YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1501
KARAR NO : 2023/4825
KARAR TARİHİ : 30.03.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/159 E., 2022/2533 K.
Avukat …
DAVA TARİHİ : 17.12.2019
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tire 1. Asliye Hukuk (…) Mahkemesi
SAYISI : 2019/784 E., 2020/379 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin çalışmakta olduğu Tire Belediyesi kadrosundan 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (6360 sayılı Kanun) kapsamında 30.03.2014 tarihinde … (İZSU) kadrosuna nakledildiğini, çalışmasının hâlen devam ettiğini, davacı işçinin 6360 sayılı Kanun kapsamında devredildiği tarih itibarıyla Tire Belediyesinde 01.01.2013-31.12.2014 tarihleri arasında yürürlükte bulunan toplu … sözleşmesinden yararlandığını, devirden sonra çalışmaya başladığı davalı İdare ile Belediye-… Sendikası arasında imzalanan 15.03.2014-14.03.2016, 15.03.2016-14.03.2018 ve 15.03.2018-14.03.2020 yürürlük süreli toplu … sözleşmelerinden yararlanması gerektiğini, davacının yevmiyesine devir tarihinden sonraki toplu … sözleşmesi dönemleri için kararlaştırılan ücret zamları ve kıdem zamlarının uygulanmadığını, bu sebeple davacının ücretinin ve toplu … sözleşmesi ile belirlenen dava konusu hakların eksik ödendiğini ileri sürerek fark ücret, izin ücreti, vardiya tazminatı, sorumluluk zammı, bayram yardımı, fazla çalışma ücreti, … bayram ve genel tatil ücreti, ilave tediye alacağı, 60 yevmiye tutarında ikramiye, üretimi teşvik primi ve kıdemli işçiliği teşvik primi alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; ücret niteliğindeki alacakların beş yıllık zamanaşımına tâbi olduğunu, davacı tarafın beş yılı aşan taleplerinin zamanaşımına uğradığını, Tire Belediyesinde kadrolu işçi konumunda çalışmakta iken 6360 sayılı Kanun uyarınca … Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu tarafından alınan karar gereği müvekkili İdareye devirleri yapılan personelin nakil tarihindeki ücretlerinin aynen korunduğunu ve Belediye-… Sendikası ile İdare arasından imzalanan toplu … sözleşmesi hükümlerinin uygulanmaya başlandığını, ilgili Kanun gereği Tire Belediyesinden devri yapılan 39 kadrolu işçiye 15.03.2014 – 14.03.2016 tarihlerini kapsayan toplu … sözleşmesinin uygulandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı tarafından işçinin ücretlerinin ödendiği ancak toplu … sözleşmesi hükümleri gereğince ücretinin tam hesaplanmamasından dolayı fark ücretten kaynaklı alacak kalemlerinin oluştuğunun anlaşıldığı, bilirkişi raporu ile hesaplanan alacak kalemlerine davalının yapmış olduğu ıslah zamanaşımı def’i kısmen kabul edilerek Mahkemece hesaplamanın resen yapıldığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; 6360 sayılı Kanun uyarınca … Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu tarafından alınan karar gereği 01.04.2014 tarihinde davalı İdareye devri yapılan personele nakil tarihi itibarıyla almakta oldukları günlük ücretlerinin aynen korunduğunu ve devir tarihinden itibaren Belediye-… Sendikası ile davalı İdare arasında imzalanan toplu … sözleşmesi hükümlerinin uygulanmaya başlandığını, davacının davalı İdareye devrinden önceki döneme ait herhangi bir alacağı mevcutsa bu alacaktan Tire Belediyesinin sorumlu olduğunu, 6360 sayılı Kanun’un geçici 1 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasının (ç) ve (d) bentleri uyarınca nakil tarihinden önceki borçlardan nakledilen kurum olan davalı İdarenin sorumluluğunun bulunmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının Tire Belediyesinden İZSU Genel Müdürlüğüne 6360 sayılı Kanun gereği devredildiği, 6360 sayılı Kanun’un geçici 1 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasında Belediye ve bağlı kuruluşlara devredilen norm kadro ve ihtiyaç fazlası olanların durumunun düzenlendiği, anılan hükmün somut olayda uygulanma olanağının bulunmadığı, davacının günlük ücretinin tespitinde ve toplu … sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak yapılan hesaplamada hata bulunmadığı, bilirkişi raporunda belirlenen ilave tediye miktarının brüt olarak belirlendiği Mahkemece hükmedilen miktarın brüt olduğu anlaşılmakla, brüt miktarın hükümde belirtilmemesinin mahallinde düzeltilebilir maddi hata kapsamında olduğu gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının, 6360 sayılı Kanun gereği devredildiği Kurumun taraf olduğu toplu … sözleşmesinden yararlanıp yararlanamayacağı, yararlanabilecek ise hangi tarihten itibaren yararlanmaya başlayacağının belirlenmesine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 6360 sayılı Kanun’un geçici 1 inci maddesinin onuncu fıkrasının son cümlesi şöyledir:
“Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; Toplu … Sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir veya nakil işleminden önce tabi oldukları Toplu … Sözleşmesi hükümlerine göre, Toplu … Sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan … … sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir.”
3. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 36 ncı ve 39 uncu maddeleri.
4. 7036 sayılı … Mahkemeleri Kanunu’nun “Dava şartı olarak arabuluculuk” kenar başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca; “Kanuna, … veya toplu … sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.” Maddenin ikinci fıkrasında ise “… Arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması hâlinde herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut olayda, dava açılmadan önce dava konusu işçilik alacaklarıyla ilgili arabulucuya başvurulmuş, sürecin anlaşamama ile sonuçlanması üzerine 26.11.2019 tarihli son tutanak dava dilekçesine eklenerek 17.12.2019 tarihinde dava açılmıştır. Bununla birlikte hükme esas alınan ve davacının ıslahına dayanak oluşturan bilirkişi raporunda, dava konusu alacaklara ilişkin hesaplamalar dava tarihi nazara alınarak yapılmış, Mahkemece zamanaşımı def’i yönünden resen yapılan hesaplama sırasında da bu durum korunmuştur. Arabuluculuk faaliyeti ise tarafların anlaşamadığına ilişkin düzenlenen son tutanak tarihinden önce muaccel olan alacaklar için gerçekleştirilmiştir. Arabuluculuk son tutanak tarihinden sonra ihtilaf konusu olan ve son tutanak tarihi ile hesaplamaya esas alınan dava tarihi arasında kalan talep dönemi için arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği dikkate alındığında; bu dönem yönünden davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.