YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1668
KARAR NO : 2023/6119
KARAR TARİHİ : 26.04.2023
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, davalıya ait işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir … fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken … … sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir … fazlası olarak belirlendiğini ancak davalı tarafça eksik ödeme yapıldığını iddia ederek ücret, ilave tediye, ikramiye, … … ve genel tatil ücreti fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu tarafından verilen karar uyarınca ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 27.10.2021 tarihli kararı ile; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli … sözleşmesinin 7 nci maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir … fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli … sözleşmesinin ve toplu … sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda ücret farkı, ikramiye farkı, ilave tediye farkı, … … ve genel tatil ücreti fark alacaklarının kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 27.01.2022 tarihli kararıyla; kadroya geçiş sırasında imzalanan sözleşmede ücretin asgari ücretin %7 fazlası olarak belirlendiği, fark ücretin sözleşme ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin (375 sayılı KHK) geçici 23 üncü maddesi uyarınca esas alınacak toplu … sözleşmesine göre belirlendiğinin anlaşıldığı, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, vakıa Mahkemesi hâkiminin objektif, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitlerine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 355 … maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu; İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı kanaatine varılarak davalı tarafın istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun’un 353 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) … alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.04.2022 tarihli ilâmı ile; arabuluculuk son tutanak tarihinden sonra ihtilaf konusu olan, 05.11.2020 son tutanak tarihi ile 25.11.2020 tarihi arasında kalan talep dönemi için arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği dikkate alındığında, bu dönem yönünden davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmesi gerektiği ve davalı Kurumun harçtan muaf olduğunun gözetilmemesinin hatalı olduğu belirtilerek hükmün bozulmasına ve dava dosyasının kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda inceleme yapılmış, aynı zamanda hükmedilen alacaklarda faiz başlangıcına yönelik bir bozma yapılmadığı hâlde karar gerekçesinde bu yönde bozmadan bahsedilerek alacaklara arabuluculuk son tutanak tarihinden itibaren faiz işletilmesine ve davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde, Bakanlık uygulaması yerinde olduğundan dava konusu taleplerin reddi gerektiğini, ücretin düşürülmesi söz konusu olmadığından davacının dava dilekçesinde talep etmiş olduğu alacaklara hak kazanamayacağını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, arabuluculuk son tutanak tarihi ile dava tarihi arasındaki dönem ilişkin talepler yönünden dava şartının gerçekleşip gerçekleşmediğine ve bozma ile oluşan usuli kazanılmış haklara riayet edilip edilmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun’un 26 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri, 4857 sayılı … Kanunu’nun 34 üncü maddesi, 7036 sayılı … Mahkemeleri Kanunu’nun 3 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Mahkemece verilen karar davalı tarafın temyizi üzerine bozulmuş, Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda yeniden hüküm kurulmuştur. Dosya kapsamından, bozma öncesinde verilen kararı davacı tarafın temyiz etmediği anlaşılmaktadır. Bu hâlde, bozma kararı ile davalı taraf lehine usuli kazanılmış hak oluşmuştur. Mahkemece bozma öncesinde ikramiye dışındaki alacaklar için dava ve ıslah tarihinden itibaren faiz yürütülmesine rağmen, bozma sonrası kararda bu alacakların tamamı için arabuluculuk son tutanak tarihinden itibaren faiz işletilmesi davalı lehine oluşan usuli kazanılmış hak ilkesinin ihlalidir.
3. İkramiye alacağında ise önceki hükümde bilirkişi raporunda belirtilen temerrüt tarihlerinden itibaren en yüksek banka mevduat faizine hükmedilmesine rağmen, bozma sonrasında arabuluculuk son tutanak tarihinden itibaren en yüksek banka mevduat faizine hükmedilmişse de davacı temyizi bulunmadığından, davalı lehine olan bu husus bozma nedeni yapılmamıştır.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı tarafın İlk Derece Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (1), (2), (3) ve (4) numaralı bentlerinin hükümden tamamen çıkartılarak yerlerine;
“1. Ücret farkı alacağına ilişkin talebin ıslah dilekçesi de dikkate alınarak kısmen kabulü ile; brüt 3.875,58TL alacağın 1.000,00 TL’sinin dava tarihi olan 25.11.2020 tarihinden, bakiyesinin ıslah tarihi olan 10.09.2021 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin dava şartı yokluğundan usulden REDDİNE,
2. İlave tediye fark alacağına ilişkin talebin ıslah dilekçesi de dikkate alınarak kabulü ile; brüt 531,05 TL alacağın 100,00 TL’sinin dava tarihi olan 25.11.2020 tarihinden, bakiyesinin ıslah tarihi olan 10.09.2021 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
3. İkramiye fark alacağına ilişkin talebin ıslah dilekçesi de dikkate alınarak kabulü ile; brüt 153,97 TL alacağın arabuluculuk son tutanak düzenleme tarihi olan 05.11.2020 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak bankalarca mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
4. … … ve genel tatil ücret alacağına ilişkin talebin ıslah dilekçesi de dikkate alınarak kabulü ile; brüt 101,25 TL alacağın 10,00 TL’sinin dava tarihi olan 25.11.2020 tarihinden bakiyesinin ıslah tarihi olan 10.09.2021 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,” bentlerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
26.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.