YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/14471
KARAR NO : 2023/11595
KARAR TARİHİ : 04.09.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1911 E., 2023/2260 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 20. … Mahkemesi
SAYISI : 2019/399 E., 2021/514 K.

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı Kurum bünyesinde 04.10.1991 tarihinde çalışmaya başladığını, hâlen davalı Kurum nezdinde işçi olarak çalışmaya devam ettiğini, üyesi bulunduğu … Orman İşçileri Sendikası ile davalı Kurum arasında bağıtlanan toplu … sözleşmeleri ile kararlaştırılan ücret artış oranının davacı ücretine tam olarak yansıtılmaması nedeniyle doğan fark alacağının tahsili için daha önce ikame ettiği davada verilen kabul kararının Yargıtay incelemesinden geçerek kesinleştiğini, davacının mahkeme kararı ile belirlenen yevmiye farkının dava tarihine kadar geçerli olduğunu, bu nedenle davacının oluşan fark alacakları nedeniyle uğradığı mağduriyetin giderilmesi amacıyla, önceki dönem toplu … sözleşmelerinde öngörülen ücret artışları kapsamında, kesinleşen yargı kararı ile belirlenen 69,51 TL tutarlı yevmiyeye 2, 3, 4, 5 ve 6. Dönem Toplu … Sözleşme artışları da eklenmek suretiyle olması gereken yevmiyenin hesaplanarak buna göre ücret farkı, ikramiye farkı ve ilave tediye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacak taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının ve çalışan işçilerin günlük ücretlerinin Bakanlığın …-… ile yapmış olduğu toplu … sözleşmesi hükümlerine göre belirlenerek ödendiğini, davacının Kanun ve/veya toplu … sözleşmesine dayalı bir fark alacağının bulunmadığını, dava konusu yapmış olduğu alacak kalemlerine ilişkin olarak davalı Kuruma müracaatının da olmadığını, resmî kurum olan müvekkili tarafından mevzuat çerçevesinde hesaplama yapılarak ödeme yapıldığını, müfettişlerce de hesapların ve yapılacak ücret ödemelerinin denetlendiğini, davacıya ödenmeyen ya da eksik ödenen alacak bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 04.10.1991 tarihinde davalı işyerinde çalışmaya başladığı ve dava tarihi itibarıyla hâlen çalışmaya devam ettiği, davacının çalıştığı Kurum ile … Orman … Sendikası arasında dava konusu dönemde ilki 01.01.2011-31.12.2012 yürürlük süreli 3. Dönem ve sonuncusu 01.01.2017-28.02.2019 yürürlük süreli 6. Dönem Toplu … Sözleşmeleri bağıtlandığı, davacının toplu … sözleşmelerinin tarafı Sendikaya üye olduğu, dosya içeriğinde yer alan 3, 4, 5 ve 6. Dönem Toplu … Sözleşmeleri’nin ilgili hükümlerinde ücret zamlarının düzenlendiği, davacı tarafından 31.12.2010 tarihine kadar olan fark alacaklarının hüküm altına alınmasının istenildiği davada Mahkemece Yargıtay bozma ilâmı sonrası aldırılan bilirkişi ek raporunda, 31.12.2010 tarihi itibarıyla davacıya ödenmesi gereken günlük brüt ücretin 69,51 TL olarak tespit edilerek buna göre hesaplanan ücret farkı, ikramiye ve ilave tediye alacaklarının davalı işverenden tahsiline karar verildiği ve işbu kararın temyiz incelemesi neticesi onanarak kesinleştiği, yürürlükte bulunan toplu … sözleşmesi hükümlerine göre hesaplama yapılması amacıyla bilirkişi raporu aldırıldığı, hesap bilirkişisi tarafından yapılan hesaplama neticesinde davacının bakiye alacağının bulunduğunun tespit edildiği, dava dilekçesinde talep edilen miktarlar itibarıyla ıslah dilekçesindeki talebin zamanaşımına uğramadığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; hükme esas alınan bilirkişi raporunda yapılan hesaplamanın hatalı olup somut olaya uygun olmadığını, zamanaşımının dikkate alınmadığını, kıdem terfiinin 2002 yılından sonraki dönem için uygulanması gerektiğini buna rağmen davacının daimi işçi olduğu 2001 yılından itibaren uygulanmasının doğru olmadığını, davacının fark ücret taleplerinin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün 03.05.2005 tarihli ve 15606 sayılı yazısı ile davalı İdareye yapılan bildirimde toplu … sözleşmesi hükümlerinin geriye dönük uygulanmayacağının belirtildiğini, ayrıca 01.01.2013-31.12.2014 yürürlük süreli toplu … sözleşmesinin geçici 2 nci maddesi ile 5. Dönem Toplu … Sözleşmesi’nin geçici 2 nci maddesinde, “geçmiş yıllarda ödenen ücretin fazla olduğunun tespiti halinde … ile yapılacak zamlarla olması gereken ücreti ile eşitleninceye kadar bu ücretler dondurulmuştur ” düzenlemesinin yer aldığını, bu çerçevede müvekkili Bakanlıkça yevmiye tespit çizelgesi hazırlandığını, taraf Sendikanın bu konuda bir itiraz yahut farklı bir iddia ortaya koymadığını, dolayısıyla toplu … sözleşmesine konulan hükmün doğru uygulandığını, buna rağmen yapılan ödemelerin hatalı olduğu yönünde karar verilmesinin isabetsiz olduğunu belirterek İlk Derce Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 31.12.2010 tarihi itibarıyla davacıya ödenmesi gereken günlük brüt ücretinin daha önce açılan davada tespit edildiği ve kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği, hükme esas alınan bilirkişi ek raporunın dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli olduğu, davalı vekilinin istinaf sebeplerinin bu nedenle yerinde bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde yer alan sebepleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ücreti belirlenirken toplu … sözleşmesi hükümlerinin doğru uygulanıp uygulanmadığı ve buna göre ödenmeyen ücret, ikramiye ve ilave tediye fark alacaklarının bulunup bulunmadığı konularına ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 33 ve 39 uncu maddeleri, 4857 sayılı … Kanunu’nun 32 nci maddesi, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’un 1 vd. maddeleri.

3. Değerlendirme
1. Somut uyuşmazlıkta davacı vekili, davacının 31.12.2010 tarihindeki ücretinin Mahkeme kararıyla belirlendiğini, Mahkeme kararıyla belirlenen ve uygulanması gereken zamların uygulanmadığını ileri sürerek fark alacaklarının tahsilini talep etmiş; davalı taraf ise toplu … sözleşmesinin geçici 2 nci maddesi uyarınca davacının ücretine zam yapılmasının mümkün olmadığını savunmuştur.

2. Davalıya ait işyerinde, 01.01.2015-31.12.2016 tarihleri arası yürürlükte olan 5. Dönem Toplu … Sözleşmesinin geçici 2 nci maddesi şöyledir:
“T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile Orman Genel Müdürlüğü ve bağlı işyerlerine ilişkin olarak 25.07.2013 tarihinde Hak-… Konfederasyonu ile yapılan Kamu Çerçeve Anlaşma protokolünün 5 inci maddesine konulan hüküm gereğince yapılan çalışmalar sonucunda, bu işyerlerinde geçmiş yıllarda ödenen ücretin fazla olduğunun tespiti halinde toplu … sözleşmesi ile yapılacak zamlarla olması gereken ücreti ile eşitleninceye kadar geriye doğru farklar kesilmemek kaydıyla 31.12.2014 tarihi itibarıyla bu ücretler dondurulmuştur. Bu maddeye göre oluşacak farklar üç ay içinde ödenecektir.”

3. İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan raporda; kesinleşen davada davacının 31.12.2010 tarihindeki ücretinin belirlendiği gerekçesiyle bu ücrete 01.01.2011 tarihinden itibaren işyerinde yürürlükte olan toplu … sözleşmelerinin ücret ve ücret zammına ilişkin hükümleri uygulanarak dava konusu alacaklar hesaplanmıştır. İlk Derece Mahkemesince, zamanaşımına uğramayan 15.03.2014 tarihinden sonraki dönem için hesaplanan alacaklar yönünden belirtilen rapor doğrultusunda hüküm kurulmuştur. Bölge Adliye Mahkemesince; davacının, … 9. … Mahkemesinin 2016/703 Esas sayılı dosyasında tespit edilen en son ücreti üzerine sonraki tarihli toplu … sözleşmelerinin ücret zammına ilişkin maddeleri uygulanmak suretiyle ücretinin belirlenmesinin ve buna bağlı fark alacakların hesaplanmasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmış ise de eksik inceleme ile karar verildiği anlaşılmaktadır.

4. Davalı işveren ücret zamlarının uygulanmamasına gerekçe olarak, 01.01.2015-31.12.2016 tarihleri arasında yürürlükte bulunan 5. Dönem Toplu … Sözleşmesi’nin geçici 2 nci maddesini göstermiştir. İlgili hükümde, yapılan çalışmalar sonucunda kapsamdaki işyerlerinde geçmiş yıllarda ödenen ücretin fazla olduğunun tespitinden söz edilmektedir. Fazlalılığın tespiti durumunda, toplu … sözleşmesiyle yapılacak zamlarla olması gereken ücret ile eşitleninceye kadar, geriye doğru farklar kesilmemek kaydıyla, 31.12.2014 tarihi itibarıyla ücretin dondurulduğu ifade edilmektedir. Davalının bu savunması üzerinde durulmaması ve anılan hüküm hakkında herhangi bir değerlendirme yapılmadan karar verilmesi hatalıdır. Şu hâlde 5. Dönem Toplu … Sözleşmesi’nin geçici 2 nci maddesi de değerlendirmeye tâbi tutularak denetime elverişli hesap raporu alınmak suretiyle oluşacak sonuca göre dava konusu alacaklar hakkında bir karar verilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

04.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.