YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/16057
KARAR NO : 2023/14174
KARAR TARİHİ : 11.10.2023
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
SAYISI : 2023/36 E., 2023/54 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin %30 oranında fazlası olarak belirlenerek ödendiğini, kadroya geçerken … … sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin %30 oranında fazlası olarak belirlendiğini, ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını, ikramiye ve ilave tediyelerinin de eksik ödendiğini ileri sürerek ödenmeyen ücret, ilave tediye ve ikramiye, fazla çalışma, … bayram ve genel tatil ücreti ile gece vardiyası fark ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunduklarını, kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu kararı ile uygulamaya konulan toplu … sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak davacının ücretin belirlendiğini, ücrette indirimin veya hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 22.09.2022 tarihli ve 2022/2702 Esas, 2022/1866 Karar sayılı kararıyla; davacının imzalamış olduğu 02.04.2018 tarihli belirsiz süreli … sözleşmesinin 7 nci maddesinde işçiye her ay brüt asgari ücretin %30 fazlası üzerinden günlük olarak ödeme yapılacağının belirtildiği, işverenle imzalanan işbu sözleşmedeki kuralın her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlayacağı, ancak dosyadaki bordrolar ve banka kayıtları incelendiğinde 01.01.2019 tarihinden itibaren davacının mevcut ücretine sadece %4 zam yapıldığı, belirsiz süreli … sözleşmenin ücrete ilişkin 7 nci maddesinin uygulanmadığı, davalı işverenin 4857 sayılı … Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 22 nci maddesine aykırı şekilde çalışma koşullarında ve … sözleşmesinde … taraflı değişiklik yaparak davacının ücretini eksik ödediği, bu nedenle de davacı işçinin fark ücret ve buna bağlı ilave tediye farkı, ikramiye farkı, genel tatil ücreti farkı, fazla çalışma ücreti farkı ve gece vardiyası zammı farkı alacağı taleplerinin yerinde olduğu gerekçesiyle bilirkişi raporu doğrultusunda hesaplanan alacaklar hüküm altına alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 15.09.2022 tarihli ve 2022/2593 Esas, 2022/1806 Karar sayılı kararıyla; davacının kadroya geçirilirken imzalanan … sözleşmesinde ücret miktarının asgari ücretin belli oranda fazlası olarak belirlendiği ve bu kuralın her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlayacağı, davacıya toplu … sözleşmesi uyarınca her dönem için %4 zam uygulanarak hesaplanan miktar nazara alındığında davacının kadroya geçtikten sonraki ücretinin taraflar arasında düzenlenen … sözleşmesine uygun olarak ödenmediği, hesaplanan miktardan ödenen miktarın mahsubu ile belirlenen davacının ödenmemiş fark ücret, fark ikramiye, fark ilave tediye alacakları bulunduğu ve emsal Yargıtay kararları uyarınca davacının fark ücret taleplerinin yerinde olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 27.12.2022 tarihli ve 2022/15120 Esas, 2022/17903 Karar sayılı kararı ile; 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu … Sözleşmesi süresinin 31.10.2020 tarihinde sona erdiği ve belirtilen Sözleşme hükümlerinin art etkisinin bulunmadığı, bu tarihten sonraki dönem için davacı lehine gece zammı hesaplanmasının davacının bir başka toplu … sözleşmesinden yararlanması veya … sözleşmesinde bu yönde bir hüküm bulunması hâlinde mümkün olabileceği, dosya içeriğine göre davacının 25.12.2020 tarihinde …-Sağlık … Sendikasına üye olduğu, üyeliğin ilgili Sendika tarafından 28.12.2020 tarihinde davalı Bakanlığa bildirildiği, kadroya geçişi aşamasında düzenlenen … … sözleşmesinde veya 4857 sayılı Kanun’da gece zammı ödenmesine yönelik herhangi bir hüküm de bulunmadığından 31.10.2020 tarihinden sonraki dönem için toplu … sözleşmesine dayalı olarak hesaplamanın 28.12.2020 tarihinden sonrası için mümkün olabileceği, ilave tediye alacağının, davacı talebi ve yasal düzenlemeler gereğince dava dilekçesinde talep edilen kısmı için yasal faiz, ıslah dilekçesi ile talep edilen kısmı için en yüksek mevduat faizini aşmamak üzere yasal faize hükmedilmesi gerektiği gerekçeleriyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamında her ne kadar davacıya 01.07.2018-31.12.2018 tarihleri arasında asgari ücretin %41 fazlası oranında ödeme yapıldığı anlaşılmışsa da talep konusu dönemin 01.07.2018-31.12.2020 olduğu göz önüne alındığında hesaplamaların 01.01.2019-31.12.2020 tarihleri arasındaki çalışma dönemi için yapıldığı, ancak davacının kadroya geçişi aşamasında düzenlenen … … sözleşmesinde veya 4857 sayılı Kanun’da gece zammı ödenmesine yönelik herhangi bir hükmün bulunmadığı da nazara alındığında, toplu … sözleşmesine dayalı olarak hesaplama yapılmasının ancak 28.12.2020 tarihinden sonrası için mümkün olabileceği, davacının imzalanmış olduğu belirsiz süreli … sözleşmesi incelendiğinde sözleşmenin 7 nci maddesinde işçiye her ay brüt asgari ücretin %30 fazlası üzerinden günlük olarak ödeme yapılacağının belirtildiği, işverenle imzalanan … bu sözleşmedeki kuralın her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlayacağı, davalı işverenin 4857 sayılı Kanun’un 22 nci maddesine aykırı davranılarak çalışma koşullarında ve … sözleşmesinde … taraflı değişiklik yaparak davacının ücretini eksik ödediği, bu nedenle de davacı işçinin fark ücret ve buna bağlı ilave tediye farkı, ikramiye farkı, genel tatil ücreti farkı, fazla çalışma ücreti farkı ve fark gece zammı alacağı taleplerinin yerinde olduğu, bilirkişi raporundaki hesaplamaların denetime elverişli ve raporun hüküm kurmaya yeter düzeyde olduğu belirtilip bozma öncesi gerekçeler tekrar edilerek davanın kısmen kabulüne karar karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvurusunda; davacının … sözleşmesinde belirlenen ücretin çok üzerinde ücret aldığını, toplu … sözleşmesiyle davacının ücretinde artış olduğunu, bordrolardan da görüleceği üzere 31.12.2018 tarihindeki ücreti korunarak bu ücretin üzerine %4’lük zam yapıldığını, herhangi bir ücret indirimine gidilmediğini, davacının dava dilekçesinde talep etmiş olduğu gibi her yıl belirlenen asgari ücrete … sözleşmede yer alan oranın eklenmesi, bu şekilde belirlenen miktarın üzerine toplu … sözleşmesinde belirlenen oran eklendikten sonra bir de toplu … sözleşmesinde belirlenen tüm kalemlerin eklenmesi ile sürekli işçi kadrosunda görev yapan personelin ücretlerinin fahiş bir hâl alacağının açık olduğunu, bu hesap şekline göre davacı ile diğer personel arasında büyük bir dengesizlik oluşacağını, sözleşmede oran olmayan işçilerin davalarının kabul edilmeyip oran yazılı işçiler yönünden kabul kararları verilmesinin eşitsizliğe yol açtığını, el yazılı oranın müvekkili İdarenin bilgisi ve talimatı dışında yazıldığını ve bağlayıcı olmadığını, ücret alacağı dışındaki alacak taleplerinin de haksız ve dayanaksız olduğunu, davacının ilave tediye alacağına hak kazanmadığını, faiz başlangıç tarihleri ve uygulanan faiz oranının yanlış belirlendiğini beyanla ve resen gözetilmesi gereken diğer nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının … Sağlık-… Sendikası ile … Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan ve 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu … sözleşmesinden hangi tarihten itibaren yararlanabileceği ve buna göre gece zammı farkı alacağının hesaplanması ile uygulanan faiz türünün doğru olup olmadığı konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun’un 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen geçici 23 üncü madde.
3. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 39 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı … harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
11.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.