme huzurunda da kabul edildiği, neticesinde … sözleşmesinin kıdem tazminatı ödenecek şekilde sona erdiği, davacının kıdemine göre toplam 246 gün yıllık izin hakkı bulunduğu, tanık beyanlarına göre davacının haftalık 15 saat fazla çalışma yaptığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesinin ….10.2021 tarihli ek kararı ile; kararın davalı tarafça 17.09.2021 tarihinde istinaf edildiği, dosyada harç masraf eksikliği nedeniyle muhtıra yazıldığı, yazılan muhtıranın davalı tarafa normal davetiye ile 24.09.2021 tarihinde tebliğ olunduğu, yasal bir (1) haftalık sürenin 01.10.2021 tarihinde dolduğu ve bu tarih itibarıyla harç-masraf eksikliğinin tamamlatılmadığı gerekçesiyle davalı tarafın istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen ek kararına karşı süresi içinde davalı taraf istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı; muhtıranın 24.09.2021 tarihinde tebliğ olunduğu belirtilmesine rağmen böyle bir muhtarının adresine gelmediğini, taraflarınca alınmadığını, muhtarlık kayıtları incelendiğinde muhtarlığa herhangi bir evrak bırakılmadığının tespit edildiğini, Kömen Reklam Hizmetleri diye bir firma olmadığından muhtıranın şaibeli olarak teslim edildiğinin kayıtlara girdiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının maddi deliller ve hukuksal gerekçelere dayandığı anlaşılmakla tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile incelenen İlk Derece Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğu gerekçeleriyle davalı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı taraf temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalının istinaf başvurusunun reddine dair ek kararın yerinde olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 344 ve 346 ncı maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16…..2010 tarihli ve 2010/19-286 Esas, 2010/330 Karar sayılı kararında bir muhtıranın geçerli olması için gereken özellikler belirtilmiştir. Buna göre temyiz harç ve giderlerinin eksik ödendiğinin anlaşılması hâlinde muhtıra gönderilerek kararı veren hâkim veya mahkeme başkanı tarafından yedi günlük kesin süre içinde harç ve giderin tamamlanması, aksi hâlde temyizden vazgeçmiş sayılacağı hususu temyiz edene yazılı olarak bildirilir. Verilen süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde mahkeme, kararın temyiz edilmemiş sayılmasına karar verir. Bu kararın da temyiz edilmesi hâlinde 1086 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 432 nci maddesinin son fıkrası hükmü kıyasen uygulanır.
2. Muhtırada hâkim veya mahkeme başkanının sicili ve imzası bulunmalıdır. Muhtıra hâkim veya mahkeme başkanı tarafından imzalanmadan verilmişse, geçerli bir bildirimin yapıldığından söz etmeye olanak yoktur.
3. Mahkeme yazı işleri müdürünün veya kalem personelinin temyiz harcı veya giderinin tamamlanması için temyiz edene süre vermesi veya tebligat zarfı üzerine “ihtar/uyarı” şeklinde yazılan ve hâkim imzası taşımayan muhtıra usule aykırıdır, dolayısıyla bu tür bir muhtıra üzerine temyiz harcını veya giderini ödememiş olan taraf, temyiz talebinden vazgeçmiş sayılamaz.
4. Yargıtayın kararlılık kazanmış uygulamasına göre, muhtırada yapılması gereken işlemin ne olduğu açıkça ve ilgili tarafın yanılmasına neden olmayacak biçimde gösterilmeli; bu açıdan ikmal edilecek harç ya da giderin miktarı ve yatırılma merci ve süresi, bunun yapılmamasının sonuçları net biçimde açıklanmalıdır. Örneğin, “dosyaya yatırılması” şeklindeki ifade tarafın yanılmasına neden olabileceğinden, bu ifadeyi taşıyan muhtıra geçersiz olacaktır.
5. 6100 sayılı Kanun’un “Harç ve giderlerin yatırılması” başlıklı 344 üncü maddesine göre istinaf dilekçesi verilirken, istinaf yoluna başvuru için gerekli harçlar ve tebliğ giderleri de dâhil olmak üzere tüm giderler ödenir. Bunların hiç ödenmediği veya eksik ödenmiş olduğu sonradan anlaşılırsa, kararı veren mahkeme tarafından verilecek bir haftalık kesin süre içinde tamamlanması, aksi hâlde başvurudan vazgeçmiş sayılacağı hususu başvurana yazılı olarak bildirilir. Verilen kesin süre içinde harç ve giderler tamamlanmadığı takdirde, mahkeme başvurunun yapılmamış sayılmasına karar verir. Bu karara karşı istinaf yoluna başvurulması hâlinde, 346 ncı maddenin ikinci fıkrası hükmü kıyas yoluyla uygulanır.
6. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun sözü edilen kararı, 6100 Sayılı Kanun’un kanun yollarına ilişkin yukarıda belirtilen hükümleri yürürlüğe girdikten sonra da ilk derece mahkemeleri veya bölge adliye mahkemeleri tarafından gönderilen muhtıraların geçerliliği yönünden uygulanmaktadır.
7. Somut olayda ilk derece mahkemesince davalıya gönderilen muhtırada eksik harç tutarının dosyaya yatırılması gerektiği yazıldığı, böylelikle gönderilen muhtıranın usulüne uygun olmadığı anlaşılmaktadır. Davalıya gönderilen muhtıra usulsüz olduğuna göre, muhtırada belirtilen sürede harcın yatırılmaması sebebi ile istinaf başvurusunun reddine yönelik İlk Derece Mahkemesinin ….10.2021 tarihli ek kararı isabetsizdir. Harcın henüz tamamlanmamış olduğu da dikkate alındığında; Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesinin ek kararı bozulup ortadan kaldırılarak usulüne uygun muhtıra tebliği ile harç eksikliğinin giderilmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmesi gerekir. Yazılı şekilde davalının istinaf başvurusunun reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Dairemizin ….04.2023 tarihli ve 2023/1808 Esas, 2023/5066 Karar sayılı kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Temyiz olunan, Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
12.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.